غوغای لهستان
ایران خواستار لغو نشست ماه آینده لهستان علیه ایران شد
برگزاری نشست ضدایرانی در لهستان، خبری بود که فضای سیاسی ایران را در هفته گذشته تحت تاثیر قرار داد و مقامات بسیاری به آن واکنش نشان دادند. ماجرا از مصاحبه وزیر امور خارجه آمریکا با شبکه تلویزیونی فاکس‌نیوز آغاز شد. جایی که مایک پمپئو در سفرش به منطقه خاورمیانه اعلام کرد «وزارت خارجه آمریکا قصد دارد سیزدهم و چهاردهم ماه آینده میلادی (۲۴ و ۲۵ بهمن) اجلاسی بین‌المللی درباره خاورمیانه و با محوریت ایران در لهستان برگزار کند و ده‌ها کشور از مناطق مختلف جهان برای حضور در این نشست گردهم می‌آیند.»
این خبر در حالی است که اغلب کشورهای بزرگ اروپا پایبندی خود را به برجام بارها اظهار کرده و اعلام کرده‌اند سازوکار مالی ایران و اروپا ظرف چند روز آینده نهایی خواهد شد. البته برخی از مقامات آمریکایی گفته‌اند نشست لهستان در سطح وزیران برگزار می‌شود و قرار نیست یک نشست ضدایرانی باشد اما وزیر امور خارجه آمریکا می‌گوید تمرکز نشست بر مقابله با ایران است.
تهدید دوستی دیرینه
حال موضع لهستان و سابقه دوستی این کشور با ایران، باعث واکنش مقامات ایرانی و احضار کاردار لهستان شد. وزیر امور خارجه ایران از جمله افرادی بود که به این ماجرا واکنش نشان داد و در توئیتی نوشت: «این کشور اکنون میزبان سیرک مذبوحانه ایران‌ستیزان شده است.» ظریف به همراه این توئیت عکس‌هایی را منتشر کرده است که یادآور اقدام ایران در پناه دادن به لهستانی‌ها در جریان جنگ جهانی دوم است. دبیر شورای عالی امنیت ملی هم گفت: «آدمی که می‌گوید تحریم با حداکثر فشار، وقتی به همایش و کنگره می‌رسد مفهومش این است که قافیه را باخته است.» سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه، نیز در واکنش به نشست ضدایرانی در لهستان با انتشار عکسی از قبرستان لهستانی‌ها در تهران در صفحه توئیترش نوشت: «۱۸۹۲ لهستانی از ۱۹۴۲ تاکنون در قبرستان لهستانی‌ها در قلب تهران آرمیده‌اند.» او افزود: «بیش از یکصد هزار لهستانی پس از آزادی از اردوگاه‌های کار اجباری استالین از راه ایران بازگشتند. قبرستان‌ها در ایران بعد از ۳۰ سال قابل جایگزینی هستند، اما مردم تهران ۷۷ سال است که احترام میهمانان خود را نگه داشته‌اند.» حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، هم برگزاری اجلاس ضدایرانی در لهستان را جنگ روانی دانست که می‌تواند به عرصه شکست آمریکایی‌ها تبدیل شود. شهردار اصفهان نیز در توئیتی تصویر تمبرهای کودکان لهستانی را منتشر کرد که روی آن نوشته اصفهان شهر کودکان لهستانی. سرپرست سازمان سینمایی نیز در واکنش به اقدام ضدایرانی کشور لهستان، «هفته فیلم لهستان در تهران» را لغو کرد.
احضار کاردار لهستان
در ادامه وزارت خارجه ایران، کاردار لهستان را فراخواند و مراتب اعتراض ایران را به «ویچخ اونلت» اعلام کرد. کاردار لهستان در این دیدار بر ضدایرانی نبودن این نشست و موضع متفاوت مقامات کشورش با آمریکا تاکید کرد. اما ایران خواستار اقدام جبرانی فوری دولت لهستان شده و گفته در غیر این صورت ایران ناچار به اتخاذ اقدامات متقابل است. همچنین سفیر ایران در دیدار با معاون وزیر خارجه لهستان خواسته این کشور نسبت به لغو برگزاری این نشست اقدام کند. سخنگوی وزارت امور خارجه هم گفته امیدواریم دولتمردان لهستان این رویه را تغییر دهند و به مسیر منطق بازگردند. دنیای اقتصاد نوشت شاید چرایی انتخاب لهستان به عنوان میزبان کنفرانس ضدایرانی را بتوان در داخل لهستان جست‌وجو کرد؛ حزب حاکم قانون و عدالت و آندره دوودا، رئیس‌جمهور محافظه‌کار و به اصطلاح ملی‌گرای لهستان، که با شعارهای پوپولیستی، سال ۲۰۱۵ بر تخت قدرت در این کشور تکیه زد و در تمام این سال‌ها با تمام توان تلاش کرد که هرچه بیشتر خود را به آمریکا نزدیک کند. این سیاست با روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا که دوودا او را در بسیاری از جهات همانند خود می‌بیند، شتاب قابل‌توجه‌تری هم یافته است.
