ترفند تخفیف

پس از حذف ارز چهارهزارو۲۰۰تومانی کالاهای اساسی و جایگزینی آن با ارز ۲۸ هزارو۵۰۰تومانی، حالا نوبت حذف ارز موسوم به دلار فرزین رسیده است و دولت گام‌های اولیه برای حذف ارز ۲۸ هزارو۵۰۰تومانی را برداشت. این اتفاق بارها به صورت گمانه به رسانه‌ها رسید و از سوی دولت تکذیب شد، اما حالا خبرهای رسمی حاکی از حذف گام‌به‌گام ارز ۲۸ هزارو۵۰۰تومانی است. هرچند وزارت کار اعلام کرده است به دهک‌های اول تا پنجم درآمدی ۱۲۰ هزار تومان کوپن الکترونیک می‌دهد، اما کارشناسان اقتصاد می‌گویند، تورم به سرعت ارزش یارانه‌های نقدی را از بین برده و اثرات سوء این جراحی‌ها به بدنه اقتصاد کشور باقی می‌ماند. آن‌گونه که شرق گزارش داده: همزمان با اخبار مربوط به حذف گام‌به‌گام ارز ۲۸ هزارو۵۰۰تومانی، صحبت‌هایی از کالابرگ الکترونیکی برای پنج دهک اول درآمدی به میان آمده است که گمانه حرکت دولت به سمت حذف کامل ارز فرزین را قوی‌تر می‌کند. به تازگی علیرضا عسگریان، معاون امور رفاهی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، خبر داده که هر یک از افراد دهک‌های یک تا پنج درآمدی که به میزان ۲۰۰ هزار تومان از یارانه خود را از ۱۱ قلم کالای سبد معیشت شامل شیر خام، پنیر، ماست، مرغ، تخم مرغ، گوشت منجمد، برنج، حبوبات، ماکارونی و قند و شکر خریداری کنند، به میزان ۱۲۰ هزار تومان یارانه مضاعف برای آنها واریز می‌شود. به این معنا که سه دهک کم‌درآمد از یارانه ۴۰۰ هزارتومانی خود و دو دهک ۴ و ۵ از یارانه ۳۰۰ هزارتومانی اگر به میزان ۲۰۰ هزار تومان خرید کنند، مشمول این طرح می‌شوند. معاون امور رفاهی وزیر تعاون همچنین گفته است: «علاوه بر این دولت مصمم است تورمی را که به ۱۱ قلم کالای معیشتی اضافه شده است، جبران کند. این کالاها به نرخ پایه سال ۱۴۰۱ برای مشمولان کالابرگ الکترونیکی محاسبه می‌شود. برای مثال، اگر فردی کالاهای منتخب خود از سبد معیشتی را از مغازه خریداری کند که قیمت امروز آن ۸۰۰ هزار تومان است، در حالی که قیمت این کالاها در سال گذشته ۵۰۰ هزار تومان بوده، باید مبلغ پایه را از جیب خود بپردازد و ۳۰۰ هزار تومان مابه‌التفاوت به میزان ۲۰۰ هزار تومان از اعتبار کالابرگ و 100 هزار تومان هم به عنوان مابه‌التفاوت تورم از سوی دولت جبران می‌شود. علاوه بر این چون ۲۰۰ هزار تومان از این کالاها خریداری کرده، ۱۲۰ هزار تومان به عنوان یارانه مضاعف برایش واریز می‌شود.» البته به گفته او ۱۲۰ هزار تومان یارانه مضاعفی که برای مشمولان کالابرگ واریز می‌شود هم باید صرف خرید اقلام همان سبد معیشتی شود.

