سال سقوط، سال فرار

سال 98 سال غریبی بود. نه‌تنها بحران‌های سیاسی و اقتصادی زیادی برای ایران و ایرانیان داشت که سال بلایای طبیعی و شیوع بیماری‌های واگیردار چون کرونا هم بود. سال خسارت‌های شدید در حوزه‌های مختلف و سال نگرانی اجتماعی و شاید خطرناک‌تر از همه سال بی‌اعتمادی عمومی لقب گرفت. شاید بتوان با پایان یافتن این سال یک نفس راحتی کشید و خوشحال بود که دیگر سالی به نام 98 به تقویم زندگی ایرانیان برنمی‌گردد.

ابتلای فراگیر کرونا ویروس

انتشار خبر شیوع بیماری مخوف و مرگبار کرونا در ایران همزمان با برگزاری انتخابات مجلس یکی از آخرین تیرهای فشار بر پیکره جامعه ایرانی محسوب می‌شود. مراوده تجاری بر پایه همکاری‌های استراتژیک با چین و بسته نشدن حمل‌ونقل هوایی ایران به‌خصوص هواپیمایی ماهان به روی چینی‌ها، آن هم در روزهای ملتهبی که کشور پرجمعیت آنها در آلودگی شدید بیماری کرونا می‌گداخت، این نگرانی را در ایرانیان تقویت کرد که به ‌زودی بیماری به ایران سرایت می‌کند. اما اقدام خاصی صورت نگرفت تا در آستانه انتخابات مجلس که آرام آرام خبرها از مرگ چند تن و ابتلای بسیاری دیگر حکایت داشت. کار تا جایی بالا گرفت که رئیس ستاد مبارزه با کرونا مبتلا شد. اعضای هیات دولت و اعضای مجلس و حتی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز مبتلا شدند. آمار مرگ و میر در ایران بالا رفت تا جایی که بعد از چین بالاترین نرخ مرگ و میر را به خود اختصاص داده است. اما شیوه مقابله و نحوه تبلیغات با پشتوانه مسائلی که در ماه‌های گذشته سال 98 بر ایرانیان گذشته بود، آنها را بیش از پیش نسبت به عملکرد دولت نامطمئن کرده است. تا لحظه تنظیم این گزارش روند ابتلا و مرگ و میر در ایران بالا می‌رود و نمی‌توان آمار دقیقی از این وضعیت ارائه داد.

کشتار مهاجران

اولین تلفات پرندگان مهاجر روز پنجشنبه سوم بهمن سال 98 در جنوب تالاب میانکاله گزارش شد. با گذشت چند روز قسمت شمالی میانکاله حتی یک عدد تلفات نداشت و پرندگان بدون مشکل زندگی می‌کردند. جنوب میانکاله از قدیم محل مورد مناقشه مردم محلی و محیط زیست بوده است. در سال 73 ، 10 لیتر سم مرکبات به دریا ریخته شد و پرندگان زیادی مردند. از آن زمان تا الان محیط‌بانان در این منطقه استثنایی کم هستند و معارضان بسیار زیاد. تنها پنج محیط‌بان این منطقه را محیط‌بانی می‌کنند. امسال حسینعلی ابراهیمی‌کارنامی مدیرکل محیط زیست مازندران از تلف شدن نزدیک به هشت هزار قطعه پرنده مهاجر در میانکاله خبر داد و اظهار کرد: نتیجه نهایی علت تلفات پرندگان مهاجر از سوی سازمان دامپزشکی اعلام می‌شود. در آخرین روزهای اسفند شکارچیان استان مازندران در بیانیه‌ای مسوولیت این کشتار را بر عهده گرفتند و گفتند آنها می‌خواستند از محیط زیست انتقام بگیرند.

پرواز مرگ؛ سقوط بوئینگ ۷۳۷

سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین با اشتباه پدافند خودی، یکی از تلخ‌ترین حوادث سال 98 بود. حادثه‌ای که به شدت جامعه را ملتهب کرد.

در گیر و دار رخدادهای سیاسی و نظامی، جامعه نیز آسیب شدید دید. هواپیمای مسافربری بوئینگ ۷۳۷ متعلق به خطوط هوایی اوکراین بامداد چهارشنبه 18 دی پس از پرواز از فرودگاه امام خمینی (ره) در شهریار سقوط کرد.

تا سه روز بعد از سقوط، نقص فنی را عامل سقوط می‌دانستند اما بعد نهادهای مسوول مسوولیت آن را بر عهده گرفتند و خطای انسانی را عامل این فاجعه اعلام و البته عذرخواهی کردند. سقوط هواپیما که تعداد زیادی از ایرانیان ساکن کشورهای غربی و تعداد قابل توجهی دانشجو و فارغ‌التحصیل در آن بود جامعه ایران را عزادار کرد. این هواپیمای اوکراینی حامل ۱۷۹ مسافر و خدمه پروازی بوده است که از این تعداد ۱۴۷ نفر ایرانی و ۳۲ نفر اتباع خارجی شامل شش تبعه کانادا، چهار تبعه سوئد، ۱۱ تبعه اوکراین، ۱۰ تبعه افغانستان و یک تبعه انگلستان بوده‌اند.

