حرکت معکوس شفافیت
آیا امیدهای بودجهای ناامید میشود؟
فرهاد حسینپور: یکی از نکاتی که در لایحه بودجه خودنمایی میکند، حرکت معکوس در مسیر افزایش شفافیت است تا جایی که برخلاف سالیان گذشته حتی میزان حقوق و دستمزد کارکنان و نمایندگان مجلس نیز در آن شفاف نیست. بررسی جداول مربوط به خلاصه بودجه دستگاههای اجرایی در پیوست اطلاعات تکمیلی لایحه بودجه 1401، حاکی از سانسور عجیب حقوق نمایندگان مجلس است. بر این اساس، در جدول شماره 7 لایحه بودجه 1401، عدد صفر ذیل ستون «حقوق و دستمزد» مجلس خودنمایی میکند. البته این موضوع ابداً به این معنی نیست که کارکنان مجلس در سال آینده هیچ حقوقی دریافت نمیکنند؛ شواهد نشان میدهد عدد در نظر گرفتهشده برای حقوق کارکنان مجلس کمی آنطرفتر و در ستون «سایر» لحاظ شده است. تورق سایر بخشهای لایحه حکایت از آن دارد که قرار است در سال آتی مجموعاً بیش از هزار و 200 میلیارد تومان از منابع بودجه به مجلس شورای اسلامی تخصیص یابد؛ اما اساساً علت درج عدد صفر در مقابل حقوق و دستمزد کارکنان و نمایندگان مجلس و پنهانسازی این مبالغ در ستون «سایر» با چه هدف و منظوری انجام شده است؟ آنگونه که شرق گزارش داده است، تمام وجوه پرداختی به کارکنان، بایستی شفاف و نظارتپذیر شود! این شاهبیت ماده 29 قانون برنامه ششم توسعه است. قانونی که هرچند باید از سال 1396 اجرا میشد اما سرانجام از اواسط سال جاری با جدی شدن الزام به ثبت اطلاعات حقوق و دستمزد مقامات، مدیران و روسای همه دستگاههای اجرایی قوای سهگانه از سوی سازمان اداری و استخدامی رنگوبوی تازهای گرفت. براساس قانون یادشده، دستگاههای اجرایی کشور موظفاند اطلاعات مربوط به هرگونه پرداخت مستمر و غیرمستمر بهصورت نقدی و غیرنقدی در قالبهای حقوق، فوقالعاده، کمکهزینه، کارانه، هزینه و... را در سامانه کارمند ایران موسوم به «پاکنا» ثبت کنند. البته بنا بر اظهارات رئیس سازمان اداری و استخدامی از میان 151 دستگاه مادر، 17 دستگاه از جمله وزارت نفت، ستاد مبارزه با مواد مخدر، دبیرخانه شورای نگهبان و ستاد قوه قضائیه هیچ اطلاعاتی در این سامانه ثبت نکردهاند؛ اما بهتازگی اعلام شده است که علاوه بر تعهد شفاهی وزرای مربوطه، از معاونان دستگاههای متخلف نیز برای بارگذاری جزئیات حقوق و دستمزد کارکنان تعهد کتبی گرفته شده است. همانطور که گفته شد، براساس ماده 29 قانون برنامه ششم توسعه، اعطای بودجه به دستگاههای اجرایی منوط به ثبت کیفیت توزیع آن میان کارکنان خود در سامانه پاکنا شده است. به همین دلیل به نظر میرسد انگیزه اصلی برای صفر شدن این رقم بهنوعی مستثنا شدن پنهانی و بیسروصدا از ثبت اطلاعات در این سامانه است.
