هشدار درباره بازگشت ترامپ
آیا کشورداری حاکمان افغانستان پایدار می‌ماند؟
وزیر خارجه پیشین بریتانیا هشدار داد، در صورت ورود مجدد دونالد ترامپ به کاخ سفید، لندن باید برای یک «شوک و هرج‌ومرج» آماده باشد. ویلیام هیگ، در مطلبی برای روزنامه تایمز، بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید را ۵۰-۵۰ دانست. ویلیام هیگ به کسب‌وکارها و همچنین سایر کشورهای غربی هشدار داد که نباید منتظر بمانند و ببینند آیا ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا که تنها یک دور در کاخ سفید ماندنی شد، در کارزار انتخاباتی دوباره خود موفق می‌شود یا خیر. این دیپلمات سابق بریتانیا همچنین هشدار داد، ترامپ افراد «ضعیف و بی‌اراده» را در مناصب اف‌بی‌آی و سایر مشاغل رده‌بالا جای می‌دهد و نهادهای آمریکایی «به شدت آسیب‌دیده» را به مخاطره می‌اندازد. به گفته او، ترامپ «حتی می‌تواند حمایت آمریکا از اوکراین را متوقف کرده، با ناتو به هم بزند، باز عاشق دیکتاتورهای جهانی شود یا از سیاست‌های آب‌وهوایی آمریکا کنار برود». ویلیام هیگ همچنین گفت: «مجموعه‌ای از این موارد به‌تنهایی می‌تواند بزرگ‌ترین تحول ژئوپولیتیک از زمان پایان جنگ سرد باشد. کشورهایی چون روسیه و چین دارند خودشان را برای بازگشت ترامپ به قدرت آماده می‌کنند.» این وزیر خارجه اسبق بریتانیا افزود: «ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه با زمان بازی می‌کند و امیدوار است که با بازگشت دوباره ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور ایالات‌متحده، وحدت غرب در مورد اوکراین از هم بپاشد، در حالی که چین سیگنال‌های مبهم و نامنظم از کاخ سفید را فرصتی برای به دست گرفتن کنترل تایوان خواهد دید.»
نیازمندی‌های خرد آمریکا در برابر چین
پاندول واشنگتن در ماه‌های اخیر به‌تندی در حال تاب خوردن است، از این عقیده که چین به‌سرعت در حال جانشینی رهبری آمریکا در سراسر جهان است حرکت می‌کند و به طرف دیگر می‌رود که تصور روزافزونی از چین است که به نقطه پیک خود رسیده و حالا در مسیر سقوط اقتصادی و ژئوپولیتیک قرار گرفته است. هم‌میهن در گزارشی نوشت: هر دو گمانه‌زنی‌ها ممکن است درست باشند. نظرات مختلفی درباره این موضوع وجود دارد که آیا باید از چین که از لحاظ اقتصادی و ژئوپولیتیک به چالش کشیده شده ترسید یا آن را پذیرفت. از یک‌سو کاهش سرعت رشد چین دسترسی به منابع این کشور را کاهش می‌دهد و جاه‌طلبی‌های جهانی‌اش را محدود می‌کند. از سوی دیگر، چین بدون اعتمادبه‌نفس ممکن است در موقعیت پرخاش و تاخت قرار بگیرد؛ به‌ویژه زمانی که مساله به تایوان مربوط شود، غیرت ملی‌گرایانه را تحریک کند تا حواس جمعیت یک میلیارد و 400 میلیون‌نفری آن را از کاهش رشد و افزایش بیکاری پرت کند. این دو استدلال نیز می‌توانند درست باشند. در آستانه هفتادوهشتمین نشست عمومی سازمان ملل متحد که این هفته در نیویورک آغاز می‌شود، باید به این مسائل توجه داشت. جهان در آستانه ورود به وادی جدیدی است. وادی که در آن ایالات‌متحده یک انقباض استراتژیک را آغاز کرده و چین نفوذ خود را در بیشتر بخش‌های جهان افزایش داده است. در عین حال، قدرت‌های میانه نیز که چشمگیرترین آن هند است، ترقی کرده‌اند. آنها آرزوها و آرمان‌های خود را دارند و به واشنگتن می‌گویند که نمی‌خواهند طرف کسی را بگیرند.