بیش از ۱۴۰ هزار متاثر مستقیم از سیل سیستان و بلوچستان

سیل که ابتدای سال ایران را درنوردیده بود، آخرهای سال نیز سری به سیستان و بلوچستان زد. البته در اسفند نیز دوباره به لرستان رسید و این استان را برای بار دوم زخمی کرد. رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال‌احمر گفت: طبق آخرین ارزیابی‌های انجام‌شده از سیل اخیر در استان سیستان و بلوچستان و ۱۴ شهرستان آن مشخص شد که بیش از ۱۴۰ هزار نفر متاثر مستقیم از این حادثه طبیعی هستند.

هشت هزار کودک کار و خیابان در کشور شناسایی شد

مدیرکل دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی در آخرین روزهای دی‌ماه سال 98 گفت که این سازمان اکنون به تنهایی با هشت هزار کودک کار و خیابان در کشور مواجه است. محمد علی‌گو در جمع کارشناسان و نمایندگان اورژانس اجتماعی استان مازندران در ساری افزود: متاسفانه اگر تمامی نهادها وظایف خود را در قبال کودکان کار به ‌درستی انجام می‌دادند، امروز با چنین وضعیتی روبه‌رو نبودیم. وی با اعلام اینکه کودکان کار مهم‌ترین دغدغه بهزیستی کشور هستند و به شدت هم این سازمان و توانایی‌های آن را درگیر خود کرده‌اند، گفت: باید رسیدگی به کودکان کار به یک مطالبه ملی تبدیل شود چون همه دستگاه‌های حاضر در ستاد ساماندهی کودکان کار و خیابان دارای شرح وظیفه هستند و لازم است به آن عمل کنند. علی‌گو همچنین به نحوه رسیدگی به کودکان کار اشاره کرد و گفت: بررسی‌ها و سال‌ها تجربه نشان داده است که برخورد پلیسی با پدیده کودکان کار جوابگو نیست. وی افزود: سازمان بهزیستی به دنبال راهکاری است که بدون برخورد پلیسی و با محوریت توانمندسازی خانواده و کودک در بحث اشتغال با پدیده کودکان کار و خیابان مواجه شود.

تهران بد، تهران آلوده

چند هفته بعد از انتشار مجدد بوی نامطبوع در تهران، استاندار تهران از شناسایی متهمان بوی نامطبوع تهران در کمیته تخصصی خبر داد. انوشیروان محسنی‌بندپی در گفت‌وگو با فارس، درباره آخرین اقدامات صورت‌گرفته در خصوص شناسایی بوی نامطبوع در تهران، گفت: تاکنون بیش از چهار جلسه رسمی در خصوص شناسایی انتشار بوی نامطبوع در تهران برگزار شده است و از تمامی دستگاه‌های مختلف از جمله محیط زیست،‌ شهرداری تهران، اداره آب و فاضلاب، اداره گاز و دیگر دستگاه‌های ذی‌ربط در جلسه حضور داشتند و گزارش خود را ارائه داده‌اند. وی گفت: تاکنون سه منشأ بوی تهران از جمله آرادکوه، دام‌گستران و فاضلاب جنوب تهران مورد بررسی قرار گرفته است و هر یک از دستگاه‌های ذی‌ربط گزارشی درباره این سه منشأ داده‌اند. استاندار تهران گفت: در حال حاضر با توجه به گزارش دستگاه‌ها به قطع مشخص نشده است کدام یک از این منشأها نقش بیشتری در انتشار بوی نامطبوع در تهران دارد.

سهم زنان در سطح مدیریت دولتی 20 درصد است

معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده گفت: در حال حاضر، سهم زنان در سطح مدیریت دولتی، 20 درصد است. معصومه ابتکار عنوان کرد: کشور در شرایط سخت جنگ اقتصادی و در تحریم به سر می‌برد و دشمن به دنبال ناکارآمد نشان دادن نظام جمهوری اسلامی است. معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده افزود: کارآمدی دولت‌ها به میزان پایبندی به آرمان‌ها و اصولی که مطرح کرده‌اند بستگی دارد، هریک از دولت‌ها، بعد و زاویه‌ای خاص از عدالت مطرح کرده‌اند که هرکدام طبق تعریف خود از تحقق عدالت، دستاوردهایی داشته‌اند. وی تصریح کرد: برخی از عدالت، تعریف پوپولیستی داشتند و به دنبال پخش ثروت در میان مردم به بدترین شکل بودند، در حالی که بحث عدالت دارای ابعاد مختلفی است و باید به بهترین شکل تحقق یابد. معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده عنوان کرد: از جمله شئون عدالت بر اساس نگاه قرآنی، عدالت جنسیتی است و در دولت تدبیر و امید برنامه‌ریزی‌های کافی برای تحقق عدالت جنسیتی انجام شده است.

ماجرای کیک‌های آلوده

رئیس پلیس نظارت بر اماکن عمومی در رابطه با قرص‌های مشکوک در کیک‌های خوراکی گفت: این اقدام بیشتر شبیه به یک عملیات روانی از سوی دشمنان نظام به منظور سیاه‌نمایی مبنی بر ناکارآمدی در نظارت و ضربه زدن به صنایع داخلی کشور است. به گزارش فارس سرهنگ «صادق رضادوست» اظهار کرد: روز 13 آبان سال 98، تصاویری مربوط به جاسازی قرص در محصولات خوراکی بسته‌بندی‌شده (کیک‌های خوراکی؛ در استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و آذربایجان غربی) منتشر و به سرعت در فضای مجازی بازنشر و این امر موجب تشویش اذهان عمومی، نگرانی خانواده‌ها و جامعه شد و موضوع سریعاً از طریق سازمان‌های مربوطه مورد پیگیری قرار گرفت. وی ادامه داد: این در حالی است که برابر ارزیابی‌های به دست آمده و اعلام آزمایشگاه مرکزی پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا قرص‌های مکشوفه در کیک‌ها حالت سمی و ماده ممنوعه نداشته و از نوع هیوسین و هیدروکسی‌زین بوده که در بوفه‌های برخی مدارس و فروشگاه‌های نزدیک به آنها توزیع شده است. رئیس پلیس نظارت بر اماکن عمومی تصریح کرد: تحقیقات نشان می‌دهد موضوع توزیع کیک‌های آلوده در کشور سوءاستفاده دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران از موضوع پیش‌آمده و یک عملیات روانی و سناریوسازی به منظور سیاه‌نمایی مبنی بر ناکارآمدی در نظارت و ضربه زدن به صنایع داخلی کشور است.