استمرار انتصابات حاشیهساز
انتصاب عبدالعلی علیعسگری رئیس پیشین سازمان صداوسیما به عنوان مدیرعامل بزرگترین هلدینگ پتروشیمی کشور، اگرچه بیش از سایر انتصابات در شبکههای اجتماعی و بین عموم مردم بازتاب داشت اما واقعیت این است که سایر انتصابات نیز در مجموعه نفت در دولت ابراهیم رئیسی چندان قابلدفاع نبوده است. آنگونه که اعتماد گزارش داده است، بااینحال، اوج انتصاب افرادی با سوابق و تجربیات غیرمرتبط، در انتصابات مجموعه پتروشیمی نمود یافته است. چه مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، مرتضی شاهمیرزایی و چه مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیجفارس، عبدالعلی علیعسگری، بدترین انتصابات ممکن برای یکی از مهمترین و پیشروترین صنایع کشور بوده است که تاکید بر یک پیام روشن در اغلب انتصابات دولت رئیسی است: تخصصگرایی در این دولت، نهتنها اولویت اول نیست، بلکه جزو اولویتهای اول هم نیست! اجازه بدهید این موضوع را در چهار بخش بررسی کنیم. مهمترین انتقاد به انتصابات در پتروشیمی، چه شرکت ملی صنایع پتروشیمی و چه هلدینگ خلیجفارس، فقدان سوابق مرتبط برای مدیران تازهمنصوبشده است. فاجعه انتصاب شاهمیرزایی در زمان حضور او در گفتوگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما به مناسبت روز پتروشیمی، بر همگان آشکار شد. او نهتنها هیچ اشرافی به حوزهای که مدیریت آن را بر عهده گرفته نداشت، بلکه از بدیهیترین موضوعات پتروشیمی همچون قیمت خوراک هم بیخبر بود بهطوریکه قیمت خوراک پتروشیمی را با قیمت حاملهای انرژی مقایسه میکرد! گویا برای نخستینبار بود که عبارت قیمت خوراک را میشنید. قطعاً وضعیت علیعسگری هم بهتر از او نخواهد بود. او همان مدیری است که در جلسه هیاتدولت روحانی گفت که صداوسیما جامعه را اداره میکند و چهره شگفتزده روحانی از این سخن او، تا مدتها در شبکههای اجتماعی بین مردم دست به دست میشد! فاجعه بزرگتر این است که این دو انتصاب غیرمرتبط، در صنعتی رخ داده که در سالهای اوج تحریم، نهتنها از مهمترین منابع درآمد ارزی برای کشور بود، بلکه روند توسعهای آن در سالهای اخیر به حدی پرشتاب و مثبت بود که تمامی پروژههای وعده دادهشده صنعت پتروشیمی در جهش دوم این صنعت، در موعد مقرر یا حداکثر با سه، چهار ماه تاخیر که حاصل شرایط رکود حاصل از کرونا بود به بهرهبرداری رسید و از این منظر، موقعیت صنعت پتروشیمی در میان کلیه صنایع کشور، ممتاز و بیبدیل بود. لازم به ذکر است که پتروشیمی همچون لوکوموتیو در حال حرکتی است که بار کمبودهای ارزی و رکود صنعتی کشور را در سالهای اخیر به دوش کشیده و حالا عنان مهمترین ارکان آن در اختیار دو مدیری است که کمترین تجربه و تخصصی در این حوزه ندارند.
هفته داغ دیپلماسی
خبرگزاری رویترز در گزارشی به جزئیات سفر وزرای خارجه کشورهای منطقه از جمله وزیر امور خارجه ایران به چین پرداخته و همزمانی آن با برگزاری مذاکرات وین را مورد توجه قرار داده است. خبرگزاری رویترز درباره سفر وزرای امور خارجه کشورهای منطقه به چین نوشت: وزارت امور خارجه چین اعلام کرده است، وزرای امور خارجه کشورهای حاشیه خلیجفارس، ایران و ترکیه به طور جداگانه برای مذاکرات رسمی به چین سفر میکنند؛ درحالیکه دور هشتم مذاکرات احیای توافق هستهای نیز در وین در جریان است. رویترز ادامه داد: طبق اعلام وزرات امور خارجه چین، وزرای امور خارجه عربستان سعودی، کویت، عمان، بحرین و دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس به چین سفر میکنند. وزیر امور خارجه ترکیه و امیرعبداللهیان وزارت امور خارجه ایران نیز عازم چین میشوند. آنگونه که ایسنا گزارش داده است، در گزارش این خبرگزاری درباره سفر وزرای امور خارجه منطقه به چین آمده است، وانگ وانبین، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در یک کنفرانس خبری گفت: چین و ایران در حمایت از یکدیگر در زمینه مسائل راهبردی مصمم هستند. این خبرگزاری ادامه میدهد: وزارت امور خارجه ایران گفته است امیرعبداللهیان قرار است درباره قرارداد همکاری ۲۵ساله میان دو کشور [چین و ایران] صحبت کند. چین پس از خروج آمریکا از توافق هستهای در سال ۲۰۱۸، تبدیل به رگ حیاتی اقتصاد ایران شد. بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه چین، وانگ یی، وزیر امور خارجه این کشور همچنین با همتایان سعودی و بحرینیاش دیدار کرده بود که درباره مسائل مربوط به مذاکرات وین تبادلنظر کردند. پیشتر سعید خطیبزاده سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در نشست خبری خود گفت: در سفر امیرعبداللهیان به دعوت همتای چینی خود به آن کشور، موضوعات مختلفی مورد گفتوگوی مقامات دو کشور قرار گرفته که نقشه راه ۲۵ساله نیز یکی از این موضوعات است.
