گم شدن سه میلیون تن فولاد

گمشده‌های اقتصاد ایران حالا به فهرستی بلندبالا تبدیل شده و نه‌تنها چیزی پیدا نمی‌شود که اخبار از گمشده‌های تازه حکایت دارد؛ تازه‌ترین ماجرا به بحث فولاد برمی‌گردد و چندین رسانه رسمی هم در هفته گذشته به این ماجرا پرداختند. به‌طور خلاصه خبر می‌گفت که سه میلیون تن فولاد به سرنوشتی مشابه دکل معروف دچار شدند اما مسوولان با رد این خبر، می‌گویند انبارگردانی همه‌چیز را مشخص می‌کند و فولادها جایی نرفته‌اند. این ماجرای جدی اگرچه گاهی به سناریوی یک داستان کمدی نزدیک می‌شود، اما به‌طور جدی بخشی از اخبار رسمی چند روز گذشته ایران است.‌  خبر گم ‌شدن سه میلیون تن فولاد ابتدا به‌صورت زمزمه مطرح شد تا اینکه کم‌کم پا به رسانه‌های رسمی گذاشت. در این ‌باره پیشتر «رسول خلیفه‌سلطانی»، دبیر انجمن فولاد، به فارس گفته که این گم ‌شدن مربوط به بحث‌های آماری است، وگرنه سه میلیون تن فولاد قابلیت گم‌ شدن ندارد. او توضیح داد: منظور از این مساله آن است که در موازنه تولید، واردات و صادرات با کمبود سه میلیون‌تنی روبه‌رو هستیم. او ادامه داد: این اختلاف آماری ناشی از ارقام موجود در آمارهای کلی صنعت فولاد است و هنوز حسابرسی شرکت‌های فولادی نهایی نشده است. در واقع انبارگردانی و حسابرسی شرکت‌های فولادی خردادماه نهایی می‌شود و آن زمان آمار دقیق مشخص خواهد شد. البته ممکن است بخشی از اختلاف آماری که درحال‌حاضر با آن روبه‌رو هستیم، ناشی از موضوع صادراتی باشد که اظهار نشده و به تعبیری، قاچاق شده است. معمولاً پس از گذشت دو یا سه ماه از شروع سال، اطلاعات مربوط به انبارگردانی و حسابرسی شرکت‌ها با آمارهای کلی تطبیق داده می‌شود و در آن زمان می‌توان اختلاف قطعی بین این دو بخش را مشخص کرد.

نگاه مسوولان به این ماجرا البته متفاوت است و عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران ضمن تکذیب خبر با ارائه آماری، میزان اختلاف میان تولید و صادرات در این حوزه را با توجه به فعالیت بیش از ۱۵۰ واحد تولیدکننده مقاطع طویل فولادی، رقمی قابل ‌اعتنا ندانست. نادر سلیمانی دراین‌باره به تابناک گفته است: بر اساس آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد در سال ۱۳۹۹ به میزان 7 /18 میلیون تن بیلت و بلوم تولید شده است. همچنین بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، میزان صادرات بیلت و بلوم در سال گذشته 7 /4 میلیون تن و بر اساس آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد، میزان تولید مقاطع طویل (با ضریب تبدیل) 9 /12 میلیون تن بوده است. او با استناد به این آمار تصریح کرد: میزان اختلاف میان صادرات و تولید در این زنجیره فقط حدود یک‌میلیون تن است که این میزان با توجه به فعالیت بیش از ۱۵۰ واحد تولیدکننده مقاطع طویل فولادی در حال کار، رقم قابل‌اعتنا و غیرمعقولی نیست. عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، اضافه کرد: از سوی دیگر، هر یک از واحدهای تولید مقاطع طویل، بخشی از محصول خود را در انبار به‌عنوان ذخیره نگهداری می‌کنند و مقداری از تولید بیلت و بلوم نیز غیراستاندارد است که از این حیث نیز همواره مقداری اختلاف میان ارقام تولید و صادرات وجود دارد.

