عملکرد خارق‌العاده دلار آمریکا در سال ۲۰۱۳

در این نوشته ابتدا تصمیمات مهم بانک مرکزی آمریکا و تاثیر آن بر دلارهای سه‌گانه را بررسی می‌کنیم و سپس به سراغ دیگر ارزهای مهم جهانی می‌رویم. به دنبال ادامه بحث‌های فدرال‌رزرو مبنی بر کم کردن محرک‌های پولی، دلار آمریکا این هفته نیز نسبت به اکثر ارزهای مهم جهانی تقویت شد. این در حالی بود که بورس‌های این کشور در پی اظهارات جرمی اشتاین، یکی از اعضای بانک مرکزی آمریکا در خصوص اتخاذ سیاست پولی جدید این نهاد در ماه سپتامبر عقب نشست. بر اساس داده‌های رسمی مورخ 26 ژوئن، بزرگ‌ترین اقتصاد جهان 8/1 درصد گسترش یافت که کمتر از مقدار ارزیابی‌شده اولیه یعنی 4/2 بود. در همین راستا رئیس بانک نیویورک، ویلیام دادلی گفت‌: در صورت کمتر از حد انتظار بودن نرخ رشد، برنامه خرید بدهی ماهانه که موجب افزایش عرضه دلار شده است، ادامه خواهد یافت. طبق آمار صندوق بین‌المللی پول، مدیران دارایی در سراسر جهان نیز حدود 194 میلیارد دلار دارایی را در هفته جاری به صورت دلار استرالیا و کانادا نگهداری کردند. داده‌ها حاکی از آن است که دلار استرالیا از کل 05/6 هزار میلیارد دلار ذخایر بین‌المللی شناسایی‌شده در سه ماه نخست سال، 63/1 درصد و دلار کانادا نیز 57/1 درصد را به خود اختصاص داده‌اند. گفتنی است هر دو این ارزها در برابر دلار آمریکا با کاهش روبه‌رو شدند. ارز استرالیا با 5/1 درصد کاهش به ضعیف‌ترین میزان خود از سپتامبر 2010 رسید البته دلار کانادا که بیشترین میزان افت در نیمه اول سال را در سه دهه اخیر تجربه کرد، وضع وخیم‌تری داشت. بسیاری کاهش 9/2درصدی تولید ناخالص داخلی این کشور در ماه جاری را عامل این پدیده می‌دانند. به علاوه پیش‌بینی می‌شود مساله کاهش شغل در اقتصاد این کشور در پی افزودن بی‌سابقه تعداد موقعیت شغلی در ماه گذشته میلادی به وقوع بپیوندد. همچنین شاخص بلومبرگ دلار آمریکا که ارزش دلار را در برابر 10 ارز مهم دنیا دنبال کرده و بر مبنای نقدینگی و گردش تجاری محاسبه می‌شود، 3/0 رشد داشت که به بیشترین میزان در دو ماه اخیر رسید.

یورو

به‌رغم اینکه در سال 2013 دلار بهترین ارز از لحاظ عملکرد بوده است، یورو با 5/1 درصد افزایش در برابر دلار بهترین عملکرد را در میان دیگر ارزها داشته است. به گفته تحلیلگران، روسای بانک‌های مرکزی به ویژه در اروپا و آسیا تلاش بسیاری برای آرام کردن بازار پس از دوره‌ای که با نوسانات همراه بود، انجام داده‌اند. همزمان با اعلام ادامه سیاست‌های محرک و کاهش میل نسبی به دارایی‌های بر پایه یورو از سوی رئیس بانک مرکزی اروپا، این ارز برای اولین بار در یک ماه اخیر به نرخ کمتر از 30/1 سقوط کرد. برداشت فعالان بازار از اقدامات و سیاست‌های بانک‌های مرکزی تاثیر بسزایی بر رخداد‌های بازار ارز می‌گذارد. ماریو دراگی، رئیس این نهاد همچنین افزود: سیاست پولی بانک مرکزی اروپا طی دوره زمانی آتی مبتنی بر ثبات خواهد بود.

