رد آتشبس در غزه
آیا آمریکا فاجعه درست میکند؟
مهدی کلثومی: «چارلز براون»، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در واکنش به اظهارات «دونالد ترامپ» درباره ناتو گفت: اعتبار آمریکا در میان متحدانش در خطر است. ترامپ اخیراً اظهار کرده در صورت پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ آمریکا، ممکن است از آن دسته از متحدان خود در ناتو که بهاندازه کافی به این ائتلاف نظامی منابع مالی تزریق نمیکنند، در مقابل حمله احتمالی روسیه محافظت نکند. در همین رابطه ژنرال براون گفت: فکر میکنم ما مسئول حفاظت از این ائتلافها هستیم. اعتبار آمریکا در تمامی ائتلافهایش در خطر است. هنوز به رهبری آمریکا نیاز است و تحت نظر هستیم. وی افزود: آمریکا متعهد است. این پیامی است که من میدهم و (متحدان آمریکا) دریافت کردهاند. ترامپ اخیراً خاطرهای از گفتوگوی خود با «رئیسجمهور یکی از کشورهای بزرگ» ناتو را یادآور شد که در آن در پاسخ به این پرسش که آیا ایالاتمتحده از ناتو در برابر حمله روسیه محافظت میکند، گفته بود: «نه، از شما محافظت نمیکنم.»
رد آتشبس در غزه
سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفت، کشورش خواهان برقراری آتشبس فراگیر در نوار غزه نیست. «جان کربی»، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در نشست خبری گفت، تا زمانی که حماس همه اُسرا را آزاد نکند، بحران در غزه پایان نمییابد. وی با بیان اینکه تلاشها برای دستیابی به توافقی درباره آتشبس طولانیمدت پیشرفت داشته است، مدعی شد: آمریکا خواهان توقف جنگ غزه است و نخستین اقدام برای این کار برقراری آتشبس طولانیمدت، آزادی همه اسرا و انتقال کمکهای انسانی به نوار غزه است. سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در ادامه گفت: از آتشبس فراگیر در نوار غزه حمایت نمیکنیم. وی افزود: بدون وجود طرحی قابل اجرا و تضمین امنیت غیرنظامیان، آمریکا خواستار عملیات نظامی بزرگ در رفح نیست. کربی با اشاره به عملیات زمینی احتمالی اسرائیل در شهر رفح واقع در جنوب نوار غزه مدعی شد، نمیتوان گفت که غیرنظامیان در رفح کشته میشوند اما واشنگتن خواهان کشته شدن هیچ غیرنظامی نیست.
آمریکا فاجعه درست میکند
وزیر خارجه روسیه گفت، آمریکا کل منطقه غرب آسیا را به سمت فاجعه پیش میبرد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه گفت: واشنگتن تمام خاورمیانه را به سمت فاجعه میبرد. باید در این شرایط بهدنبال راه خروجی از وضعیت فاجعهباری باشیم که سیاست آمریکا در خاورمیانه موجب آن شده است. آمریکاییها در روندهای مذاکره در خاورمیانه روی سلطه و قدرت خود حساب باز میکنند تا راهکارهایی را تحمیل کنند که به نفع خودشان باشد. وی گفت: غرب تلاش میکند تا روسیه را از تمام سازوکارهای حلوفصل در خاورمیانه دور کند. باید یک زمینه حقوقی الزامآور برای حل نهایی نزاع خاورمیانه ایجاد شود. لاوروف تاکید کرد: ما خواهان آتشبس انسانی در غزه شدیم اما متاسفانه شورای امنیت بیانیه ضعیفی را صادر کرد. عدم تشکیل کشور فلسطین به ادامه خشونت در خاورمیانه منجر میشود. ما مخالف این هستیم که رخدادهای 7 اکتبر به دلیلی برای مجازات جمعی فلسطینیها تبدیل شود. سازمان ملل، آمریکا و اتحادیه اروپا تلاش کردند راهکارهای غیرواقعی را بر غزه تحمیل کنند. در سایه شرایط کنونی فرصتی برای بازگشت ثبات به غزه وجود ندارد.
