فوتبال سیاسی در مشهد

با وجود وعده‌های مکرر برای رسیدگی به پرونده اتفاقات مشهد که یک فاجعه ورزشی جدید را رقم زده است، در حالی که بیش از یک هفته از آن بازی گذشته، هنوز مقصری معرفی نشده و حتی کوچک‌ترین شخصی در فدراسیون فوتبال، وزارت ورزش یا یکی از مسوولان شهر مشهد حاضر به استعفا نشده‌اند. آن‌گونه که شرق گزارش داده است، به نظر می‌رسد به‌طور نامحسوسی قرار است این پروژه مشمول گذر زمان شود تا واکنش‌های تند موجود، نرم‌تر شوند. این در حالی است که مسوولان شهر مشهد تحت هیچ شرایطی تقصیر موجود را گردن نمی‌گیرند و همه چیز را به تهران مرتبط می‌کنند. در تازه‌ترین واکنش‌ها، یعقوب‌علی نظری، استاندار خراسان رضوی، در خصوص حواشی به‌وجودآمده مسابقه فوتبال ایران و لبنان در مشهد مقدس گفته است: «تصمیم‌گیری در خصوص زمان و مکان برگزاری مسابقه بین ایران و لبنان در اختیار مدیران استانی نبود؛ حتی میزان تماشاگران و ترکیب آنها نیز کاملاً در اختیار وزارت ورزش بوده و از تهران تعیین تکلیف شده است. آنچه به ما در استان مربوط می‌شد، موضوع اجرای مسابقه بر اساس تصمیمات اخذ شده و ابلاغ‌شده به استان بوده است.» او از افرادی که آیت‌الله علم‌الهدی را پشت این اتفاقات می‌دانند نیز گلایه کرده و گفته: «در زمان برگزاری بازی، نماینده ولی فقیه خارج از استان حضور داشته است؛ ضمن آنکه تیم ملی ایران و لبنان به سبب اعتبار حضرت رضا (ع) در مشهد مقدس علاقه داشتند تا به مشهد بیایند تا برگزاری آخرین مسابقه قبل از جام جهانی در مشهد به‌عنوان حسن‌ختامی برای آنها باشد.» با این ‌حال، استاندار خراسان رضوی به یکی، دو نکته دیگر نیز اشاره می‌کند که همین موارد می‌تواند سرنخ‌هایی برای اتفاق‌های پیش‌آمده باشد. او می‌گوید در مشهد همه چیز باید فرهنگی باشد و به حفظ حرمت حضرت رضا (ع) رقم بخورد. «اینجا مشهد مقدس است؛ یعنی همه چیز باید حول محور فرهنگ رضوی و حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) رقم بخورد. با همان اعتقادی که به زیارت امام رضا (ع) مشرف می‌شویم، لازم است با همان اعتقاد نیز حرمت حضرت را در این شهر مقدس نگهداری کنیم. بنابراین اگر بحثی در این زمینه می‌شود، در خصوص حفظ حرمت حضرت رضا (ع) است. وقتی وارد یک حریم خاص می‌شویم، الزامات آن را رعایت می‌کنیم؛ پس همه مباحث ناشی از این موضوع است که وقتی ما در شهر مقدس امام رضا (ع) زندگی می‌کنیم یا وارد آن می‌شویم باید اعتقادات و ملاحظات مربوط به این حریم رضوی را حفظ کنیم.» اشارات غیرمستقیم او بیانگر شایعه‌ای است که می‌گویند مسوولان شهر مشهد اعتقاد دارند در جوار حرم امام رضا، زنان نباید در کنار مردان وارد ورزشگاه شوند. بااین‌حال، استاندار خراسان رضوی باید به این پرسش هم پاسخ دهد که آیا در شهر امام رضا (ع) پاشیدن اسپری فلفل به صورت زنان علاقه‌مند به فوتبال با فرهنگ رضوی همخوانی دارد یا خیر؟

