عتاب یزدی
دیدار آیت‌الله شبیری‌زنجانی با چهره‌های اصلاحات حاشیه‌ساز شد
مهم‌ترین ماجرای سیاسی هفته گذشته، به ماجرای نامه سرگشاده آیت‌الله محمد یزدی به آیت‌الله شبیری‌زنجانی مربوط بود. ماجرا به دیدار آیت‌الله شبیری‌زنجانی، مرجع تقلید شیعیان با برخی از چهره‌های سیاسی بازمی‌گشت. شنبه برخی از رسانه‌ها عکسی منتشر کردند که نشان می‌داد افرادی مانند آیت‌الله شبیری‌زنجانی با عبدالله نوری، وزیر دولت اصلاحات، رئیس دولت اصلاحات و غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی، سیدمحمد موسوی‌خوئینی و عبدالمجید معادیخواه در تهران و منزل عبدالله نوری با هم دیدار کرده‌اند.
مهم‌ترین ماجرای سیاسی هفته گذشته، به ماجرای نامه سرگشاده آیت‌الله محمد یزدی به آیت‌الله شبیری‌زنجانی مربوط بود. ماجرا به دیدار آیت‌الله شبیری‌زنجانی، مرجع تقلید شیعیان با برخی از چهره‌های سیاسی بازمی‌گشت. شنبه برخی از رسانه‌ها عکسی منتشر کردند که نشان می‌داد افرادی مانند آیت‌الله شبیری‌زنجانی با عبدالله نوری، وزیر دولت اصلاحات، رئیس دولت اصلاحات و غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی، سیدمحمد موسوی‌خوئینی و عبدالمجید معادیخواه در تهران و منزل عبدالله نوری با هم دیدار کرده‌اند. این دیدار با واکنش محمد یزدی، رئیس جامعه مدرسین مواجه شد و او در نامه سرگشاده‌ای به آیت‌الله شبیری‌زنجانی نوشت: «پیرو انتشار تصاویری در فضای مجازی از حضرت‌عالی در کنار برخی افراد مساله‌دار که برای نظام جمهوری اسلامی و مقام معظم رهبری احترامی قائل نیستند؛ بدین وسیله به عرض می‌رساند، این موضوع ناراحتی و تعجب مقلدین و حوزویان را در پی داشته است. چگونه می‌شود، حضرت‌عالی که فرصتی برای ملاقات با هیات‌رئیسه مجمع عمومی اساتید را ندارید، فرصت می‌کنید در منزل آقایی در تهران حاضر شوید و با این آقایان ملاقات داشته باشید! یادآور می‌شوم مقام و احترام شما در سایه احترام به نظام اسلامی حاکم، رهبری و شأن مرجعیت است، پس لازم است این احترام و شئون مرجعیت را رعایت فرموده و ترتیبی اتخاذ فرمایید این‌گونه مسائل دیگر تکرار نگردد. ان‌شاء‌الله». شبیری‌زنجانی در مقابل نامه محمد یزدی سکوت کرد. شفقنا به نقل از حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدرضا باباخانی، از اعضای دفتر حضرت آیت‌الله شبیری‌زنجانی گفت هم دفتر و هم حضرت آیت‌الله موضع خاصی نداشته و فعلاً سکوت را پیش گرفته‌اند و طلاب و شاگردان ایشان، پاسخ می‌دهند.