نامه سرگشاده درباره وضعیت بورس

انجمن توسعه سرمایه‌گذاری حرفه‌ای با انتشار یک نامه سرگشاده پیش از برگزاری جلسه سران قوا به طرح پاره‌ای از درخواست‌ها در مورد بازار سرمایه پرداخته است. اعضای این انجمن در نامه خود عنوان کرده‌اند که «تقریباً نیمی از ایرانیان ۴۰ درصد دارایی خود را در بورس از دست دادند» و به گفته آنها «بی‌پناه و درمانده در بحران کرونا یا به صورتی کاملاً کورکورانه راهی بازارهایی نظیر رمزارزها شده‌اند که بی‌تردید به خروج نقدینگی از کشور منجر شده یا در بازار ارز و سکه به انتظار سقوط اقتصاد کشور یا در بازار املاک به دنبال گرانی و تورم آینده هستند». این انجمن در نامه خود این سوال را مطرح کرده که «به راستی آیا هیچ کشوری در جهان می‌تواند خود را در برابر از دست رفتن دارایی و ثروت نیمی از مردم خود بی‌تفاوت بداند؟». در نامه انجمن توسعه سرمایه‌گذاری حرفه‌ای به ریشه‌یابی اتفاقات رخ‌داده در بورس پرداخته شده و آمده است: «افزایش نرخ بهره به میزان ۳۰۰ درصد عجیب‌ترین سیاست در کل اقتصادهای دنیا بود و پرداخت سود قطعی بدون توجه به میزان درآمد واقعی بانک‌ها که از یک‌سو با افزایش پایه پولی به تورم گسترده منجر شده و از یک‌سو شائبه ربوی بودن این سود و همچنین ربوی بودن ۲۲۵ هزار میلیارد تومان اوراق منتشره در سال گذشته را ایجاد کرده است و در کنار سیاست قیمت‌گذاری دستوری که بلای جان اقتصاد امروز ایران است و برخی سیاست‌های دیگر که در ذیل به عنوان درخواست اصلاح آمده است، باعث ریزش شدید بازار و خروج نقدینگی و آسیب جدی به خانواده ۴۶ میلیون‌نفری سهام عدالت شد.» آن‌گونه که اعتماد گزارش داده است، پس از روند فرسایشی و ناامیدکننده روزهای پیاپی بازار سرمایه و کاهش قیمت‌ها و حجم معاملات اندک در بورس خبر تشکیل جلسه سران قوا در خصوص معضلات بازار سرمایه منتشر شد که به گفته محسن علیزاده، عضو شورای عالی بورس، قرار است پیشنهادهایی که از سوی فعالان بازار سرمایه مطرح و در گزارش کمیسیون اقتصادی قید شدند، در جلسه‌ای که با حضور رئیس مجلس، وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی برگزار می‌شود، مطرح و پس از جمع‌بندی توسط رئیس مجلس به جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا ارسال شود. در این راستا،‌ حسین ایزدی، کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه خود یکی از امضاکنندگان نامه انجمن توسعه سرمایه‌گذاری حرفه‌ای به سران سه قوه بوده، معتقد است دولت در سال ۱۳۹۹ بخشی از کسری بودجه خود را از بورس تامین کرد. وی گفت: واقعیت این است که در این مدت هزینه تحریم‌ها و اقدامات دونالد ترامپ علیه ایران و بی‌کفایتی‌های مدیران کشور را سرمایه‌گذاران بورسی پرداخت کردند.

