سایه دوباره جنگ بر قره‌باغ
کاهش رشد اقتصادی چین برای اقتصاد جهان چه خطراتی دارد؟
شبکه خبری سی‌بی‌اس‌نیوز با اشاره به کاهش رشد اقتصادی چین به دلیل بدهی شرکت‌های بزرگ آن نوشت: «جنت یلن» وزیر خزانه‌داری آمریکا نسبت به پیامدهای این کاهش رشد اقتصادی برای بسیاری از کشورها و به ویژه برای ایالات متحده هشدار داد. به گزارش ایرنا به نقل از شبکه خبری «سی‌بی‌اس‌نیوز» «جنت یلن» وزیر خزانه‌داری آمریکا هشدار داد تلاش‌های چین برای بازپرداخت میلیاردها دلار وام و بدهی شرکت‌های بزرگ در این کشور می‌تواند پیامدهای بسیاری برای اقتصاد جهانی داشته باشد. گزارش‌ها نشان می‌دهد «گروه اورگراند» دومین توسعه‌دهنده بزرگ املاک و مستغلات در چین و غول ساختمان‌سازی این کشور بیش از ۳۰۰ میلیون دلار بدهی دارد. یلن در گفت‌وگو با سی‌بی‌اس‌نیوز گفت: «املاک بخش مهمی از اقتصاد چین است و نزدیک به ۳۰ درصد تقاضا را تشکیل می‌دهد.» وی خاطرنشان کرد: «همین بدهی‌ها و البته کاهش سرعت اقتصادی در چین پیامدهای جهانی خواهد داشت. اقتصاد چین بزرگ است و اگر قرار باشد اقتصاد این کشور بیش از حد انتظار کند شود، مطمئناً می‌تواند پیامدهایی برای بسیاری از کشورهایی که با چین ارتباط تجاری دارند، داشته باشد.» در طول سال‌ها، اورگراند برای تامین مالی ساخت آپارتمان‌ها، ساختمان‌های اداری و مراکز خرید وام‌های زیادی گرفته است. اما در ماه‌های اخیر، این شرکت تحت فشار مالی قرار گرفته و برای پرداخت بدهی خود با مشکل مواجه شده است. نگرانی‌ها مبنی بر اینکه سقوط این شرکت می‌تواند بانک‌های چینی را تحت تاثیر قرار دهد و بازار وسیع املاک و مستغلات این کشور را متاثر کند، بازارهای مالی جهانی را متشنج کرده است. در واقع با توجه به اهمیت چین در اقتصاد جهانی و تقاضای بالای این کشور برای همه چیز از کالاها گرفته تا ماشین‌آلات، به احتمال زیاد هر گونه کاهش رشد اقتصادی این کشور پیامدهای به مراتب گسترده‌تری خواهد داشت. فدرال‌رزرو (بانک مرکزی ایالات متحده) هم در آخرین گزارش ثبات مالی خود نسبت به خطرات مستقیم این کاهش سرعت اقتصادی برای ایالات متحده هشدار داده است. در گزارش جدید بانک مرکزی آمریکا تاثیر منفی موج جدید کرونا در چین و فشارهای نظارت‌های رگولاتوری چین بر شرکت‌های بزرگ، عامل دیگری برای کاهش پیش‌بینی رشد اقتصادی چین اعلام شده است.