استعفا از جامعه مدرسین
به‌رغم سکوت شبیری‌زنجانی، اما بسیاری از چهره‌های سیاسی به این نامه واکنش نشان دادند. به گزارش ایسنا حجت‌الاسلام عندلیب همدانی در اولین واکنش‌ها، از عضویت در جامعه مدرسین استعفا داد و خطاب به یزدی نوشت: «نامه حضرت‌عالی به محضر مبارک مرجع بزرگوار هرگونه تردیدی را که تاکنون درباره ادامه عضویت در آن جامعه محترم داشتم مرتفع کرد.» به گزارش ایرنا آیت‌الله مهدی‌هادوی تهرانی هم در بیانیه‌ای نوشت: «خبر ناگوار نامه سرگشاده یکی از شخصیت‌های باسابقه حوزوی به یکی از مراجع بزرگ تقلید، در عین ناباوری و حیرت، موجب نهایت تاسف و تاثر گردید. بی‌شک، چنین ادبیات دور از ساحت ادب، دل صاحب حوزه‌های علمیه، حضرت ولی‌عصر، را در این ایام رنجاند.» او خواستار جبران این لغزش و عذرخواهی از سوی جامعه محترم مدرسین شده است. همچنین محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع مدرسین حوزه علمیه قم هم در یادداشتی نوشت: «باید برای جامعه مدرسین و حوزه علمیه صد افسوس خورد که یک مرجع بزرگوار حق ندارد روزی با شاگردان قدیم خودش ملاقات کند. جامعه مدرسین و حوزه علمیه چگونه می‌تواند با این تنگ‌نظری‌های دور از شأن حوزه چراغ هدایت جامعه را به دست گیرد و نسل جوان را به اسلام و انقلاب جذب کند؟» سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در توئیتر خود نوشت: «مرجعیت پشتوانه حفظ هویت شیعی است. مواظب باشیم مراجع پاک‌زیست را با تابلوی دغدغه مقدس حفظ نظام، موهن نکنیم و میراث تاریخی تشیع را به تاراج نسپریم.» همچنین علی مطهری، نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی در واکنش به نامه آیت‌الله محمد یزدی، اظهارات وی را تهدیدآمیز و موجب وهن روحانیت و حوزه توصیف کرد و گفت: چه کسی گفته ملاقات یک مرجع تقلید با افراد سابقه‌دار در انقلاب که احیاناً انتقاداتی نیز دارند، خلاف شئون مرجعیت است؟ آیا شئون مرجعیت را جناب‌عالی بهتر از خود مراجع تشخیص می‌دهید؟ مگر مردم باید با اجازه شما به ملاقات این و آن بروند؟! سیدحسن خمینی هم نامه‌ای به آیت‌الله شبیری‌زنجانی نوشت و در آن از تاسف شدید خود از اسائه ادب به این مرجع تقلید سخن گفت.
بیانیه 84 استاد حوزه
واکنش‌ها به نامه یزدی در کل هفته گذشته ادامه داشت. به گزارش انتخاب 84 نفر از استادان حوزه علمیه قم بیانیه‌ای صادر کردند و در آن نوشتند «نامه سرگشاده آیت‌الله یزدی به مرجع عالی‌قدر و فقیه وارسته، موجب شگفتی شد و ماجرای فاجعه اخیر زیرزمین فیضیه را در اذهان زنده کرد. تخطئه یک مرجع تقلید و مدرس عالی‌مقام، به بهانه یک اقدام کاملاً شخصی و انسانی، و تعیین تکلیف برای ایشان از موضعی قیم‌مآبانه، تحت لوای دفاع از نظام و رهبری، نتیجه‌ای جز وهن حوزه و نظام ندارد.» در میان امضاکنندگان این بیانیه، نام مرتضی جوادی‌آملی، محمدمهدی فقیهی و داوود فیرحی دیده می‌شود. اما در مقابل همه افرادی که نامه را نقد کردند، آیت‌الله حسن ممدوحی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تنها فردی بود که در گفت‌وگو با شفقنا نامه‌نگاری آیت‌الله یزدی به شبیری‌زنجانی را معمول و مرسوم خواند و گفت به نظر می‌رسد عده‌ای می‌خواهند این مساله را جنجالی و از آن سوءاستفاده کنند. آیت‌الله یزدی خیلی مودبانه و با رعایت مقام حضرت آیت‌الله‌العظمی شبیری‌زنجانی نامه را نوشته است.
