کارخانه جهان
صادرکنندگان کلان چین ترفندهای جدیدی دارند
سهم صادراتی چین در طول بیماری عالم‌گیر گسترش یافته است. به‌طور معمول 200 هزار خریدار، تقریباً از هر کشوری، به نمایشگاه کانتون، بزرگ‌ترین نمایشگاه تجاری جهان می‌روند. امسال، به خاطر بیماری عالم‌گیر، این نمایشگاه به‌طور کاملاً آنلاین و در 10 روز برگزار شد و در روز 24 ژوئن خاتمه یافت. اگرچه هیچ جانشینی برای جلسات حضوری نبود، این نمایشگاه مجازی گواه از صنایع قدرتمند چین دارد. حدود 25 هزار غرفه‌دار، اغلب از طرف کارخانه‌های خودشان، میزبان نمایشگاه زنده بودند و با هر شخصی که به محصولات آنها علاقه‌مند بود صحبت می‌کردند.
در میان آنها، ون لی، مدیر محصول جوان، نحوه کارکرد یک ماشین چمن‌زنی خودران را در پس‌زمینه‌ای از دَنگ دَنگ کف فروشگاه توضیح می‌داد. در همین حال، شری، مدیرِ شرکت «دایناسورهای من»، اطراف استخوان‌های تقلبی قدم می‌زد و حیوانات شبیه‌سازی‌شده شرکتش را معرفی می‌کرد. جوی، یک فروشنده خانم، در پشت مجموعه‌ای از باتری‌های لیتیوم قابل شارژ نشسته بود و عملکرد 23 خط تولید خودکار شرکت را توضیح می‌داد.
در ادامه این نمایشگاه، شرکت‌هایی بودند که موتورسیکلت و ماشین‌های الکتریکی، قهوه‌ساز و شیرگرمکن، اسباب‌بازی‌های سگ و خوراک مرغ مگس‌خوار تولید می‌کردند. با آنکه جلسات حضوری انگلیسی دست‌وپاشکسته با روشنایی ضعیف، آماتوری بودند، اما تاثیر کلی قوی‌ای داشتند. اما این نمایشگاه جایی نیست جز چین، مامن 28 درصد از تولیدات جهان - تقریباً به همان اندازه که آمریکا، ژاپن و آلمان روی‌هم‌رفته دارند - و بهرغم ویروس کرونا، هنوز هم قوی عمل می‌کند.
چین به‌عنوان قدرت تولید، دو مزیت بزرگ دارد. اول اینکه، پایه صنعتی آن از عمق بی‌بدیلی برخوردار بوده و رقابتی‌تر رشد کرده است. در سال 2005، حدود 26 درصد از ارزش صادرات چین به خارج از کشور اضافه شد، با توجه به سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD)، تا سال 2016 این رقم به 17 درصد کاهش یافت. به عبارت دیگر، بیشتر خرت‌وپرت‌هایی که به وسایل چینی ختم می‌شوند، در چین ساخته شده‌اند.
مزیت دوم، بازار گسترده چین است. به این خاطر است که بسیاری از نمایشگاه‌های آمریکایی می‌خواهند دولت ترامپ فقط در این کشمکش‌ها با چین پیش برود و فشار کافی وارد کند تا برای آنها جا باز شود، اما نه به‌اندازه‌ای که فرصت‌های آنها را از بین ببرد. از یک طرف، نمایشگاه‌های جهانی بهرغم جنگ تجاری، حتی بیش از قبل با چین مراوده دارند: شرکت تحقیقاتی گروه ریدیوم محاسبه کرده است که در طول 18 ماه گذشته ارزش دارایی‌های کسب‌شده و ادغام‌های خارجی در چین به بالاترین حد خود طی یک دهه رسیده‌اند.
همان‌طور که انتظار می‌رفت، کسادی بازارهای جهانی به شرکت‌های چینی آسیب می‌زند. صادرات چین در پنج ماه نخست سال 2020 در مقایسه با سال گذشته هشت درصد کاهش یافت. بااین‌حال، آنها به لطف موفقیت کشور در کاهش سرعت ویروس، نسبت به سایر نقاط در وضعیت بهتری هستند. از سرگیری فعالیت‌های قبلی چین، به صادرکنندگان اجازه داده است تا سهم بازار را به‌دست آورند. در ژاپن، کالاهای چینی در ماه می رکورد 30 درصد از واردات را به خود اختصاص داده است. در اروپا، آنها در ماه آوریل 24 درصد واردات را تشکیل داده‌اند که این نیز یک رکورد
است.
