حماسه هشت درصدی
علی مطهری: نامه حسن روحانی به شورای نگهبان سند تاریخی است
پس از ارسال چهار نامه برای بیان موارد و سه نامه برای اعلام مستندات ردصلاحیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حسن روحانی در انتخابات ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری، رئیس‌جمهور دولت‌های یازدهم و دوازدهم در نامه‌ای خطاب به ملت ایران، گزارشی از دلایل طرح‌شده از سوی شورای نگهبان ارائه داد و اعلام کرد: «این دفاعیه شخصی من نیست، بلکه دفاع از جمهوریت (و اسلامیت) نظام است؛ دفاعیه‌ای برای نهاد ریاست‌جمهوری که به عنوان وکیل مستقیم همه ملت ایران نباید بیش از این تضعیف شود.» او با توصیف نامه شورای نگهبان به عنوان «کیفرخواستی علیه نهاد ریاست‌جمهوری و دولت تدبیر و امید و نه‌فقط شخص من»، اتهامات واردشده را فاقد هرگونه «وثاقت» خوانده و به چهار ادعای اهانت به قوه قضائیه و شورای نگهبان، عدم بینش سیاسی، عدم التزام به قانون اساسی و تعرض به اعتقادات اصیل دینی پاسخ داده و در پایان سوالاتی از اعضای این شورا درباره نقش و عملکرد آنها پرسیده است. آن‌گونه که اعتماد گزارش داده: علی مطهری گفته است نامه جناب آقای حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق خطاب به ملت ایران در پاسخ به دلایل عدم احراز صلاحیت وی برای مجلس خبرگان رهبری که از سوی دبیر شورای نگهبان اعلام شده، یک سند تاریخی است که علاوه بر دفاع از جایگاه نهاد ریاست‌جمهوری، ریشه بسیاری از نابسامانی‌های امروز جامعه ما و طبعاً راه‌حل آنها را آشکار می‌سازد. این راه‌حل‌ها از تغییر رویه شورای نگهبان می‌گذرد، خواه با تحول درونی خود این شورا یا با تذکر و بلکه دستور مقام رهبری به آنها. عجیب است که اکثر دلایلی که دبیر شورای نگهبان برای عدم احراز صلاحیت آقای روحانی برای مجلس خبرگان رهبری آورده، تناقض‌آمیز است، یعنی کارهایی را که جزو وظایف رئیس‌جمهور بوده است به عنوان تخلف و دلیل عدم احراز و در واقع ردصلاحیت او ذکر کرده است. به عنوان مثال، طبق اصل صد و سیزدهم قانون اساسی رئیس‌جمهور مسئول اجرای قانون اساسی است؛ یعنی می‌تواند به قوه قضائیه، مجلس، شورای نگهبان و بسیاری دیگر از نهادها و سازمان‌ها به عنوان نماینده ملت اخطار قانون اساسی بدهد که در فلان مورد قانون اساسی رعایت نشده است. حال همین کار را رئیس‌جمهور سابق در مقیاس محدود و نه به میزانی که باید، انجام داده و به همین دلیل و تحت عنوان توهین به قوه قضائیه و شورای نگهبان ردصلاحیت شده است! و جالب است که همان انتقاداتی را که آقای روحانی مثلاً به قوه قضائیه داشتند امروز از زبان جناب اژه‌ای برای اصلاح امور می‌شنویم یا شبیه انتقادات رئیس‌جمهور سابق به شورای نگهبان را از زبان رهبر انقلاب در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 شنیدیم. دبیر شورای نگهبان یکی دیگر از دلایل عدم احراز صلاحیت آقای روحانی را عدم بینش سیاسی اعلام کرده است. کدام اصل از قانون اساسی ارزیابی بینش سیاسی افراد را بر عهده شورای نگهبان گذاشته است؟ این بر عهده مردم است. معنی آن، این است که اگر بینش سیاسی شما مطابق بینش ما نباشد صلاحیت شما رد می‌شود. اختلاف نظر با مجلس، دلیل دیگر ردصلاحیت ایشان بوده است، در حالی که در همه دوره‌ها از جمله امروز این اختلاف نظرها و عدم ابلاغ برخی قوانین وجود داشته و اساساً یک امر طبیعی است و قانونی هم که به تشخیص رئیس‌جمهور مغایر با قانون اساسی شناخته شود و ابلاغ نشود، در نهایت به وسیله رئیس مجلس ابلاغ می‌شود. در دوره آقای احمدی‌نژاد از این موارد زیاد داشتیم. نتیجه‌ای که از نامه تاریخی جناب روحانی باید حاصل شود، برای همه انتخابات‌های آینده به ویژه انتخابات ریاست‌جمهوری 1404 خواهد بود. باید روشن شود که آیا شورای نگهبان می‌خواهد به همان رویه سابق عمل کند یا افراد حکیم‌تر همین شورا این رویه را تغییر می‌دهند یا اقدام رهبر انقلاب به تغییر منجر خواهد شد.