بی‌اطلاعی جامعه مدرسین از نامه
غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی هم به «ایرنا» گفت: «آیت‌الله یزدی حتماً برای اتهامشان به ما دلیل دارند. ایشان بالاخره هشت سال رئیس قوه قضائیه و قاضی‌القضات بوده‌اند، حتماً از روی عدالت و با ادله صحبت کرده‌اند. برای اتهامی که به افراد حاضر در آن جلسه زده‌اند حتماً باید دلیل و برهان قاطع داشته باشند.» از سوی دیگر، عبدالله نوری نیز به نامه سرگشاده آیت‌الله یزدی واکنش نشان داد و نوشت: «نه من و نه شما حق نداریم دین، مقدسات و مرجعیت را برای نزدیک شدن به قدرت و حفظ پاره‌ای امتیازات هزینه کنیم. وضعیت شما قابل درک است ولی راه‌حل آن منحصر به این حرمت‌شکنی‌ها نیست.» اما آیا این نامه موضع شخصی محمد یزدی است یا نظر کل اعضای جامعه مدرسین؟ ایرنا با طرح این سوال پاسخ داد یکی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه که نخواست نامش فاش شود می‌گوید که در آن جلسه هرچند آیت‌الله یزدی نسبت به این دیدار ابراز ناراحتی کرد، اما نگفت که می‌خواهد به آیت‌الله شبیری‌زنجانی نامه بنویسد. چون او حتماً می‌دانسته اگر موضوع نامه را مطرح کند، اعضا با آن مخالفت می‌کنند، به همین خاطر موضوع نگارش نامه را در جلسه مطرح نکردند. از طرف دیگر، شاید هم با عده‌ای برای نگارش نامه مشورت کرده باشند، ولی به هر حال در جلسه چیزی درباره نگارش نامه مطرح نشد.
دفاع از هیات عالی نظارت
ماجرای خبری دیگر، ادامه انتقادات به نقش هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام در بررسی مصوبات اخیر مجلس است. همزمان با ارسال لایحه CFT به مجلس، کار بررسی این لایحه به هیات عالی نظارت سپرده شد و همین مساله انتقاد برخی از نمایندگان مجلس را در پی داشت و گفتند این به منزله تولد شورای نگهبان دوم است. با ادامه این واکنش‌ها، آن‌گونه که دنیای اقتصاد خبر داده آیت‌الله محمدعلی موحدی‌کرمانی در جلسه اخیر مجمع تشخیص مصلحت نظام که ریاست آن را بر عهده داشت به انتقادها از نقش هیات عالی نظارت مجمع تشخیص پاسخ داد و اعلام کرد نظارت بر سیاست‌های کلی نظام به مجمع و هیات عالی آن تفویض شده است. وی گفته عده‌ای سعی دارند با ایجاد شبهه، اصل نظارت مجمع بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام را زیر سوال ببرند؛ در حالی که بر اساس اصول قانون اساسی نظارت بر سیاست‌های کلی نظام از سوی مقام معظم رهبری به مجمع تشخیص مصلحت نظام و هیات نظارت مجمع تفویض شده است. همان‌گونه که شورای نگهبان موظف به انطباق مصوبات مجلس با شرع و قانون اساسی است، این هیات نیز وظیفه دارد این انطباق و عدم مغایرت را نسبت به سیاست‌های کلی ابلاغ‌شده، انجام دهد.