انسان‌کشی به خاطر «ناموس»

در آذرماه سال 98 اهالی روستا می‌گویند «ز» هزار و یک برنامه برای آینده خود داشت و به مزاحمت‌های پسر همسایه بی‌توجه بود. می‌گویند برادر و عمویش اما نگران «آبرو»ی خانواده بودند و آن روز پس از آنکه جوان هم‌روستایی خود را یک دل سیر کتک زدند، سراغ «ز» رفتند. عمو از اهمیت غیرت و آبرو می‌گفت و برادرزاده جوان هم عصبی‌تر می‌شد؛ به خانه که رسیدند برادر سر خواهر را پشت سر هم به دیوار می‌کوبید و عمو نگاه می‌کرد تا جایی که «ز» دیگر نفس نمی‌کشید. حالا برادر نعش خواهر را به دوش می‌کشد و عازم شهر و بیمارستان می‌شود اما دیگر کار از کار گذشته است. این روایت اهالی روستای آباده در بخش لوداب کهگیلویه و بویراحمد از حادثه در این روستاست. روایت‌ها هر چقدر هم که متفاوت باشد، حالا «ز» یکی از حدود پنج هزار قربانی سالانه قتل‌های ناموسی در دنیاست و خودکشی از سر وجدان عمویش هم گرهی را باز نمی‌کند. مرگ هولناک این دو انسان تا مدت‌ها ذهن اهالی روستای آباده در کهگیلویه و بویراحمد را رها نکرد و ماجرا به اخبار استانی هم کشیده شد. روزگار «ز» را پیش از این زنان زیادی در استان‌های مختلف ایران زیسته‌اند و اگرچه شدت این آمار در سال‌های مختلف کم و زیاد شده اما کلیت آن قابل انکار نیست.

روایت دانش‌آموزان و معلمان از اعتراضات آبان‌ماه

آبان‌ماه 98 ماه تلخی در تاریخ ایران ثبت شد. برخی حتی به کام مرگ رفتند. کسانی که با دلیل و بی‌دلیل برای اعتراض به خیابان رفته بودند. تا آخرین روزهای سال 98 آماری در این زمینه منتشر نشد. هر سازمانی، سازمان دیگری را مسوول معرفی می‌کرد. روزنامه همشهری در گزارشی میدانی که به دانش‌آموزان در این اعتراضات می‌پرداخت، نوشت: همه‌چیز از ظهر شنبه شروع شد، وقتی دانش‌آموزان شیفت عصر از خانه راهی مدرسه شدند تا یکی از آن شنبه‌های سخت و کسل‌کننده را سر کلاس‌های تکراری درس سپری کنند؛ ولی به خیابان که می‌رسند، یادشان می‌رود برای چه از خانه بیرون آمده بودند، چون به گفته خودشان صحنه‌های «عجیب» و «پرهیجانی» کف خیابان‌های رباط‌کریم در جریان بود که تا به حال در عمرشان ندیده بودند. «همه‌جا رو دود سیاه برداشته بود، کف جاده لاستیک و سطل آشغال آتیش زده بودن، یه عده‌ای هم دو طرف خیابون شعار می‌دادن، بعضی‌هام داشتن فیلم می‌گرفتن. تا حالا همچین چیزی ندیده بودم.» همین صحنه‌ها آن روز تعدادی از دانش‌آموزان را تا آلارد، تا مرکز شهر رباط‌کریم دنبال خودش می‌کشاند. اتفاقاتی که «رباط‌کریم» این شهر آرام و کم‌هیجان و تا حدی خموده را، آنچنان ملتهب کرده بود که حتی پسرهای 15، 16ساله هم نمی‌توانستند از آن چشم بردارند.

استخوان در گلوی اینترنت

با وجود پایان ناآرامی‌ها و اعتراضات خیابانی، بسیاری از مردم ایران تقریباً تمام هفته‌های بعد از اعتراض‌های آبان‌ماه سال 98 را با اعصاب‌خردی بر سر اختلال اینترنت گذراندند. البته اینترنت ثابت در اغلب استان‌ها زودتر وصل شده بود، اما قطعی سراسری اینترنت موبایل -که برای بخش زیادی از مردم تنها راه اتصال آنها به شبکه جهانی است- تا مدتی ادامه یافت. ظاهراً مذاکرات پشت پرده و پیش پرده برای بازگشت این اتصال به طول انجامید. روزنامه «مردم‌سالاری» تیتر اول خود را به این عبارت اختصاص داد: «اینترنت موبایل‌ها را وصل کنید». این روزنامه نوشت: ۳۰ نماینده تهران در نامه‌ای به محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکید داشتند با توجه به قطع طولانی‌مدت اینترنت هرچه سریع‌تر نسبت به برقراری اینترنت موبایل استان تهران اقدام کند. وزیر ارتباطات نیز در پاسخ به درخواست این نمایندگان مجلس برای وصل مجدد اینترنت گفت که پیگیر اتصال اینترنت بوده و هست و به ‌محض دریافت مجوز از شورای امنیت، ارتباطات در اسرع وقت به شرایط قبل بازگردانده خواهد شد.