ادعای دستگیری چند اسرائیلی به ظن جاسوسی برای ایران
منابع رسانهای رژیم صهیونیستی از دستگیری چهار اسرائیلی به ظن جاسوسی برای ایران خبر دادند. به گزارش ایسنا، هاآرتص مدعی شد که چهار زن اسرائیلی عکسها و اطلاعاتی را به یک مامور ایرانی که آنها را از طریق رسانههای اجتماعی جذب کرده بود، ارسال میکردند. نهادهای امنیتی رژیم صهیونیستی مدعی شدهاند که این زنان که همگی مهاجرهای یهودی از ایران بودهاند متهم به ارسال عکس از چندین سایت مختلف اسرائیل به درخواست طرف ایرانی شدهاند. همچنین از آنها خواسته شده بود تا در ازای دریافت مبلغی پول به طور مخفیانه از سفارت آمریکا در اورشلیم عکسبرداری کنند و از یک قانونگذاری اسرائیلی فیلم بگیرند. در همین حال نفتالی بنت، نخستوزیر رژیم صهیونیستی در پیامی با تشکر از اعضای شباک و پلیس این رژیم بهخاطر دستگیری این افراد، تاکید کرد که یک «فعالیت تروریستی خطرناک» از اسرائیل دفع شده است. او گفت: این تلاشها فقط در زمینههای امنیتی و اطلاعاتی نیست، بلکه بهسوی تلاشی برای تاثیرگذاری بر مردم اسرائیل، بر جامعه اسرائیل، با هدف دوقطبی کردن جامعه و توسعه اختلافات، به لرزه درآوردن ثبات سیاسی و آسیب زدن به اعتماد مردم به حکومت سوق مییابد. بنت ادامه داد: از مردم اسرائیل درخواست میکنم که در مقابل این تلاشها هوشیار باشید. ممکن است که پشت سوژههایی که شما از شبکههای اجتماعی به دست میآورید یا پخش میکنید، ایرانیها باشند. این درحالی است که روزنامه اورشلیمپست در گزارش خود تعداد زنان اسرائیلی دستگیرشده به اتهام جاسوسی برای ایران را پنج تن خوانده است. در گزارش اورشلیم پست از «مامور اطلاعاتی ایران» که با این جاسوسان اسرائیلی در تماس بوده با نام «رامبد نامدار» یاد شده است. این پنج زن اسرائیلی از طریق فیسبوک با رامبد نامدار آشنا شده بودند که خود را یک یهودی در ایران معرفی کرده بود. رامبد نامدار از تمامی مظنونین خواسته بود تا به جای فیسبوک با یکدیگر از طریق واتسآپ در ارتباط باشند تا بتواند با آنها تماس ویدئویی داشته باشد. اورشلیمپست نوشت که رامبد نامدار طی این تماسها هیچگاه چهره خود را نشان نداده و مدعی شده بود که دوربین تلفن همراهش خراب است. گفته میشود که دستگیری این چهار زن به حدود یک ماه پیش بازمیگردد. سازمان اطلاعات و امنیت داخلی رژیم صهیونیستی مدعی شده با اینکه برخی از این زنان نسبت به اینکه رامبد نامدار یک افسر اطلاعاتی ایرانی باشد مشکوک شده بودند، همچنان به مکالمه با وی ادامه دادند و پذیرفتند در قبال دریافت پول خواستههایش را انجام دهند.
