هت‌تریک نزولی شاخص بورس

رفت و برگشت نفت

بهای نفت که در انتهای هفته منتهی به 15 بهمن‌ماه، روند افزایشی را پشت سر گذاشته بود، هفته گذشته تقریباً مسیر کاهشی را طی کرد. قیمت نفت برنت، پس از ثبت رقم 56 دلار در هر بشکه، آرام‌آرام در هفته گذشته به سطح 54 دلار در هر بشکه بازگشت. آخرین قیمت‌ها در عصر چهارشنبه برای نفت برنت، 54 دلار و 85 سنت در هر بشکه ثبت شد.

به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه، اثر عرضه بیش از حد نفت آمریکا، افزایش معاملات سوداگرانه و تشدید تنش‌های سیاسی بین آمریکا و ایران، بر کاهش تولید اوپک غلبه کرد و قیمت نفت کاهش یافت. فزونی بهای نفت برنت نسبت به آمریکا در معاملات پایانی این روز به 09 /2 دلار (کمترین سطح از 19 ژانویه) محدود شد. بر اساس اظهارات کارشناسان اقتصادی شرکت مشاوره‌ای انرژی ریتربوش، «روند نزولی بهای نفت خام توام با تضعیف بهای بنزین قراردادهای آتی آمریکا بوده است.» روز دوشنبه، بهای بنزین قراردادهای آتی آمریکا 8 /2 درصد کاهش داشت. کمیسیون معاملات آتی کالاهای اساسی آمریکا در روز جمعه اعلام کرد: صندوق‌های پوششی و سایر سوداگران گمانه‌زنی‌های خود را پیرامون بهای نفت خام معاملات اختیاری و قراردادهای آتی آمریکا در هفته منتهی به 31 ژانویه سال جاری به طور خوش‌بینانه‌ای به بالاترین سطح تاریخی افزایش دادند. به‌رغم عدم تاثیرگذاری تحریم‌های جدید دولت ترامپ بر ضد ایران بر میزان تولید نفت این کشور، نگرانی‌هایی پیرامون احتمال تاثیر این تحریم‌ها بر توسعه بیشتر رشد صادرات نفت ایران (سومین تولیدکننده بزرگ اوپک) به وجود آمده است. در پایان معاملات، بهای نفت برنت و آمریکا به ترتیب 9 /1 دلار و 82 سنت افت کردند. تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران که هفته گذشته اعلام شد تولید یا صادرات نفت ایران را هدف قرار نمی‌دهد. اما تحریم‌های بیشتر ممکن است در برنامه‌های ایران برای توسعه تولید با استفاده از جذب سرمایه‌گذاری خارجی اختلال ایجاد کند. با این حال، برخی تندروهای آمریکا معتقدند برای اینکه این تنش‌ها تاثیری فوری بر عرضه نفت ایران بگذارد، باید صنعت نفت این کشور هدف مستقیم تحریم‌ها قرار گیرد. موضوعی که به نظر نمی‌رسد با توجه به وجود برجام عملی باشد. قیمت نفت در انتهای هفته منتهی به 15 بهمن‌ماه، رشد غیرمعمولی را پشت سر گذاشت. برخی از کارشناسان این افزایش را به دلیل افزایش تنش‌ها میان روابط تهران و واشنگتن عنوان کردند. اما در هفته گذشته، سایه این اختلافات کمتر در بازار نفت مشاهده می‌شد.