ترفند تخفیف برای بالا بردن فروش نفت

بر اساس گزارش شرکت‌های رصدکننده محموله‌های نفتی در سراسر دنیا، تولید و صادرات نفت ایران در ماه آگوست با وجود ادامه تحریم‌های آمریکا افزایش یافته است، زیرا تهران به خریداران مختلف از جمله چین نفت می‌فروشد. بر اساس گزارشی که رویترز منتشر کرده، طبق برآورد یکی از موسساتی که محموله‌های نفتی را رصد و عملکرد آنها را ارزیابی می‌کند، صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران از ابتدا تا بیست و هفتم ماه آگوست 92 /1 میلیون بشکه در روز بوده است. آن‌گونه که اعتماد گزارش داده:‌ بر اساس ارقام این شرکت، صادرات نفت در ماه آگوست بالاترین نرخ ماهانه در سال جاری میلادی بوده است. یکی دیگر از شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها گفت: صادرات نفت خام ایران در ماه آگوست بیش از 5 /1 میلیون بشکه در روز بوده است. شرکت کپلر، انتظار دارد میانگین صادرات نفت خام ایران در ماه آگوست به حدود 2 /1 میلیون بشکه در روز برسد که از بالاترین میزان 54 /1 میلیون بشکه در روز از سال ۲۰۱۸ که در ماه می به ثبت رسیده بود، کمتر است. این شرکت اغلب ارقام خود را اصلاح می‌کند. آمار رسمی برای صادرات نفت ایران وجود ندارد و شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها از داده‌های ماهواره‌ها و بارگیری بندرها برای نظارت بر جریان‌ جابه‌جایی نفت استفاده می‌کنند. اما از میان اظهارنظرها و برخی برآوردها می‌توان به نتایج جالب توجهی رسید.  به تازگی رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته است که «دولت در پنج‌ماه ابتدایی سال جاری توانسته ۵۰ درصد از درآمد نفتی قانون بودجه را با بشکه‌ای 65 دلار محقق کند». این آمار به چه معناست و میزان تخفیف‌هایی که ایران برای خریداران نفت در نظر گرفته، چقدر است؟ در صورت صحت داده‌های اعلام‌شده از سوی داود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه، دولت در پنج‌ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲، احتمالاً حدود 700 هزار بشکه نفت در روز فروخته است؛ اما «ترفند تخفیف» فروش نفت موجب شده تا میزان فروش نفت بالا برود. در واقع، دولت سیزدهم قیمت فروش نفت را فدای حجم صادرات آن کرده است؛ به‌طوری که در خوش‌بینانه‌ترین حالت نفت ایران در بازارهای جهانی با ۳۰ درصد تخفیف به فروش می‌رسد.

سوخت نفتی بورس

بررسی سابقه تاریخی شاخص کل بورس تهران در دو دهه گذشته نشان می‌دهد که روند قیمت‌ها در بورس تهران با افت‌وخیزهای قیمت نفت همبستگی داشته است. قیمت نفت با کامودیتی‌ها در بلندمدت همسو است و طبیعتاً وقتی قیمت نفت و کامودیتی‌ها با افزایش همراه می‌شود، بورس تهران نیز به‌دلیل وزن زیاد شرکت‌های کامودیتی‌محور و صادراتی در آن، با افزایش ارتفاع قیمت‌ها همراه می‌شود. آن‌گونه که دنیای اقتصاد گزارش داده: تحلیلگران بورسی همواره نوسانات قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی را در محاسبات خود برای خرید سهام دخیل می‌کنند. عوامل مختلفی را می‌توان به‌عنوان محرک‌های بازار سهام قلمداد کرد، گاهی اوقات نرخ ارز قطار قیمت‌های بورس تهران را به ایستگاه‌های بعدی هدایت می‌کند، گاهی افزایش قیمت‌ها در بازارهای جهانی محرک صعود قیمت‌ها در بازار سهام می‌شود، گاهی طرح‌های توسعه شرکت‌ها که موجب افزایش تیراژ تولید شرکت‌ها می‌شود، موجبات استقبال از برخی صنایع در بازار سهام را فراهم می‌کند و در مواقعی نیز اخبار مثبتی که بر حاشیه سود آتی شرکت‌ها تاثیرگذار است، در صعود قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای دخیل و تاثیرگذار است، اما در این میان نقش قیمت‌های جهانی در بورس تهران چیست؟ اهالی بورس تهران چقدر به تغییرات قیمت‌های جهانی در محاسبات خود وزن می‌دهند؟ آیا می‌توان بین عملکرد بازار سهام و رشد قیمت نفت همسویی و همبستگی را کشف کرد؟ ایران با برخورداری از منابع نفتی از یک‌سو بخش عمده‌ای از درآمد خود را از راه صادرات نفت به‌دست می‌آورد که به همین سبب نوسانات قیمت نفت به‌طور مستقیم بر مخارج دولت و بودجه عمرانی کشور اثر می‌گذارد و به‌تبع آن بخش‌های مختلفی از اقتصاد را درگیر می‌کند. از سوی دیگر بخش قابل ‌توجهی از صنایع فعال در کشور مانند پتروشیمی و پالایشگاه‌ها وابسته به نفت هستند. به این ترتیب هرگونه تغییر در بهای نفت، هزینه‌های شرکت‌های زیرمجموعه صنایع مذکور را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، چراکه بهای مواد اولیه مصرفی و محصول نهایی تولیدی متاثر از بهای نفت هستند. علاوه ‌بر آن برخی از صنایع وابستگی غیرمستقیم با نفت دارند، بنابراین می‌توان گفت قسمت عظیمی از صنایع داخلی در ارتباط مستقیم و غیرمستقیم با نفت قرار دارند و از آنجا که این صنایع عمدتاً در قالب شرکت‌های بورسی نیز فعالیت دارند، به‌سادگی قابل ‌فهم است که شوک‌های قیمتی نفت اثر مستقیمی بر قیمت سهام مختلف دارد.