دوراهی اروپا؛ یا اوکراین یا گاز روسیه
در بحبوحه تداوم تنش‌ها در مرزهای شرقی اروپا، نخست‌وزیر انگلیس هشدار داد که غرب، به زودی ناچار است بین وابستگی‌اش به گاز روسیه و حمایتش از اوکراین، یکی را انتخاب کند. به گزارش ایسنا، به نقل از وب‌سایت روزنامه گاردین، بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس، در پیامی به کشورهای اروپایی که وابستگی شدیدی به گاز وارداتی از روسیه دارند، اظهار داشت معتقد است اگر اروپا بخواهد از اوکراین حمایت کند، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، ممکن است واقعاً گازی را که از طریق خط لوله در اروپای شرقی در جریان است، قطع کند. او همچنین رئیس‌جمهوری «اقتدارگرای» بلاروس، الکساندر لوکاشنکو را که متحد روسیه است، به اقدامی «شنیع و نفرت‌انگیز» بابت «ایجاد» بحران پناهجویان در مرز بلاروس-لهستان و با هدف تضعیف وحدت اروپا، متهم کرد. حال انتظار می‌رود وزرای خارجه اتحادیه اروپا، تحریم‌های این اتحادیه علیه بلاروس را گسترده‌تر کرده و خطوط هوایی، آژانس‌های مسافرتی و افرادی را که مهاجران را برای ورود به اتحادیه اروپا، به بلاروس جذب می‌کنند نیز، مورد تحریم قرار دهد؛ این اتحادیه، اقدامات مذکور بلاروس را نوعی «حمله ترکیبی» می‌داند. نخست‌وزیر انگلیس گفت: هنگامی که دوستان لهستانی‌مان از ما خواستند در بحران «ساختگی» پناهجویان در مرزشان با بلاروس، به آنها یاری برسانیم، ما به سرعت دست به‌کار شدیم. ما امیدواریم دوستانمان متوجه این باشند که، بگذارید این‌طور بگویم، در آینده‌ای خیلی نزدیک، باید بین لوله‌گذاری‌های جدید برای وارد کردن هیدروکربن بیشتر از روسیه و ایستادن در کنار اوکراین و حمایت از صلح و ثبات، یکی را انتخاب کنیم. ساعاتی قبل نیز، دفتر نخست‌وزیر انگلیس نسبت به تقویت نیروهای روسی در مرز اوکراین ابراز نگرانی کرد. پس از آنکه وزارت دفاع اوکراین مدعی شد که روسیه حدود ۹۰ هزار سرباز را در منطقه گرد هم آورده، کرملین ادعای آمادگی برای حمله به اوکراین را رد کرد. با این حال، سخنگوی رسمی نخست‌وزیر انگلیس گفت: ما شاهد وضعیت نگران‌کننده‌ای در مرز (روسیه و اوکراین) هستیم. انگلیس حمایت قاطعانه خود را از تمامیت ارضی اوکراین اعلام کرده و در صورت هرگونه اقدام خصمانه از سوی روسیه، به حمایت از کی‌یف ادامه خواهد داد.
روسیه ماهواره خود را هدف گرفت؛ آمریکا محکوم کرد
آمریکا شلیک یک موشک ضدماهواره از سوی روسیه را محکوم کرد؛ شلیکی که باعث ایجاد هزاران قطعه زباله سرگردان در فضا شده و جان فضانوردان مستقر در ایستگاه فضایی بین‌المللی را تهدید می‌کند. به گزارش ایسنا به نقل از یورونیوز، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با «خطرناک و غیرمسوولانه» خواندن این اقدام مسکو گفت: «اوایل دوشنبه روسیه به‌طور غیرمسوولانه یک آزمایش موشکی ضدماهواره‌ای مستقیم و مخرب علیه یکی از ماهواره‌های خود انجام داد.» به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با شلیک موشک و انهدام این ماهواره «بیش از ۱۵۰۰ قطعه زباله که قابل ردیابی است و نیز صدها هزار قطعه کوچک‌تر در مدار زمین پراکنده شد که اکنون منافع همه کشورها را تهدید می‌کند». ند پرایس بدون اینکه بخواهد در مورد اقدامات تلافی‌جویانه احتمالی آمریکا اظهارنظر کند، گفت کشورش «به صراحت اعلام می‌کند که این نوع فعالیت‌ها را تحمل نخواهد کرد». وی افزود شلیک این موشک «به وضوح نشان می‌دهد که ادعاهای روسیه مبنی بر مخالفت با نظامی‌سازی فضا، ساختگی و ریاکارانه است». جان کربی، سخنگوی پنتاگون نیز به نوبه خود اعلام کرد: «ما به دقت در حال بررسی شیوه‌ها و ابزارهایی هستیم که به نظر می‌رسد روسیه می‌خواهد توسعه دهد.» هفت فضانورد حاضر در ایستگاه فضایی بین‌المللی مجبور شدند به کپسول ویژه که برای ترک فوری و اضطراری این ایستگاه فضایی طراحی و در نظر گرفته شده است، پناه ببرند.
