معمای برق
ایران چقدر از بیتکوین دنیا را استخراج میکند؟
مرتضی مرادی: طبق دادههای دانشگاه کمبریج، ایران در جایگاه پنجم استخراج بیتکوین قرار دارد. اما داستان از چه قرار است و دانشگاه کمبریج چگونه به چنین نتیجهای رسیده است؟ مدرسه کسبوکار جاج که متعلق به دانشگاه کمبریج است، سایتی دارد به آدرس cbeci.org که در این سایت، استخراج بیتکوین در دنیا را پایش میکند. وقتی وارد این سایت شوید، اولین چیزی که به چشم میخورد، میزان تقاضای برق شبکه بیتکوین در جهان است که هر 24 ساعت یک بار بهروزرسانی میشود. دانشگاه کمبریج به طور تئوریک، دو حالت حدی (حداقلی و حداکثری) را برای مصرف برق سالانه شبکه بیتکوین در نظر میگیرد: حداقل 4 /26 تراواتساعت و حداکثر 9 /176 تراواتساعت که این اعداد هر 24 ساعت یکبار بر اساس دادههای جدیدی که به دست میآیند بهروزرسانی میشود. همچنین جدای از این حد بالا و پایین مصرف برق سالانه شبکه بیتکوین در جهان، دانشگاه کمبریج تخمین میزند که شبکه بیتکوین در جهان در حال حاضر، سالانه 5 /70 تراواتساعت برق مصرف میکند. اما 70 تراواتساعت یعنی چقدر؟
برای اینکه بدانیم این عدد چقدر بزرگ است میتوانیم آن را با مصرف برق دنیا مقایسه کنیم. در سال 2018، مصرف برق دنیا (با جمعیت هفت میلیارد و 800 میلیون نفر) بیش از 23 هزار تراواتساعت بود. اگر مصرف برق در دنیا هنوز هم همین حولوحوش باشد، در واقع شبکه بیتکوین در حال حاضر حدود 003 /0 یا 3 /0 درصد از برق دنیا را مصرف میکند. مصرف برق چین در سال 2020 حدود 7500 تراواتساعت بود. همچنین مصرف برق ایالات متحده در سال 2019 حدود چهار هزار تراواتساعت بود. شاید 70 تراواتساعت برق مصرفی بیتکوین در مقایسه با میزان مصرف برق در جهان یا کشورهایی چون چین و آمریکا چشمگیر نباشد. اما وقتی مصرف سالانه برق شبکه بیتکوین را با کشورهایی همچون ونزوئلا، اتریش، شیلی، جمهوری چک، کلمبیا، سوئیس، رومانی، سنگاپور، پرتغال و دانمارک مقایسه کنیم به بزرگی 70 تراواتساعت پی میبریم: مصرف سالانه برق همه کشورهای فوق زیر 70 تراواتساعت است! همچنین قابل توجه است که مصرف برق در ایران در سال 2018 حدود 250 تراواتساعت تخمین زده میشود.
اما آیا شبکه بیتکوین تا پیش از این نیز اینقدر برق مصرف کرده است؟ پاسخ به این سوال هم مثبت است، هم منفی. آنچه دانشگاه کمبریج برای مصرف برق سالانه شبکه بیتکوین در جهان گزارش میکند (و همانطور که گفته شد هر 24 ساعت یکبار آن را بهروزرسانی میکند) در حقیقت میزان مصرف برق شبکه بیتکوین طی 365 روز گذشته است. در 18 جولای 2021 دانشگاه کمبریج مصرف برق جهانی شبکه بیتکوین را برای یک سال گذشته، 70 تراواتساعت تخمین زد. در حالی که این عدد در 12 می 2021 خیلی بیشتر از اینها بود. در واقع روز 12 می 2021، روزی است که دانشگاه کمبریج تخمین زد شبکه بیتکوین بیشترین برق را مجموعاً طی 365 روز گذشته مصرف کرده است: چیزی حدود 131 تراواتساعت. در حالی که مثلاً در 27 می سال 2020، مصرف سالانه برق شبکه بیتکوین 47 تراواتساعت تخمین زده میشود. تا قبل از سال 2018، مصرف سالانه برق شبکه بیتکوین در جهان زیر 35 تراواتساعت و تا قبل از سال 2017 زیر 12 تراواتساعت بود.