تداوم تولید و افت تقاضا

روز سه‌شنبه قیمت نفت به روند کاهشی خود ادامه داد. در این روز، افزایش ذخایر نفت خام آمریکا به منزله سندی دال بر رشد احیای تولید نفت شیل، روند تلاش‌های اوپک و سایر تولیدکنندگان برای کاهش وضعیت اشباع جهانی را پیچیده ساخت. در نتیجه؛ قیمت‌های نفت در معاملات پایانی بیش از یک درصد کاهش داشتند. پس از انتشار آمار هفتگی موسسه نفت آمریکا در خصوص پیش‌بینی رشد ذخایر نفت خام این کشور (2 /14 میلیون بشکه) در هفته گذشته، بهای نفت برنت و آمریکا در معاملات بعد از تعطیلی بازار نیز افت کرد. پیش‌بینی تحلیلگران مبنی بر افزایش ذخایر نفت خام و بنزین آمریکا به ترتیب به میزان 5 /2 میلیون بشکه (پنجمین هفته متوالی رشد) و 1 /1 میلیون بشکه (ششمین هفته متوالی رشد) در هفته منتهی به 15 بهمن است. همچنین ذخایر بنزین آمریکا از شروع سال تاکنون بسیار سریع‌تر از معمول در حال افزایش بوده که می‌تواند مشکلات انبارداری برای پالایشگران این کشور ایجاد کند. به‌رغم اینکه دولت آمریکا پیش‌بینی تولید نفت این کشور در سال 2017 را اندکی کاهش داده؛ اما بازار نسبت به گزارش ماهانه مذکور بی‌اعتنا بود. بر اساس اظهارات مایکل ویتنر، تحلیلگر نفتی سوسیته ژنرال، تولید نفت شیل آمریکا بسیار فراتر از انتظار بهبود یافته است. طبق محاسبات رویترز، رشد تقاضای نفت چین در سال 2015 از کمترین میزان طی سه سال گذشته برخوردار بوده، که این امر آخرین نشانه از کاهش تقاضای نفت از سوی بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی جهان است. به اعتقاد کارشناسان، اکنون که اوپک در نخستین ماه از طرح کاهش سقف تولید، توانسته ۹۰۰ هزار بشکه نفت از بازار جمع‌آوری کند، اعضای اوپک و کشورهای غیر عضو که از این طرح حمایت کرده‌اند، می‌توانند نفت خود را در تانکرهای زمینی و شناور ذخیره کنند. از سوی دیگر خریداران و دلالان بازار نیز به خرید و شناورسازی نفت روی می‌آورند تا بتوانند در آینده سود بیشتری از آن به دست آورند، این پدیده را اصطلاحاً سودجویی در بازار نفت نامگذاری کرده‌اند اما هنوز زمان آن نرسیده است. بر اساس نظر کارشناسان، همچنان قیمت نفت در تلاطم میان ۵۲ تا ۶۲ دلار باقی خواهد ماند اما اگر وضعیت بازار با همین شرایط ادامه یابد، در هفته‌های آتی شاهد پس زدن بازار و آغاز سودجویی‌ها خواهیم بود که می‌تواند روند صعودی قیمت نفت را از این هم سریع‌تر کند. روز چهارشنبه، افت قیمت نفت با انتشار آمارهای ذخایر سوخت آمریکا تداوم یافت. به گزارش رویترز، ذخایر نفت خام آمریکا در هفته منتهی به 3 فوریه 2 /14 میلیون بشکه افزایش یافت و به 6 /503 میلیون بشکه رسید، در حالی که تحلیلگران انتظار افزایش 5 /2 میلیون بشکه‌ای را داشتند. ذخایر بنزین 9 /2 میلیون بشکه افزایش یافت، در حالی که انتظار می‌رفت 1 /1 میلیون بشکه افزایش یابد. گلدمن‌ساکس در یادداشتی برای مشتریان خود نوشت: «آمارهای هفتگی نشان می‌دهد که تقاضا برای بنزین در ماه ژانویه به نسبت پارسال 460 هزار بشکه افزایش یافته است که چنین کاهشی تنها در رکود اقتصادی دیده شده بود.»