نظم قوانین و نهادهای بین‌المللی هیچ‌وقت شسته‌رفته نبوده است اما همکاری‌های جهانی آشفته‌تر شده که میزبان گروه‌های منطقه‌ای و تک‌موردی است. از بریکس و کواد گرفته تا گروه هفت (G7) و گروه20 (G20) و گروه‌های بی‌شمار دیگر. هیچ‌کس کاملاً نمی‌داند که این مشارکت‌ها چه نتیجه‌ای دارند یا کدام بلوک‌ها و کشورها نفوذ لازم را به‌دست می‌آورند. آن لحظه که فرا برسد زمانی برای عدم اتحاد نیست بلکه زمان اتحاد چندگانه مبهم و آشفته است.
در این وادی جدید سوال این است که ایالات‌متحده چگونه باید به بهترین شکل روابط خود با چین را مدیریت کند؛ کشوری که تردید ندارد واشنگتن می‌خواهد دسترسی چین به فناوری را سرکوب کند، رهبری خود در منطقه را به چالش بکشد و ظهور آن را تضعیف کند.
تحویل پدافند هوایی به اوکراین
دولت کانادا از قصدش برای اختصاص کمکی معادل 4 /24 میلیون دلار به یک طرح مشارکتی بین‌المللی رهبری‌شده از سوی بریتانیا برای عرضه سامانه‌های پدافند هوایی به اوکراین خبر داد. دولت کانادا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: کانادا ۳۳ میلیون دلار کانادا (4 /24 میلیون دلار آمریکا) را به طرح مشارکتی برای عرضه صدها موشک کوتاه‌برد و برد متوسط پدافند هوایی و سامانه‌های مرتبط با آنها به اوکراین اختصاص خواهد داد؛ سامانه‌هایی که برای محافظت از زیرساخت ملی حیاتی اوکراین لازم هستند. در ادامه این بیانیه آمده است، این کمک بخشی از یک بسته کلی کمک‌های کانادا برای اوکراین به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار است که در جریان سفر جاستین ترودو، نخست‌وزیر این کشور در ماه ژوئن به کی‌یف اعلام شد. در بیانیه دولت کانادا آمده است، چند متحد غربی اوکراین شامل دانمارک، هلند، آمریکا و بریتانیا در ژوئن ۲۰۲۳ طرح مشارکتی مشترکی را با هدف عرضه موشک‌های پدافند هوایی به اوکراین ایجاد کردند.
دیوار عراق در مرز سوریه
کابینه عراق با اختصاص مبلغی بالغ بر ۱۵ میلیارد دینار برای احداث یک دیوار حائل در مرزهای این کشور با سوریه موافقت کرد. دفتر محمدشیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد، وزارت دارایی اختصاص مبلغ ۱۵ میلیارد و ۱۴۰ میلیون و ۴۰۰ هزار دینار از بودجه ذخیره اضطراری را جهت اجرای پروژه احداث دیوار بتنی در مرزهای این کشور با سوریه در منطقه ششم مرزی به وزارت کشور محول کرد. دفتر السودانی در ادامه بیانیه خود تاکید کرد که «این پروژه تکمیل طرح احداث دیوار از منطقه شرجی الراوی در جنوب ارتفاعات صفوک تا دشت العجیج به سمت طریفاوی به طول ۵۰ کیلومتر است و براساس ماده شش قانون بودجه کل دولت فدرال برای سه سال مالی، اجرای آن از طریق مناقصه عمومی است». همچنین در بیانیه یادشده آمده است، این تصمیم در راستای دستورات فرماندهی کل نیروهای مسلح برای تقویت امنیت مرزهای عراق گرفته شد.
