اراده مردم فلسطین
محمد خاتمی: زور و اشغال منشأ مشروعیت نیست
در شرایطی که رویارویی حماس با صهیونیست‌ها چهارمین روز خود را هم پشت سر می‌گذارد، سیدمحمد خاتمی این رخداد را به مفهوم بر هم خوردن توازن قوا به نفع فلسطینیان ارزیابی می‌کند. وضعیتی که از نظر رهبر اصلاحات هر‌چند در ماجرای جنگ 22روزه فلسطینیان و جنگ 33روزه حزب‌الله هم نمودهایی از آن نمایان شده بود، اما با عملیات طوفان‌الاقصی به برجسته‌ترین شکل عینیت پیدا کرده است. آن‌گونه که اعتماد گزارش داده: خاتمی در عین حال تصمیم‌سازان و مسوولان کشور را به ضرورت اتخاذ تدابیر لازم در راستای تحقق منافع ملی ایرانیان و پرهیز از شتاب‌زدگی و جناح‌گرایی جلب کرده و آرزو می‌کند به زودی صلحی فراگیر در منطقه شکل بگیرد. سیدمحمد خاتمی حمله غافلگیرانه مقاومت فلسطین به اسرائیل را دستاورد بزرگی برای مردم فلسطین پس از 70 سال دانست و آن را نشانه برهم خوردن توازن قوا در منطقه خواند که باید به عنوان فرصتی در پیشبرد صلح، حقوق انسانی و اخلاق قرار گیرد. رئیس‌جمهوری اسبق ایران روز گذشته در جمع مشاوران خود در واکنش به عملیات نظامی میان مقاومت و اسرائیل گفت: فلسطینیان پس از سال‌ها تحمل تجاوز و زور و تحقیرشدگی توانستند کار بزرگی انجام دهند و قدرت اشغالگر را غافلگیر کنند و توازن قوا را در منطقه به‌هم بزنند.
وی با بیان اینکه اگرچه در جنگ ۲۲روزه فلسطینیان و ۳۳روزه جنوب لبنان نشانه‌های به‌هم خوردن این توازن قوا دیده شد ولی وسعت آن به این بزرگی نبود، افزود: دستگاه‌های تبلیغاتی طرفدار اسرائیل می‌کوشند این دستاورد بزرگ را به بعضی قدرت‌ها و کشورها منتسب کنند و قدرت و استقلال فلسطینی‌ها را نادیده بگیرند که اشتباه است. آنچه حاصل شده است تعلق به مردم فلسطین دارد. سیدمحمد خاتمی با تاکید بر اینکه بعد از بهار عربی این، مهم‌ترین اتفاقی است که در خاورمیانه رخ می‌دهد، گفت: در طول تاریخ، بشر هزینه زیادی پرداخته است تا به این اصل مبارک برسد که تجاوز و اشغال منشأ مشروعیت نیست و می‌بینیم که پس از تجاوز آلمان نازی به فرانسه سال‌هاست که از مقاومت فرانسوی‌ها در برابر اشغال و تجاوز ستایش شده و فیلم و آثار فراوان تهیه می‌شود.
سال‌هاست که بسیاری این اصل را در مورد اشغال سرزمین فلسطین از سوی اسرائیل نادیده می‌گیرند. کشوری با زور و جنایت اشغال می‌شود و جمعیت زیادی از مردم کشته و عده زیادتری به بیرون رانده و آواره می‌شوند. من و هیچ‌کس نمی‌توانیم این اصل بزرگ اخلاقی را زیر پا بگذاریم و مشروعیت اشغالگر را به رسمیت بشناسیم. رئیس‌جمهور اسبق ایران گفت: من در سخنرانی خود در هاروارد که تعدادی از یهودیان یا طرفداران اسرائیل هم در جمع گسترده دانشجویان و استادان حضور داشتند، همین اصل و باور را مطرح کردم که زور، تجاوز و اشغال منشأ مشروعیت نیست. البته در عمل آنچه باید صورت گیرد، خواست و اراده خود مردم فلسطین است و سرنوشت هر کشوری باید به دست مردم آن کشور رقم بخورد.