توافق؛ خیلی دور خیلی نزدیک

از روزی که مذاکرات وین به‌طور موقت متوقف شد حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه تقریباً هر روز یک جمله را بیان می‌کند و آن اینکه «در آستانه توافق هستیم و تنها یکی دو موضوع باقی مانده است که آمریکا باید درباره آن تصمیم بگیرد. آن‌گونه که روزنامه خراسان گزارش داده است، منتقدان وزارت خارجه بر این باور هستند که موضع‌گیری‌های مسوولان وزارت خارجه بیشتر ناشی از اختیار نداشتن آنها در موضوع مذاکرات احیای برجام است و آنها سعی می‌کنند وضع موجود را در قالب یکسری موضع‌گیری‌ها تبیین کنند. به نوشته فردانیوز، نمونه بارز این رویکرد را در توقفی که به دلیل تضمین خواستن روس‌ها در روند مذاکرات ایجاد شد، می‌توان مشاهده کرد. به ادعای فردانیوز، امیرعبداللهیان در نقش تطهیرکننده روس‌ها ظاهر شد. او به مسکو سفر کرد و گفت: «روس‌ها مانع حصول توافق نیستند»، در حالی که بورل مسوول سیاست خارجی اروپا و برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی اعلام کردند: «روس‌ها احیای برجام را به شرایط کنونی خودشان مرتبط ساختند.» برجسته‌ترین نقد  این دسته از منتقدان به دستگاه سیاست خارجی کشور آن است که نتوانست اتفاقات اوکراین را برای ایران تبدیل به فرصت کند، در حالی که قیمت نفت رو به افزایش و بازار تشنه ورود منابع جدید بود، با تعلل در به نتیجه رساندن مذاکرات وین فرصت بزرگ برای بازگشت ایران به بازار نفت جهانی از دست رفت. در حالی که همه از وضعیت جنگ اوکراین منفعت بردند، ایران از این اتفاق ضرر کرد. به نظر می‌رسد تک موضوع اختلافی، مساله باقی ماندن سپاه در فهرست تحریم‌های آمریکاست. منتقدان وزارت خارجه این موضوع را قابل حل می‌دانند به شرطی که وزارت خارجه از انفعال خارج شود و راهکارهای کارشناسی خود را روی میز قرار دهد تا به جای ایفای نقش توجیه‌گر وقایع و اتفاقات، نقشی تاثیرگذار در پروسه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری ایفا کند. یکی از راهکارهایی که این گروه از منتقدان  ارائه می‌دهند آن است که کشورهای ثالث کنار گذاشته شوند و در مذاکرات دوجانبه با آمریکا این پیشنهاد محل بحث قرار گیرد. در این زمینه حشمت‌الله فلاحت‌پیشه معتقد است: «با وجودی که امروز وزارت خارجه مسوول مذاکرات است ولی متاسفانه هیچ‌گاه وزارت خارجه ایران تا این اندازه بی‌اختیار نبوده است.»

عادی‌انگاری فلاکت 

تعدادی از مسوولان گمان می‌کنند جامعه امروز ایران، به خاطر زندگی نجیبانه با فقر «تاب‌آوری» بالایی دارند و برای پایین آوردن شاخص‌های فلاکت همچنان فرصت هست. ایران بر اساس آخرین برآوردهای صورت‌گرفته در رتبه هشتم دنیا از حیث شاخص فلاکت در بین ۱۵۶ کشور دنیا پس از ونزوئلا، لبنان، زیمبابوه، سودان و سوریه قرار دارد. گفته می‌شود شاخص فلاکت در ۲۰ استان ایران از میانگین کشوری فراتر رفته است و دست‌کم هشت استان ایران از حیث شاخص فلاکت، یعنی مجموع نرخ بیکاری و نرخ تورم، در محدوده بالای ۶۰درصد جای گرفته‌اند. بیکاری و تورم به‌عنوان اصلی‌ترین شاخص فلاکت، مساله ساده‌ای نیست که یک جامعه آن را به راحتی تحمل کند. بارها دیده‌ایم در دیگر جوامع، به خاطر جابه‌جایی بسیار اندک قیمت‌ها، خشم عمومی فراگیر می‌شود و این خشم به خیابان‌ها می‌رسد و نارضایتی‌ها گسترده می‌شود. پرسش اساسی این است که آیا جامعه ایران به عادی شدن امر فلاکت گرفتار  و ذهن، روان و رفتار جامعه با فقر و تورم عجین شده است؟ آن‌گونه که عصر ایران گزارش داده است، جامعه‌ای که از صبح تا شب به گرانی و فلاکت فکر می‌کند گرفتار چه آسیب‌هایی که نمی‌شود. یک جامعه گرفتار فلاکت به همه چیز بی‌اعتماد می‌شود و انگیزه و امید به زندگی در میان این جامعه نیز به حداقل می‌رسد. جامعه فقرزده مدام نگران است و این نگرانی خطرآفرین است. اشتباهی که در میان مسوولان وجود دارد این است که گمان می‌کنند جامعه امروز ایران، به خاطر زندگی نجیبانه‌ای که با فقر دارند «تاب‌آوری» بالایی دارند و برای پایین آوردن شاخص‌های فلاکت همچنان فرصت هست. این تصور اشتباهی از «تاب‌آوری» جامعه ایران است که بارها شنیده می‌شود. یک‌بار رئیس پیشین بانک مرکزی گفته بود «سال‌هایی که پشت سر می‌گذاریم، سال‌های محک تاب‌آوری اقتصاد و جامعه است». احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور اسبق که برخی فقر و فلاکت امروز را نتیجه عملکرد دیروز او می‌دانند در قامت مدعی و در جمع گروهی از مردم گفته بود «این اشتباه بزرگی است که فکر کرده‌اید می‌توانید ملت ایران را در این سطح نگه دارید. این فنر به زودی درخواهد رفت».