اما گویا به‌رغم این دفاع، مجلس مخالف دخالت هیات نظارت است. ایران در گزارشی نوشت: هفته قبل علی لاریجانی این دو لایحه را در حالی به مجمع ارجاع داد که مجلس ایرادات مجمع را بررسی نکرده بود. به نظر می‌رسید این اقدام رئیس مجلس مهر تاییدی باشد بر اینکه او هم مانند خیلی‌های دیگر مداخله مجمع در مصوبات مجلس را در این مرحله خارج از چارچوب قانون می‌داند و حال اعتراض خود را به این شکل نشان داده است. حالا اقدام او با اعتراض 21 نماینده مجلس مواجه شده که نه رد مصوبات مجلس توسط مجمع، بلکه این کار لاریجانی را «غیرقانونی» می‌دانند. در طرف دیگر ماجرا هم علی مطهری، نایب رئیس مجلس اصرار دارد که رویه جدید مجمع به معنای اضافه شدن یک مرحله جدید به مراحل قانونگذاری است. اما باید دید کار به کجا می‌رسد.
انتقاد ایران به عمان
ماجرای سیاسی دیگر هفته گذشته، دیدار نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با سلطان قابوس در کشور عمان بود. سفری که با واکنش ایران مواجه شد. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان ضمن انتقاد از اولین سفر یک نخست‌وزیر اسرائیل به عمان از سال ۱۹۹۶، تاکید کرد: رژیم صهیونیستی در پی ایجاد اختلاف میان کشورهای مسلمان و سرپوش نهادن بر ۷۰ سال غصب و تجاوز و کشتار مردم مظلوم فلسطین است. به نظر می‌رسد از آغاز دوران ریاست‌جمهوری آقای ترامپ لابی صهیونیستی در کاخ سفید و دولت آمریکا بیش از پیش در جهت منافع غیرمشروع رژیم صهیونیستی و فشار بر کشورهای اسلامی برای عادی‌سازی مناسبات دیپلماتیک با غاصبان قبله اول مسلمین فعال شده‌اند. اما در همین حال به گزارش روزنامه ایران، روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز ادعا کرد مسقط می‌تواند کانال پشت پرده ارتباط میان ایران و اسرائیل باشد. نیویورک‌تایمز به نقل از یک مقام ارشد صهیونیستی که از جزئیات این دیدار مطلع است و خواست نامش فاش نشود، گفت با توجه به جایگاه عمان به‌عنوان یک واسطه با صداقت میان تمام کشورهای منطقه، این احتمال وجود دارد که ارتباط علنی این کشور با نتانیاهو بتواند درهای بیشتری را برای اسرائیل باز کند.
رایزنی در حیاط خلوت مسقط
اما تنها روزنامه آمریکایی مدعی مذاکرات پشت پرده نشده. جواد کریمی‌قدوسی هم چنین ادعایی را مطرح کرده است. او در گفت‌وگو با خبرگزاری موج گفته: به‌رغم نهی مقام عظمای ولایت، خبر موثق داریم که کارشناسان وزارت خارجه در عمان مشغول مذاکره با همتایان آمریکایی خود هستند. عمان تبدیل به یک خلوتگاهی برای آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها شده است و از این طریق سعی دارند تا به ایران دسترسی پیدا کنند. ایران نوشت: کارخانه دروغ‌پردازی جواد کریمی‌قدوسی، نماینده مشهد همچنان در حال تولید اخبار کذب است؛ آخرین محصول این کارخانه، ادعای مذاکره کارشناسان ایرانی و آمریکایی در عمان بود که باز هم قویاً تکذیب شد. روابط عمومی وزارت امور خارجه تازه‌ترین ادعای کریمی‌قدوسی را رد و تاکید کرد: «به صراحت اعلام می‌شود تمام ادعاهای ایشان در خصوص تمایل وزارت امور خارجه به برقراری تماس و مذاکره با دولت آمریکا و نیز انجام مذاکره با طرف‌های آمریکایی در یکی از کشورهای همسایه غلط و بی‌اساس است و به شدت تکذیب می‌شود.» وزارت امور خارجه تصریح کرد: «در شرایط کنونی اصولاً دیدگاه کارشناسی دستگاه دیپلماسی کشور بر بی‌فایده بودن هر نوع مذاکره با دولت عهدشکن، قانون‌گریز و ضد ایران آقای ترامپ استوار است.»
