دستور فیلترینگ
آملی‌لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام شد
سیاست، در ایران هفته پرماجرایی را پشت سر گذاشت. اما شاید پرحاشیه‌ترین آنها انتصاب رئیس جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام، گمانه‌زنی درباره رئیس جدید قوه قضائیه، توئیت جنجالی محسن رضایی درباره عملیات کربلای 4 و دستور فیلتر اینستاگرام باشد.
مهم‌ترین خبر، انتصاب آملی‌لاریجانی به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام بود. سوم دی‌ماه، آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی پس از یک دوره بیماری طولانی درگذشت. همزمان با انتشار این خبر گمانه‌زنی در خصوص جایگزین ایشان در مجمع تشخیص مصلحت نظام قوت گرفت. در غیاب آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی، ریاست جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام بر عهده موحدی‌کرمانی بود و همین مساله احتمال انتصاب وی به عنوان رئیس مجمع را قوت می‌بخشید. اما او در پاسخ به این سوال که به همشهری گفته بود: اگر از من بپرسند رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌شوی یا نه خواهم گفت نه. اما آقا باید تصمیم بگیرند.
در نهایت مقام معظم رهبری، طی حکمی آیت‌الله آملی‌لاریجانی، رئیس قوه قضائیه را به عنوان رئیس جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو فقهای شورای نگهبان منصوب کردند. در متن حکم انتصاب ایشان آمده «مجمع در این دوره عهده‌دار مسوولیت مهم و اساسی تغییرات در ساختار و محتوای آن نهاد موثر و مهم نیز است که با توجه به سابقه برجسته و ارزشمند جنابعالی امید می‌رود مسوولیت‌های محوله در این دوره در کمال اتقان و به بهترین وجه به انجام برسد. با عنایت به اهمیت مسوولیت‌ها در مجمع و شورای نگهبان انتظار می‌رود در فرصت زمانی مناسب، با تنسیق امور در قوه قضائیه، در مسوولیت‌های خطیر یادشده مُتَمحّض شد.»
رئیسی در یک‌قدمی قوه قضائیه
حکم رهبری برای آملی‌لاریجانی و تاکید ایشان بر تمرکز بر فعالیت در مجمع، نشان از آن دارد که احتمالاً، فرد جدیدی به ریاست قوه قضائیه منصوب خواهد شد. از چند هفته قبل، رسانه‌ها ابراهیم رئیسی را گزینه ریاست بر قوه قضائیه عنوان کرده بودند. اما رئیسی هنوز نه این خبر را رد کرده و نه تایید. او در واکنش به شایعه انتصابش به عنوان رئیس قوه قضائیه گفته از همان‌هایی که این خبر را منتشر کرده‌اند، بپرسید. او گفته در حال حاضر مشغول خدمت‌رسانی در آستان قدس رضوی هستم و هیچ حسی جز خدمت در این بارگاه مقدس ندارم. اما خبرآنلاین خبر داده که رئیسی در نهایت با استعفای سیدمرتضی بختیاری، قائم‌مقام آستان موافقت کرده است. بختیاری پیش از این در قوه قضائیه و وزارت دادگستری فعالیت داشته و استعفای او و موافقت رئیسی، احتمال انتصاب رئیسی در قوه قضائیه را قوت بخشیده است. ایران هم از سه گزینه جایگزین رئیسی در آستان قدس خبر داد و نوشت: یکی از این گزینه‌ها آیت‌الله سعیدی تولیت آستان حضرت معصومه (س) است. نفر بعدی حجت‌الاسلام ابوترابی فرد امام جمعه موقت تهران و نفر دیگری هم حجت‌الاسلام محمدی‌سیرت رئیس سابق سازمان اوقاف است.
توئیت پرحاشیه
اما پرحاشیه‌ترین ماجرای سیاسی هفته گذشته، مربوط به محسن رضایی بود. او در توئیتی نوشت «عملیات کربلای 4 برای فریب دشمن انجام شد. اگر تحلیلگر تاریخی در فهم آن فریب بخورد، پس وای به حال نوشته‌های او.» توئیت او علیه تحلیلگر تاریخی، به توئیتی علیه خودش تبدیل شد. در فاصله 24 ساعت پس از این توئیت، همه به انتقاد از رضایی برخاستند و بر لو رفتن و ناموفق بودن این عملیات تاکید کردند. چه کاربران فضای مجازی، چه حاضران این عملیات و چه چهره‌های سیاسی دو جناح. سایت تابناک، رسانه منسوب به محسن رضایی در مطلبی با عنوان «روایت مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی از عملیات‌های کربلای ۴ و ۵» سعی کرد از خاطرات هاشمی‌رفسنجانی برای تایید اظهارات رضایی سود ببرد. اما در همین روایت، هاشمی هم این عملیات را نه یک عملیات فریب، بلکه عملیاتی شکست‌خورده دانسته است و نوشته: «من و آقای رضایی، تصمیم گرفتیم نگذاریم نیروها برگردند. به همین دلیل به گونه‌ای خبر را اعلام کردیم که این یک عملیات فریب بود.»
