هویت دیجیتال

همه‌گیری کرونا چند روی خوش نیز داشت. یک‌رو آن است که بخش بسیار بزرگی از فعالیت‌های بشری بسیار آرام‌تر از آنچه انتظار می‌رفت به فضای آنلاین منتقل شد. شش ماه است که کسب‌وکارها به کارکنان دفتری اجازه داده‌اند از منزل کار کنند. افراد از راه دور در کلاس‌های یوگا شرکت می‌کنند. مردم بریتانیا به صورت دیجیتال در دادگاه حضور می‌یابند و نیویورکی‌ها در فضای آنلاین مراسم ازدواج برگزار می‌کنند.

اما با مهاجرت به جهان دیجیتال، اکثر افراد متوجه می‌شوند که مدارک مناسبی برای اثبات هویت خویش ندارند. کسب‌وکارها در عمل برای اطمینان از هویت افراد از کارت‌های اعتباری استفاده می‌کنند. دولت‌ها قادر به انجام چنین کاری نیستند. آنها کالا را با پول معاوضه نمی‌کنند بلکه پول می‌دهند و دستورهایی را ابلاغ می‌کنند. بنابراین دولت‌ها بیشتر از یک سوپرمارکت نیاز دارند در مورد مشتریان اطلاعات کسب کنند. در کشوری که فاقد ابزارهای ایمن تعیین هویت دیجیتال است تعطیلی ادارات فیزیکی و انتقال خدمات عمومی به فضای آنلاین به ایجاد هرج‌و‌مرج می‌انجامد. مراسم طلاق و فرزندخواندگی با یک دیوار آجری دیجیتال برخورد می‌کند. سامانه توزیع کمک‌های نقدی اضطراری ایتالیا نتوانست به کار خود ادامه دهد و خواستار دریافت مدارک کاغذی شد. اما مراجعان به خاطر تعطیلی ادارات دولتی قادر به تهیه آن مدارک نبودند. در آمریکا، ایالت واشنگتن 650 میلیون دلار مزایای بیمه بیکاری را به متقلبانی پرداخت کرد که با هویت‌های دزدی درخواست داده بودند.

مشکلات بریتانیا و آمریکا در استونی دیده نشد. هر شهروند این کشور کوچک بالتیک یک هویت الکترونیکی دارد که نقش آن بیش از یک کارت شناسایی است و سوابق مردم استونی را به یکدیگر پیوند می‌دهد. بنابراین دولت در زمان معرفی سامانه کمک به کارگران متاثر از همه‌گیری می‌دانست آنها کجا کار می‌کنند و چگونه می‌توان پول را به آنان پرداخت کرد. برخلاف مردم دیگر کشورها، در استونی هیچ‌کس مجبور نبود برای درخواست مزایا در پیاده‌رو در صف بایستد.

کشورهای دیگر از جمله آمریکا و  بریتانیا از مدت‌ها قبل با راه‌اندازی سامانه ملی هویت مخالف بودند. برخی نگران‌اند که چنین سامانه‌ای به دولت امکان دهد به آسانی در مورد افراد جاسوسی کند یا سامانه به سادگی هک شود یا دیوانسالاران نالایق نتوانند به درستی از آن استفاده کنند. این احساس در سطوح بالا نیز مشاهده می‌شود. بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا زمانی سوگند خورد که اگر مجبور شود یک کارت شناسایی با خود حمل کند و یک مسوول اداری نخواهد آن را ببیند خودش کارت را خواهد بلعید.

با وجود این همه‌گیری کووید 19 دلایل وجود هویت دیجیتالی را تقویت کرد. این هویت نه‌تنها دسترسی از راه دور به خدمات دولتی را آسان‌تر و سریع‌تر می‌سازد بلکه کارایی سامانه‌های رهگیری را نیز بالا می‌برد. اگر به عنوان مثال، در یک وضعیت اضطراری مانند همه‌گیری کرونا، داده‌های سلامت به داده‌های اشتغال پیوند بخورند دولت‌ها به سرعت متوجه می‌شوند در کدام کارگاه یا محل کار مجموعه‌ای از مبتلایان کنار هم کار می‌کنند.

نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و امنیت را، هرچند نه‌ به‌طور کامل، می‌توان از بین برد. مردم استونی که در طول پنج سال فشار چکمه‌های شوروی به درستی نگران «برادر بزرگ» هستند اطمینان یافته‌اند که یک قانون حفاظت از اطلاعات و سامانه‌های امنیتی ضدهکرها با قابلیت تعیین هویت دوعاملی وجود دارند که مرتب به‌روزرسانی می‌شوند. به همین ترتیب می‌توان قوانینی وضع کرد که طبق آن پلیس دیگر از افراد کارت شناسایی مطالبه نکند. البته حکومت‌های خودکامه از این سامانه سوءاستفاده خواهند کرد اما دولت‌های دموکراتیک را می‌توان مهار کرد. سامانه استونی هر‌گونه مراجعه و بازدید از داده‌ها را با زمان دیدن آن ثبت می‌کند و دسترسی به اطلاعات خصوصی افراد برای همگان از جمله مقامات دولتی بدون مجوز قانونی را جرم‌انگاری کرده است. این مدل بسیار خوبی قلمداد می‌شود.

خلق یک سامانه هویت دیجیتال دشوار و پرهزینه است. اما هند، کشوری بزرگ و عمدتاً فقیر، موفق شد آن را به انجام رساند. سامانه بیومتریک ادهار (Aadhaar) برای 3 /1 میلیارد نفر هویت دیجیتالی صادر کرد. این سامانه نقاط ضعفی نیز دارد. مردمی که نتوانستند در آن ثبت‌نام کنند از خدمات عمومی محروم ماندند و آسیب زیادی متحمل شدند. اما این سامانه توانست به خدمات دولتی نظم داده و تقلب را به میزان چشمگیری کاهش دهد. حال که روستاییان هند می‌توانند هویت خود را به صورت آنلاین اثبات کنند مایه شرمندگی است که بریتانیایی‌ها و آمریکایی‌ها قادر به انجام آن نباشند.

سامانه‌های هویت دیجیتال را می‌توان به تدریج و بر روی سکوهایی که از قبل وجود دارند ساخت. همچنین لازم نیست استفاده از آنها اجباری باشد. به‌محض اینکه افراد از امنیت آن مطمئن شوند و آنها بتوانند دردسر ارتباط با دولت را کاهش دهند مردم مشتاقانه از آن استقبال خواهند کرد.

منبع: اکونومیست