رونمایی از صندوق بازنشستگی تکمیلی

ناترازی صندوق‌های بازنشستگی یکی از دغدغه‌های اصلی و مهم در اقتصاد سیاسی ایران به‌شمار می‌رود. در همین راستا سیاستگذاران بر آن شده‌اند تا با ایجاد صندوق بازنشستگی تکمیلی و ورود صندوق‌های سرمایه‌گذاری در معاملات روزانه بورس تلاش کنند تا این صندوق‌ها را سودده کنند. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده: سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در مراسم رونمایی از صندوق بازنشستگی تکمیلی اظهار کرد: صندوق‌های بازنشستگی به دلیل سیاست‌های چندین‌ساله و رویه‌ها دچار ناترازی جدی بود و فقط مختص ایران نیست و سال‌هاست به دلایل مختلف در کشورهای متعددی ناترازی وجود دارد. وزیر اقتصاد همچنین در مورد ناترازی بانک‌ها گفت: ناترازی در اقتصاد ما یک مشکل جدی است که در صنعت بانک نیز دیده شده و برخی به غلط تسهیلات تکلیفی را علت اصلی ناترازی می‌دانند. وی افزود: اساساً مساله ناترازی موضوع میان‌مدتی است که به تدریج ایجاد می‌شود و به تدریج هم باید آن را علاج کرد. به گفته او، در لایحه برنامه هفتم فصلی برای ناترازی صندوق‌ها در نظر گرفته شده است که امیدواریم این اراده در برنامه هفتم توسعه باقی بماند چراکه هرقدر اجرای آن را به تاخیر بیندازیم در نهایت باید این کار را انجام دهیم. سیدصولت مرتضوی، وزیر تعاون ، کار و رفاه اجتماعی نیز با بیان اینکه نرخ امید به زندگی از ۵۳ سال به ۷۸ سال افزایش یافته است، گفت: با توجه به افزایش نرخ امید به زندگی باید به فکر آتیه بازنشستگان باشیم. صندوق‌های بازنشستگی تضمین حداقلی را برای این جامعه ایجاد کرده‌اند اما کافی نیست چراکه مراودات اجتماعی در جوامع اسلامی و به‌ویژه ایران بیشتر و نیاز به تضمین بیشتر است. در همین راستا قانونگذار اقدام به راه‌اندازی صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی کرده است.