صدرنشینی سه‌ماهه طلا

هفته گذشته و در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه قیمت‌های 1235 و 1233 دلار برای اونس رقم خورد و روز چهارشنبه نیز با قیمت 1233 دلار آغاز شد. بهایی که تا عصر هشتمین روز فوریه برای اونس طلا ثبت شد، 1232 دلار بود. به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه و در زمان آغاز به کار این هفته، تضعیف شاخص دلار و نگرانی‌ها پیرامون چشم‌انداز سیاسی در آمریکا و اروپا، تمایل سرمایه‌گذاران به خرید طلا را افزایش داد. درنتیجه، بهای نقدی طلا پس از افزایش به بالاترین سطح در حدود سه ماه اخیر (80 /1233 دلار در هر اونس) و بهای طلای قراردادهای آتی آمریکا به ترتیب 1 /1 و 9 /0 درصد تقویت شدند. پس از یک سلسله تلاش‌های ناموفق، در نهایت طلا توانست سطح مقاومت 1220 دلار در هر اونس را بشکند. در حال حاضر، با توجه به اینکه بهای طلا بالاتر از سطح مذکور قرار گرفته، روند آتی بازار طلا صعودی خواهد بود. خالص واردات طلای چین در دسامبر سال 2016 به سطح 51 /51 تن رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل 60 درصد کاهش داشته است. در حالی که، تقاضای خرید طلا در هند به دلیل وضع قوانین جدید افت کرد و در سال 2016 نسبت به سال قبل 2 /21 درصد تنزل یافت. اونس طلا روز سه‌شنبه اندکی تضعیف شد ولی همچنان نسبت به اواخر سال گذشته میلادی قوی ماند. نوسان‌های اونس روز سه‌شنبه عمدتاً پیرامون مرز 1233 دلار انجام شد چرا که با وجود سودگیری دسته‌ای از معامله‌گران از اوج تقریباً سه‌ماهه سه‌شنبه، افزایشی‌های بازار همچنان قدرت را در دست داشتند. افزایشی‌های بازار در حالی روز سه‌شنبه قدرت‌نمایی می‌کردند که شاخص دلار رو به رشد بود. در این روز شاخص دلار دوباره از مرز 100 واحد گذشت تا اونس دو دلار ارزان شود. اونس روز چهارشنبه را با همان قیمت نهایی روز سه‌شنبه شروع کرد و بعد رو به افزایش گذاشت. این در حالی بود که رشد شاخص دلار در این روز هم ادامه داشت. نااطمینانی‌های سیاسی، در این روز هم یورو و بورس‌های اروپایی را تحت فشار گذاشت. در حالی که افت یورو با رشد دادن شاخص دلار به ضرر طلا تمام می‌شد، افت شاخص‌های سهام اروپایی به فلز زرد کمک می‌کرد. نگرانی‌های مربوط به سیاست‌های جنجالی ترامپ به خصوص ممنوعیت ورود مسلمانان هفت کشور به آمریکا موجب افزایش تقاضای امن سرمایه‌گذاری برای طلا شده ولی از سوی دیگر تشدید نگرانی‌ها نسبت به اوضاع سیاسی اروپا، موجب کاهش ارزش یورو در برابر دلار شده است. تحلیلگران «ساکسو بانک» در تازه‌ترین گزارش خود پیش‌بینی کردند که تشدید نگرانی‌های سیاسی در اروپا و آمریکا قیمت جهانی طلا را تا 1250 دلار در هر اونس افزایش خواهد داد. به گزارش سایت طلا به نقل از پایگاه اینترنتی «تریدینگ فلور»، قیمت جهانی طلا در حالی به روند صعودی خود ادامه داده است که نگرانی‌ها و نااطمینانی‌ها نسبت به سیاست‌های دولت ترامپ به شدت افزایش یافته است.

عملکرد مثبت سکه

در هفته‌های اخیر، نوسان در بازار ارز کاهش یافته است و دلار به نوسان خود در کانال 3800 تومان بازگشته است. به‌رغم کم‌نوسان بودن حرکت دلار، سکه روند افزایشی را پشت سر گذاشت. روز شنبه دلار به مواضع اخیر دولت آمریکا اعتنایی نکرد و زیر سطح 3850 تومان باقی ماند. این اتفاق در حالی رخ داد که شماری از معامله‌گران تصور می‌کردند دلار با توجه به ریسک ترامپ نوسانی جدی را تجربه کند؛ ولی بازار در اولین روز هفته فضایی عادی داشت و در مجموع دچار تنش فاحشی نشد. بی‌اعتنایی بازار به اخبار و جدی نگرفتن ترامپ در روز شنبه در کنار عرضه مساعد بازارساز از عواملی بودند که نوسان دلار را در این روز محدود نگه داشتند.

روز یکشنبه شاخص بازار ارز از کانال سکه تحریک شد. به گفته فعالان، شنبه‌شب سکه‌بازان در معاملات پشت خطی قیمت سکه را تا آستانه سطح یک میلیون و 200 هزار تومان بالا آوردند. در روزهایی که ترامپ نتوانست بازار داخلی ارز را هیجانی کند، انتظار نمی‌رفت محرک دیگری دلار را تکان دهد. با این حال قیمت دلار از 3865 تومان بیشتر نرفت. روز دوشنبه، قدرت‌نمایی خریداران سکه ادامه پیدا کرد تا این فلز گرانبها به بالاترین قیمت در 40 روز گذشته برسد. سکه تمام بهار آزادی که روز یکشنبه با رشد هشت هزارتومانی به قیمت یک میلیون و 200 هزار تومان رسیده بود، در سومین روز هفته با هشت هزار تومان افزایش دیگر به قیمت یک میلیون و 208 هزار تومان رسید. برخلاف هیجان بازار سکه، دوشنبه بازار ارز آرام بود و دلار بیشتر تمایل به کاهش قیمت داشت. دلار که در دو روز ابتدایی هفته دو افزایش متوالی را تجربه کرده و از سطح 3850 تومان عبور کرده بود، روز دوشنبه در مسیر کاهشی قرار گرفت.