نکته قابل ذکر دیگر اینکه این تخمینهای دانشگاه کمبریج که درون یک بازه تئوریک حداقلی و حداکثری قرار دارند، بر اساس یک فرض بسیار مهم هستند: میانگین قیمت برق در جهان. اعدادی که ذکر شد همگی با این فرض هستند که میانگین قیمت برق در جهان به ازای هر کیلوواتساعت پنج سنت است. سایت cbeci.org این اجازه را به کاربر میدهد که این فرض را تغییر دهد و برای میانگین قیمت برق در جهان به ازای هر کیلوواتساعت، بازه یک تا 20سنتی را در نظر بگیرد. اگر میانگین قیمت برق در جهان به ازای هر کیلوواتساعت را یک سنت در نظر بگیرید، سایت cbeci.org مصرف برق سالانه شبکه بیتکوین در جهان را در تاریخ 18 جولای 2021 برای شما معادل 86 تراواتساعت تخمین خواهد زد. همچنین اگر میانگین قیمت برق در جهان را به ازای هر کیلوواتساعت 20 سنت در نظر بگیرید، سایت هم تخمین خود را تغییر خواهد داد و مصرف برق سالانه شبکه بیتکوین در جهان را در تاریخ 18 جولای 2021 برای شما معادل 44 تراواتساعت تخمین خواهد زد (گفتنی است که طبق توضیحات دانشگاه کمبریج، این قیمت در واقع میانگین قیمت پرداختی استخراجکنندگان بیتکوین در جهان به ازای مصرف هر کیلوواتساعت برق است). همچنین دانشگاه کمبریج توضیح میدهد که به طور تئوریک، هرچه قیمت برق بالاتر باشد، استخراجکنندگان بیتکوین انگیزه کمتری برای استفاده از نسلهای قدیمیتر ماینرها خواهند داشت چراکه ماینرهای قدیمیتر برق بیشتری مصرف میکنند و هزینه بیشتری روی دست استخراجکنندگان بیتکوین میگذارند. در عوض هرچه قیمت برق کمتر باشد، استخراجکنندگان بیتکوین انگیزه بیشتری برای استفاده از ماینرهای قدیمیتر که برق بیشتری مصرف میکنند، دارند.
تکامل ماینرها
سایت cbeci.org در صفحه مربوط به توضیح متدولوژیاش در تخمین مصرف برق شبکه بیتکوین در جهان نشان میدهد که ماینرهای بیتکوین طی سالهای گذشته چقدر پیشرفت کردهاند و کارایی آنها در مصرف برق چقدر افزایش یافته است. این صفحه از سایت در واقع با ارائه نموداری که محور افقی آن زمان و محور عمودی آن J /Gh هست افزایش کارایی ماینرها را طی چند سال گذشته نشان میدهد. متغیر J /Gh که ژول مصرفی به ازای هر گیگاهَش (Gigahash) است در حقیقت کارایی ماینرهای بیتکوین را نمایندگی میکند. قابل توجه است که یک ماینر هزارواتی که هر ثانیه، 10 هزار گیگاهش تولید میکند (Gh /s) کارایی معادل 1 /0 ژول بر گیگاهش (J /Gh) دارد. نموداری که در سایت cbeci.org وجود دارد نشان میدهد در سال 2014، ماینری با نام Bitmain Antminer S3 وجود داشت که کارایی آن معادل J /Gh 77 /0 بود. با گذشت چند ماه یعنی در دسامبر 2014، از ماینر جدیدی با نام Bitmain Antminer S5 رونمایی شد که کارایی آن J /Gh 51 /0 بود. دقت کنید که هرچه ژول مصرفی به ازای هر گیگاهش پایینتر باشد، یعنی کارایی ماینر بالاتر است. در سپتامبر 2015 ماینر جدیدی با نام Bitmain Antminer S7 وارد بازار شد که کارایی آن J /Gh 27 /0 بود. کارایی ماینر بعدی که در ژوئن 2016 وارد بازار شد، J /Gh 26 /0 بود. ماینر بعدی اما کارایی خیلی بالاتری داشت. در همان ژوئن 2016 ماینری با نام Bitmain Antminer S9 وارد بازار شد که کاراییاش J /Gh 10 /0 بود. بعد از معرفی این ماینر به بازار، تا چند ماه ماینر جدیدی سهم بازار قابل توجهی را به خود اختصاص نداد تا اینکه با شروع سال 2017، سیل ماینرهای جدید، گزینههای متعددی را پیش روی استخراجکنندگان بیتکوین قرار داد. هر چه ماینرها کارایی بیشتری داشتند، قیمتشان هم بالاتر بود و اینجا قیمت برق بود که تعیین میکرد استخراجکنندگان بیتکوین از کدام ماینرها استفاده کنند.