به دنبال لیست واحد
آرایش سیاسی اردوگاه اصولگرایی در ماه‌های منتهی به انتخابات آتی مجلس به اعتراف بازیگران اصلی آنان وضعیت پایداری ندارد و در یک آشفتگی سیاسی به سر می‌برند. بنابراین «وحدت» هم‌اکنون به پاشنه‌آشیل کلیت این جریان تبدیل شده و ارائه «لیست واحد» به دغدغه‌ای بسیار بزرگ در میان احزاب چندگانه آنان تبدیل شده است. آن‌گونه که سازندگی گزارش داده: البته چنانچه این وضعیت یک تاکتیک سیاسی باشد، چیزی به گزافه نگفته‌ایم. اصولگرایان به‌خوبی می‌دانند که جریان اصلاحات با سد و ابزار محدودکننده سیاسی -به نام نظارت استصوابی- روبه‌رو است که عملاً توان و رمق بازیگری و فعالیت آزاد انتخاباتی را از آن گرفته است. به‌گونه‌ای که نه‌تنها فضای رقابت سیاسی-انتخاباتی یکسانی برای اصلاح‌طلبان در مقابل رقیب سنتی خود وجود ندارد بلکه قدرت و توان بازیگری آن را تا حد بسیار زیادی تنزل داده است تا عملاً امکان و شرایط فتح بیشتر کرسی‌های مجلس نسبت به رقیب خود را نداشته باشد. به همین علت است که در اینجا فضا برای همان تاکتیک سیاسی که اشاره شد، هموار می‌شود؛ جایی که «منوچهر متکی»، عضو شاخص شورای وحدت اصولگرایان در اجلاسیه پارلمان شورای وحدت نیروهای انقلابی در لرستان وضعیت آن را به‌خوبی شرح داده است. متکی در تبیین و تحلیل وضعیت انتخاباتی جریان اصولگرایی می‌گوید: «تا آذرماه»، انتخابات و وضعیت حاکم بر آن را «رصد» می‌کنیم، «اگر رویکرد رقبای ما (اصلاح‌طلبان) این باشد که مانند انتخابات ریاست‌جمهوری با تابلو جلو نیایند و حضور ضعیف داشته باشند، در چنان شرایطی ما اشکالی در رقابت صمیمانه میان نیروهای ارزشی و انقلابی نمی‌بینیم. تحلیل اتفاقاً در همین گزاره پایانی سخنان اوست که از هم‌اکنون امکان رقابت محض درون‌جناحی (در کلیت ساختار اصولگرایی) را نه‌تنها رد نکرده بلکه امکان وقوع و ظهور آن را داده است.
توطئه علیه ایران
این گزاره مطرح است که اقدام روز شنبه گذشته حماس در حمله بی‌سابقه زمینی به اسرائیل به قصد دفاع، می‌تواند رویه‌های دیپلماتیک تنش‌زدایانه و البته چراغ خاموش تهران-واشنگتن را تحت‌الشعاع قرار دهد. آن‌گونه که شرق گزارش داده: اگرچه موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران از ابتدا حمایت از آرمان فلسطین بوده است اما به‌طور مشخص، برخی محافل تحلیلی و رسانه‌ای سعی دارند موضع‌گیری برخی چهره‌های نظامی و سیاسی و برخی نمایندگان مجلس و... در قبال عملیات طوفان‌الاقصی را به مستمسکی برای هجمه علیه تهران بدل کنند. تل‌آویو هم با مانور روی همین مواضع مقامات کشورمان، عملاً در تلاش است سیبل توجه جهانی را به سمت ایران بچرخاند. پیرو نکته یادشده و به گفته خبرگزاری فارس، گروهی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری حزب جمهوریخواه، بایدن را به دلیل سیاست‌های اشتباهش، مسوول اصلی این حملات دانسته‌اند. در این راستا، نامزدها و چهره‌های سیاسی جمهوریخواه انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ ایالات‌متحده آمریکا، پس از حمله غافلگیرانه روز شنبه حماس به اسرائیل، در اظهارنظرهایی تلاش دارند ضمن تشدید انتقادها از عملکرد دولت بایدن در موضوع حمایت اسرائیل، پای ایران را نیز به میان بکشند و توافق اخیر تبادل زندانیان بین آمریکا و ایران و آزادسازی شش میلیارد دلار از اموال ایران در کره جنوبی را نشانه ضعف آمریکا و یکی از زمینه‌های حمله حماس به اسرائیل نشان دهند. این در حالی است که متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) به موضع‌گیری برخی نامزدهای جمهوریخواه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ علیه دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا که از توافق اخیر تهران و واشنگتن انتقاد کرده‌اند، پاسخ داد. به گزارش ایسنا، متیو میلر تلاش کرد در پیام خود فضاسازی‌ها برای مرتبط دانستن عملیات «طوفان‌الاقصی» نیروهای مقاومت فلسطین علیه رژیم صهیونیستی با آزاد شدن پول ایران را رد کند. وی نوشت: «بگذارید واضح بگویم توافق برای بازگرداندن شهروندان آمریکایی از ایران به خانه هیچ ارتباطی با حمله به اسرائیل ندارد.» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ادامه داد، «حتی یک پنی هم خرج نشده است و در صورت خرج کردن، فقط می‌تواند برای نیازهای بشردوستانه مانند غذا و دارو هزینه شود. هر چیزی که برعکس باشد، نادرست است.»
