در مسیر تندباد
سیاستهای بانک مرکزی اقتصاد را به کدامسو میبرد؟
ثبات بازار ارز را میتوان دستاورد کوتاهمدت عبدالناصر همتی دانست. اگرچه بسیاری معتقدند کنترل انتظارات سهمی همتراز اقدامات همتی در رام کردن نرخ ارز داشته، اما همین یک اقدام کافی است تا کارنامه حضور پنجماهه رئیس جدید در بانک مرکزی مهر قبولی بخورد. همتی مجموعه اصلاحاتی در نظام ارزی آغاز کرده و با برخی اقدامات توانسته حمایت شورای عالی هماهنگی اقتصادی و چهرههای سیاسی این شورا را جلب کند و سیاستها را به مسیری ببرد که باید. بسیاری میگویند بانک مرکزی در چند ماه حضور همتی استقلال خود را باز یافته و امیدوارند با آغاز اصلاحات نظام بانکی، بحران این بخش پایان یابد.
اما شب دراز است و قلندر بیدار! بهخصوص اکنون که بهرغم اختیارات گسترده دولت و شورای عالی هماهنگی اقتصاد به همتی و تاکید مدام بر اصلاحات نظام بانکی و کنترل تورم، دولت همچنان ساز خود را میزند و بر اجرای سیاستهای تورمزا تاکید دارد.
همتی در ماههای اخیر بر اصلاح نظام ارزی کشور تمرکز کرده. اما اجرای سیاستهای ارزی صرف از جانب بانک مرکزی نتیجهبخش نیست. بانک مرکزی باید از یکسو اصلاحات نظام بانکی را آغاز کند و دولت از سوی دیگر اصلاح نظام بودجهریزی را. جز این، آرامش بازار موقتی خواهد بود و باید منتظر سرکشی مجدد ارز در آینده نزدیک باشیم و تکرار تجربه چند سال اخیر. آن هم در سال سخت پیشرو که تحریمهای نفتی از یکسو و انتظارات فزاینده عمومی از سوی دیگر بودجه را تحت فشار قرار داده و هر لحظه این احتمال وجود دارد که دولت، قفل خزانه را باز و برداشت از آن را آغاز کند.
اما در ذهن سیاستگذار پولی و مالی چه میگذرد؟ آیا دولت اینبار برخلاف همه وعدههای گذشته، در اصلاح نظام بانکی مصمم است و میخواهد یکبار برای همیشه بحران نظام بانکی و بودجهریزی را حل کند و به دومینوی سرکوب و جهش ارز خاتمه دهد؟ یا اینبار هم با داروی موقتی، برای مدتی بازار را آرام کرده و باید در آینده نزدیک منتظر بر هم خوردن آرامش بازارها باشیم؟ در چنین شرایطی، چه بر سر داراییهای مردم خواهد آمد؟