آنها که به برق ارزان دسترسی داشتند سراغ ماینرهای ارزانقیمتتر و پرمصرفتر و حتی عمدتاً ماینرهای دستدوم و قدیمی که دیگر در کشورهای توسعهیافته خواهان نداشتند میرفتند و آنها که باید قیمت بالاتری را برای برق میپرداختند، ماینرهای قدیمی خود را میفروختند و ماینرهای جدید و با کارایی بالاتر را خریداری میکردند. ماینرهایی که در سال 2017 به بازار عرضه شدند، کاراییشان بین 10 تا 17 ژول به ازای هر گیگاهش بود. تا اینکه در می سال 2018 در کنار ماینرهای متعددی که روزبهروز عرضه میشدند، ماینر ASICminer 8 Nano Pro وارد بازار شد که کاراییاش J /Gh 05 /0 بود. کارایی بهترین ماینری که در سال 2019 عرضه شد، J /Gh 04 /0 بود که Bitmain Antminer S17+ نام داشت و در دسامبر 2019 عرضه شد. در سال 2020 نیز ماینر Bitmain Antminer S19 Pro به بازار عرضه شد که تا به حال هیچ ماینری نتوانسته کارایی بیشتری را نسبت به این ماینر از خود نشان دهد؛ کارایی این ماینر J /Gh 03 /0 است. ماینرهای دیگری نیز از آن زمان تا به امروز به بازار عرضه شدند که کارایی بسیار بالاتری را به ماینرهای سالهای قبل و بدون شک اولین ماینرها داشتند: اولین ماینری که در دسامبر سال 2008 در بازار وجود داشت، کارایی معادل J /Gh 100 هزار داشت! این عدد در سال 2009 به J /Gh 10 هزار کاهش یافت و در سال 2010 به J /Gh هزار رسید. در سال 2011 ماینر FPGA وارد بازار شد که کارایی آن J /Gh 100 بود و در سال 2013 ماینری با عنوان Early ASICS با کارایی J /Gh 10 وارد بازار شد. طبق دادههای موجود در سایت cbeci.org در حال حاضر بیش از 100 ماینر مختلف به بازار عرضه شده است.
مطلب قابل توجه دیگری که در سایت وجود دارد، آستانه سودده بودن ماینرها در طی زمان است. دانشگاه کمبریج با فرض ثابت بودن قیمت برق (معادل پنج سنت به ازای هر کیلوواتساعت)، روند آستانه سودده بودن ماینرها را در طی زمان مدلسازی کردهاند. طبق این مدل، در اوایل سال 2015، اگر یک ماینر کارایی زیر J /GH 2 داشت، یک ماینر سودده به حساب میآمد؛ یعنی با توجه به قیمت بیتکوین در آن زمان و هشریتی که در آن زمان وجود داشت، اگر یک ماینر میتوانست به ازای هر گیگاهَش زیر دو ژول انرژی مصرف کند، یک ماینر سودده به حساب میآمد (هشریت، قدرت محاسباتی ماینرها در هر ثانیه است. به زبان سادهتر، هشریت، سرعت استخراج بیتکوین است و نشان میدهد که در هر ثانیه، یک ماینر، چه تعداد محاسبه را میتواند انجام دهد. برای مثال اگر هشریت یک ماینر یک میلیون بر ثانیه باشد یعنی آن ماینر میتواند در هر ثانیه یک میلیون محاسبه را انجام دهد). مدل دانشگاه کمبریج نشان میدهد که آستانه سودده بودن ماینرها طی زمان و به طور مداوم کاهش یافته است. دلیل آن هم این است که طی زمان، ماینرهای جدیدتر با کارایی بیشتر به بازار عرضه شدهاند و در نتیجه ورود ماینرهای جدیدتر به بازار، هشریت نیز افزایش یافته است.