آیا کشورداری حاکمان افغانستان پایدار می‌ماند؟
زمانی که آخرین سرباز آمریکایی در 30 آگوست 2021 خاک افغانستان را ترک کرد و اداره کشور به دست طالبان افتاد، جهان خود را برای کابوسی از فجایع حقوق بشری آماده کرد. هم‌میهن نوشت که طالبان هم تمام انتظارات را برآورده کرد. طبق گفته‌های ناظران بین‌المللی حاکمان تندروی افغانستان که پس از 20 سال قدرت را از دولت تحت حمایت آمریکا پس گرفتند، کشتارهای انتقام‌جویانه، شکنجه و آدم‌ربایی را در صدر اقدامات خود قرار دادند. طالبان همچنین رادیکال‌ترین تبعیض‌های جنسیتی را اعمال کردند، حق تحصیل و اشتغال به‌کار را از میلیون‌ها زن و دختر افغان گرفتند و حتی سالن‌های زیبایی را هم تعطیل کردند. حالا با گذشت دو سال زمزمه‌هایی شنیده می‌شود که افغانستان تغییرات بسیاری کرده است. توبیاس الوود، سیاستمدار برجسته بریتانیایی با انتشار ویدئویی که بعدها آن را حذف کرد، در حساب کاربری خود در شبکه مجازی ایکس (توئیتر سابق) افغانستان را «کشوری متحول‌شده» خواند و چین که همین چند روز پیش سفیر جدید خود را به افغانستان معرفی کرد، می‌تواند نشان‌دهنده گام‌های اولیه به‌رسمیت شناخته‌شدن حاکمان این کشور باشد. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی ارشد طالبان به رسانه‌ها گفت که این اقدام چین می‌تواند سیگنالی برای بقیه کشورها باشد که با طالبان تعامل کنند. سفارت چین در افغانستان نیز بیانیه‌ای منتشر کرد که در آن جامعه جهانی را به حفظ گفت‌وگو با طالبان تشویق کرد تا از افغانستان برای ایجاد یک چارچوب سیاسی فراگیر و توسعه روابط دوستانه خارجی حمایت کنند.
آمادگی برای جنگ طولانی
دبیرکل ناتو در مصاحبه‌ای با اشاره به تداوم حملات کی‌یف به روسیه، توقف سریع جنگ اوکراین را بعید دانست. ینس استولتنبرگ، دبیرکل پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در مصاحبه‌ای با گروه رسانه‌ای «فونکه» آلمان اظهار کرد: اکثر جنگ‌ها بیشتر از آنچه در ابتدا انتظار می‌رود، طول می‌کشند، بر این اساس ما باید خودمان را برای جنگی طولانی در اوکراین آماده کنیم. استولتنبرگ گفت: همه ما خواهان صلح سریعی هستیم، البته باید بدانیم اگر (ولودیمیر) زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین و اوکراینی‌ها جنگ را متوقف کنند، اوکراین ناپدید خواهد شد؛ اما اگر (ولادیمیر) پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه و مسکو سلاح‌ها را زمین بگذارند، آن زمان به صلح دست می‌یابیم. دبیرکل ناتو درباره بلندپروازی‌های اوکراین برای پیوستن به ناتو گفت: تردیدی وجود ندارد که اوکراین در نهایت به عضویت ناتو درخواهد آمد، کی‌یف در اجلاس سران ناتو در جولای، به ناتو بیشتر نزدیک شد. او تاکید کرد: زمانی که این جنگ تمام شود، ما به تضمین‌های امنیتی برای اوکراین نیاز خواهیم داشت و در غیر این صورت احتمالاً تاریخ تکرار می‌شود. استولتنبرگ در مصاحبه خود همچنین از آلمان خواسته است که هزینه‌های دفاعی خود را افزایش دهد.