تحقیر زندانی ممنوع
درحالیکه طی سالها، ماهها و حتی روزهای گذشته به دفعات اخباری از مرگ زندانیان منتشر شده و اخیراً نیز درگذشت بکتاش آبتین، شاعری که به دلایل سیاسی دوران حبس خود را پشتسر میگذاشت، بار دیگر بحث نظارت بر زندانها را به صدر اخبار رساند و به طور گسترده در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی موردبحث کاربران قرار گرفت، حالا ظاهراً قوه قضائیه به فکر این افتاده تا مگر با تاکید بر آنچه در قوانین در ارتباط با لزوم رعایت حقوق زندانیان و بازداشتشدگان تصریح شده، گامی در مسیر جلوگیری از تکرار این دست حوادث تلخ بردارد. رئیس قوه قضائیه همچنین به انتصاب غلامعلی محمدی به عنوان رئیس جدید رئیس سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور حکم داده است. اکنون نیز بخشنامه مفصل این سازمان روی خروجی خبرگزاریها رفته است که مدتی پس از انتصاب رئیس جدید صادر و به ادارات کل زندانهای سراسر کشور ابلاغ شده است؛ بخشنامهای که به منظور «تبیین حقوق بازداشتشدگان، رعایت کرامت آنان و نحوه نظارت بر بازداشتگاهها» صادر شده و درحالیکه در سرفصلهای هشتگانه این بخشنامه، موارد مهم مصرح در قوانین مختلف بار دیگر مورد تاکید قرار گرفته که از جمله در سومین سرفصل با عنوان رعایت حقوق زندانیان «از حیث سلامت جسمی، روانی و رعایت کرامت انسانی»، تاکید شده است: «هرگونه شکنجه یا رفتار غیرانسانی و تحقیرآمیز و هرگونه تبعیض ناروا و اعمال سلایق شخصی و خودسرانه بر پایه نژاد، جنس، زبان، مذهب، باورهای سیاسی یا تمکن مالی، ممنوع است.» سازمان امور زندانها همچنین در حالی در مقدمه این بخشنامه، به دریافت نظرات کارشناسی «جمع زیادی از مدیران و کارشناسان این سازمان، حقوقدانان و متفکران امر، وکلا و صاحبنظران امور قضایی و اجتماعی» اشاره کرده که این دستورالعمل در قالب هشت بند، ابتدا به بیان حقوق متهمان در بدو ورود به بازداشتگاهها و زندان پرداخته، سپس حقوق متهمان از حیث تفکیک و طبقهبندی زندانیان از هم را برشمرده، در ادامه به موضوع رعایت کرامت انسانی آنان و سنجش وضعیت زندانی از حیث روانی و جسمی اشاره کرده است.
♦♦♦
ایلنا: محمدطلا مظلومی نماینده مجلس گفت: وزرا بدانند در گذشته مردم با سلام و صلوات از دولتها استقبال و با آه و نفرین بدرقه کردهاند. به عنوان نماینده مردم بهرغم تلاش شبانهروزی شرمنده جوانان تحصیلکرده و والدین آنها هستیم.
تسنیم: سردار سرلشکر پاسدار سلامی، فرماندهکل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: آمریکا امروز در مشکلات اقتصادی گرفتار شده و در پیشبرد اهداف سیاسی خود، فرسوده است.
ایسنا: مجتبی یوسفی، یک عضو هیاترئیسه مجلس تاکید کرد: بر اساس آمار بهطور میانگین قیمت زمین در تهران در طول ۱۰ سال گذشته حدود ۴۰ برابر و قیمت مسکن حدود ۲۰ برابر شده است.
ایلنا: بهادری جهرمی، سخنگوی دولت، گفت: هر زمانی که نیاز به واکسن داشته باشیم واردات انجام خواهد شد. منابع به حد کافی موجود است. سلامت مردم اولویت اول دولت سیزدهم بود و همیشه تامین واکسن انجام خواهد شد.
ایسنا: احمدرضا بهرامی، مدیرکل دادگستری چهارمحال و بختیاری، از دستگیری فردی که اقدام به آتش زدن تندیس سردار سلیمانی در ۱۵ دیماه سال جاری کرده بود خبر داد و اظهار کرد: این فرد ضدانقلاب با تلاش نیروهای اداره اطلاعات سپاه، سربازان گمنام امام زمان (عج) و نیروهای انتظامی در کمتر از یک هفته شناسایی و دستگیر شد.
ایلنا: جلال میرزایی، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی، گفت: جامعه از نمایندگان بیان مساله و مشکلات نمیخواهد زیرا مردم خودشان تریبونهای مختلفی در اختیار دارند و میتوانند مشکلات را بیان کنند، افکار عمومی از نمایندگان حل مشکلات میخواهند نه اینکه بیایند مشکلات را بیان کنند.
ایسنا: محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، بیان کرد: وزارت راه و شهرسازی نباید تصدیگری کند بلکه وظیفهاش هماهنگی، نظارت، کنترل و حمایت از تعاونیها و حمایت از افرادی است که به تنهایی خانه میسازند، همچنین باید از بخش خصوصی و نهادهایی که ساختوساز انجام میدهند حمایت شود.
باشگاه خبرنگاران جوان: علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل90، گفت: طرح «حمایت از کارخانهها و واحدهای صنعتی و تولیدی» موجب هرجومرج جامعه و رواج روشهایی نظیر پدیده شرخری خواهد شد.
ایلنا: آذر منصوری، دبیرکل حزب اتحاد ملت ایران، گفت: ما اصلاحطلبان هم اشتباه داشتهایم، دست هرکس که ما را نقد کند میفشاریم، چراکه یک جریان تشکل و نیروی سیاسی برای آنکه بتواند اثرگذاری داشته باشد باید امکان نقد منصفانه علیه خود را فراهم کند.