طرح تشکیل ارتش متحد اروپایی
پیش‌نویس یک سند محرمانه نشان می‌دهد اتحادیه اروپا در حال بررسی تشکیل نیروهای نظامی مشترک متشکل از پنج هزار سرباز تا سال ۲۰۲۵ میلادی بدون اتکا به آمریکاست. به گزارش ایرنا، رویترز افزود: بر اساس اسناد محرمانه ۲۸صفحه‌ای ۹ نوامبر (۱۸ آبان) که به رویت این خبرگزاری رسیده است، گروه موسوم به «واکنش سریع اتحادیه اروپا» باید متشکل از نیروهای دریایی، زمینی و هوایی باشند که بسته به شرایط بحرانی بتوانند در بین نیروهای دائمی ارتش تبادل یا جایگزین شوند. به نوشته رویترز، وزیران خارجه و دفاع اتحادیه اروپا در بروکسل به اختصار درباره این طرح مذاکره کردند و قرار است مذاکرات آنها نیز با هدف تصمیم‌گیری درباره سند نهایی تا مارس (اسفند) سال آینده میلادی ادامه یابد. دو دهه بعد از توافق اولیه رهبران اتحادیه اروپا برای تشکیل ۵۰ تا ۶۰ هزار نیروی قوی و شکست آن در عملیاتی کردن چنین توافقی، پیش‌نویس طرح جدیدی که از سوی جوسپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ارائه شده است قوی‌ترین تلاش این اتحادیه برای تشکیل نیروهای نظامی مستقل از دارایی‌های آمریکاست. در این پیش‌نویس آمده است: ما در انجام وظایف خود در مدیریت بحران نظامی به سرعت، استحکام و انعطاف‌پذیری بیشتری نیاز داریم. ما باید بتوانیم در مقابل تهدیدهای فوری یا واکنش سریع در قبال شرایط بحرانی از جمله عملیات نجات و تخلیه یا عملیات ایجاد ثبات در محیط‌های خصومت‌آمیز واکنش نشان دهیم. همه ۲۷ کشور عضو این اتحادیه نیازی به مشارکت در این طرح ندارند هر چند تصویب هرگونه اعزام نیرو به توافق نیاز دارد. رویترز نوشت: وجود یک قطب‌نمای راهبردی نزدیک‌ترین چیزی است که اتحادیه اروپا می‌تواند در قبال یک دکترین نظامی و نزدیک به مفهوم راهبردی ناتو به سرکردگی آمریکا داشته باشد که اهداف ائتلاف را ترسیم می‌کند.