حماسه هشت‌درصدی وزیر کشور
دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم روز جمعه 21 اردیبهشت برگزار شد و طبق آخرین خبرها تنها هشت درصد از مردم تهران در این انتخابات مشارکت داشتند. این در حالی است که احمد وحیدی، وزیر کشور با همین اوضاع‌واحوال، پس از پایان رای‌گیری در توئیتی نوشت: «مرحله دوم انتخابات پایان یافت. بحمدلله مردم حماسه آفریدند. از همه مردم شریف سپاسگزارم. از همه همکارانم در وزارت کشور، نهادهای امنیتی و انتظامی، شورای نگهبان و ناظرین مردمی مجدد تشکر می‌کنم.» آن‌گونه که سازندگی گزارش داده: چنین واکنشی از سوی وزیر کشور، تعجب برخی را برانگیخت. به‌طوری که محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات دولت روحانی در پاسخ به توئیت احمد وحیدی که حضور مردم در مرحله دوم انتخابات را حماسه خوانده بود، نوشت: «احتمالاً منظورشان از «حماسه»، آن «عدم مشارکت ۹۲درصدی» در تهران است. خدا قوت به همه دست‌اندرکاران برگزاری انتخابات.»
مشارکت پایین روز جمعه حتی واکنش روزنامه فرهیختگان، رسانه وابسته به دانشگاه آزاد را نیز در پی داشت. این روزنامه در گزارشی که چاپ شد، نوشته بود: «دور دوم همه انتخاب‌ها به‌خصوص در مجلس معمولاً با استقبال کمتری برگزار می‌شود، اما زور این انتخابات به خاطر موارد متعددی کمتر از قبل بود.» جالب است که در انتخابات دور دوم، اصول‌گرایان چندان سعی بر توجیه ماجرا نداشتند. حتی علی قلهکی، فعال سیاسی رسانه‌ای اصول‌گرایان هم به سخنان وزیر کشور واکنش نشان داد و گفت: توقع این بود که فردای انتخاباتی با این میزان مشارکت (بین پنج تا هشت درصد در تهران) و این میزان از آرای سفید غیررسمی در مرحله اول حداقل تمام وزارت کشور از امروز تا انتخابات بعدی بسیج می‌شدند تا علل این بی‌رغبتی ملت را بیابند که احمد وحیدی، وزیر کشور توئیت زدند: «مردم حماسه آفریدند!» حسام‌الدین آشنا، مشاور اسبق حسن روحانی هم گویا از اظهارات وزیر متعجب شده است. او در این‌باره با انتشار توئیتی نوشت: «اگر این میزان مشارکت را حماسه بنامیم، خود و حاکمیت را از درک ضرورت آسیب‌شناسی وضعیت کنونی محروم کرده‌ایم.» البته این مشارکت کم را پارلمان دوبار تجربه کرده است. یک‌بار در یازدهم اسفندماه 1402 که نفر اول یا دوم، آرای باطله بود و آنقدر آرای باطله به‌خصوص در تهران بالا بود که رسانه‌ها از واژه سونامی برای آن استفاده کردند. بار دوم 21 اردیبهشت 1403 که پایتخت مشارکت هشت‌درصدی داشت. حال سوالی که پیش می‌آید این است، مجلسی که فعالیتش را با حداقل مشارکت آغاز می‌کند با کدام اعتمادبه‌نفس مردمی به بهارستان می‌رود؟ هرچند نباید فراموش کنیم که مجلس دوازدهم هنوز شروع نشده، طبق گفته محمود نبویان از چهره‌های اصلی جبهه پایداری به خبرگزاری فارس تاکنون سه‌بار از رهبری برای حفظ وحدت، تذکر گرفته است.