شعار سال ۲۰۲۴ اکو
مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در بیست‌وهفتمین نشست شورای وزیران امور خارجه سازمان همکاری اقتصادی اکو در شوشا -آذربایجان- طی سخنانی ظرفیت‌های فراوان منطقه اکو را یادآور شد و بر لزوم اجرایی شدن موافقتنامه‌های اکو تاکید کرد. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده: وی در ادامه ضمن اشاره به اهمیت تجارت منطقه‌ای، همگرایی و توسعه اکو، شعار سال ۲۰۲۴ در زمان ریاست کشورمان در سازمان مزبور را «ایجاد منطقه مقاوم و تاب‌آور از طریق توسعه تجارت بین‌منطقه‌ای» اعلام کرد و در ادامه مجموعه پیشنهاد‌هایی را در زمینه توافق بر سر حداکثر کردن پوشش ترجیحات تجاری، تلاش در جهت رسیدن به منطقه آزاد اقتصادی، استفاده از فناوری‌های نوین و اقتصاد دیجیتال، تقویت حمل‌ونقل و ترانزیت چندوجهی، دعوت از سرمایه‌گذاران بین‌المللی، ایجاد سیستم‌های پرداختی جدید، بالا بردن سهم تجارت انرژی، حمایت از بخش خصوصی و تبادل تجارب در زمینه آزادسازی‌های تجاری مطرح کرد. نماینده ایران و رئیس اکو در سال ۲۰۲۴، ضمن استقبال از تلاش جمعی اعضا برای رسیدن به اهداف مشترک اکو خواستار جدیت بیشتر کشورهای عضو برای اجرایی کردن توافقات شد.
بی‌تفاوتی غرب
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در گفت‌وگوی تلفنی با جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مورد آخرین تحولات فلسطین تبادل نظر کرد. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده: امیرعبداللهیان در این گفت‌وگوی تلفنی با اشاره به اقدامات افراطی و غیرانسانی نتانیاهو و رژیم صهیونیستی در ماه‌های اخیر علیه مردم فلسطین، واکنش مقاومت را بخشی از پاسخ به این جنایات توصیف کرد. رئیس دستگاه دیپلماسی کشور با انتقاد از بی‌تفاوتی غرب نسبت به جنایات سیستماتیک رژیم اسرائیل علیه فلسطینیان اظهار داشت: اگر اروپا و غرب جنایات نتانیاهو را متوقف می‌کردند، شاید اکنون فلسطین شاهد این وضعیت نبود. امیرعبداللهیان بر ضرورت تلاش جامعه جهانی برای حمایت از حقوق فلسطینیان تاکید کرد. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این گفت‌وگو دیدگاه‌های خود را بیان کرد و گفت: ما نسبت به رفتار نتانیاهو انتقاد داشتیم ولی اکنون باید برای تحقق صلح اندیشید.
♦♦♦
ایسنا: جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید در نشستی خبری با مطرح کردن ادعاهایی تلاش کرد دفاع ایران از حق مقاومت فلسطین برای دفاع از خود را با توانمندسازی حماس برای حمله اخیر علیه رژیم صهیونیستی مرتبط کند.
ایلنا: حسین امیرعبداللهیان و سید بدر البوسعیدی وزیر امور خارجه عمان در تماس تلفنی که داشتند بر تداوم رایزنی و همفکری در خصوص تحولات منطقه و پیگیری برگزاری نشست اضطراری سازمان همکاری اسلامی توافق کردند.
ایرنا: ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در آستانه یکی از بندهای غروب برجام و پایان تحریم‌های موشکی ایران در ۱۸ اکتبر جاری اعلام کرد که واشنگتن به استفاده از اختیارات تحریمی خود علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه می‌دهد.
ایسنا: سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در تماس تلفنی با امیرعبداللهیان، گفت: آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند تمام مسائل منطقه تحت کنترل آنها انجام شود؛ در حالی که خود کشورهای منطقه ابتکار عمل را در اختیار دارند.
ایسنا: دونالد ترامپ رئیس‌جمهور پیشین آمریکا در یک سخنرانی با مطرح کردن ادعاهایی علیه ایران، به انتقاد از سیاست‌های دولت بایدن در قبال ایران پرداخت.
ایلنا: جمهوری اسلامی ایران و جمهوری سودان، متعاقب تماس‌های صورت‌گرفته میان مقامات عالی دو طرف در ماه‌های اخیر، تصمیم گرفتند در راستای خدمت به منافع دو کشور، روابط دیپلماتیک خود را ازسرگیری کنند.