افزایش شدید قیمت بیتکوین در دورههای مختلف باعث شده است که آستانه سودده بودن ماینرها در آن زمانها به طور قابل توجهی افزایش یابد (برای مثال در اواخر سال 2017 و همچنین اوایل سال 2021 چنین اتفاقی رخ داد) اما این افزایش در آستانه سودده بودن به سرعت مجدداً کاهش یافته چرا که با افزایش قیمت بیتکوین و جذابتر شدن آن، هشریت کل نیز به سرعت افزایش مییابد. زمانی که قیمت بیتکوین بالا میرود، استخراجکنندگان بیشتری نیز وارد بازار میشوند و استخراجکنندگان بیشتر یعنی ماینرهای بیشتر. ورود ماینرهای بیشتر به عرصه استخراج بیتکوین باعث میشود که بیتکوینهای بیشتری استخراج شود. برای استخراج بیتکوینهای جدیدتر، نیاز به محاسبات بیشتری است و در نتیجه هشریت شبکه بیتکوین افزایش مییابد. بنابراین اگرچه افزایش تندوتیز قیمت بیتکوین در یک دوره زمانی باعث میشود که آستانه سودده بودن ماینرها افزایش یابد (یعنی با فرض ثابت بودن قیمت برق در طول زمان، استفاده از ماینرهایی که کارایی کمتری دارند نیز سودده شود)، اما با افزایش قیمت بیتکوین و افزایش استخراجکنندگان و در نتیجه افزایش هشریت شبکه بیتکوین (به زبان ساده یعنی نیاز به انجام محاسبات بیشتر برای استخراج بیتکوینهای بعدی)، آستانه سوددهی ماینرهایی که کارایی کمتری دارند مجدداً کاهش مییابد. با این توضیحات اگر در زمان افزایش ناگهانی و شدید قیمت بیتکوین، فردی اقدام به خرید ماینری کند که استفاده از آن تا پیش از افزایش ناگهانی قیمت بیتکوین سودده نبوده و به یکباره استفاده از آن سودده شود، بعد از مدت کوتاهی ورق برای این فرد برخواهد گشت (مگر اینکه افزایش شدید قیمت بیتکوین همواره و بدون توقف، ادامه داشته باشد).
با فرض قیمت برق معادل پنج سنت به ازای هر کیلوواتساعت، در ژوئن سال 2014، آستانه سودده بودن ماینرها، J /Gh 16 بود. یعنی در قیمت بیتکوین و هشریت شبکه بیتکوین در آن زمان، اگر یک ماینر میتوانست به ازای هر گیگاهش، زیر 16 ژول انرژی مصرف کند، یک ماینر سودده به حساب میآمد. در پایان سال 2014 آستانه سودده بودن ماینرها بهشدت کاهش یافت و به سه ژول به ازای هر گیگاهش رسید: بنابراین بسیاری از ماینرهای قدیمی از دور خارج شدند و استفاده از آنها فقط در کشورهایی بهصرفه بود که استخراجکنندگان قیمت بسیار کمتری را برای برق میپرداختند که ایران از جمله این کشورها بود. تا پایان سال 2016 آستانه سودده بودن ماینرها باز هم کاهش شدید یافت و به 57 /0 ژول به ازای هر گیگاهش رسید. یعنی در پایان سال 2017 و با فرض اینکه یک استخراجکننده بیتکوین به ازای مصرف هر کیلوواتساعت برق، پنج سنت میپرداخت، تنها استفاده از ماینرهایی که به ازای هر گیگاهش کمتر از 57 /0 ژول انرژی مصرف میکردند برای این استخراجکننده بیتکوین سودده بود.
اما از ابتدای سال 2017 تا پاپان آن، آستانه سودده بودن ماینرها افزایش یافت و دلیل این امر، افزایش شدید قیمت بیتکوین بود. به طوری که در ابتدای سال 2017 آستانه سودده بودن ماینرها 69 /0 ژول به ازای هر گیگاهش بود و در پایان سال 2017 این عدد به 26 /2 ژول به ازای هر گیگاهش رسید. اما این آستانه سودده بودن بلافاصله کاهش یافت و در پایان سال 2018 به 13 /0 ژول به ازای هر گیگاهش رسید. بدین طریق، ماینرهای دستدوم و قدیمی خریداریشده در بسیاری از کشورها دیگر ارزشی نداشتند چراکه استفاده از آنها به طور خالص، هزینه روی دست استخراجکنندگان بیتکوین میگذاشت؛ مگر در کشورهایی که قیمت برق در آنها خیلی پایینتر از پنج سنت به ازای هر کیلوواتساعت بود. از ابتدای سال 2019 تا پایان سال 2020 آستانه سودده بودن ماینرها با افتوخیز جزئی در همین حولوحوش باقی ماند اما در ابتدای سال 2021 مجدداً به دلیل جهش قیمتی بیتکوین، این آستانه سودده بودن افزایش یافت و در آوریل 2021 به J /Gh 33 /0 رسید. در حال حاضر نیز با فرض اینکه هر استخراجکننده بیتکوین به ازای مصرف هر کیلوواتساعت برق پنج سنت بپردازد، تنها استفاده از ماینرهایی بهصرفه است که به ازای هر گیگاهش، پایینتر از 24 /0 ژول انرژی مصرف میکنند.