دیدار با متحدان روسیه
بایدن قرار است با سران پنج کشور متحد روسیه در حوزه آسیای میانه در نیویورک دیدار کند. این دیدار بین جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا و سران این پنج کشور در حالی صورت می‌گیرد که یک اندیشکده حامی ناتو این نشست را فرصتی برای بایدن به‌منظور مقابله با تهدید چین و روسیه در منطقه آسیای میانه توصیف کرده و کاخ سفید نیز تاکید دارد که این نشست علیه هیچ کشوری نیست. بایدن قرار است با سران کشورهای تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان و ازبکستان در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک که در روزهای آتی برگزار می‌شود، دیدار و گفت‌وگویی داشته باشد. نمایندگان این پنج کشور آسیای میانه از سال ۲۰۱۵ با همتایان آمریکایی خود دیدار کرده‌اند اما نشست نیویورک نخستین‌باری است که سران این کشورها با هم در یک زمان حضور دارند و برای همین این فرصتی مناسب برای بایدن است تا با همگی آنها دیدار داشته باشد. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفته که این گروه درباره مسائل مختلفی مانند امنیت منطقه‌ای، تجارت و ارتباطات و همچنین تغییرات آب‌وهوایی و اصلاحات در جریان برای بهبود حکمرانی و اجرای قانون صحبت می‌کنند.
♦♦♦
ایسنا: لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا گفت، تانک‌های آبرامزی که واشنگتن قول آنها را به کی‌یف داده به‌زودی وارد اوکراین خواهند شد. او در مورد آموزش خلبانان اوکراینی گفت: ایالات‌متحده در حال تکمیل ائتلاف آموزشی F-16 متشکل از چندین متحد اروپایی با آموزش مستقر در ایالات‌متحده است.
ایرنا: وزارت امور خارجه عربستان در بیانیه‌ای اعلام کرد که ریاض از نتایج مثبت مذاکرات جدی در مورد دستیابی به نقشه راه برای حمایت از مسیر صلح در یمن استقبال می‌کند. شاهزاده خالد بن‌سلمان، وزیر دفاع عربستان در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی نوشت: من با هیات صنعا که برای تکمیل تلاش‌ها با هدف حمایت از روند صلح در یمن به ریاض سفر کرده، دیدار کردم.
ایلنا: پس از حمله روسیه به اوکراین، زلنسکی برای نخستین‌بار در مجمع عمومی سازمان ملل حضوری سخنرانی می‌کند. رئیس‌جمهور اوکراین می‌خواهد حرف‌هایش مستقیم شنیده شود. سخنرانی سال ۲۰۲۲ زلنسکی در مجمع عمومی سازمان ملل ضبط‌شده و غیرحضوری بود. اما حالا اوکراین به قدری بر حمله روسیه مسلط است که زلنسکی به سفر خارجی برود.
مهر: مقامات ارتش ایالات‌متحده می‌گویند لاشه جت جنگنده F-35 را در کارولینای جنوبی پیدا کرده‌اند. آنها برای پیدا کردن این لاشه فراخوان مردمی داده بودند.
ایسنا: هزاران مهاجر و پناهنده در روزهای اخیر پس از عبور از دریای مدیترانه، خود را از تونس به جزیره لامپدوسای ایتالیا رسانده‌اند. تعداد مهاجران آنقدر زیاد است که مقامات محلی و سازمان‌های کمک‌رسان تحت فشار قرار گرفته‌اند.
فارس: وزارت امور خارجه روسیه در رابطه با وضعیت قره‌باغ کوهستانی در بیانیه‌ای اعلام کرد: در ارتباط با تشدید رویارویی مسلحانه در قره‌باغ کوهستانی، ما از طرف‌های درگیر می‌خواهیم که فوراً خونریزی و اقدامات نظامی را متوقف و از تلفات غیرنظامیان خودداری کنند.
