ثبات قیمتی
بایدها و نبایدهای بانکداری مرکزی چیست؟
مرتضی مرادی: برجستهترین و مهمترین هدف بانکهای مرکزی باید ثبات قیمتی باشد. البته بانکداران مرکزی نباید آنقدر درگیر این ثبات قیمتی شوند که ثبات مالی را از یاد ببرند. در واقع ثبات قیمتی، ابزاری برای این است که اقتصاد به سلامت زمان را سپری کند. فردریک میشکین، اقتصاددان 68ساله آمریکایی و استاد دانشگاه کلمبیا که در سالهای 2006 تا 2008 عضو هیاتمدیره فدرالرزرو بود، در مقالهای با عنوان «بانک مرکزی باید چه کار کند؟»، دلالتها و معیارهای زیر را برای نقشی که بانکهای مرکزی باید داشته باشند متصور میشود: 1- ثبات قیمتی باید یک هدف (goal) برجسته و بلندمدت سیاست پولی باشد؛ 2- یک لنگر اسمی (nominal anchor) صریح باید اتخاذ شود؛ 3- بانک مرکزی باید در هدف خود وابسته (goal dependent) باشد؛ 4- بانک مرکزی باید در استفاده از ابزار سیاست پولی مستقل باشد (ابزار مستقل داشته باشد)؛ 5- بانک مرکزی باید پاسخگو و ذیحساب باشد؛ 6- بانک مرکزی باید روی شفافیت و ارتباط با مردم تاکید داشته باشد؛ 7- بانک مرکزی باید هدف ثبات مالی را نیز در کنار ثبات پولی در نظر داشته باشد.
در این پرونده به مهمترین یافتههای علم اقتصاد درباره اینکه بانکهای مرکزی باید چگونه عمل کنند و باید چه اهدافی داشته باشند، میپردازیم. یافتههایی که میشکین آنها را به زیبایی هرچه تمامتر در مقالات خود مطرح کرده است و مطالعه مانیفستی که برای بانکهای مرکزی تعریف میکند به هر اقتصادخواندهای که الفبای اقتصاد را میداند و میخواهد نسبت به سیاست پولی تعمق بیشتری داشته باشد پیشنهاد میشود. همچنین در یک گزارش جداگانه به اشتباهاتی که بانکهای مرکزی در سراسر دنیا مرتکب میشوند پرداختهایم و با ارائه یک مطالعه موردی از تجربه آلمان طی سالهای دهه 1870 تا نیمه اول دهه 1940 یعنی قبل از پایان جنگ جهانی دوم و شکست هیتلر، نتایج تعدادی از این اشتباهات را شرح دادهایم.