نظر رهبر انقلاب درباره چندهمسری

مهرماه خبرهای زیادی درباره مدارس و دانش‌آموزان بود اما یک خبر غریب هم وجود داشت. پیرو انتساب برخی دیدگاه‌ها و تعبیرات در موضوع «چندهمسری مردان» و با توجه به تاثیر آن بر مسائل خانوادگی و شئون اجتماعی، خبرگزاری فارس به نقل از دفتر رهبر انقلاب نوشت؛ در نظر حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای بنا بر ادله معتبر دینی چندهمسری مردان، مباح اما غیرمستحب است، اما از آنجا که مطابق دلایل قرآنی جواز آن مشروط به اطمینان از رعایت عدالت بین همسران شده است، بنابراین هرگاه از نظر عقلایی عدم تحقق رعایت عدالت بین همسران محتمل باشد، ازدواج مجدد شوهر جایز نیست. همچنین در نگاه کلان معظم‌له به خانواده به عنوان مهم‌ترین نهاد اجتماعی در زندگی انسان و ضرورت شکل‌گیری خانواده و مراقبت و حفاظت از آن، عواملی در استحکام این بنیان الهی و شکل‌گیری آن موثر است از جمله حفظ محبت و اعتماد متقابل زوجین، اصالت نقش مادری و تربیتی بانوان، پرهیز از راه یافتن نگاه مادی به خانواده و تجمل‌گرایی و رقابت‌های مادی خانواده‌ها، ترویج ازدواج آسان و نقش مهم و موثر والدین در آن، وظیفه دستگاه‌های حکومتی و رسانه‌ها در تسهیل امر ازدواج جوانان. چند هفته قبل‌تر یک تبلیغ تصویری که مردی در کنار چند زن و یکی دو کودک با ظاهری مذهبی را نشان می‌داد، حاشیه‌ساز شد و زمینه بحث‌های بسیاری در مذمت چندهمسری و ضرورت‌های تسهیل ازدواج مجردها را راه انداخت. تا جایی که اظهارنظری از رهبری را رسانه‌ها منتشر کردند که ایشان نارضایتی خود را از این مساله اعلام کرده بودند. اما برخی که معلوم نیست با چه انگیزه‌ای چنین مباحثی را در پیش گرفته‌اند همچنان به تبلیغات خود ادامه دادند. از سوی دیگر مخالفان از جمله معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده با انتقاد از ترویج چندهمسری گفت: برخی از افرادی که دغدغه ازدواج دارند هرچند وقت یک‌بار موضوعاتی را مطرح می‌کنند که از نظر فضای فرهنگی و روانی به ضرر ازدواج است و با ترسیم یک تصویر نادرست که با واقعیت همخوانی ندارد، فضای نادرستی ایجاد می‌کنند.

قفل دوباره بر در «خانه پدری»

فیلم «خانه پدری» ساخته کیانوش عیاری بعد از 10 سال اکران شد ولی پس از گذشت یک هفته به دستور دادستانی توقیف شد و بعد از آن گفته شد؛ توقیف مجدد این فیلم به این دلیل بوده که صحنه‌های خشن آن تغییر داده نشده یا حذف نشده، در نتیجه دادسرای فرهنگ و رسانه حکم به توقیف فیلم داده است. دادسرای عمومی و انقلاب تهران البته ساعاتی بعد از انتشار خبر توقیف فیلم در رسانه‌های منتقد دولت، در خصوص توقیف فیلم خانه پدری اطلاعیه‌ای صادر کرد. در اطلاعیه آمده است: با توجه به اینکه اکران فیلم خانه پدری بازتاب بسیار منفی و گسترده‌ای در اذهان جامعه به دنبال داشته و به نحوی توهین به اعتقادات مذهبی جامعه ایران و ترویج خشونت علیه زنان و زیر سوال بردن سنن، رسوم و فرهنگ ناب ایرانی-اسلامی و ارائه تصویر وارونه و کذب از خانواده ایرانی در این فیلم مشهود است و پخش آن سلامت روحی و روانی جامعه را به مخاطره انداخته به نحوی که با واکنش منفی اقشار و گروه‌های مختلف در جامعه همراه بوده بنابراین از باب پیشگیری از هرگونه اخلال در نظم عمومی و صیانت از سلامت روح و روان جامعه، بر اساس گزارش‌های واصله از دستگاه‌های ضابط پرونده، موضوع به دادسرای فرهنگ و رسانه ارجاع و طبق دستور دادستان تهران دستور جلوگیری از ادامه اکران فیلم مذکور و پخش آن صادر شد.