مقایسهها
سایت cbeci.org در بخشی با عنوان «مقایسهها» نشان میدهد که بیتکوین در مقایسه با سایر بخشهای اقتصاد و همچنین مصرف برق کشورهای دنیا در چه جایگاهی قرار دارد. توضیح ابتدایی دانشگاه کمبریج این است: «اکثر مردم در زندگی روزمرهشان مجبور نیستند با نمودارهای مصرف برق سروکار داشته باشند! در نتیجه ممکن است برای آنها مشکل باشد که میزان مصرف برق بیتکوین را بهخوبی درک کنند.» هدف دانشگاه کمبریج از تعبیه بخشی با عنوان «مقایسهها» در سایت مخصوصی که به آدرس cbeci.org تهیه کرده است این است که مصرف برق بیتکوین را برای مردم قابل لمستر کند و در این راه بهترین روش، مقایسه مصرف برق بیتکوین با سایر بخشهاست.
ابتدا خوب است بدانیم کل تولید و مصرف برق در جهان چقدر است. دانشگاه کمبریج بعد از پاسخ دادن به این سوال، ابتدا سهم بیتکوین را در کل تولید و مصرف برق سالانه در جهان نشان میدهد. کل تولید برق در جهان در سال، 26 هزار تراواتساعت و کل مصرف برق جهان در سال 22 هزار تراواتساعت است. بنابراین سهم بیتکوین از مصرف برق در جهان حدود 32 /0 درصد در سال است. همچنین کل تولید انرژی در جهان در سال بیش از 167 هزار تراواتساعت و کل مصرف انرژی در جهان در سال بیش از 115 هزار تراواتساعت است. با این اوصاف، سهم شبکه بیتکوین از کل مصرف انرژی سالانه در جهان حدود 06 /0 درصد است.
اما مقایسه مصرف برق شبکه بیتکوین با مصرف برق سایر صنایع چه میگوید؟ دانشگاه کمبریج میگوید نزدیکترین چیز در دنیای واقعی به بیتکوین، طلاست. مصرف سالانه شبکه برق بیتکوین در سال 70 تراواتساعت و مصرف سالانه برق صنعت استخراج طلا در سال 131 تراواتساعت است.
مصرف برق وسایلی همچون تلویزیون در ایالات متحده در سال 60 تراواتساعت است. همچنین کل مصرف برق جهان در صنعت تولید سیمان در سال 384 تراواتساعت است. مصرف برق سالانه صنعت تولید کاغذ و خمیر کاغذ در جهان 586 تراواتساعت، مصرف برق سالانه وسایل روشنایی در ایالات متحده (در بخش مسکونی) معادل 60 تراواتساعت، مصرف برق سالانه تولید آهن و فولاد در جهان 1233 تراواتساعت، مصرف برق سالانه صنعت تولید مس در جهان 167 تراواتساعت و مصرف برق سالانه کولرها و دستگاههای تهویه هوا در جهان 2199 تراواتساعت است. همچنین مصرف برق سالانه یخچالها در ایالات متحده (در بخش مسکونی) معادل 104 تراواتساعت است.
نهایتاً در بخش مقایسه، دانشگاه کمبریج به مقایسه مصرف برق سالانه شبکه بیتکوین در جهان با مصرف برق سالانه کشورهای دنیا میپردازد و توضیح میدهد که این نوع مقایسه، خوب یا بد، رایجترین نوع مقایسه در مباحثات عمومی در مورد میزان مصرف برق استخراج بیتکوین است. طبق دادههای دانشگاه کمبریج، مصرف برق سالانه بیتکوین 5 /70 تراواتساعت در سال است. با این عدد، مصرف کل برق سالانه در کشورهایی همچون کلمبیا و اتریش از شبکه بیتکوین کمتر است. کلمبیا در سال 2 /70 تراواتساعت و اتریش در سال 8 /66 تراواتساعت برق مصرف میکند. همچنین بنگلادش در سال 6 /70 تراواتساعت و شیلی در سال 0 /75 تراواتساعت برق مصرف میکند که این اعداد تنها اندکی از مصرف برق شبکه بیتکوین بیشتر هستند.