روز سه‌شنبه، سکه و دلار برای دومین روز متوالی برخلاف جهت یکدیگر حرکت کردند. در سومین روز هفته، کاهش 15‌تومانی دلار اثری در قیمت سکه نداشت و فلز گرانبهای داخلی تا قیمت یک میلیون و 209 هزار تومان بالا رفت. حال آنکه شاخص ارزی با 15 تومان افت دیگر به قیمت 3835 تومان رسید. روز چهارشنبه، هیجان بازار سکه و دلار پایین آمد تا روند هر دو دارایی منفی شود. در پنجمین روز هفته، سکه تمام بهار آزادی پس از هفت افزایش متوالی اولین کاهش را تجربه کرد و به قیمت یک میلیون و 208 هزار تومان بازگشت. در این روز، روند بازار ارز مانند بازار سکه کم‌هیجان بود. در پنجمین روز هفته، دلار در بیشتر مقاطع روز در محدوده 3830 تومان نوسان کرد و خرید و فروش چندانی در بازار انجام نشد.

افت شاخص کل بورس

شاخص بورس تهران در هفته منتهی به 20 بهمن‌ماه با کاهش 622 واحدی به سطح 76 هزار و 792 واحد رسید. اخبار سیاسی در مورد تحریم‌های جدید موجب افت شاخص کل برای سومین هفته متوالی شده است. علاوه بر این، کاهش قیمت جهانی فلزات در پی افزایش اندک نرخ بهره بانک مرکزی چین و قطع گاز برخی پتروشیمی‌ها به دلیل سرمای هوا، احتمال معافیت مالیاتی برای افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌ها و عدم انتشار اوراق بدهی در بازار فرابورس، از مهم‌ترین اخبار هفته گذشته بوده‌اند. شاخص کل بورس تهران در هفته سوم بهمن‌ماه با افت هفتگی 8 /0‌درصدی روبه‌رو شد. بدین ترتیب رشد اندک شاخص کل در چهار روز اخیر هفته مورد بررسی نیز نتوانست افت 500 واحدی روز شنبه را جبران کند. در هفته مورد بررسی شاخص کل فرابورس با شدت بیشتری کاهش یافت و با افت 7 /1‌درصدی به 753 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز افت یک‌درصدی را تجربه کرد که خبر از افت در سهام‌های کوچک بازار می‌دهد. در میان صنایع کوچک بازار، گروه سایر معادن با افزایش حدود 8 /20‌درصدی در صدر بهترین عملکرد قرار داشت. پس از آن گروه محصولات چرمی با رشد 3 /11‌درصدی در رتبه دوم قرار گرفت. اما پس از این دو صنعت گروه بانکداری قرار داشت که در میان صنایع بزرگ بازار بهترین عملکرد را داشته است. گروه بانک‌ها در هفته مذکور بازدهی حدود 5 /2‌درصدی را ثبت کرد. پس از بازگشایی دو نماد بزرگ این گروه در هفته‌های گذشته و افت قابل توجه شاخص این صنعت، به نظر می‌رسد معاملات در این گروه به تعادل رسیده است. به‌طور مثال بانک تجارت که در هفته گذشته پس از ماه‌ها با 7 /33 درصد منفی بازگشایی شده بود، در هفته مورد بررسی توانست 11 درصد رشد کرده و بخشی از ریزش هفته گذشته خود را جبران کند. در مقابل، گروه لیزینگ با افت 3 /4‌درصدی بدترین عملکرد را در میان تمامی صنایع به خود اختصاص داده است. در میان صنایع بزرگ، گروه کانه‌های فلزی و فلزات اساسی به ترتیب افت 3 /3 و 3 /2‌درصدی داشته‌اند که عمدتاً تحت تاثیر رشد نرخ بهره در چین و قیمت‌های جهانی بوده است.