«شی‌جین پینگ» هم‌تراز با مائو
حزب کمونیست چین «قطعنامه تاریخی» را تصویب کرد که بر اساس آن، موقعیت شی جین‌پینگ را در تاریخ سیاسی این کشور تثبیت کرده است. طبق این سند، شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین جایگاهی برابر با مائو تسه تونگ، بنیانگذار چین کمونیست خواهد داشت. این سند خلاصه‌ای از تاریخ صدساله حزب است و به دستاوردهای کلیدی و جهت‌گیری‌های آینده آن می‌پردازد. این سومین سند از این نوع از زمان تاسیس حزب است. اولین سند توسط مائوتسه تونگ در سال ۱۹۴۵ و دومین مورد به وسیله دنگ شیائوپینگ در سال ۱۹۸۱ تصویب شد. این سند در ششمین اجلاس عمومی حزب، که یکی از مهم‌ترین نشست‌های سیاسی چین محسوب می‌شود، تصویب شد. به‌عنوان سومین رهبر جمهوری خلق چین که موضوع چنین قطعنامه‌ای است، هدف از تصویب آن معرفی آقای شی به عنوان رهبری هم‌تراز با مائو، بنیانگذار حزب، و دنگ، جانشین اوست. برخی از ناظران این قطعنامه را جدیدترین اقدام آقای شی برای به قهقرا کشاندن دهه‌ها تلاش رهبری چین برای تمرکززدایی می‌دانند. روند تمرکززدایی در دوران دنگ آغاز شد و در زمان زمامداری رهبران بعدی مانند جیانگ زمین ادامه یافت. چنین اقدامی نشانه‌ای از این تلقی شده که چین ممکن است بار دیگر به دوره به اصطلاح «کیش شخصیت» بازگردد. جلسه چهارروزه حزب در پشت درهای بسته بیش از ۳۷۰ عضو اصلی و علی‌البدل نوزدهمین کمیته مرکزی حزب -رهبری عالی کشور- را گرد هم آورد. این قطعنامه اساساً قدرت شی را تثبیت می‌کند. به گزارش بی‌بی‌سی، آدام نی، سردبیر نشریه چینا نیسان، که یک خبرنامه در مورد امور جاری چین است، گفته است که «شی سعی دارد خود را به عنوان قهرمان حماسه پیشرفت ملی چین معرفی کند». او گفت: «شی با به تصویب رساندن یک قطعنامه تاریخی که او را در مرکز روایت بزرگ حزب و چین مدرن قرار می‌دهد، قدرت خود را به نمایش می‌گذارد اما این سند ابزاری برای کمک به او برای حفظ این قدرت هم محسوب می‌شود.»
سایه دوباره جنگ بر قره‌باغ
درگیری‌های جدید بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان ۲۵ آبان‌ماه دوباره شدت گرفت و هر دو طرف یکدیگر را به شروع حمله نظامی متهم می‌کردند. به گزارش یورونیوز، وزارت دفاع ارمنستان در بیانیه‌ای اعلام کرد «با میانجیگری روسیه توافق شد که تیراندازی در مرز شرقی ارمنستان از ساعت شش و نیم عصر به وقت محلی پایان یابد». طبق این بیانیه یک سرباز ارمنی در این درگیری‌ها کشته و چند تن دیگر زخمی شدند. اعلام آتش‌بس، مدت کوتاهی پس از تماس سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه در این زمینه صورت گرفت که در تماس تلفنی با همتایان ارمنستانی و آذربایجانی خود از هر دو طرف خواست «به اقداماتی که باعث تشدید تنش‌ها می‌شود، پایان دهند». آرمن گریگوریان، دبیر شورای امنیت ارمنستان پیشتر اعلام کرده بود: «از آنجا که آذربایجان به اراضی مستقل ارمنستان حمله کرده است، ما از روسیه می‌خواهیم از تمامیت ارضی ارمنستان بر اساس توافق سال ۱۹۸۷ (دفاع متقابل) بین کشورها دفاع کند.» با این حال برخی از خبرگزاری‌ها از جمله رویترز به نقل از پارلمان ارمنستان اعلام کردند که در درگیری‌های مرزی ۱۵ سرباز ارمنی کشته و ۱۲ نفر دیگر اسیر شده‌اند. وزارت دفاع جمهوری آذربایجان نیز ارمنستان را مسوول آخرین درگیری‌ها عنوان کرد. این نهاد تصریح کرد که نیروهای آذربایجان در مواضع باکو در نواحی لاچین و کَلبَجَر در غرب قره‌باغ، «درگیر یک تحرک گسترده شدند». این مناطق سال گذشته از سوی باکو پس گرفته شده بودند. در این بیانیه آمده است که نظامیان آذربایجان ضدحمله نیروهای ارمنی را دفع کردند. در همین راستا، فرانسه نیز «نگرانی» خود را از آغاز درگیری‌های دوباره بین ارمنستان و آذربایجان ابراز کرد و خواستار «احترام به آتش‌بس» شد. پاریس در بیانیه‌ای گفت: «فرانسه نگرانی عمیق خود را در رابطه با وخامت اوضاع امنیتی در چندین بخش مرزی (...) و ادعای استفاده از سلاح‌های سنگین که قربانیان زیادی به‌ویژه در طرف ارمنستانی گرفته است ابراز می‌کند.»