ردپای مافیا؟ 

خبر گنجاندن واردات خودرو سواری در بودجه برای مردمی که از بازار انحصاری خودرو و محصولات گران، بی‌کیفیت و مرگبار داخلی، جان به لب شده‌اند، اهمیت و جذابیت بالا داشت. هنگامی که خبر تصویب این بند در لایحه بودجه و سپس تایید کامل این لایحه از سوی شورای نگهبان، بدون اما و اگری، اعلام رسمی شد، همگان در انتظار سپری شدن چند روز و اجرای این قانون در سال جدید بودند اما هنوز تعطیلات طولانی نوروز به پایان نرسیده، ابتدا منابع غیررسمی و سپس نیمه‌رسمی و رسمی، خبر از حذف این بند دادند و بلافاصله، جست‌وجو برای کشف آمران و عاملان این حذف آغاز شد و در این میان، خبرهای ضدونقیض درباره نقش مجمع تشخیص در این ماجرا از سوی نمایندگان مجلس منتشر شد که بهت عمومی را برانگیخت به‌ویژه آنکه منتقدان تاکید داشتند، آزادی واردات خودرو، موضوع اختلافی مجلس و شورای نگهبان نبوده و مجمع تشخیص طبق وظایف قانونی خود، مجاز نبوده وارد موضوع شود چه رسد به اینکه این بند بودجه را حذف کند. آن‌گونه که خبرآنلاین گزارش داده است، نهایتاً، هرچند، نیکزاد، نایب رئیس مجلس، نقش مجمع تشخیص را تکذیب رسمی کرد و «هیات‌رئیسه و شورای نگهبان» را مسوول حذف جنجالی بند مصوب لایحه معرفی کرد اما همچنان این سوالات بی‌پاسخ ماند که چرا مصوبه نمایندگان، بدون اطلاع آنان «دستکاری» شده، چرا این حذف مطابق روال معمول، بلافاصله اطلاع‌رسانی نشد و چرا پس از اعتراض منتقدان، توضیحات و توجیهات متفاوت و حتی متضادی بیان شد؟ با این ویژگی‌هاست که باید به افکار عمومی حق داد تا به روا یا ناروا، ردپای مافیا را در این تحول شگفت‌انگیز پررنگ ببینند و از توضیحات مسوولان قانع نشوند و مسوولان، بیش و پیش از همه بابت این بی‌اعتمادی عمومی باید خود و عملکرد فاجعه‌بارشان را مقصر بدانند.