انتقال آب دریای خزر و رنگ و بوی سیاست

از سوی دیگر رئیس انجمن جنگلبانی ایران با انتقاد از مجوز انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی از سوی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: سمنان به لحاظ خشکسالی و کمبود آب در صدر استان‌های درگیر کشور قرار ندارد و استان‌هایی مانند کرمان، قم و سیستان و بلوچستان با مشکلات بیشتری در زمینه کمبود آب و خشکسالی مواجه هستند، چرا این استان‌ها در اولویت قرار نمی‌گیرند؟ هادی کیادلیری، رئیس انجمن جنگلبانی ایران به ایلنا درباره طرح انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی گفت: معتقدم نامه‌ای که سازمان محیط زیست به وزارت نیرو ارسال کرده است، رنگ و بوی سیاسی دارد، چراکه در نامه قید شده است با انجام پروژه موافقیم، اما ارزیابی فنی یک ماه دیگر اعلام می‌شود. این نشان می‌دهد قبل از ارزیابی فنی با انتقال آب موافقت شده است و این موضوع بسیار عجیب است به ویژه آنکه در جلسات متعددی مطرح شده که این انتقال غیرکارشناسی است و قابل انجام نیست. از جنبه‌های مختلف زیست‌محیطی، فنی، قانونی و اقتصادی هم اگر این پروژه بررسی شود می‌بینیم که اشکالات بسیاری دارد. وی با بیان اینکه ساختار کلی این پروژه از توسعه پایدار به دور است، ادامه داد: یکی از اصل‌های توسعه پایدار «زمان» است؛ یعنی برنامه‌ریزی‌ای که درباره این نوع از پروژه‌ها داریم باید برای بلندمدت باشد. همچنین باید ببینیم که بر اساس آمایش سرزمین و ارزیابی توان انجام دادن چه پروژه‌ای را داریم. اگر بر اساس آمایش سرزمین تشخیص دادیم در سمنان آب نداریم نباید صنایع آب‌بر را در آنجا ایجاد کنیم.

گشایش درهای ورزشگاه به روی زنان

میانه مهرماه سال 98 سرانجام پس از چند دهه قلم‌فرسایی، پرسیدن نظر مراجع و زیر و رو کردن قانون، زنگ آغاز یک رویا‌زده شد و دروازه‌های ورزشگاه آزادی به روی زنان به عنوان تشویق‌کننده همنوعان گشوده شد؛ زنانی که حال آزادانه و بدون گریم مردانه و گزینشی بر صندلی‌های استادیوم به تشویق همنوعان خود خواهند پرداخت. حال و هوای این روزهای زمین مستطیل‌شکل و سبز فوتبال آزادی با هر زمان دیگری متفاوت است و قرار است شاهد حضور آزادانه زنان به عنوان تماشاگر در قاب بنفش خود باشد؛ البته ورزشگاه آزادی پیش از این هم شاهد این حضور بود اما بسیار گزینشی و محدود و گاه با گریم، ریش و هیبتی مردانه. زنان علاقه‌مند که از بامداد جمعه ۱۲ مهر، وقتی فروش اینترنتی بلیت بازی تیم ملی ایران با کامبوج آغاز شد، به سرعت برای خرید بلیت در جایگاه‌هایی که در نمودار خرید با رنگ بنفش مشخص شده بود اقدام کردند تا بازی تیم‌های فوتبال ایران و کامبوج  را در روز پنجشنبه ۱۸ مهر برای نخستین‌بار غیرگزینشی و مستقیم ببینند. به دنبال این استقبال، «معصومه ابتکار» معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری در حساب توئیتری خود نوشت: زنان مطالبات متعدد و متفاوتی دارند و حضور در ورزشگاه‌ها هم یکی. در جامعه‌ای همدل، تلاش خودشان و مسوولان در کنار هم پاسخگوی مطالبات خواهد بود. در ایران ما فرصت‌های همدلی فراوان است خدا را شکر. ‌ در این میان استقبال توئیتری «علی ربیعی» سخنگوی دولت از ورود زنان به ورزشگاه هم خواندنی است، آنجا که نوشت: دولت و جامعه ایران زیر فشار حداکثری تیم B و جنگ و تحریم زیر بار فشار خارجی نرفت.

 تایید لایحه تابعیت فرزندان دارای مادر ایرانی

سخنگوی شورای نگهبان، از تایید لایحه اصلاح قانون تعیین تکلیف اعطای تابعیت به فرزندان دارای مادر ایرانی در این شورا خبر داد. در جریان رفع ایراد شورای نگهبان از این لایحه، نمایندگان مجلس تبصره 2 ماده یک این لایحه را اصلاح کردند و نظر اطلاعات سپاه را برای تشخیص سابقه کیفری و مشکل امنیتی متقاضی اضافه کردند. پیش‌تر با وجود پیش‌بینی تایید وزارت اطلاعات، سخنگوی شورای نگهبان گفته بود که مسائل امنیتی از این لایحه حذف شده و با آن موافقت نشده بود. عباس کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان با انتشار یادداشتی از تایید لایحه اصلاح قانون تعیین تکلیف اعطای تابعیت به فرزندان دارای مادر ایرانی در این شورا خبر داد. پیشتر شورای نگهبان اعلام کرده بود در ماده اول این لایحه مسائل امنیتی حذف شده و موارد دیگری نیز در رابطه با این لایحه به مجلس شورای اسلامی ارسال شده است. در جریان رفع این ایراد، نمایندگان مجلس در جلسه علنی دوم مهرماه ۹۸، تبصره ۲ ماده واحده این لایحه را به این شرح اصلاح کردند: «افراد فاقد تابعیتی که خود و حداقل یکی از والدینشان در ایران متولد شده باشند می‌توانند پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام شمسی تابعیت ایرانی را تقاضا کنند که در صورت نداشتن سوءپیشینه کیفری و نیز نداشتن مشکل امنیتی (به تشخیص وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه) به تابعیت ایران پذیرفته می‌شوند.» پیش از این فرزندان حاصل ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی نمی‌توانستند شناسنامه ایرانی بگیرند.