ایلنا: رجب طیب اردوغان که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک رفته در بنای معروف به «ساختمان ترک» در نزدیکی سازمان ملل با ایلان ماسک، میلیاردر و کارآفرین آمریکایی صحبت کرده و از وی خواسته کارخانه خودروهای خودران تسلا را در خاک ترکیه بسازد.
شرق‌آنلاین: با حملات هوایی جمهوری آذربایجان به منطقه قره‌باغ، نگرانی نسبت به آغاز سومین جنگ قره‌باغ شدت گرفته است.
♦♦♦
درخواست کمک فلسطین از آمریکا
شرق نوشت: محمد اشتیه، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین، از دولت آمریکا خواست تا نقش کارآمدی را در جلوگیری از تجاوز اسرائیل در حق اراضی و مردم فلسطین و توقف شهرک‌سازی‌ها و حفظ راهکار دودولتی در سایه تخریب سیستماتیک امکان اجرای این راهکار از سوی تل‌آویو ایفا کند. وی با باربارا لئو، معاون وزیر خارجه در امور خاور نزدیک در وزارت خارجه آمریکا در مورد موفقیت‌آمیز بودن کنفرانس حامیان مالی که قرار است در مقر سازمان ملل در نیویورک برگزار شود، گفت‌وگو کرد. اشتیه گفت: نیاز مبرمی به اعمال فشار آمریکا بر اسرائیل وجود دارد.
هدیه پوتین به اون
اعتماد نوشت: کیم جونگ اون پنج فروند پهپاد کامیکازه و یک فروند پهپاد شناسایی را از فرماندار منطقه «پریمورسکی» روسیه دریافت کرد. این هدایا برای کیم جونگ اون، رهبری کره شمالی شامل پنج فروند پهپاد کامیکازه (انتحاری) و یک فروند پهپاد «Geran-25» به همراه یک ست کامل زره برای فعالیت‌های تهاجمی است که از قفسه سینه، گردن، شانه‌ها و پاها محافظت می‌کند. این هدایا در حالی به رهبری کره شمالی داده شد که وی و «اولگ کوژه‌مایکو»، فرماندار منطقه پریمورسکی در نمایشگاه شرق دور در جزیره «راسکی» در ولادی‌وستوک دیدار کردند.
صلیب سرخ راهی قره‌باغ شد
هم‌میهن نوشت: کامیون‌های بین‌المللی صلیب سرخ به سهولت از ایست بازرسی مرزی لاچین به موازات جاده آغدام-خانکندی عبور کرده و به قره‌باغ رسیده‌اند. نیروهای فعال در قره‌باغ در نهایت تسلیم شروط جمهوری آذربایجان شدند و با گشایش همزمان جاده لاچین و جاده آغدام-خانکندی موافقت کردند. مقامات قره‌باغ گفتند تصمیم گرفته‌اند پیشنهاد دفتر کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در خانکندی و فرماندهی حافظان صلح روسیه را در مورد انتقال همزمان مواد غذایی از طریق خودروهای کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در امتداد جاده لاچین و جاده آغدام-خانکندی بپذیرند.
سیاست جدید چین علیه تایوان
ایسنا نوشت: در سندی که اخیراً از سوی حکومت کمونیستی چین منتشر شده است، پکن موضوع بهبود شرایط اقتصادی افرادی را که از تایوان به چین نقل‌مکان کنند، تبلیغ کرده است. این اقدام با هدف جلب ساکنان تایوانی به منظور زندگی و انجام کسب‌وکار در استان ساحلی جنوب شرقی چین به نام فوجیان انجام شده است. این استراتژی رایجی است که چین برای تسلط بر تایوان به کار می‌برد و همزمان با حضور نظامی در منطقه، عنوان می‌کند رابطه نزدیک‌تر با پکن منافع اقتصادی فراوانی برای این جزیره به دنبال دارد.