برگشت 2400 واحد صنعتی به حوزه تولید

در سالی که گذشت ۱۵۵۷ واحد تولیدی راکد شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور احیا شد؛ واحدهای صنعتی که بعضاً به‌دلیل نداشتن بازار و کمبود نقدینگی مجبور به خروج از فرآیند تولید شده بودند. در سال 99 برای برگشت واحدهای صنعتی چهار هزار و ۶۱۱ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری جدید صورت گرفت که همین امر برای 25 هزار و 988 نفر شغل جدید ایجاد کرد. حال به اعتقاد کارشناسان با تزریق همین میزان پول احیای بیش از دو هزار واحد صنعتی کوچک امکان‌پذیر است. سعید زرندی، معاون برنامه‌ریزی وزارت صمت در مصاحبه کوتاهی به «ایران» گفت: «برای احیای واحدهای صنعتی در سال جاری چهار هزار میلیارد تومان اختصاص داده خواهد شد.» علی رسولیان، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی به «ایران» گفت: «در سال جاری قرار است دو هزار و 400 واحد صنعتی به چرخه صنعت بازگردد که از این تعداد 800 واحد خارج از فضای شهرک‌های صنعتی است و 1600  واحد دیگر که در شهرک‌های صنعتی تعطیل شده بودند، احیا می‌شوند.»

او ادامه داد: «واحدهای صنعتی که از تولید باز می‌مانند چند دلیل مشترک دارند که طبق بررسی‌های صورت‌گرفته بیش از 56 درصد آن مربوط به کمبود نقدینگی، نداشتن بازار، اشباع بازار از محصول تولیدی، اختلاف بین مدیران بنگاه تولیدی، چالش در تامین مواد اولیه و البته مشکلات مربوط به مالیات و سیستم‌های تامین اجتماعی است.» آمارهای سال گذشته نشان می‌دهد که بخش صنعت با وجود سخت‌ترین تحریم‌ها توانسته به آمارهای مثبتی دست پیدا کند. در سال 99 و در قیاس با سال 98 در بخش سرمایه‌گذاری مجوزهای صنعتی در پروانه بهره‌برداری رشد 200درصدی به دست آمده است؛ درصد تغییر پروانه بهره‌برداری اشتغال مجوزهای صنعتی در مدت زمان یادشده نیز مثبت 4 /23 درصد بوده است و در این میان در سال 99 در همسنجی با سال 98 تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صنعتی در بخش مجوزهای صنعتی 10 درصد رشد پیدا کرده است.

مسکن به کدام‌سو می‌رود؟

سمت‌وسوی بازار مسکن 1400 از دوربین ریسک‌های غیراقتصادی بررسی شد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، بازیگران فعال و غیرفعال بازار مسکن در ابتدای سال 1400 برای تصمیم‌گیری و چگونگی ورود یا خروج از این بازار دو پرسش مهم غیراقتصادی را مطرح می‌کنند. پرسش نخست آنها در مورد چگونگی اثرگذاری انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 بر نبض قیمت و معاملات مسکن است. از این سوال دارند که بازار مسکن در پساانتخابات چه مسیری را طی خواهد کرد. پرسش دوم نیز به ریسک غیراقتصادی خارجی بازمی‌گردد. سوال مهم فعالان بازار مسکن این است که درصورت توافق وین و احیای برجام، سمت‌وسوی متغیرهای بازار مسکن به چه شکل می‌شود؟