 کشف تخلف عرضه خارج از شبکه شکر دولتی

مسعود امرالهی، مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالای اساسی وزارت جهاد کشاورزی، در مورد کشف عرضه خارج از شبکه شکر اظهار کرد: طی یک ماموریت مشترک بین بازرسان ما در دو استان خراسان شمالی و تهران، تخلف توزیع خارج از شبکه شکر با ارز دولتی کشف و موجب تشکیل پرونده قضایی شد. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده: مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالای اساسی وزارت جهاد کشاورزی افزود: بازرسان ما در استان خراسان شمالی طی بررسی سامانه‌های هوشمند جامع تجارت و انبارها، عرضه خارج از شبکه هشت میلیون کیلوگرم شکر تصفیه‌شده را کشف کرده‌اند. وی تاکید کرد: این کارخانه متخلف باید شبکه توزیع این شکر را در سامانه جامع تجارت و سامانه جامع انبارها ثبت می‌کرد، اما از این کار امتناع کرد؛ پس از اتمام مهلت داده‌شده پرونده این تخلف از خراسان شمالی به بازرسان تهران ارجاع داده شد. امرالهی ادامه داد: بازرسی تهران طی چند مرحله احضار موفق به کسب مدارک نشد و در نهایت به صدور گزارش بازرسی به شعبه ۱۷ تعزیرات حکومتی به میزان جریمه ۱۴۵ میلیارد و ۴۴۰ میلیون تومان منجر شد. وی گفت: به دلیل اینکه ارز دولتی به این کالا اختصاص می‌یابد، باید شبکه توزیع و فروش آن مشخص شده باشد و در سامانه‌های جامع تجارت و انبارها کلیه عملیات انبارش و فروش محصول ثبت و ضبط شود؛ بازرسان با نظارت بر سامانه‌ها در صورت مشاهده عدم ثبت، به عنوان عرضه خارج از شبکه و تبصره ۴ ماده ۱۸ با متخلف برخورد خواهند کرد. 

♦♦♦

ایسنا: علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، با اشاره به اینکه نوسان چندانی در قیمت گوشت قرمز طی هفته‌های اخیر نداشتیم، درباره واردات توضیح داد: با تداوم واردات بازار داخل تنظیم خواهد شد.

ایلنا: در پنج ماه نخست امسال، نزدیک به ۱۶ هزار تن انواع پسته به ارزش ۱۱۰ میلیون دلار به ۴۴ کشور صادر شد که ۲۳ درصد آن به مقصد روسیه بوده است.

ایرنا:  علی عسگری، سرپرست سازمان هدفمندی یارانه‌ها، گفت: ماهانه به میزان ۲۶ هزار میلیارد تومان یارانه معیشتی به حساب ۷۸ میلیون نفر در کشور واریز می‌شود.

ایسنا: عباس علی‌آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت در نامه‌ای به محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری، خواستار حذف زعفران از تصویب‌نامه خردادماه هیات وزیران در رابطه با موضوع پرداخت نیم‌درصد عوارض صادراتی شد.

ایرنا: محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور، مصوبه هیات وزیران در مورد مجاز بودن فروش املاک سازمان‌های مناطق آزاد کیش و چابهار در تهران و همچنین ساختمان دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد را به دستگاه‌های اجرایی مربوطه ابلاغ کرد.

ایلنا: گمرک ایران در واکنش به ادعای رئیس فدراسیون قایقرانی در مورد عدم ترخیص قایق‌های آن فدراسیون از گمرک اعلام کرد: ادعای رئیس فدراسیون قایقرانی مبنی بر عدم همکاری گمرک کذب محض است.

ایلنا: محمد آئینی، معاون وزیر راه و شهرسازی، با تاکید بر اینکه صاحبان خانه‌های فرسوده در بافت‌های فرسوده، ملک یا زمین جایگزین می‌گیرند، گفت: فراوانی تعداد واحدهای لرزان و ناایمن در بافت فرسوده شهرها و ضرورت کمک به احیا و مقاوم‌سازی این بافت، دولت را مجاب کرده تا راهبرد اصلی خود را در نهضت ملی مسکن معطوف به نوسازی بافت فرسوده و ایجاد واحدهای پایدار کند. 