با وجود این ممکن است این بالاترین مقدار ثبت‌شده باشد. سایر کشورهای دیگر فقط از توانایی تولید چین آگاه هستند و این امر آنها را در برابر کمبودهای بحرانی آسیب‌پذیر می‌کند. این مهم در اوایل سال جاری خود را نشان داد، زیرا آنها در تلاش برای خرید ونتیلاتور و ماسک از چین بودند. از هند تا تایوان، دولت‌ها برای فریب سرمایه‌گذاران، زمین و مزایای دیگری را به‌صورت وام ارائه می‌دهند.
این قبیل انگیزه‌ها در گذشته به‌ندرت جواب می‌دادند، اما حال به سه دلیل شانس بیشتری دارند. اول، چین با صعود در زنجیره ارزش در حال بیرون کردن شرکت‌های کم‌بازده است. بسیاری از تولیدکنندگان پوشاک تا حدودی به آسیای جنوب شرقی منتقل شده‌اند. دوم، تنش‌ها با آمریکا شرکت‌ها را دلواپس کرده است. شرکت اپل هنوز بیشتر آیفون‌های خود را در چین تولید می‌کند، اما عرضه‌کنندگان خود را ترغیب به گسترش در جای دیگر کرده است. سوم، اینکه خاموش شدن مقطعی کارخانه‌ها در طول همه‌گیری بیماری کرونا، خطر تمرکز بیش از اندازه بر یک کشور را برجسته‌تر کرده است.
شواهد و مدارکی از بازگشت موج در نظرسنجی‌های شرکت‌های بزرگ که توسط اتحادیه بانک سوئیس (UBS) اداره می‌شوند، یافت می‌شود. در میان پاسخ‌دهندگان بیشتر از هزار نفر، 76 درصد شرکت‌های آمریکایی، 85 درصد از شمال آسیا (به‌عنوان مثال، ژاپن و کره جنوبی) و حتی 60 درصد از چین می‌گویند که قصد دارند مقداری تولید را از چین دور کنند یا قبلاً آن را منتقل کرده‌اند. کیت پارکر از اتحادیه بانک سوئیس تخمین می‌زند که شرکت‌ها ممکن است بین 20 تا 30 درصد از ظرفیت تولیدات چینی خود را تغییر دهند. این مقوله یک شبه اتفاق نمی‌افتد، اما این امر تسلط چین در تولید را خدشه‌دار می‌کند.
بااین‌حال کسب‌وکارهای چینی توانایی بسیار بالایی برای تطبیق دارند. شرکت Sowind، سازنده ابزارهای نظافت خانگی - یکی از شرکت‌های نمایشگاه مجازی کانتون را در نظر بگیرید. این شرکت یک جاصابونی (صابون مایع) برای استفاده خانگی می‌سازد که با باتری کار می‌کند و نسبت به حرکت حساس است. در یک جلسه زنده، ایوِی، یک فروشنده خانم جوان، درحالی‌که مشتش را در هوا می‌چرخاند و مثلاً با این جاصابونی کار می‌کرد، گفت: «نیازی نیست که به این جاصابونی الکتریکی دست بزنید، در نتیجه مصرف‌کننده از هر نوع عفونت و واگیری در امان است. بعد از پخش تماس وی، ایوِی گفت که مشتریان در آمریکا و اروپا هزاران مورد را خریداری کرده‌اند. در مورد مهاجرت آنلاین بزرگ‌ترین نمایشگاه تجاری جهان، او امیدوار و خوش‌بین بود.» برای عادت کردن به یک روش جدید زمان لازم است، اما بهتر از آن چیزی که انتظار داشتم پیش رفت.
در 24 ژوئن، صندوق بین‌المللی پول بیان کرد رکود اقتصادی که ناشی از کووید19 عالم‌گیر به وجود آمده، امکان دارد بدتر از آنچه در ماه آوریل پیش‌بینی کرده بودیم باشد، و در نتیجه دولت‌ها نسبت به قبل مقروض‌تر خواهند شد.
این صندوق گمان می‌کند که اقتصاد پیشرفته همراه با تولید ناخالص داخلی (GDP) در پایان سال 2021 همچنان پایین‌تر از سه‌ماهه اول سال 2019 خواهد بود. اما هشدار می‌داد که میزان نامعلومی در مورد عدم اطمینان پیرامون این اعداد وجود دارد، که فرض‌کننده فاصله اجتماعی بی‌وقفه، کاهش تولید و زخم گسترده اقتصادی است. صندوق همچنین به «قطع ارتباط» میان این چشم‌انداز مهیب و قیمت بالای دارایی اشاره کرد.
منبع: اکونومیست