رقابت از درون زندان
کمیسیون انتخابات پاکستان روز یکشنبه 11 فوریه نتایج رسمی انتخابات پارلمانی را که نشان میدهد کاندیداهای مستقل نزدیک به عمرانخان، نخستوزیر پیشین این کشور و حزب متبوع او (تحریک انصاف پاکستان) بیشترین تعداد کرسی را به دست آوردهاند، منتشر کرد. بر اساس اعلام این کمیسیون، کاندیداهای مستقل که اکثریت آنها به حزب تحریک انصاف پاکستان وابسته هستند موفق به کسب 102 کرسی از پارلمان شدهاند. حزب مسلم لیگ با رهبری نواز شریف، نخستوزیر پیشین پاکستان 73 کرسی را از آنِ خود کرده و حزب مردم پاکستان با محوریت بلال بوتو زرداری توانسته در رقابت بر سر 54 کرسی بر رقبا پیروز شود. هیچکدام از سه حزب اصلی در پاکستان نتوانستهاند به 169 کرسی که حد نصاب لازم برای تشکیل دولت است دست پیدا کنند و در نتیجه هیچکدام از آنها به تنهایی قادر به تشکیل دولت و انتخاب نخستوزیر نیستند. این انتخابات تقریباً دو سال بعد از آن برگزار شد که عمرانخان با رای عدم اعتماد پارلمان از قدرت برکنار شد. او بعد به اتهامهای مختلف از جمله فساد، زندانیشده و از شرکت در انتخابات منع شد. عمرانخان که هفته پیش در سه پرونده جداگانه در فاصله پنج روز محکوم شد، در حال حاضر حکم ۱۴ سال حبس را تحمل میکند. وکلای این سیاستمدار میگویند او همچنان در پروندههای مختلف با حدود ۱۷۰ اتهام روبهرو است.
ضدضربه
دونالد ترامپ، نامزد پیشتاز حزب جمهوریخواهان که مدتهاست مخالفت خود را با حضور آمریکا در ائتلاف ناتو ابراز کرده، در جدیدترین و افراطیترین موضعگیری خود در جمع حامیانش در ایالت کارولینای جنوبی اعلام کرد، کشورهای عضو ناتو باید حق عضویت خود را پرداخت کنند. رئیسجمهور پیشین آمریکا در ادامه گفت، پس از پیروزی در انتخابات، به روسیه اجازه میدهد با کشورهایی که عضو ناتو هستند ولی پول کافی پرداخت نمیکنند، هرطور که میخواهد رفتار کند. اظهارات ترامپ واکنش شدیدی را از سوی جمهوریخواهان، کاخ سفید و مقامات غربی برجسته بههمراه داشت. رئیس ائتلاف ترانسآتلانتیک اعلام کرد که این اقدام میتواند جان سربازان آمریکایی و اروپایی را در معرض خطر بزرگی قرار دهد. ترامپ همچنین خاطرهای از دوران صدارتش تعریف کرد که زمانی که رهبر «یک کشور بزرگ» از او پرسیده اگر روسیه حمله کند، آیا حمایت آمریکا را دارد یا نه، ترامپ در جواب میگوید، اگر آن کشور سهم خود را به این ائتلاف نپردازد، دولت آمریکا از این بلوک دفاع نمیکند. جو بایدن هم نسبت به این اظهارات ترامپ واکنش نشان داد و گفت، دوره دوم ریاستجمهوری ترامپ، روابط آمریکا با کشورهای خارجی را نابود میکند و دشمنان این کشور را جسورتر. بایدن همچنین اظهارات ترامپ را از لحاظ روانی نامتعادل خواند.