حمله خونین به سه طلبه

همزمان با سومین روز ماه مبارک رمضان (شانزدهم فروردین‌ماه) سه طلبه حاضر در صحن پیامبر اعظم (ص) توسط فردی با ضربات چاقو مورد حمله قرار گرفتند. بر اساس گزارش روابط عمومی آستان قدس رضوی، با هوشیاری زائران و تلاش عوامل انتظامات و یگان حفاظت حرم مطهر، ضارب بلافاصله بازداشت و تحویل مقامات انتظامی شد و مصدومان به‌سرعت به بیمارستان منتقل شدند. پس از انتشار این خبر، «یعقوب‌علی نظری» استاندار خراسان رضوی نسبت به این موضوع واکنش نشان داد. وی گفت: ساعت ۱۴ شانزدهم فروردین‌ماه سه طلبه حاضر در صحن پیامبر اعظم (ص) با فردی که هویتش در دست بررسی است، با ضربات چاقو مورد حمله قرار گرفتند. در صحن پیامبر اعظم (ص) حرم مطهر رضوی، ضارب با سلاح سرد به سه روحانی حمله‌ور شد و آنها را مجروح کرد. استاندار خراسان رضوی ادامه داد: یک نفر از روحانیون به علت شدت جراحات وارده در همان لحظه جان خود را از دست داد و دو نفر دیگر به بیمارستان منتقل شدند. ضارب در لحظه اولیه دستگیر شده و موضوع در حال بررسی است؛ نتایج بررسی و جزئیات حادثه متعاقباً اعلام خواهد شد. محمدحسین دورودی دادستان عمومی و انقلاب خراسان رضوی در خصوص جزئیات حادثه صحن پیامبر اعظم (ص) در حرم رضوی گفت: پرونده این حادثه در دادسرای خراسان رضوی تشکیل شده و تحقیقات بیشتر در حال انجام است. وی با اعلام اینکه ضارب سه روحانی در صحن پیامبر اعظم (ص) به همراه همدستانش دستگیر شده، اظهار کرد: پرونده این حادثه در دادسرای استان تشکیل ‌شده و تحقیقات بیشتر در حال انجام است. دورودی با بیان اینکه بازپرس ویژه قتل تحقیقات اولیه خود را آغاز کرده است، عنوان کرد: ضارب فردی با تبعه خارجی است. 

♦♦♦

ایلنا: علی القاصی، رئیس کل دادگستری استان تهران، از مختومه شدن سه هزار و ۴۴۰ پرونده در مجتمع ویژه رسیدگی به جرائم اقتصادی در طول بازه زمانی چهارماهه پایانی سال گذشته خبر داد و گفت: سیاست دادگستری استان تهران رسیدگی قاطع و جدی به پرونده‌های مفاسد اقتصادی و تسریع در تعیین تکلیف این پرونده‌هاست.

ایسنا:‌ امیر سرتیپ کیومرث حیدری، فرمانده نیروی زمینی ارتش، گفت: جمهوری اسلامی ایران امن‌ترین کشور منطقه است و هر متجاوزی که قصد حمله به کشور را داشته باشد، سزای حماقت خود را خواهد دید.

ایرنا: «شیخ حمد بن تمیم آل ثانی»، امیر قطر، درباره راهیابی تیم ملی فوتبال ایران به مسابقات جام جهانی گفت: در این مسابقات به‌خوبی از برادران خود استقبال خواهیم کرد و گروهی که تیم ایران در آن قرار گرفته گروهی حماسی است و مطمئناً شاهد بازی‌های جذابی خواهیم بود.

باشگاه‌خبرنگاران‌جوان: جواد کریمی‌قدوسی، عضو کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس، گفت: اینکه طرح شفافیت پس از اصلاح مدتی در دستور کار ماند، به علت نگرانی رئیس مجلس و برخی افراد دیگر بود. آنها نگران بودند که اگر طرح شفافیت دوباره در دستور نشست علنی بیاید، ممکن است با مخالفت تعداد بیشتری از نمایندگان مواجه شود.

ایسنا: رسول منتجب‌نیا، دبیرکل حزب جمهوریت ایران اسلامی، گفت:‌ ممکن است برخی اصلاح‌طلبان عملکرد بدی داشته‌اند و نتوانند اکنون در جامعه سر بلند کنند، اما این بدان معنا نیست که جریان اصلاحات نابود شده است. جریان اصلاحات با آمدن یک دولت پایان نمی‌یابد یا اینکه با آمدن یک دولت دیگر رونق بگیرد.

مهر: بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت، گفت: رئیس‌جمهور دستور ایجاد یک سازمان متمرکز جهت ساماندهی امور مهاجران را دادند که در دستور کار وزارت کشور قرار گرفته است و وزارت کشور به صورت مستمر به دنبال ساماندهی امور این عزیزان هستند.

ایلنا: رحمت‌الله نوروزی، نماینده مردم علی‌آباد در مجلس، تاکید کرد: در ایام نوروز بیش از ۶۰۰‌نفر در جاده‌ها کشته شده‌اند، تا کی قرار است ارابه‌های نعش‌کش را در جاده‌ها داشته باشیم، باید طبق مصوبه کمیسیون تلفیق واردات خودرو صورت گیرد تا رقابت در این بازار شکل گیرد.

ایسنا: محمدرضا صباغیان، نماینده مجلس، گفت: احساس می‌شود آقایان در بحث غنی‌سازی و راستی‌آزمایی کوتاه می‌آیند حال اینکه باید محکم بایستند و خداوند هم کمک خواهد کرد.

♦♦♦