پوند انگلستان در هفته جاری با افت 5/1درصدی به 518/1 در مقابل دلار رسید. این پایان کار نبود و روز جمعه این ارز 002/0 دیگر نیز کاهش یافت. این دومین هفته متوالی است که واحد پول انگلستان چنین شرایطی را در برابر دلار تجربه می‌کند. پوند در برابر یورو نیز عملکرد مطلوبی نداشت و 6/0 درصد پایین آمد تا بزرگ‌ترین افت هفتگی در چند ماه اخیر را تجربه کرده باشد. گمانه‌زنی‌ها نشان می‌دهند به احتمال فراوان سیاستگذاران بریتانیا بازخرید دارایی‌ها را در عدد 375 میلیارد پوند حفظ کرده و نرخ بهره بانکی را در حد 5/0 درصد نگه خواهند داشت. بر اساس شاخص‌های محاسبه شده توسط بلومبرگ امسال پوند 1/1 درصد ضعیف‌تر شده است. پیش‌بینی می‌شود پوند در شش ماه پیش رو به نرخ 46/1 به ازای هر دلار تنزل یابد. علاوه بر این اوراق بهادار دولتی بریتانیا در سال جاری ضرری 4/3درصدی به سرمایه‌گذاران تحمیل کرده است که برای این کشور چندان خوب تلقی نمی‌شود.

ارز‌های آسیایی

مطابق معمول اتفاقات بازار‌های مختلف و نیز سیاست‌های اتخاذ‌شده در آمریکا بر ارزهای آسیایی اثر گذاشت. البته این تاثیر چندان هم منفی نبود و برخی از آنها را تقویت کرد. روپیه هند پس از ثبت رکورد کاهش شدید در برابر دلار، نه‌تنها به جای خود بازگشت بلکه با بیشترین افزایش در 9 ماه اخیر یعنی از 21 سپتامبر تاکنون مواجه شد. این ارز با 7/1 درصد افزایش در نرخ 39/59 به ازای هر دلار معامله شد. البته 571 میلیون دلار سرمایه‌های بین‌المللی در سه روز ابتدای هفته از بازار سهام هند خارج شد که در مجموع رقم برون‌رفته در ماه جاری را به 6/1 میلیارد دلار افزایش داد.

یوان چین هم با بیشترین افزایش در ماه جاری روبه‌رو شد. رئیس بانک مرکزی چین طی سخنانی اعلام کرد برای ادامه ثبات بازار این کشور تلاش خواهد کرد. برخی کارشناسان بر این باورند که هراس به پایان رسیده و در حال حاضر سرمایه‌گذاران درک شفاف‌تری از هدف بانک خلق چین دارند. همچنین اقدام دولت برای استفاده هرچه بیشتر از یوان در سطح جهانی به تقویت ارز این کشور در بلند‌مدت کمک خواهد کرد. در شانگهای، نرخ برابری یوان نسبت به دلار با 19/0 درصد افزایش به 137/6 به ازای هر دلار رسید. در کل این ارز طی سه ماه اخیر 2/1 درصد بهبود یافته است.

ین ژاپن پایین‌ترین سطح برابری در مقابل دلار را از 6 ژوئن تجربه کرد. دلار به میزان 8/0 درصد در برابر این ارز تقویت شد و به 14/99 به ازای هر ین رسید. پیش‌بینی‌ها حکایت از کاهش ارزش ین در برابر دلار دارد. اگرچه احتمال این امر اندکی کاهش یافته است. وون، واحد پول کره جنوبی نیز برای چهارمین روز متوالی و به دنبال سخنان وزیر مالیه این کشور درباره آمادگی دولت در تثبیت بازار‌های مالی و مدیریت ریسک از جمله تاثیر سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا، تقویت شد. این وزارتخانه روز 27 ژوئن گزارش داد نرخ پیش‌بینی‌شده رشد سالیانه از 3/2 به 7/2 درصد افزایش یافته و مازاد درآمد این کشور طی ماه می در حساب‌های جاری به رکورد 64/8 میلیارد دلار رسیده است. در دیگر نقاط آسیا نیز بات تایلند، روپیای اندونزی و دلار سنگاپور در برابر دلار آمریکا افزایش ارزش را تجربه کردند درحالی‌که پِسو فیلیپین با افت مواجه شد که در پی این اتفاق بانک مرکزی فیلیپین اعلام کرد: سیاست نرخ بهره پایین همچنان در دستور کار قرار خواهد گرفت.

در نهایت واحد پولی آفریقای جنوبی، رَند، نیز دو درصد در برابر دلار بهبود یافت. این افزایش خبر خوبی برای آفریقای جنوبی محسوب می‌شود چرا که ارز این کشور در سال جاری میلادی حدود 2/14 درصد با سقوط همراه بوده است.