♦♦♦
ایسنا: اعتراضات برنامه‌ریزی‌شده در کوبا که به درخواست «یونیور گارسیا»، نمایشنامه‌نویس کوبایی و مخالفان دولت کوبا قرار بود در هاوانا و چند شهر دیگر برگزار شود با هشدار دستگیری از سوی پلیس به برگزارکنندگان، متوقف شد.
ایلنا: «چاک شومر»، رهبر اکثریت سنای آمریکا، از دولت این کشور خواست که از ذخایر استراتژیک نفت خارج شود تا با آغاز فصل تعطیلات در این کشور، قیمت‌های بالای سوخت کاهش یابد.
فارس: طالبان اعلام کرد که فعالیت اداره صدور گذرنامه در کابل تا اطلاع ثانوی متوقف شده است. عالم‌گل حقانی، رئیس این اداره، مراجعان زیاد و کار نکردن دستگاه‌ها را دلیل این امر عنوان کرده است.
ایرنا: «برهم صالح»، رئیس‌جمهوری عراق، تاکید کرد که کشورش پس از انتخابات پارلمانی مهرماه گذشته با چالش‌های جدید و جدی مواجه شده است.
ایسنا: وزیر امور دفتر «نواف الاحمد الجابر الصباح»، امیر کویت گفت: امیر کویت دستور داد تا برخی اختیاراتش در قانون اساسی به صورت موقت به ولیعهد واگذار شود. این اقدام پس از آن صورت گرفت که امیر کویت با استعفای دولت موافقت کرد و قرار است هر وزیر فعالیتش را به صورت موقت تا زمان تشکیل دولت جدید انجام دهد.
صداوسیما: در آستانه آغاز مجدد درگیری‌های مرزی میان نیروهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان، «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان با صدور حکمی «آرشاک کاراپتیان» وزیر دفاع این کشور را از سمت خود برکنار کرد.
ایسنا: کی‌یف هشدار داد، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه برای «فروپاشی اروپا» با استفاده از بحران مهاجران در بلاروس به همراه تقویت مواضع سربازان در مرز با اوکراین برنامه‌ریزی می‌کند.
فارس: «وندی شرمن» قائم‌مقام وزارت خارجه آمریکا در واشنگتن با همتای اسرائیلی خود دیدار و بر «تعهد آهنین» دولت جو بایدن به امنیت رژیم صهیونیستی تاکید کرد.
مهر: «جان کربی» سخنگوی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرد که ایالات متحده همچنان نگران تصمیم هند مبنی بر خرید سامانه پدافندی «اس-۴۰۰» روسیه است و بارها این نگرانی را به شرکایش در دهلی نو ابراز کرده است.
فارس: «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه اعلام کرد: «من جهان را می‌شناسم. در میان رهبران امروز، من باتجربه‌ترین هستم. این را نه برای خودستایی، بلکه برای مشخص کردن جایگاه خود در میان دیگر رهبران می‌گویم چون این برای مردم من مهم است که مشخص شود جایگاه هر کسی چیست.»