کانال مالی و فشار آمریکا
در کنار این اقدام لهستان، اتحادیه اروپا همچنان مصر است که خواستار راه‌اندازی کانال مالی است. اما راه‌اندازی این کانال با تاخیر مواجه شده است. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفته گرچه اروپا در راه‌اندازی سازوکار ویژه مالی تاخیر زیادی دارد، اما آنها علاقه‌مند به نهایی کردن این مکانیسم هستند. همزمان نشریه پولتیکو نیز در گزارشی از راه‌اندازی مکانیسم ویژه مالی اروپا برای ایران تا اواسط ژانویه یعنی چند روز دیگر خبر داده است. به‌رغم تلاش اروپا برای حفظ برجام و تهدید برخی از مقامات ایرانی برای خروج از برجام، نشریه آمریکایی «فارن افرز» در گزارشی تحلیل کرده که ایران «به احتمال زیاد» در سال ۲۰۱۹ نیز به توافق هسته‌ای پایبند خواهد ماند. این مجله تخصصی حوزه روابط بین‌الملل، سه دلیل «صبر استراتژیک تهران در راستای منافع منطقه‌ای»، «تقویت روابط دیپلماتیک و افزایش اعتبار بین‌المللی» و «مسائل اقتصادی و فروش نفت» را دلایل اصلی مقامات جمهوری اسلامی برای ماندن در برجام توصیف کرده است.
شکنجه در مسیر انتقال
در کنار موضوعات سیاست خارجی، چند خبر داخلی هم در رسانه‌ها مطرح شد. یکی از آنها به ماجرای اسماعیل بخشی، کارگر نیشکر هفت‌تپه مربوط می‌شد. چندی پیش بود که این فرد مدعی شد در دوران بازداشت خود مورد شکنجه شدید قرار گرفته. پس از آن هم قوه قضائیه و هم رئیس‌جمهور و هم مجلس خواستار پیگیری صحت ادعای او شدند. علی مطهری به همراه کاظمی نماینده ملایر، خانم سعیدی نماینده تهران، حسین‌زاده نماینده نقده و اشنویه و جلال میرزایی نماینده ایلام با بخشی دیدار کرده‌اند. او در گفت‌وگو با ایران در شرح این دیدار گفته: به ادعای بخشی، این فرد در ستاد خبری در شوش و در فاصله مسیر انتقالش به اهواز مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار گرفته است. اما گویا ماموران وزارت اطلاعات گفته‌اند خود بخشی با ماموران درگیر شده و به زد و خورد پرداخته و آنها هم مجبور به واکنش شده‌اند. مطهری گفته به هر حال دیگر قضاوت این ماجرا با ما نیست و با مقامات قضایی و مردم است که ببینند واقعیت ماجرا چه بوده. فاطمه سعیدی هم در گفت‌وگو با ایسنا گفته بخشی در طول ایام بازداشت مورد ضرب و شتم واقع نشده. بلکه در محل نگهداری و مسیر انتقال مورد شکنجه قرار گرفته است. سعیدی گفته شکوه اصلی ایشان از ایام بازداشت، همسایگی با تعدادی از زندانیان مرتبط با داعش بود.
دروغ سیاسی
نمایندگان مجلس و دولت، نتیجه نهایی پرونده بخشی را به گزارش قوه قضائیه ارجاع دادند. حال دادستان کل کشور هفته گذشته از تکمیل شدن تحقیقات بازرسان دادستانی درباره ادعای اسماعیل بخشی خبر داد. محمدجعفر منتظری گفته تحقیقات هیات کارشناسی درباره ادعای فرد مزبور پایان یافته و گزارش آن تکمیل شده است. وی گفت مشخص شده خبر شکنجه کارگر شرکت نیشکر هفت‌تپه از اساس دروغ بوده و هیچ‌گونه ضرب و جرح و شکنجه‌ای در کار نبوده است. متاسفانه خبر شکنجه را برای برداشت‌هایی که با اهداف سیاسی خودشان داشته‌اند، منتشر کرده‌اند چون این فرد، یک فرد و کارگر عادی نبوده است و به لحاظ ارتباطاتی که داشته و به لحاظ جرائمی که مرتکب شده بود و چه‌بسا برای سرپوش گذاشتن بر آن جرائم، مساله شکنجه را مطرح کرده است.