از دیدگاه تحلیلگران و کارشناسان بهترین پاسخ به این دو پرسش در مقطع کنونی، مراجعه به چهار رخداد سیاسی و غیراقتصادی مشابه در دهه 90 (مرتبط با انتخابات سال 92، امضای برجام، انتخاب ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا و خروج آمریکا از برجام) و نحوه اثرگذاری آنها بر روند بازار مسکن است. واکنش‌های فعالان بازار مسکن و از همه مهم‌تر نبض قیمت مسکن در تهران به این چهار رخداد غیراقتصادی و مهم در طول دهه گذشته، تصویر شفافی از معجزه انتظارات در بازار مسکن را نشان داد. نتایج بررسی‌ها حاکی از آن است که در صورتی که برداشت اکثریت مردم و فعالان اقتصادی از نتیجه انتخابات خرداد مثبت به معنای بهبود اوضاع اقتصادی و بازگشت آرامش و ثبات قیمت و خوش‌بینی به آینده باشد، بازار مسکن از همان ابتدای تابستان به انتظارات جدید به شکل سقوط تورم ماهانه واکنش نشان می‌دهد و در ماه‌های بعدتر، بازار به احتمال زیاد شاهد افت قیمت خواهد بود. اما اگر حس عمومی نسبت به دولت دچار ابهام نسبت به تاثیرپذیری نبض اقتصاد از دولت جدید باشد، در این صورت فضای مه‌آلود بازار ادامه پیدا می‌کند. هرچند در همین فضا نیز، ممکن است در کوتاه‌مدت، تغییرات کاهشی در قیمت رخ دهد؛ اما احتمال واکنش سریع قیمت مسکن به نتیجه انتخابات در صورت خوش‌بین شدن عموم جامعه بیش از حالت دوم خواهد بود. در این میان البته بازار مسکن در ماه‌های آینده فقط با گردنه انتخابات خردادماه مواجه نیست، بلکه یک گردنه غیراقتصادی دیگر، ماجرای برجام است. پرونده برجام در دهه 90 هم به شکل امضای برجام و خروج آمریکا از برجام، نبض بازار مسکن را تحت تاثیر قرار داد.

فساد ۳۰درصدی پرتقال‌های تنظیم بازاری

تصمیمات غیرکارشناسی ناشی از مداخله دولت در بازار میوه و مرکبات و سودجویی برخی افراد با ممنوعیت صادرات سیب و پرتقال برای واردات انحصاری موز، منشأ گرانی پرتقال در بازار شب عید و فاسد شدن بخشی از پرتقال‌های تنظیم بازاری است. به گزارش همشهری، با گذشت بیش از یک ماه از رکوردشکنی قیمت سیب و پرتقال در بازار شب عید و رسیدن نرخ هر کیلوگرم از این اقلام به 15 تا 18 هزار تومان در میوه‌فروشی‌های سطح شهر، تازه‌ترین خبرها از فاسد شدن حداقل 10 درصد از پرتقال‌های تنظیم بازاری و عرضه پشت‌وانتی این محصولات فاسد به قیمت پنج تا هفت هزار تومان در برخی نقاط کلانشهر تهران حکایت دارد.  پرتقال‌هایی که در کشاکش گرانی میوه و مرکبات در روزهای پایانی سال گذشته توسط دولت و برخی مباشرانش در بخش خصوصی و پس از نرخ‌گذاری بالا خریداری و به امید تنظیم بازار شب عید راهی سردخانه‌های کشور شد اما این پرتقال‌ها به دلیل افت شدید تقاضا و به امید بالا ماندن قیمت‌ها به بازار عرضه نشد و سرنوشت این پرتقال‌ها که سابقه چندبار تخلیه و بارگیری از سردخانه‌ها به نقاط مختلف کشور را دارند، جز فاسد شدن، فروش به حداقل قیمت در حاشیه بازارها یا اصرار بر عرضه اجباری آن در برخی مراکز عرضه مستقیم میوه و تره‌بار نیست. 

تشکل‌های صنفی دخالت و سیاستگذاری غلط دولت در تنظیم بازار شب عید را عامل گرانی سیب و پرتقال و سودجویی برخی برای واردات انحصاری و رسیدن نرخ هر کیلوگرم موز به مرز 60 هزار تومان را علت تحمیل فشار بیشتر به مصرف‌کنندگانی می‌دانند که ناچار به خرید سیب و پرتقال در ایام شب عید امسال با سه برابر قیمت تمام‌شده واقعی بوده و اکنون نیز ناگزیر به خرید پرتقال‌های فاسد و بی‌کیفیت در قالب مراکز عرضه مستقیم میوه و تره‌بار یا وانت‌بارهای دوره‌گرد با نرخ‌هایی به‌مراتب کمتر از ایام نوروز هستند.