افرادی که در این عملیات حضور داشتند هم به ماجرا واکنش نشان دادند. از آن جمله محمدعلی اسفنانی، رئیس سازمان تعزیرات حکومتی استان تهران که خود از غواصان حاضر در عملیات کربلای 4 بوده به اعتماد آنلاین گفته فریب بودن این عملیات مطلقاً صحت ندارد. معمولاً در عملیات‌های فریب عده محدودی درگیر می‌شوند. این عملیات نمی‌توانست عملیات ایذایی یا فریب باشد. سیدمحسن حسینی‌پویا عضو شورای شهر مشهد یکی دیگر از غواصان عملیات کربلای 4 بود که به ایسنا گفته کسی انتظار ندارد برای مسائلی مانند عملیات کربلای 4 کسی قبول مسوولیت یا اقرار به اشتباه کند. اما انتظار هم نداریم که پس از 32 سال، یکی از فرماندهان بلندپایه ادعای جدیدی، مغایر با تاریخ جنگ مطرح کند. حسام‌الدین آشنا نوشت: «ما شاید خطاکاران را ببخشیم اما خودشیفتگان را هرگز.» علی جنتی نوشت: کسانی که ادعا می‌کنند عملیات کربلای 4 برای فریب دشمن بوده، در واقع خود فریب خورده‌اند و باید در پیشگاه خدا و ملت احساس شرم کنند. محمدباقر قالیباف نیز که برادرش در این عملیات به شهادت رسیده است در واکنش به این توئیت محسن رضایی گفت: «حواست هست برادر!؟» عباس صالحی نوشت: در اوج عزت منطقه‌ای دستاورد هشت‌ساله دفاع را به حراج نسپریم. مصطفی تاجزاده نوشت: رزمندگان بی‌ادعا و از جان گذشته با چنین فرماندهی، ایران را حفظ و صدام را ناکام کردند.
گریه فرمانده روی آنتن
واکنش‌ها تا جایی پیش رفت که محسن رضایی به برنامه «حالا خورشید» رفت و توضیحاتی داد. ایران نوشت: چنین سرعت عملی در تدارک یک برنامه تلویزیونی برای پاسخگویی به افکار عمومی، می‌تواند نشانه میزان و شدت گستردگی موجی باشد که علیه رضایی به راه افتاده بود. در پاسخ به همین موج هم بود که پیش از سخنان رضایی، قاسم سلیمانی به صورت تلفنی روی آنتن آمد تا از فرمانده سابق خود دفاع کند. او از فرمانده سابق خود دفاع کرد و گفت: «در موضوعی که بیان می‌شود، نباید شخصیتی که در طول هشت سال دفاع مقدس فرماندهی جنگ را برعهده داشته است مورد انتقاد و حتی عقده‌گشایی و شماتت قرار بگیرد.»
رضایی هم در برنامه از آنچه در توئیت خود گفته بود، برگشت و مدعی شد خوانندگان توئیت او را بد برداشت کرده‌اند. او گفت: ما هر سال دی‌ماه با یک داستان تکراری مواجهیم که عملیات کربلای 4 لو رفته است. من توئیتی زدم که بیایید از یک زاویه دیگر هم نگاه کنید و آن این است که ما در حقیقت یک عملیاتی را که انجام دادیم، تبدیل به یک فریب کردیم و ۱۰ تا ۱۵ روز بعد درست در همان منطقه عملیات را انجام دادیم. اگر به سه روز قبل بازگردم توئیت را اصلاح می‌کنم و دقیق‌تر خواهم نوشت که عملیات کربلای 4 فریب دشمن شد. در بخشی از این برنامه و زمانی که بحث به شهدا رسید، بغض فرمانده ترکید و اشک در چشمانش حلقه زد. او البته در نهایت پذیرفت که توئیتر جای طرح بحث‌های جدی درباره جنگ و دفاع مقدس نیست. جعفر شیرعلی‌نیا، پژوهشگر تاریخی که اساساً توئیت جنجال‌برانگیز محسن رضایی خطاب به شخص او بود، به این برنامه دعوت نشد. شیرعلی‌نیا در کانال «تلگرام» خود نه‌فقط از این رویکرد صداوسیما انتقاد کرد، حتی خبر داد که به دلیل همین نگاه انتقادی به فرماندهی جنگ، او به خط قرمز صداوسیما تبدیل شده است و یکی از مقامات ستاد کل نیروهای مسلح به او گفته که به رئیس صداوسیما نامه زده‌ایم که در هیچ برنامه‌ای از تو دعوت نکنند.