دانشگاه کمبریج هدررفت برق در چند مورد از بخشهای اقتصاد دنیا را با مصرف برق شبکه بیتکوین مقایسه میکند. طبق دادههای موجود در سایت cebci.org هدررفت برق در بخش انتقال و توزیع برق در ایالات متحده در هر سال معادل 206 تراواتساعت است که با این میزان برق، میتوان سه برابر برق مصرفی شبکه بیتکوین در جهان را تامین کرد. همچنین با ریکاوری گازی که در میدانهای استخراج گاز هدر میرود میتوان 8 /9 برابر برق مصرفی شبکه بیتکوین در جهان را تامین کرد (با ریکاوری گازی که در هر سال در میدانهای گاز هدر میرود میتوان 688 تراواتساعت برق تولید کرد). دانشگاه کمبریج به دو مورد جالب نیز اشاره میکند: مصرف برق سالانه شبکه بیتکوین در جهان (70 تراواتساعت) میتواند همه کتریهای آبجوش موجود در انگلیس (کتریهایی که برای درست کردن چای استفاده میشوند) را برای 16 سال به جوش آورد و همچنین میتوان برای 515 سال، کل برق مصرفی دانشگاه کمبریج را تامین کرد.
سهم ایران در استخراج بیتکوین
با نگاه به نقشه مصرف برق در جهان به راحتی خواهیم فهمید که کدام کشورها در استخراج بیتکوین، بیشترین سهم را دارند و بیشترین برق را مصرف میکنند. در این میان، چین در جایگاه نخست قرار دارد. به گزارش دانشگاه کمبریج در حال حاضر 46 درصد استخراج بیتکوین در چین انجام میشود. بعد از چین ایالات متحده قرار دارد. سهم ایالات متحده از استخراج بیتکوین در جهان در حال حاضر 8 /16 درصد است. قزاقستان در جایگاه سوم و روسیه نیز در جایگاه چهارم است. سهم قزاقستان از استخراج بیتکوین در جهان 2 /8 درصد و سهم روسیه 8 /6 درصد است. در حال حاضر سهم مالزی از استخراج بیتکوین در جهان 4 /3 درصد، سهم کانادا 3 درصد، سهم آلمان 7 /2 درصد، سهم ایرلند 3 /2 درصد و سهم سایر کشورها مجموعاً 9 /5 درصد است. در سپتامبر سال 2019 این درصدها به طور قابل توجهی فرق میکرد. در آن زمان سهم چین در استخراج بیتکوین 5 /75 درصد بود. اما با وارد شدن هر چه بیشتر کشورهای دیگر به استخراج بیتکوین سهم چین کاهش یافت. در سپتامبر 2019 سهم ایالات متحده از استخراج بیتکوین در جهان چهار درصد بود. همچنین سهم روسیه 9 /5 درصد بود. از آن زمان تاکنون سهم روسیه از استخراج بیتکوین در جهان تغییر نکرده اما سهم ایالات متحده چهار برابر شده و به 16 درصد رسیده است. در سپتامبر سال 2019 سهم مالزی از استخراج بیتکوین در جهان 3 /3 درصد بود و در دورهای به 6 درصد هم رسید اما اکنون به همان سطح قبلی بازگشته است. در سپتامبر سال 2019 سهم ایران از استخراج بیتکوین در جهان 7 /1 درصد بود. در فوریه سال 2020 این سهم به 3 درصد رسید. در می سال 2020 سهم ایران از استخراج بیتکوین در جهان به 4 درصد نزدیک شد اما در ماههای بعدی به 5 /2 درصد کاهش یافت. در ماههای آخر سال 2020 سهم ایران از استخراج بیتکوین در جهان افزایش یافت و در دسامبر سال 2020 به 8 /4 درصد رسید. از آن زمان تاکنون سهم ایران در استخراج بیتکوین در جهان ثابت باقیمانده است. قابل توجه است که در اصل، همه اعدادی که ذکر شدند، سهم کشورها از کل هشریت یا نرخ هش در جهان در مقاطع زمانی مختلف بودند.
منبع:
https://cbeci.org