باشگاه خبرنگاران جوان: سیدناصر موسویلارگانی، رئیس مجمع نمایندگان استان اصفهان، از اثبات تخلف سنگین مالی در فولاد مبارکه خبر داد.
♦♦♦
اهمیت صداقت رسانه با مردم
اعتماد نوشت: جلال جلالیزاده بیان کرد: وقتی یک هواپیمای مسافربری مورد اصابت موشک قرار گرفته و سقوط کرده و بهترین فرزندان این مرزوبوم در پی آن درگذشته و فدا شدند، صداوسیما به عنوان رسانه رسمی دولت و حاکمیت، باید در عین گفتن حقیقت، به نحوی رفتار کند که به عنوان منبع صداقت و بیان حقیقت شناخته شود؛ نه اینکه به نحوی در پوشش اخبار و تحولات عمل کند که شهروندان همیشه چشمانتظار دیدن و شنیدن از رسانههای خارجی باشند. به هر حال وقتی شهروندان با سکوت صداوسیما نسبت به یک رویداد مهم یا روایت غیرواقعی آن واقعه روبهرو شوند، سراغ دیگر منابع خبری میروند و رسانههای خارجی و فضای مجازی نیز از این فرصت استفاده کرده و در پوشش اخبار پیش میافتند.
دفاع احمدینژادی از رئیسی
شرق نوشت: در میان حامیان دولت فعلی برخی گفتهاند: «الحمدلله قوه مجریه به دست کسی افتاده که خدوم، سالم و بیحاشیه است و میخواهد برای حل مشکلات مردم و انقلاب کار کند.» خواننده این جملات در ذهن خود ناخودآگاه شروع به تحلیل میکند که پس یعنی دولت قبل نه خادم بود و نه سالم؟ شاید عدهای هم ایراداتی مشابه به دولت فعلی بگیرند. مشکل پروپاگاندادرمانی این است که هم خود و هم مخاطبان را بینیاز از ارائه ادله و شواهد میداند؛ گویا همین که با کنایه و لفاظی، قبلی را بکوبند و فعلی را بالا ببرند، کفایت میکند. این رفتار، مسبوق به سابقه است. از تجربه دولت احمدینژاد زمان زیادی نگذشته است، اما برخی نعل به نعل همان شیوه را در حمایت پی گرفتهاند.
اعتراضات کارکنان قوه قضائیه برای چیست؟
ایران نوشت: نمایندگان مجلس چندی پیش با کلیات «طرح تعیین فوقالعاده خاص کارکنان قوه قضائیه» که بهدنبال افزایش حقوق قضات و کارکنان این قوه بود، مخالفت کردند. این مخالفت سرآغاز اعتراض برخی کارکنان قوه قضائیه شد و آنان در برابر دادگستریهای شهرهایشان تجمع کردند. اعتراضات کارکنان ادامه یافت و گروهی از آنها در مقابل مجلس شورای اسلامی حضور یافتند. معترضان در این تجمع شعارهایی علیه مجلس و دولت سر دادند. پس از اعتراض کارکنان دادگستریها، معاون اول قوه قضائیه، از پیگیری رئیس قوه قضائیه برای جبران این موضوع خبر داد. محمد مصدق با اشاره به ابراز ناراحتی رئیس قوه قضائیه از عدم تصویب طرح فوقالعاده خاص کارکنان دستگاه قضا در مجلس شورای اسلامی، از پیگیری رئیس قوه قضائیه برای جبران این موضوع خبر داد.
بیگانه بیگانه است
جمهوری اسلامی نوشت: نشانههای امیدوارکنندهای که در زمینه پیشرفت مذاکرات و مهمتر از آن، اصل مجاز بودن مذاکره به صورت پیاپی نمایان میشوند، احتمال موفقیت مذاکرات وین را افزایش دادهاند. اکنون حتی مخالفان دیروز برجام و کسانی که اصل مذاکره را نفی میکردند، نهتنها برجام را نفی نمیکنند بلکه مذاکره برای احیای آن را لازم میدانند. بااینحال توجه به ضروریاتی اهمیت دارد. یکی از آنها ضرورت خودداری از اعتماد به بیگانگان است. برای عنوان بیگانگان نیز باید مفهوم وسیع شرقی و غربی را در نظر بگیریم. توافقنامه را بهگونهای تنظیم کنیم که غرب نتواند از آن عدول کند آنگونه که آمریکای ترامپ کرد، و شرق نتواند گروکشی کند آنگونه که چین و روسیه به بهانه تحریمها کردند.