سومین فصل سقوط نفت

طبق مطالعه‌ای که اخیراً به صورت تحلیلی در مورد اوج‌گیری تولید نفت شیل در داکوتای شمالی و تگزاس انجام شده، انتظار می‌رود در صورتی که در چند سال آینده قیمت نفت خام بالاتر از حدود 75 دلار باقی بماند، رونق شیل یکی از مسیرهایی باشد که ایالات متحده آمریکا را تا سال 2017 به بزرگ‌ترین تولید‌کننده نفت جهان تبدیل می‌کند. لئوناردو ماوگری از دانشگاه هاروارد، رئیس سابق استراتژی در انی(گروه نفت ایتالیایی) در این باره گفت: تولید نفت شیل ایالات متحده می‌تواند از حدود روزانه 5/1 میلیون بشکه در پایان سال 2012 به تقریباً پنج میلیون بشکه در سال 2017 افزایش پیدا کند. انتظار می‌رود نفت شیل همراه با نفت معمولی، تولید نفت خام آمریکا را به اوج قبلی 9/10 میلیون بشکه‌ای خود در سال1970 بر‌گرداند. با این حال، ماوگری هشدار داد با تولید نفت از چاه‌های شیل، افت سریعی در خروجی این چاه‌ها خواهیم داشت؛ برای این منظور شرکت‌ها بایستی برای حفظ جریان نفت خود حفاری‌هایشان را افزایش دهند. هزینه تولید نفت شیل ایالات متحده همچنین در مقایسه با بسیاری از نقاط دیگر جهان، از جمله خاورمیانه بالاست. اگر قیمت نفت از سطح حدود 97 دلار کنونی خود سقوط کند، شرکت‌ها به سرعت به این نتیجه می‌رسند که حفاری دیگر ارزشمند نیست و در نتیجه تولید افت می‌کند. به عنوان یک نتیجه، به‌رغم اینکه تولید نفت ایالات متحده دستخوش افزایش قابل توجهی شده، آینده رونق نفت این کشور نسبت به تغییرات بازارهای جهانی همچون افزایش شدید عرضه نفت نقاط دیگر جهان یا افت تقاضا آسیب‌پذیر خواهد بود. پیشگامان نفت شیل آمریکا عمدتاً شرکت‌های متوسط و مستقلی همچون منابع کانتیننتال، منابع وایتینگ، منابع ‌ای‌اُ‌جی و انرژی چساپیک هستند؛ با این حال برخی از گروه‌های بزرگی همچون کونوکو فیلیپس، اگزون موبیل و استات اویل نروژ نیز در این زمینه وارد شده‌اند. ماوگری گفت، قیمت نفتی که آنها نیاز دارند تا تولید نفت شیل از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه شود، از حدود 40 دلار در مطلوب‌ترین بخش ایگل‌فورد شیل در تگزاس شروع می‌شود تا بالای 85 دلار در مناطق چالشی‌تری از شیل باکن در داکوتای شمالی. طرح و برنامه رشد سریع تولید شیل بر این اساس قرار گرفته که قیمت نفت خام ایالات متحده، 85 دلار برای امسال و 75 دلار برای سال 2015 باشد. یکی از فاکتورهای بسیار مهم نرخی خواهد بود که در آن شرکت‌ها سعی می‌کنند هزینه‌های خود را کاهش دهند. ماوگری انتظار دارد همان طور که شرکت‌ها با نحوه حفاری‌های سریع و کارآمدتر چاه‌ها آشنا می‌شوند، هرساله این نرخ 8 تا 10 درصد کاهش یابد. ماوگری همچنین انتظار دارد شرکت‌ها بتوانند درِ چاه‌های شیل بیشتری را که بسیار نزدیک به یکدیگر هستند نسبت به گذشته ببندند. در مطالعات دیگری این سوال مطرح شده است که آیا کاهش هزینه تولیدی امکان‌پذیر خواهد بود یا خیر. تحقیقات برنشتاین اوایل این ماه آورده بود که هزینه هر بشکه نفت تولیدی افزایش خواهد یافت؛ در این تحقیقات استدلال شده بود به‌رغم کاهش مستمر هزینه‌های هر چاه، بهره‌وری در حال تنزل است. در حال حاضر با حفر اماکن ابتدایی، اپراتورها به سمت اماکن کمتر بهره‌ور و نیز زمین‌های با کیفیت حفاری پایین در حرکت هستند.