تکذیب انتقال ایدز با سرنگ در لردگان

یکی از بدترین و تلخ‌ترین خبرهای پاییز 98 خبر ابتلای تعدادی از هموطنان روستایی در لردگان به ایدز بود. رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت شایعه انتقال ویروس ایدز از طریق سرنگ آلوده در لردگان چهارمحال و بختیاری را تکذیب کرد اما گفت: ابتلای عده‌ای از شهروندان این منطقه به ویروس ایدز صحت دارد. در پی انتشار خبری در فضای مجازی مبنی بر ابتلای ۲۰۰ نفر از اهالی لردگان به ویروس ایدز از طریق سرنگ آلوده محمدمهدی گویا در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: این خبر دروغ است البته عده‌ای مبتلا به این ویروس گزارش شده‌اند که راه انتقال آن سرنگ آلوده نبوده است. وی افزود: در مورد روش انتقال ویروس فعلاً نمی‌توانیم اطلاع‌رسانی کنیم اما تعداد مبتلایان نیز قطعاً ۲۰۰ نفر نبوده و بسیار کمتر است. گویا اضافه کرد: راه ابتلای این بیماران موضوعی محرمانه بین بیمار و پزشک است. رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت: وزارت بهداشت به زودی درباره این خبر اطلاعیه رسمی منتشر می‌کند. همچنین نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، ابتلای بیماران روستا به اچ‌آی‌وی را تایید کرد و گفت: ابتلا به ویروس از طریق حجامت یا تست دیابت صحت ندارد. به گزارش ایلنا، در پی انتشار خبری در شبکه‌های مجازی در خصوص یکی از روستاهای شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختیاری، مبنی بر احتمال ابتلای حدود 10 نفر به ویروس اچ‌آی‌وی، سیدراشد جزایری رئیس مرکز بهداشت و درمان استان در گفت‌وگویی کوتاه گفت: موضوع در دست بررسی است.

پرونده اسیدپاشی اصفهان همچنان در جریان است

رئیس پلیس آگاهی نیروی انتظامی گفت: پرونده اسیدپاشی اصفهان بایگانی نشده و همچنان در جریان است. اسیدپاشی در اصفهان مهرماه سال ۱۳۹۳ خورشیدی به وقوع پیوست و در جریان این اسیدپاشی‌ها، حداقل چهار نفر از زنان مورد حمله قرار گرفتند. خبرهای اسیدپاشی در اصفهان، امنیت مردم شهر را مختل کرد، زنان و دختران شهر کمتر در معابر عمومی حضور می‌یافتند. سردار محسن حسن‌خانی به ایرنا گفت: همچنان در حال پیگیری این پرونده هستیم که در صورت حصول نتیجه حتماً به سمع و نظر مردم می‌رسد. رئیس پلیس آگاهی گفت: پلیس آگاهی پرونده‌های جنایی را کنار نمی‌گذارد و این پرونده‌ها همچنان جریان دارند. سردار حسن‌خانی گفت: پرونده‌های جنایی دائماً در جریان هستند و پرونده‌های معوقه قتل، اسیدپاشی و سرقت مسلحانه نیز از جمله پرونده‌هایی نیستند که بایگانی شوند. وی ادامه داد: در راستای رسیدگی به این نوع پرونده‌ها در برخی موارد، مشکلاتی وجود دارد یا برخی از موضوعات زود رسانه‌ای می‌شوند یا مسائل دیگر در کنار این اتفاقات، سبب می‌شود تا دیرتر به کشف برسیم. سردار حسن‌خانی در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود در رابطه با پرونده اسیدپاشی دو نفر دستگیر شده‌اند، گفت: پلیس دو نفر را شناسایی کرده و مظنون‌هایی را احضار کرده است اما اخیراً فرد جدیدی در این رابطه دستگیر نشده است.

محمدعلی نجفی بخشیده شد

انتهای مردادماه سال 98 پرونده جنجالی و غم‌انگیز قتل توسط محمدعلی نجفی ختم به بخشش شد. وکیل اولیای دم میترا استاد، همسر مقتول محمدعلی نجفی، موضوع بخشیده شدن شهردار سابق تهران را تایید کرد. محمود حاجیلویی گفت: اولیای دم میترا استاد، نجفی را که بر اساس حکم دادگاه به قصاص نفس به خاطر قتل همسر دومش محکوم شده بود بخشیدند. مسعود استاد برادر میترا استاد در صفحه اینستاگرام خود از اعلام رضایت از نجفی خبر داد و با اشاره به آیه ۱۳۴ سوره آل‌عمران که گذشت را یکی از صفات افراد پرهیزکار می‌داند، نوشت: و اما در مورد خودم که روزی سردار گمنام و روزی سردار سپاه نام گرفتم، می‌گویم که الان نه شغلی دارم و نه رسمی که از کسی گرفته باشم. فقط فرزند روستازاده‌ای به نام کاکابرار از دیار کرمانشاهانم. محمدعلی نجفی شهردار اسبق تهران هفتم خردادماه امسال، میترا استاد همسر دوم خود را به ضرب گلوله در منزل خود واقع در منطقه سعادت‌آباد تهران به قتل رساند و عصر آن روز با حضور در پلیس آگاهی تهران به قتل اعتراف و دلیل آن را اختلافات خانوادگی عنوان کرد. عضو هیات‌مدیره انجمن آیین‌ دادرسی مدنی ایران از احتمال سه سال حبس برای قاتل عفوشده (محمدعلی نجفی) خبر داد.