حاشیه آقای نماینده
خبر سیاسی دیگر، مربوط به سلمان خدادادی است، نماینده مجلسی که چندی پیش فایل صوتی منتسب به او در فضای مجازی منتشر و متهم به ارتباط با زن جوانی شد. هفته گذشته بود که اکبر اعلمی، نماینده اسبق اصلاح‌طلب مجلس، در کانال تلگرامی خود خبر خودکشی زنی به نام زهرا نویدپور را منتشر کرد. این زن جوان در زمان حیات خود مدعی تعرض رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس به خود بوده و حتی از او شکایت کرده بوده است؛ با این حال شکایت او به قوه قضائیه، هیات نظارت بر رفتار نمایندگان و حتی شورای نگهبان به جایی نرسیده و او خودکشی کرده است. با انتشار این خبر، پرونده نماینده ملکان و ادعاهای طرح‌شده علیه او به جریان افتاد. به گزارش ایران مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس اول مجلس، از ورود «هیات نظارت بر رفتار نمایندگان» به حاشیه‌های پیش‌آمده برای این نماینده خبر داد. پزشکیان سال 87 در آغاز به کار مجلس هشتم با دفاع از سلمان خدادادی در جلسه غیرعلنی، مانع رد شدن اعتبارنامه او توسط نمایندگان شده بود. اعتبارنامه نماینده ملکان در آن زمان مورد اعتراض نمایندگانی چون فاطمه آلیا قرار گرفته بود.
تخلف غیرقابل گذشت
حالا بعد از گذشت تقریباً 10 سال از آن زمان، زنی که مدعی بود توسط خدادادی مورد تعرض قرار گرفته، هفته پیش در شهر ملکان فوت کرده و تشکیک در دلیل فوت او هم خود بر ابهامات ماجرا افزوده است. مسعود پزشکیان گفته: با همکاری قوه قضائیه حواشی ایجادشده در مورد نماینده ملکان را بررسی می‌کنیم. اگر تخلف سلمان خدادادی آشکار شود، غیرقابل گذشت است. اما علیرضا سلیمی، عضو هیات نظارت بر رفتار نمایندگان، به ایرناپلاس گفته تاکنون این موضوع در هیات نظارت مطرح نشده است، چون شکایتی به آنها ارجاع نشده است. از طرف دیگر، جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه‌های تبریز، دانشگاه آزاد تبریز، شهید مدنی آذربایجان و صنعتی سهند در نامه‌ای به رئیس مجلس شورای اسلامی، خواستند «مساله اخلاقی منتسب به یک نماینده» بررسی شود. به گزارش آفتاب‌نیوز در بخشی از این نامه خطاب به علی لاریجانی نوشته شده است: «مجلسی که نتواند بر اعضای خود نظارت کند، نمی‌تواند داعیه‌دار نظارت بر دستگاه‌های اجرایی و مجریان قانون باشد. اما مصیبت بزرگ‌تر اینکه، این اقدامات تبدیل به امری متعارف و عادی شود و مجلس، بی‌تفاوت از کنار آن رد شود.»
تغییر شرایط حصر
اما دیگر خبر سیاسی هفته گذشته به ماجرای محصورین بازمی‌گردد. ایرنا به نقل از فرزند مهدی کروبی نوشت: از دو ماه پیش تغییراتی در وضعیت محصورین به وجود آمده. او گفته حدود دو ماه پیش مسوولان امنیتی به آقای کروبی و موسوی گفتند به انتخاب خودتان هفته‌ای یک‌بار می‌توانیم شما را بیرون ببریم، ولی تعیین آن محل باید هماهنگ شده باشد. این ملاقات‌ها از شش هفته پیش آغاز شده و مهدی کروبی شش هفته است دیدارهایی داشته و به جز یک مورد که به دیدار یکی از دوستانشان رفته، مابقی موارد را به دیدار خانواده شهدا رفته است. اما میرمحمود موسوی، برادر میرحسین موسوی تاکید دارد تغییری در وضعیت برادرش و زهرا رهنورد حاصل نشده است و حصر آنان مانند قبل ادامه دارد. او می‌افزاید: اواخر سال گذشته اعلام کردند که خانواده و خواهر و برادرهای آقای موسوی و خانم رهنورد می‌توانند با آنان دیدار داشته باشند و آنان هم اگر مایل باشند، می‌توانند به دیدار اقوام (خواهر و برادر) بروند. البته این روند برای مدتی متوقف شد و بعد دوباره به وضعیت گذشته بازگشت.