ایرنا: ماکسیم توپیلین رئیس کمیته سیاست اقتصادی دومای دولتی روسیه گفت: جمهوری اسلامی ایران شریک راهبردی روسیه است و تعامل و همکاری مسکو با تهران را بسیار ارزشمند می‌دانیم.
ایسنا: عبداللطیف رشید رئیس‌جمهور عراق و قاسم الاعرجی مشاور امنیت ملی این کشور با یکدیگر دیدار و در خصوص توافق امنیتی با ایران تبادل نظر کردند.
ایلنا: ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: عملیات طوفان‌الاقصی حرکت خودجوش گروه‌های مقاومت و ملت مظلوم فلسطین در دفاع از حقوق مسلم و انکارناپذیر خود و واکنش طبیعی آنان است.
ایرنا: علی‌اکبر احمدیان دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در دیدار با دستیار رئیس‌جمهور آذربایجان با اشاره به مخالفت ایران با موضوع کریدور زنگزور، گفت: جمهوری اسلامی قاطعانه با هر طرحی که منجر به تغییر ژئوپولیتیک منطقه شود مخالف است.
♦♦♦
از بین بردن بسترهای ناامنی
شرق نوشت: سیدحسن خمینی اظهار داشت: باید بسترها و علل ناامنی را از بین ببرد. احساس اینکه «حق من را خورده‌اند» ممکن است افراد را به رفتار پرخاشگرانه وادار کند. به هیچ عنوان نمی‌توان به خاطر آزادی، امنیت را از بین برد و باید مراقب بود به خاطر امنیت، آزادی از بین نرود. کمااینکه در طول تاریخ کسانی که به اسم عدالت، آزادی را از بین برده‌اند، به نتیجه نرسیده‌اند. همچنین به نام آزادی هم نباید عدالت را از بین ببریم. این رابطه میان امنیت و آزادی و امنیت و عدالت نیز وجود دارد. رهبر معظم انقلاب در یک تعبیر ظریفی می‌گویند «امنیت پادگانی» صحیح نیست، بلکه «امنیت شهروندان» صحیح است.
رفراندوم راهکار حل مشکل در فلسطین
اعتماد نوشت: محمود صادقی فعال سیاسی گفت: سیاست رسمی نظام جمهوری اسلامی، شناسایی حق تعیین سرنوشت برای مردم فلسطین است. حدود سه دهه است که دولت جمهوری اسلامی اعلام کرده راه‌حل مشکلات فلسطین برگزاری رفراندومی با شرکت همه ساکنان سرزمین فلسطین است. از طرف دیگر از نگاه حقوقی داخلی مبتنی بر بند 16 اصل سوم قانون اساسی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی مبتنی بر تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و حمایت بی‌دریغ از مستضعفان جهان است. پس دفاع دولت جمهوری اسلامی از مردم فلسطین هم دفاع از حقوق یک ملت در برابر یک رژیم متجاوز است.
عدم علاقه به گسترش جنگ
سازندگی نوشت: سعید لیلاز گفت باید بگویم اگر شخص نتانیاهو بخواهد پای ایران را به جنگ بکشد و موفق شود که ایران را یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در این رخداد قلمداد کند، اتفاقات سیاسی و اقتصادی غیرقابل کنترلی در خاورمیانه رخ می‌دهد. این اتفاقات تمامی خاورمیانه را تحت تاثیر قرار می‌دهد که تبعات آن غیرقابل تصور است. البته باید بگویم بعید است که نتانیاهو بتواند ایران را در این جنگ سهیم کند. در حال حاضر، ارتش اسرائیل ضعیف‌تر از آن است که بتواند در چندین جبهه مبارزه کند. در بیانیه‌های ارتش اسرائیل دیده می‌شود که هیچ علاقه‌ای به گسترش جنگ ندارند.
ماجرای خروج احمدی‌نژاد از کشور
هم‌میهن نوشت: محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور اسبق ایران، اخیراً قصد خروج از کشور و سفر به گواتمالا را داشت اما ماموران امنیتی از خروج وی ممانعت کردند. به گفته رسانه‌ها وی در پاسخ به دعوت رسمی دولت و دانشگاه گواتمالا، جهت شرکت در یک سمپوزیوم بین‌المللی چهارروزه عازم این کشور در آمریکای مرکزی شده بود. پیشتر برخی دستگاه‌های امنیتی با توجه به وضعیت کشور گواتمالا و امکان تهدیدات امنیتی برای او در این سفر به وی گفته بودند که از این سفر خودداری کند. در نهایت به دنبال اصرار آقای احمدی‌نژاد و پس از تعهد وی مبنی بر قبول مسوولیت در خصوص ملاحظات سیاسی با انجام آن موافقت کردند.