♦♦♦

ایسنا:‌ طبق اعلام بانک مرکزی، در فروردین امسال متوسط قیمت یک مترمربع مسکن در شهر تهران ۲۹ میلیون و ۳۲۰ هزار تومان بوده است که نسبت به ماه قبل 1 /3 درصد کاهش و معادل 7 /91 درصد افزایش را نسبت به سال قبل از آن نشان می‌دهد.

مهر: محمود علیزاده، معاون حقوقی و فنی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور طی بخشنامه‌ای اعلام کرد که سقف معافیت مالیاتی در سال ۱۴۰۰ سالانه ۴۸ میلیون تومان و ماهانه چهار میلیون تومان است.

ایرنا: بررسی آمارهای منتشره سامانه کدال حاکی از تولید ۶۴ هزار و ۱۳۸ دستگاه خودرو از سوی سه خودروساز بزرگ داخلی یعنی ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در فروردین‌ماه ۱۴۰۰ و رشد 8 /117درصدی آن در هم‌سنجی با پارسال است.

فارس: در سال ۹۹ تعداد ۱۰۷ هزار و ۶۱۴ پرواز عبوری از فضای کشور داشتیم که این رقم نسبت به سال ۹۸ که ۲۹۸ هزار و ۲۲۵ پرواز عبوری بود، ۶۴ درصد کاهش دارد.

ایسنا: مهدی  میراشرفی، رئیس کل گمرک ایران گفت که تجارت خارجی کشور در ابتدای سال ۱۴۰۰ با رشد ۸۰درصدی ارزش صادرات همراه بود که امیدواریم این روند در ماه‌های آتی نیز تداوم داشته باشد.

تسنیم: فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد با اشاره به تایید هشت اصلاح از ۱۱ اصلاح انجام‌گرفته از سوی دولت در شاخص کسب‌وکار توسط اتاق‌های بازرگانی، تعاون و اصناف ایران و ارائه گواهی رسمی از آنها به بانک جهانی، از عدم قبول این اصلاحات از سوی بانک جهانی خبر داد.

مهر: مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران گفت: رشد سرمایه‌گذاری طی سال‌های اخیر نسبت به استهلاک منفی شده و در عمل خروج سرمایه شتاب گرفته است که تنها راه مقابله با این وضعیت کاهش دخالت دولت در اقتصاد است.

ایرنا: فاطمه کاهی، رئیس صنف جایگاه‌داران، گفت: در حالی برخی از مردم از کاهش توزیع بنزین سوپر در جایگاه‌های بنزین صحبت می‌کنند  که از زمان افزایش قیمت بنزین و شیوع کرونا، بنزین سوپر با عدم استقبال مردم مواجه شد و از همین‌رو تقاضا و عرضه به جایگاه‌ها نیز شیب نزولی داشت.

فارس: طبق اعلام بانک مرکزی، با ابلاغ قانون بودجه سال جاری 10 هزار و 681 نفر متقاضی وام ازدواج به مبلغ 7781 میلیارد ریال در سال جاری به شبکه بانکی معرفی شده و از تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج بهره‌مند شدند.

تسنیم: نرخ تورم کل کشور در فروردین‌ماه ۱۴۰۰ برابر 9 /38 درصد بوده است که در دهک‌های مختلف هزینه‌ای از 5 /37 درصد برای دهک اول تا 8 /45 درصد برای دهک دهم نوسان دارد.