دستور قضایی فیلتر اینستاگرام
خبر مهم دیگر هفته گذشته، دستور قضایی فیلتر اینستاگرام بود. سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور اعلام کرد حکم قضایی برای فیلترینگ اینستاگرام صادر شده و نظر اکثر اعضای شورای عالی فضای مجازی نیز این است که اینستاگرام می‌بایست فیلتر شود. جواد جاویدنیا در گفت‌وگو با ماهنامه «پیوست» اعلام کرد به این دلیل که ترافیک اینستاگرام از حد مشخصی که شورای عالی فضای مجازی تعیین کرده بود عبور کرده و همین سبب شده قوه قضائیه حکم فیلترینگ اینستاگرام را صادر کند. او گفته: «بر اساس مصوبات شورای عالی فضای مجازی باید دولت، برای فعالیت این شبکه در کشور مجوز صادر می‌کرد که این کار هم انجام نشده. اینستاگرام یک بار فیلتر شد و دولت گذشته وعده داد که با کمک فیلترینگ هوشمند می‌تواند این فضا را کنترل کند اما متاسفانه در این زمینه هم هزینه‌های بالایی صورت گرفت ولی به نتیجه‌ای نرسیدیم.»
ماجرای فیلترینگ اینستاگرام در حالی مطرح شده که فاطمه ذوالقدر، نماینده مجلس از توقف طرح ساماندهی پیام‌رسان‌ها خبر داده بود. او در گفت‌وگو با انتخاب گفته بود: بر اساس این طرح، «فیلتر پیام‌رسان‌های غیرقانونی» و «اختیار صیانت از اطلاعات اشخاص به نیروهای مسلح» اعطا شده بود و «کسب‌وکار آنلاین، در پیام‌رسان‌های خارجی» نیز ممنوع بود. به علاوه، ایجاد کانال یا گروه بدون مجوز مشمول مجازات زندان بود. اما با توجه به ایرادات وارده به کلیات طرح، با رای اکثریت اعضای کمیسیون مقرر شد این طرح به کارگروهی متشکل از مرکز پژوهش‌ها، نمایندگان فعلی و ادوار مجلس و دستگاه‌های مرتبط برای بررسی و رفع ایرادات ارجاع شود. او گفته بود: کلیات این طرح در کمیسیون فرهنگی با حضور نمایندگان وزارت ارتباطات، پلیس فتا و مرکز پژوهش‌ها بررسی و طرح متوقف شد. اما حالا معاون قضایی امور فضای مجازی دادستانی گفته قوه قضائیه می‌تواند شبکه اینستاگرام را به شکل یک‌طرفه و به دلیل انجام نشدن مصوبات شورای عالی فضای مجازی مسدود کند اما فعلاً ترجیح می‌دهد «منتظر اجماع در این زمینه» بماند. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم در واکنش به حکم قضایی برای فیلترینگ اینستاگرام گفت: «فرض کنیم اینستاگرام فیلتر شد. بعدش قرار است چه اتفاقی بیفتد؟ این را بیایند برای مردم روشن کنند و شفاف بگویند و دوقطبی فیلتر و مخالفت با فیلتر درست نکنند. با فیلترینگ اینستاگرام در حاکمیت ما چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ در کاهش جرائم چه اتفاقی رخ می‌دهد؟»
تذکر به نماینده سراوان
دیگر ماجرای خبرساز هفته گذشته، ادامه رسیدگی به پرونده نماینده سراوان بود. فایل صوتی از محمد باسط درازهی منتشر شد که در جواب سوال خبرنگار روزنامه ایران در خصوص ابهامات مقاله می‌گوید: سوال نپرس و دنبالم نیا؛ سرما می‌خوری، گلویم درد می‌کند؛ همه چیز در سایتم هست و در آخر به او می‌گوید به تو ربطی ندارد، صحبت نکن. او درباره سرقت علمی هم گفته من اصلاً رشته‌ام ادبیات بوده و آن مقاله مربوط به رشته روباتیک است، من هم فردا می‌توانم اسم شما را در یک مقاله ثبت کنم، البته برای این موضوع امتیازی هم نگرفته‌ام.
در نهایت هیات نظارت بر رفتار نمایندگان حکم نماینده سراوان را منتشر کرد. علیرضا سلیمی، عضو هیات‌رئیسه هیات نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس در گفت‌وگو با ایرنا، حکم این هیات برای محمدباسط درازهی را تذکر، درج در پرونده و کسر از حقوق اعلام کرد. اما محمدجواد جمالی، سخنگوی هیات نظارت بر رفتار نمایندگان آن را تایید نکرده و گفته هیات می‌تواند حکم کسر از حقوق را بدهد ولی این موضوع برای نماینده سراوان اعمال نشده است. چون اصلاً سنخیتی با این اتفاق نداشت. حکم آقای درازهی تذکر کتبی و شفاهی است که امیدواریم دیگر این تخلفات صورت نگیرد.