آغاز نرخ رشد منفی جمعیت ایران

یک جمعیت‌پژوه با بیان اینکه زودتر از آنچه فکر می‌کردیم نرخ رشد جمعیتی در ایران صفر خواهد شد، گفت: پیش‌بینی‌های جدید نشان می‌دهد این اتفاق حدود پنج سال زودتر و در سال ۱۴۱۵ رخ خواهد داد اما سیاستگذاران هنوز تحولات نگران‌کننده جمعیتی را جدی نمی‌گیرند. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فارس، صالح قاسمی جمعیت‌پژوه، از آغاز سیر معنادار کاهش موالید در کشور خبر داد و گفت: آغاز این سیر کاهشی بر اساس تعداد تولدهای ثبت‌شده و مطالعات آینده‌پژوهی تخمین زده شده است. وی با بیان اینکه بر اساس این دو مبنا (تعداد تولدهای ثبت‌شده و مطالعات آینده‌پژوهی) جمعیت در سال‌های آتی سیر نزولی خواهد داشت، عنوان کرد: پیش‌بینی جمعیت‌شناسان این بود که سیر کاهش تولدها از سال 1396 آغاز شود اما آمارها نشان می‌دهد که این سیر کاهشی دو سال زودتر یعنی از سال 1394 به بعد آغاز شده است. قاسمی با بیان اینکه در سال 1394، یک‌میلیون و 507 هزار و 219 تولد ثبت شده است، اعلام کرد: این تعداد تولدها در سال 1395 به یک‌میلیون و 528 هزار و 53 تولد کاهش یافته و در سال 1396 میزان تولدها به یک‌میلیون و 478 هزار و 908 نفر نزول کرده است. وی افزود: افزون بر اینکه سیر کاهشی تولدها زودتر از پیش‌بینی‌های ما در ایران آغاز شده، کاهش نرخ جمعیت را با شیب تندتری آغاز کرده‌ایم، یعنی سرعت کاهش تعداد تولدها فراتر از تصور ماست. این جمعیت‌پژوه خاطرنشان کرد: بر اساس این الگوی جدید و بر مبنای آمار تولدهای ماه‌های نخستین سال 1397 این کاهش جمعیت همچنان ادامه خواهد داشت.

استفاده از کارت‌خوان در مطب پزشکان اجباری شد

میانه مردادماه اما بر اساس توافق به عمل آمده بین سازمان نظام پزشکی، سازمان امور مالیاتی و سازمان دامپزشکی، استفاده از کارت‌خوان برای افرادی که در حرفه پزشکی و دامپزشکی مشغول فعالیت هستند، الزامی اعلام شد. محمدرضا ظفرقندی، رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی، با عنوان این مطلب که جامعه پزشکی همواره از قانون تبعیت کرده است، گفت: با توافق سازمان امور مالیاتی، سازمان نظام پزشکی و سازمان نظام دامپزشکی، از صاحبان حرف و مشاغل پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دامپزشکی به منظور ثبت نام در نظام سامانه فروش و استفاده از پایانه فروش دعوت به عمل آمده است. وی افزود: تمامی افراد شاغل در حرفه پزشکی، داروسازی، پیراپزشکی و دامپزشکی، می‌بایست تا ۲۳ مرداد ۹۸ نسبت به تهیه دستگاه کارت‌خوان و استفاده از آن اقدام کنند. محمد جهانگیری، معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی، درباره ضرب‌الاجل سازمان امور مالیاتی کشور مبنی بر دریافت کارت‌خوان تا بیست‌وسوم مردادماه از سوی پزشکان، گفت: طبق بند «ی» تبصره 6 قانون بودجه سال ۱۳۹۸، تمام مشاغل و حِرف پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دامپزشکی که مجوزهایشان از سوی سازمان نظام پزشکی، وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی ارائه می‌شود، باید نسبت به راه‌اندازی و استفاده از سامانه فروش اقدام کنند.