♦♦♦

حمایت از سهامداران خرد بورس

خبر آنلاین نوشت: عبدالناصر همتی، در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشت: جلساتی مفصل درباره بورس داشتیم. یکی در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت و در حضور رئیس‌جمهوری و دیگر جلسه‌ای در مجلس شورای اسلامی در حضور رئیس محترم مجلس. اراده جمعی دولت و مجلس حمایت از بازار سرمایه و اقدام برای افزایش اعتماد سهامداران به بورس است. تصمیمات متخذه در جهت حمایت از بورس خصوصاً سهامداران خرد بود. مجاز بودن بانک‌ها در اعطای تسهیلات به کارگزاری‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری، پیشنهاد مستثنی شدن بانک‌ها از قانون رفع موانع تولید در خرید سهام بورسی غیر مدیریتی، فروش ۲۰۰ میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی و پرداخت معادل ریالی آن به صندوق تثبیت سهام و نیز اصلاح نرخ تسعیر دارایی‌های ارزی بانک‌ها، مواردی از موافقت‌های بانک مرکزی بود.

مذاکره برای استفاده از رمزارز در تجارت

انتخاب نوشت: علیرضا هادی،‌ مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری و امور طرح‌های وزارت صمت اظهار کرد: ظرفیت پردازش استخراج مراکز مجاز امروز ۶۵۰ هزار تراهش بر ثانیه است که با نرخ روز بیت‌کوین معادل روزانه ۲۰۰ هزار دلار می‌شود. به نظر می‌رسد با فرض بسیار ضعیف اختصاص تمام رمزارز استخراجی به بانک مرکزی حتی استخراج در یک سال هم پاسخگوی نیاز یک روز سامانه نیما هم نخواهد بود. اگر رمزارزهایی که استخراج شده‌اند به درستی احراز شوند و در خدمت تولید و تجارت کشور قرار بگیرند می‌توانند کمک‌کننده باشند اما متاسفانه میزان رمز استخراج شده در کشور آمار کمی دارد. مذاکراتی با بانک مرکزی و سازمان توسعه تجارت برای استفاده از رمزارزها در تجارت و واردات انجام شده است.

حمایت یا صدقه؟

تابناک نوشت: تعیین نرخ خرید تضمینی گندم، موضوعی پرچالش میان کشاورزان و دولت است. اما امسال این جدال برای تعیین نرخ، با حواشی همراه شده است. حواشی‌ای از جنس جایزه و صدقه به کشاورزان؛ از یک‌سو، گندمکارانی هستند که معتقدند هزینه‌های تولید و برداشت گندم با نرخ‌های دولت، فاصله زیادی دارد و بنابراین انگیزه تولید ندارند و از سوی دیگر، دولت تلاش می‌کند با افزایش نسبی و محدود تحت عنوان جایزه، لبخند رضایت را بر چهره گندمکاران بیاورد. سرانجام ستاد هماهنگی اقتصادی دولت پیشنهاد پرداخت جایزه تسریع در تحویل گندم را مورد بحث و بررسی قرار داد و مصوب کرد، به ازای هر کیلو خرید تضمینی گندم، مبلغ یک هزار تومان به عنوان جایزه تحویل سریع به کشاورزان پرداخت شود.

کاهش ۱۱درصدی تجارت ایران با اوراسیا

همشهری نوشت: تجارت کالایی بدون نفت خام ایران با اتحادیه اوراسیا در سال ۱۳۹۹ معادل 1 /2 میلیارد دلار بوده که حدود یک میلیارد دلار آن واردات ایران از این اتحادیه و 1 /1 میلیارد دلار آن نیز صادرات ایران به این کشورها بوده است. تجارت ایران با اتحادیه اوراسیا در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۸ با کاهش حدود ۱۱درصدی همراه بوده که حدود دو واحد درصد آن ناشی از افت صادرات و ۹ واحد درصد آن ناشی از افت واردات بوده است. کاهش توام صادرات و واردات در این سال را می‌توان ناشی از بحران کووید  ۱۹ دانست. و ارزش صادرات ایران به اتحادیه اوراسیا در فهرست اقلام موافقتنامه، بیش از ۲۵۶ میلیون دلار بوده است.