سفر گروسی
«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با روزنامه فایننشال‌تایمز با اشاره به مذاکراتی که در ایران داشته است، عنوان کرد: «پس از برگزاری مذاکرات، تهران و ناظر هسته‌ای سازمان ملل که ماه‌ها روابط پرتنشی را پشت سر گذاشته‌اند، احتمالاً وارد مرحله متفاوتی شوند.» آن‌گونه که ایسنا گزارش داده: وی افزود: «ظاهراً تهران مشتاق است تا درباره مسائل ملموسی گفت‌وگو و رایزنی کند.» روزنامه فایننشال‌تایمز دلیل این تغییر رویه را احتمالاً سفر «رافائل گروسی» به تهران و دیدارش با «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دانست؛ دیداری که تقریباً در اوایل اردیبهشت‌ماه و در اوج تنش میان ایران، رژیم صهیونیستی و ایالات‌متحده انجام شده بود. گروسی در ادامه اظهاراتش گفت حس می‌کند فرصتی برای حل‌وفصل برخی از اختلافات از جمله «بهبود توانایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جهت نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران» وجود داشته باشد. او با تاکید بر اینکه آمریکا و ایران همچنان به باز نگه‌داشتن یک «کانال دوجانبه» ادامه می‌دهند، افزود: «من چنین درکی را از آنها می‌بینم که بهتر است تا حدی تعامل داشته باشیم تا اینکه بخواهیم به مسیر کاملاً متفاوتی ادامه دهیم که منجر به تشدید بیشتر تنش‌ها و حتی شاید موقعیت خطرناک‌تر مثل جنگ شود. این مسئله بسیار مهم است که ما دوباره پس از چند ماه گفت‌وگو، مجدداً با هم ارتباط برقرار کرده‌ایم.» روزنامه فایننشال‌تایمز در ماه ژانویه ادعا کرد که مقامات ارشد آمریکا و ایران «گفت‌وگوهای غیرمستقیم محرمانه‌ای» را در عمان برگزار کرده‌اند، زیرا هر دو طرف به دنبال جلوگیری از گسترش جنگ منطقه به یک درگیری تمام‌عیار بودند. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اشاره به هفتم اکتبر -آغاز عملیات طوفان‌الاقصی و شروع جنایات جنگی رژیم صهیونیستی- گفت: «ایران از هفتم اکتبر مقیاس یا سرعت فعالیت هسته‌ای خود را تغییر نداده است. همچنین هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ایران به سمت یک برنامه تسلیحاتی حرکت کرده یا اکنون در حال حرکت یا برنامه‌ریزی برای آن است.»
انبار تسلیحات
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در سومین نشست گفت‌وگوهای ایرانی-عربی برای همکاری و تعامل گفت: همکاری ایران و عربستان و دیگر کشورهای حوزه خلیج‌فارس مورد توجه جدی ایران است علاوه بر این ما توسعه همکاری با امارات، عمان، قطر، کویت و بحرین را مدنظر داریم. همچنین ما آغاز روند آزادی زندانیان سیاسی از سوی دولت بحرین را مثبت ارزیابی می‌کنیم و دو طرف با گام‌هایی در مسیر عادی‌سازی روابط تلاش می‌کنند. آن‌گونه که ایلنا گزارش داده: وی ادامه داد: هفت ماه پایداری اسطوره‌ای و بی‌نظیر ملت فلسطین در مقابل همه جنایات رژیم صهیونیستی تا همین جا حقایق مهمی را آشکار ساخته است. وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: فلسطین و منطقه عربی-اسلامی به ثبات و امنیت پایدار نخواهد رسید مگر هنگامی که حقوق ملت فلسطین و در مقدمه آن حق سرزمینی آن شناخته و محقق شود. ملت فلسطین و ملت‌های منطقه برای نیل به حقوق خود راهی جز ایستادگی ندارند. وی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران معتقد است ثبات و امنیت کامل و حقیقی تا زمانی که رفع اشغالگری و خلع سلاح هسته‌ای رژیم صهیونیستی محقق نشود، ایجاد نخواهد شد. امیرعبداللهیان در ادامه عنوان کرد: از همین‌رو ضمن تاکید بر ضرورت اجرای رفراندوم به عنوان راه‌حل سیاسی، باید ایده خاورمیانه بدون سلاح هسته‌ای در محوریت قرار گیرد. امیرعبداللهیان با بیان اینکه تبدیل منطقه به انبار تسلیحات برای هیچ یک از کشورهای منطقه امنیت‌آور نیست، گفت: ایران برای ارتقا و تعمیق تفاهم و همدلی بین کشورهای منطقه مصمم است.