ایرنا: محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در مکاتبه با وزیر نفت، نرخ فروش حواله مرکز مبادله ارز و طلای ایران را مبنای نرخ تسعیر قیمت خوراک و قیمت پایه محصولات پالایشی و پتروشیمی در بورس کالا اعلام کرد.

ایلنا: مرتضی شاه‌میرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، گفت: حدود ۱۵۰ میلیارد دلار فرصت سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران برای ۱۰ سال آینده در حال فراهم شدن است.

♦♦♦

ذائقه ایرانی پشت به کالای ایرانی

دنیای‌اقتصاد نوشت: نخستین شاخصه‌های مرتبط با پیمایش‌های صورت‌پذیرفته در زمینه محیط کسب‌وکار کشور، مشتمل بر مواردی است که توانایی بازارسازی یک اقتصاد را به نمایش می‌گذارند. نخستین شاخص در این زمینه، نحوه استقبال مشتریان از نوآوری و ابتکار در ارائه خدمات و محصولات است که نمره عملکردی اقتصاد کشور در این شاخص در بهار ۱۴۰۲ معادل ۲۱ /۴ بوده که نسبت به فصل پیش از خود که ۹۵ /۳ بوده است، از بدتر شدن وضعیت اقتصاد ایران در ارائه نوآوری‌های کسب‌وکارها نسبت به ابتکارات جدید در بسته‌بندی محصولات و خدمات و همگام نبودن با ذائقه مشتریان حکایت دارد.

شتاب‌گیری ورود زنان شاغل به بخش صنعت

اعتماد نوشت: در سه ماه ابتدایی امسال، سهم اشتغال مردان در بخش‌های صنعت و خدمات افزایشی و در بخش کشاورزی کاهشی بوده است.  این سهم برای زنان تنها در بخش صنعت بالاتر رفته است.  داده‌های بازار کار در بهار امسال نشان می‌دهد که هم سهم اشتغال مردان و هم جمعیت شاغل آنها در بخش کشاورزی کاهش و در بخش‌های صنعت و خدمات افزایش یافته است. در مقابل، سهم اشتغال زنان تنها در بخش صنعت صعودی بوده و این سهم در دو بخش خدمات و کشاورزی روندی نزولی به خود گرفته است.

کاهش فشار بر بخش شفاف اقتصاد

شرق نوشت: مرکز روابط عمومی وزارت امور اقتصادی و دارایی توضیح داد: پرونده فرارهای مالیاتی و فقدان یک نظام مالیاتی عادلانه یک پرونده باز طرح ادوار گذشته بود؛ در حالی که حقوق‌بگیر، تولیدکننده یا در مجموع بخش شفاف اقتصاد مالیات می‌دادند؛ اما برخی‌ با فرار مالیاتی از مواهب آن استفاده می‌کنند. آنچه در گزارش یادشده به آن پرداخته شد، در واقع نعل وارونه زدن به اقدامات دولت است؛ چرا که افزایش درآمدهای مالیاتی دولت هرگز از طریق افزایش فشار بر بخش حقوق‌بگیر و همچنین تولیدکننده دنبال نشده و برعکس دولت تلاش کرده  فشار بر بخش شفاف اقتصاد را کاهش دهد.

بازار طلا در تعادل است

هم‌میهن نوشت: جاذبه سرمایه‌گذاری بر روی سکه و طلا کاهش پیدا کرده و در حقیقت مصرف‌کننده واقعی برای خرید به بازار می‌آید؛ بنابراین بازار در تعادل است. محمد کشتی‌آرای، رئیس اسبق اتحادیه طلا، درباره وضعیت بازار سکه و طلا گفت: در بازار داخل قیمت انواع سکه و طلا تحت‌ تاثیر بهای اونس جهانی با کمی افزایش همراه بود؛ البته همچنان ثبات قیمت در بازار وجود داشت و عرضه و تقاضا تعادل داشت و می‌توان گفت با توجه به ثبات قیمت‌ها سرمایه‌گذاری بر روی طلا و سکه کاهش‌یافته است و با توجه‌ به ایام محرم و صفر بازار در رکود به سر می‌برد.