تجدیدنظر ارمنستان
«نیکول پاشینیان»، نخستوزیر ارمنستان میگوید، این کشور «دموکراتیک و در حال توسعه» است و در حال پیادهسازی اصلاحات گستردهای به منظور «بهبود تابآوری» خود است. پاشینیان در مصاحبهای با نشریه انگلیسی تلگراف که شامگاه یکشنبه منتشر شد، همچنین گفت نمیخواهد بین روسیه و غرب یک طرف را انتخاب کند. او توضیح داد: «وقتی جنگ اوکراین آغاز شد، من گفتم درباره موضوع اوکراین، ما متحد روسیه نیستیم. این واقعیت است. میخواهم همچنین بگویم که درباره آمریکا، فرانسه و دیگر شرکا؛ همکاری امنیتی ما علیه شریک امنیتی دیگری نیست.» پاشینیان همچنین گفت: «شرکای ما ممکن است نگرانیهایی درباره روابط ما داشته باشند یا اینکه چگونه این رابطه ممکن است بر دستورکارهای امنیتی آنها تاثیر بگذارد. این موضوعی است که ما سعی میکنیم با گفتوگو در حداکثر شفافیت، درباره دستورکارهای مشترک شرکای خود مدیریت کنیم.» در حالی که عضویت در ناتو یک خط قرمز شفاف برای روسیه است، نخستوزیر ارمنستان میگوید: «این سوالی نیست که درباره آن بحث کرده یا در حال بحث باشیم.» پاشینیان با این حال گفت، ارمنستان ممکن است درباره عضویت در سازمان «پیمان امنیت جمعی» تجدیدنظر کند.
زرادخانهای در دوردست
رهبران آلمان و فرانسه اخیراً تاکید کردهاند که اروپا باید تمام توان خود را برای تجهیز تسلیحاتی اوکراین در جنگ با روسیه به کار ببرد؛ اما آنها به خوبی میدانند چنین خواستهای تا زمانی که به مرحله عملی شدن برسد باید موانع زیادی را پشت سر بگذارد؛ موانعی که شاید هیچ ارادهای برای از میان برداشتن آنها هم وجود نداشته باشد. به گزارش شرق، کشورهای اروپایی از زمان تهاجم روسیه به اوکراین، میلیاردها دلار به هزینههای دفاعی و کمکهای نظامی اختصاص دادهاند؛ اما تحلیلگران میگویند صنعت دفاعی قاره سبز هنوز با توانایی تامین کییف فاصله دارد. از زمان ورود نخستین تانکهای روسی به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، حدود 5 /44 میلیارد دلار سلاح از آمریکا به کییف سرازیر شده است. با این حال، عدم موافقت واشنگتن با اختصاص کمکهای جدید و راهیابی احتمالی مجدد دونالد ترامپ به کاخ سفید در ماه نوامبر، میتواند وظیفه پر کردن خلأ بزرگ تسلیحاتی را به اروپا بسپارد. به گفته جوزپ بورل، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا، هزینه کمکهای اتحادیه اروپا به اوکراین طی دو سال به ۲۸ میلیارد یورو رسیده و برای هزینه کردن ۲۰ میلیارد یورو دیگر نیز در سال ۲۰۲۴ برنامهریزی شده است. با وجود این، اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، از متحدان اروپایی خواسته است باز هم بیشتر به اوکراین کمک کنند.
تمام کشورهای عضو اتحادیه هزینههای دفاعی خود را افزایش دادهاند و امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، حتی از اقتصاد جنگی صحبت میکند؛ اما در سال ۲۰۲۳ از میان ۲۷ کشور عضو اتحادیه، تنها ۹ کشور بیشتر از حداقل اسمی ناتو که عبارت از دو درصد تولید ناخالص داخلی است، برای دفاع هزینه کردهاند. نام ثروتمندترین کشورهای اتحادیه اروپا یعنی آلمان، فرانسه و ایتالیا با صنایع دفاعی در کلاس جهانی در میان این ۹ کشور نیست. رنو بهله، اقتصاددان متخصص در صنایع دفاعی، در این زمینه به خبرگزاری فرانسه میگوید: «کشورهای اروپایی از زمان حمله به اوکراین بودجههای خود را افزایش شدیدی نداده و سفارش زیادی هم به تولیدکنندگان ندادهاند.» خطوط تولید کارخانههای اروپا تجهیزاتی ازجمله موشکهای ضدهوایی و ضدتانک، گلوله و توپ را به بازار عرضه میکنند؛ خواه به قصد استفاده در اوکراین باشد، خواه با هدف پر کردن ذخایر ملی سلاح و مهمات. اتحادیه اروپا از هدف اولیه خود برای افزایش تولید گلولههای مهم توپخانه ۱۵۵ میلیمتری باز مانده است، ولی انتظار دارد در سال ۲۰۲۵، تعداد 4 /1 میلیون از این نوع گلوله تولید کند که ۲۰۰ هزار واحد بیشتر از آن چیزی است که در برنامه تولید ایالاتمتحده در نظر گرفته شده است.