انتظارات برای سقوط بیشتر قیمت‌ها در بازار انرژی

با ادامه نگرانی‌ها در مورد وضعیت اقتصاد جهانی و تاثیر آن بر تقاضای نفت، روز جمعه (28 ژوئن) افت معاملات آتی نفت خام برنت در معاملات متلاطم خود باعث شد این معیار جهانی برای سومین فصل متوالی به روند نزولی خود ادامه دهد؛ این طولانی‌ترین کاهش سه‌ماهه‌ای است که طی 15 سال گذشته شاهد آن هستیم. در این روز اضافه بهای برنت نسبت به قراردادهای نفت آمریکا با رسیدن به 57/5 دلار در هر بشکه، به پایین‌ترین سطح خود از ژانویه 2011 رسید؛ از ابتدای امسال فاصله بین این دو نزدیک به 15 دلار کاهش یافته است. افزایش ظرفیت حمل نفت خام از کوشینگ، قدری از فشارهای نفت خام سبک آمریکا کاسته، و باعث شده این معیار جهانی دوباره به برنت نزدیک شود. در این روز نفت خام با قوی‌تر شدن دلار تحت فشار قرار گرفته بود و سرمایه‌گذاران در قیمت‌گذاری نفت این احتمال را در نظر می‌گرفتند که فدرال‌رزرو ممکن است با شروع نشست سپتامبر خود اقدام به کاهش برنامه خرید اوراق قرضه کند. جرمی اشتاین از مقامات بانک فدرال‌رزرو تاکید داشت ماه سپتامبر احتمالاً زمانی خواهد بود که بانک مرکزی ایالات متحده، کاهش برنامه محرک اقتصادی تسهیل مقداری خود را بررسی خواهد کرد. معامله‌گران همچنین شاهد آشفتگی‌های جاری در لیبی و دیگر مناطق نفت‌خیز، و همچنین قطع تولید دریای شمال بودند. یکی از منابع صنعتی روز پنجشنبه گفت انتظار می‌رود خروجی میدان نفتی بوزارد بریتانیا در نرخ حدود روزانه 170 هزار بشکه که قبلاً کاهش یافته بود به مدت حدود پنج روز باقی بماند. این هفته همچنین ارزش نفت خام اورال روسیه به رکورد بالایی نزدیک شده بود؛ سورگات (تولید‌کننده نفت روسی)، به علت کمبود عرضه بزرگ‌ترین تولید‌کننده نفت جهان از بنادر بالتیک، توانست نفت خود را با اضافه بهای خوبی به فروش برساند. دارایی‌های با ریسک بالا همچون نفت از هفته سوم ژوئن که بن برنانکی رئیس بانک فدرال‌رزرو آمریکا گفته بود بانک مرکزی انتظار دارد سرعت خرید اوراق قرضه را در باقیمانده امسال کاهش دهد، ارزان‌تر شده‌اند؛ این بانک همچنین در نظر دارد در صورت بهبود وضعیت اقتصادی تا اواسط سال 2014 به این برنامه پایان دهد. ادامه نگرانی‌ها در مورد کاهش نقدینگی چین و کندی رشد اقتصادی این کشور می‌تواند تقاضای دومین مصرف‌کننده نفت جهان را تحت تاثیر قرار دهد. بانک مرکزی چین دارد وجوه نقد خارج از بازار پولی را محدود می‌کند و بانک‌ها را نیز وادار کرده در سطح نرخ بهره تاریخی اقدام به گرفتن وام از مشتریان کنند؛ اما به نظر می‌رسد این مانور تاثیر محدودی روی اقتصاد واقعی این کشور داشته باشد. نظرسنجی رویترز نشان می‌دهد با تضعیف تقاضای داخلی و خارجی، رشد در بخش کارخانه چین ممکن است در ماه ژوئن متوقف شود، که این حاکی از عدم سلامت چشم‌انداز گسترده‌ اقتصادی این کشور در نیمه دوم امسال است. پیش‌بینی متوسط 12 اقتصاددان در نظرسنجی رویترز هفته پایانی ژوئن نشان می‌داد شاخص رسمی مدیران خرید چین (PMI) به احتمال زیاد از 8/50 در ماه می به 50 در ماه ژوئن نزدیک خواهد شد. این هفته آشفتگی و توقف تولید در مناطق نفت‌خیز حمایت‌هایی را برای برنت فراهم کرده بود. با این حال ذخایر بالای نفت خام و بنزین ایالات متحده سرپوشی روی افزایش قیمت نفت گذاشته بود. روز جمعه همچنین نفت خام سبک آمریکا برای پنجمین روز متوالی با ظهور نشانه‌هایی از بهبود وضعیت اقتصادی ایالات متحده و آلمان افزایش یافته بود. فروش خرده‌فروشی آلمان در ماه می بیش از انتظارات بوده است؛ همچنین در همین ماه در ایالات متحده علاوه بر کاهش تعداد متقاضیان منافع بیکاری، داد‌ه‌های دولتی نشان می‌داد مخارج مصرفی افزایش یافته است.

روز دوشنبه (اول جولای) نفت خام سبک آمریکا متاثر از کندی رشد بخش تولیدی چین، با افت در قیمت‌ها رو‌به‌رو شد. تضعیف بخش تولیدی چین برای چهارمین ماه، باعث این گمانه‌زنی‌ها شد که تقاضای این کشور ممکن است در ماه‌های آتی کاهش پیدا کند. در این روز شاخص مدیران خرید چین برای ماه گذشته به 1/50 سقوط کرد. این شاخص ماه گذشته 8/50 بود. نفت خام در ماه ژوئن با اینکه موجودی نفت و بنزین ایالات متحده افزایش یافته، حدود پنج درصد افزایش قیمت داشته است. با این حال انگیزه مشتریان پایین است و موجودی نیز در حال افزایش، و انتظار می‌رود در این سطح قیمت باقی نمانیم.