۳۰ ضربه چاقو به زندانی فشافویه در کمتر از ۹۰ ثانیه

ماجرای قتل یک زندانی سیاسی به دست یک قاتل در زندان فشافویه ابهامات زیادی را برای جامعه به وجود آورد و بهت و حیرت فعالان اجتماعی را به دنبال داشت که یک زندانی سیاسی در دسترس یک قاتل و جانی در زندان تحت حفاظت قرار بگیرد و چنین فاجعه‌ای رخ دهد. قتل غم‌انگیزی که واکنش جامعه، خانواده این مقتول و رئیس قوه قضائیه را نیز به دنبال داشت. خبرگزاری ایسنا در این باره نوشت: رئیس سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور درباره حمله و مجروح کردن شیرمحمدعلی زندانی فشافویه گفته است که این قتل در ۹۰ ثانیه رخ داد و ماموران زندان بلافاصله بدن مجروح او را به درمانگاه منتقل کردند. اصغر جهانگیر گفت: در کمتر از دو دقیقه این درگیری به وجود آمده و زندانیان با سرامیک شکسته به آن مرحوم حمله کردند و این حمله به قدری سریع بوده که تا رسیدن مسوولان زندان او را مجروح کردند. او افزود: البته ماموران زندان بلافاصله او را به بهداری معرفی می‌کنند و تحت درمان‌های اولیه قرار می‌گیرد و سپس به بیمارستان اعزام می‌شود ولی به دلیل شدت خونریزی فوت می‌کند. جهانگیر با اشاره به تاکید رئیس قوه قضائیه مبنی بر پیگیری موضوع قتل فشافویه گفت: مسوولان سازمان زندان‌ها به نمایندگی از ریاست قوه قضائیه به خانواده آن مرحوم سرکشی کرده و مراتب تسلیت خود را اعلام کرده و پیگیر این موضوع هستند و ما اجازه نمی‌دهیم حقوق این فرد تضییع شود. بر اساس این گزارش، علیرضا شیرمحمدعلی، زندانی ۲۱ساله، در زندان فشافویه مورد حمله دو قاتل سابقه‌دار قرار گرفت و با ۳۰ ضربه مجروح شد. کیفرخواست متهمان پرونده قتل عمدی «علیرضا شیرمحمدعلی» ۲۲ خردادماه صادر شد. اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه، ۲۷ خردادماه با تشریح جزئیات مضروب و به قتل رساندن مرحوم علیرضا شیرمحمدعلی، از دستور رئیس قوه قضائیه به سازمان زندان‌ها و دادستانی کل کشور برای بررسی قصور احتمالی ماموران خبر داد.

«جنتلمن»خوانی در مدارس

اردیبهشت انتشار چند نماهنگ از پایکوبی و آوازخوانی دانش‌آموزان در چند دبستان و دبیرستان دخترانه و پسرانه واکنش‌ها و انتقادات گسترده‌ای در بین مسوولان کشور از وزیر و نایب‌رئیس مجلس تا عضو مجلس خبرگان رهبری را برانگیخت. نقطه مشترک همه این ویدئوهای بسیار کوتاه و چنددقیقه‌ای پخش قطعه «جنتلمن» و همنوایی و رقص دانش‌آموزان با آن بود. «جنتلمن» یکی از آخرین کارهای ساسان حیدری است؛ خواننده‌ای که فعالیتش را به صورت زیرزمینی و با نام هنری «ساسی مانکن» در ایران آغاز کرد و حالا چند سالی است از کشور خارج شده و اصطلاحاً «لس‌آنجلسی» است. گفته می‌شود یکی از نماهنگ‌های پایکوبی با قطعه «جنتلمن» در جشن روز معلم ضبط شده است. برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی از همنوایی دانش‌آموزان کم‌سن و سال با محتوای ترانه «جنتلمن» شگفت‌زده شده‌اند، بعضی از شادی کودکان و نوجوانان نسل جدید ابراز شادی می‌کنند و برخی به این شادی غبطه می‌خورند. منتقدان دولت این ماجرا را به سند 2030 وصل می‌کردند.

خسارت‌های 35 هزار میلیاردتومانی سیل

سال 98 با سیل آغاز شد و البته با کرونا به پایان رسید. انتهای فروردین‌ماه با وقوع سیل در لرستان و خوزستان، وزارت کشور نیز حجم خسارت‌های سیل را بین ۳۰ تا ۳۵ هزار میلیارد تومان برآورد کرد. عبدالرضا رحمانی‌فضلی 25 فروردین در جلسه علنی مجلس گفت: این سیل منجر شد که ۲۵ استان درگیر مشکلات بسیار از جمله آب‌گرفتگی، تخریب منازل، واحدهای تولیدی، پل‌ها و جاده‌ها و خسارت‌های بسیار دیگری شوند. با توجه به اقدامات پیشگیرانه کاهش خسارت‌های جانی را به عنوان نخستین هدف قرار دادیم و با جابه‌جایی جمعیت در بیش از ۲۵۰ روستا و بخش‌هایی از شهرها خسارت‌های جانی را به حداقل رساندیم. وزیر کشور با اعلام اینکه سیل امسال ۳۰ تا ۳۵ هزار میلیارد تومان خسارت وارد کرده، گفت: نیازمند حمایت مجلس برای جبران خسارت‌ها هستیم. «بخش کشاورزی بزرگ‌ترین قربانی سیلاب‌های اخیر است که 60 درصد خسارات را به خود اختصاص داده و معیشت یک میلیون نفر به صورت مستقیم تحت تاثیر این بلای طبیعی قرار گرفته است. در حالی که پیش از این خسارت وارده به بخش کشاورزی شش هزار و 700 میلیارد تومان برآورد شده بود، رئیس دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات وزارت جهاد کشاورزی، از خسارت ۱۵ هزار میلیاردتومانی سیل به کشاورزی در 26 استان کشور خبر داده است. روزنامه ایران در ادامه گزارش خسارت‌های سیل نوشت:

بر اساس گفته‌های سیدمحمد موسوی 75 درصد این خسارت‌ها به چهار استان خوزستان، گلستان، لرستان و مازندران اختصاص دارد و 50 درصد این خسارات در خوزستان رخ داده است. 30 درصد اراضی کشاورزی در این مناطق به‌طور صددرصدی تخریب شده است. همچنین 159 هکتار گلخانه، 1400 دامداری روستایی، 52 هزار کلونی زنبورداری، 1300 واحد آبزی‌پروری خسارت دیده و 27 هزار راس دام تلف شده ضمن اینکه به 10 هزار کیلومتر شبکه فرعی آبیاری و دو هزار ایستگاه پمپاژ رودخانه به اراضی کشاورزی آسیب وارد شده است.