اخبار خوب، نتایج بد

در هفته گذشته، گروه خودرو نیز به‌رغم انتشار اخبار مثبت گوناگون پیرامون شرکت‌های مختلف این گروه، افت هفتگی 3 /1‌درصدی داشته است. ایران‌خودرو دیزل پس از چهار ماه در هفته مذکور بازگشایی شد و در ادامه با صف فروش سنگین 200‌میلیونی همراه بود. بر این اساس «خاور» پس از اعلام پیش‌بینی زیان 753 ریالی و شناسایی 968 ریال زیان در دوره 9‌ماهه و همچنین ارائه اطلاعیه شفاف‌سازی، در قیمت 1155 ریال با افت پنج‌درصدی و با صف فروش 221 میلیون سهمی بازگشایی شد. پیش‌بینی‌ها از این بازگشایی این بود که فضای گروه خودرو را تا حدودی منفی می‌کند؛ چرا که با توجه به هزینه‌های سنگین مالی این شرکت و تحقق کمتر از 50‌درصدی فروش در 9 ماه ابتدایی سال، «خاور» تا پایان سال جاری باید 700 میلیارد تومان سودسازی داشته باشد و این در حالی است که بر اساس پیش‌بینی‌های ارائه‌شده، شرکت ایران‌خودرو دیزل امکان کسب 100 میلیارد تومان سود تا پایان سال مالی را دارد. شرکت ایران‌خودرو طی اطلاعیه‌ای اعلام کرده 14 درصد از سهام شرکت بیمه پارسیان و 16 درصد از سهام شرکت گسترش سرمایه‌گذاری ایران‌خودرو را به قیمت 375 و 700 تومان به فروش خواهد رساند. قیمت پیشنهادی از قیمت‌های سهام دو شرکت بالاتر است. به گفته مدیرعامل سایپا قرارداد با شرکت سیتروئن به زودی امضا خواهد شد. او همچنین گفته محصولات برلیانس به صورت کامل به پارس‌خودرو محول شده و تمرکز شرکت سایپا بر روی تولید محصولات جدید خواهد بود. محصولات مشترک با سیتروئن تا پایان 2017 وارد بازار خواهند شد. مدیرعامل سایپادیزل از افزایش همکاری این شرکت با رنو و ولوو خبر داده و فروش سهام این شرکت به ولوو را منتفی دانسته است. کامیون‌های رنو از مردادماه وارد بازار ایران خواهند شد. در هفته منتهی به 20 بهمن‌ماه، رئیس انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک از دپوی ۱۵۰ میلیون مترمربع کاشی در کارخانجات خبر داده و گفته تقاضا به شدت کاهش یافته است. شاخص این گروه در هفته مذکور 8 /0 درصد رشد داشته است. در هفته گذشته اخباری در مورد اوراق بدهی منتشر شد. مدیرعامل فرابورس گفته پذیره‌نویسی جدیدی برای اوراق بدهی دولتی از طریق این بازار وجود نخواهد داشت و با توجه به بودجه سال 1396 کشور به بانک مرکزی اجازه داده شده تا بازارگردان اوراق مشارکت دولتی در بازار بین‌بانکی باشد. نرخ موثر این اوراق در بازار بالای 25 درصد است در حالی که برخی کارشناسان معتقدند این نرخ سبب به هم خوردن تعادل بازارهای پول و سرمایه شده است. علاوه بر این، معاونت نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس از احتمال تمدید مهلت معافیت مالیاتی با استفاده از قانون تجدید ارزیابی دارایی‌ها و انتقال به حساب سرمایه به مدت یک سال دیگر خبر داد. او گفت این پیشنهاد در کارگروه شورای اقتصاد مطرح شده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد در 10‌ماهه نخست امسال بیش از چهار میلیون و 400 هزار تن شمش و تولیدات فولادی صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد 45‌درصدی داشته است. در خبری دیگر از صنعت فولاد، تعرفه واردات برخی محصولات ورق فولادی از 20 به 10 و برخی از 15 به 5 درصد کاهش یافته است.

تازه‌وارد بازار

روز یکشنبه 10 درصد از سهام شرکت گروه دارویی برکت توسط شرکت گروه توسعه اقتصادی تدبیر در بازار دوم بورس عرضه شده است. این عرضه اولیه چهارمین عرضه اولیه به روش ثبت سفارش یا همان بوک بیلدینگ بود. در روز عرضه اولیه، بخش عمده معاملات در سقف قیمتی یعنی 240 تومان انجام شد ولی در روزهای بعدی معاملات افزایش عرضه موجب کاهش قیمت سهام شرکت شده است. از نکات قابل توجه این عرضه اولیه، خرید بیش از 99‌درصدی سهام «برکت» توسط معامله‌گران حقیقی بازار بود. این در حالی است که 50 درصد از میزان عرضه اولیه این شرکت از سوی شرکت سرمایه‌گذاری تدبیر، از زیرمجموعه‌های گروه توسعه اقتصادی تدبیر (مالک «برکت») مورد تعهد خرید قرار گرفته بود اما تمام سهام از سوی بازار خریداری شد. این شرکت سود هر سهم سال مالی جاری را 28 تومان بر سهم برآورد کرده است. برکت سهامدار 61 درصد هلدینگ البرز است.