♦♦♦
انتخابات زیر سایه قذافی
اعتماد نوشت: 40 روز مانده به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی با ورود سیف‌الاسلام قذافی، پسر رهبر پیشین لیبی به انتخابات ریاست‌جمهوری، گمانه‌زنی‌ها در مورد نحوه برگزاری این انتخابات افزایش یافته است. رسانه‌ها پیش‌بینی کرده بودند که با حضور افرادی مانند خلیفه حفتر جنگ‌سالار کهنه‌کار و فرمانده شبه‌نظامیان شرق لیبی، فتحی باش‌آغا وزیر پیشین کشور، عقیله صالح عیسی رئیس مجلس نمایندگان و عبدالحمید دبیبه، نخست‌وزیر کنونی رقابت سختی برای رهبری این کشور بحران‌زده، اما ثروتمند ایجاد کند. به‌رغم فشار جامعه بین‌المللی برای برگزاری به موقع انتخابات در لیبی، همچنان این احتمال وجود دارد که طرف‌های درگیری و رقبای سیاسی حاکم در لیبی، جلوی برگزاری این انتخابات را بگیرند.
دیدار محمد بن‌زاید با اردوغان در ترکیه
شرق نوشت: روزنامه ایندیپندنت فاش کرد که محمد بن‌زاید آل‌نهیان، ولیعهد ابوظبی به زودی برای دیدار با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه پس از گذشت حدود 10 سال به ترکیه سفر می‌کند. این روزنامه به نقل از منابع اماراتی مطلع نوشت انتظار می‌رود ولیعهد ابوظبی که درواقع زمام‌دار امور در امارات متحده عربی است، برای گفت‌وگو با اردوغان وارد ترکیه شود. به گفته منابع ترک، این سفر در چند روز آینده انجام می‌شود اما موعدی برای آن مشخص نکردند. منابع مذکور گفته‌اند که «اقتصاد» مهم‌ترین موضوع برای گفت‌وگو میان طرفین و از بارزترین مسائل مورد بررسی، افتتاح یک «راه تجاری» بین ترکیه و امارات از طریق ایران برای کوتاه‌تر شدن مدت سفرهای تجاری است.
قدرت نرم چین، بر مدار کرونا
همشهری نوشت: بحرانی که گفته می‌شد، می‌تواند اقتصاد چین را در هم بشکند، حالا به ابزاری جدید برای افزایش نفوذ این ابرقدرت آسیایی در جهان تبدیل شده است. چین به بزرگ‌ترین صادرکننده واکسن کرونا تبدیل شده است. بسیاری از کشورهای جهان، مخصوصاً کشورهای فقیری که قادر به خرید واکسن‌های آمریکایی یا واکسن اروپایی که ارزان‌تر از چینی بود نیستند، چشم به واکسن‌های صادراتی پکن دوخته‌اند؛ واکسن‌هایی که علاوه بر مبارزه با کرونا، راه را برای صادرات دیگر محصولات درمانی چین به تمام نقاط دنیا هموار می‌کنند. بسیاری از کشورهایی که امکان دسترسی به واکسن‌های چینی را داشته‌اند به مرور از دیگر واکسن‌های این کشور برای مقابله با بیماری‌هایی نظیر آنسفالیت ژاپنی یا التهابات ریوی استفاده کرده‌اند.
خطر در کمین دموکراسی بالکان
ایلنا نوشت: وزیر خارجه کرواسی هشدار داد که دموکراسی در کشورهای بالکان که به دنبال پیوستن به اتحادیه اروپا هستند، در معرض خطر است. «گرلیچ رادمان»، وزیر خارجه کرواسی به خبرنگاران گفت: «وضعیت در کشورهای غربی بالکان در حال بدتر شدن است، تقسیمات عمیق‌تر می‌شوند و ما همچنین این وضعیت را تهدیدی برای دموکراسی می‌بینیم.» رادمان همچنین در خصوص درخواست‌ها برای جدایی بوسنی هشدار داد. وی با اشاره به درگیری‌های قومی دهه‌های اخیر که به فروپاشی یوگسلاوی منجر شد، گفت این اقدامات جدید که انعکاسی از وقایع دهه ۱۹۹۰ است، باید متوقف شوند.