بنزین تهاتر کنیم

صحبت از آلودگی هوا که می‌شود، متهم ردیف اول بنزین است. البته متهمی است که به راحتی می‌توان نام آن را به زبان آورد چرا که در موارد متعددی سهم خود را در آلودگی اثبات کرده است. شبکه کانون‌های تفکر ایران یکی از مراکزی است که در این میان تحقیقات متعددی در خصوص سلامت بنزین انجام داده است. محمد روئینا مدیر گروه نفت و انرژی این شبکه معتقد است می‌توان بنزین را تهاتر کرده و آن را وارد کرد. وی معتقد است بنزین در یک بازه دوهفته‌ای در دولت دهم از نوع پیرولیز و ناسالم بوده است. با این حال، صحبت‌های مقامات سازمان محیط‌زیست در خصوص آلودگی بنزین فعلی را رد می‌کند. گفت‌وگوی تجارت فردا را با این عضو شبکه کانون‌های تفکر ایران در ادامه می‌خوانید.

اولین سوالی که می‌خواهم مطرح کنم این است که آیا در زمانی که بحث تولید بنزین در واحدهای پتروشیمی مطرح شده بود، شما هم نظرات کارشناسی خود را ارائه می‌کردید و سلامت آن را بررسی کرده بودید؟

دو مساله را باید در همین ابتدا به صورت شفاف توضیح دهم. اولین مساله تاریخچه استفاده از اکتان‌افزای تولیدشده در واحدهای پتروشیمی است. تاکنون چیزی که با نام اکتان‌افزا در واحدهای پتروشیمی تولید شده، تحت عنوان ریفورمیت و بنزین پیرولیز استفاده شده است. بازه زمانی استفاده از بنزین پیرولیز که خود بخش اندکی از اکتان‌افزای تولیدی توسط پتروشیمی‌ها بوده است به مدت دو هفته و در سال 89 بوده است. اکتان‌افزای تولیدی پتروشیمی‌ها نیز به دو طریق تامین می‌شده است. اولین راه ریفورمیت تولیدی توسط پتروشیمی‌های بوعلی، بندر امام و برزویه بوده است. در حقیقت اکتان‌افزا تنها بنزین پیرولیز نبوده. سهم هریک از این واحدهای پتروشیمی به ترتیب 70، 25 و 5 درصد بود. کل تولید اکتان‌افزای پتروشیمی (که بخش اندکی از آن بنزین پیرولیز و مابقی ریفورمیت بوده) 15 تا 17 میلیون لیتر بنزین بوده است. در همان زمان نیز مرکز ما به‌عنوان یک اتاق فکر، هشدارهایی را در خصوص استفاده از بنزین پیرولیز به‌عنوان اکتان‌افزا داد. در حقیقت استفاده از این نوع بنزین خطرناک بود چرا که بنزن 75 درصد برای بنزین پیرولیز ثبت شده بود.

حتی اخیراً نیز سندهایی ارائه شده که در هشدارهای استفاده از بنزین پیرولیز، خطر سمی بودن استنشاق آن هم عنوان شده است...

این درست همان هشداری است که پیش از این نیز مرکز ما آن را اعلام کرده بود. صحبتی که مطرح می‌کردیم این بود که تنها دو هفته از این نوع بنزین استفاده شده اما در همین مدت کوتاه هم نباید از آن استفاده می‌شد. مساله دیگری که در آن زمان به سراغ بررسی آن رفتیم، ریفورمیت تولیدی در واحدهای پتروشیمی بود که تنها معادل یک‌دهم کل بنزین تولیدی بود. هر ماده تولیدی شاخص‌های معینی برای تایید سلامت در اختیار دارد. در مورد ریفورمیت نیز وضع به همین صورت بود. در این میان برای بررسی سلامت ریفورمیت باید چهار شاخص از جمله میزان اکتان، گوگرد، بنزن و آروماتیک بررسی می‌شد. نتیجه نهایی نیز حاکی از سلامت ریفورمیت برخی از پتروشیمی‌ها بود. البته در این میان استانداردهای جهانی برای بنزین وجود دارد اما برای ریفورمیت استانداردی وجود ندارد. به قطع می‌توان گفت سلامت این نوع ریفورمیت به میزان ریفورمیت تولیدی در پالایشگاه‌هاست. هرچند که با آغاز به کار دولت یازدهم، سازمان محیط زیست هشدارهایی را در این زمینه داده بود. اما گزارش‌هایی که این سازمان ارائه کرده بود به هیچ عنوان تمام واقعیت نبود.

با وجود تمام مواردی که به آن اشاره کردید، در شرایط فعلی کسری حدود پنج میلیون لیتری برای بنزین داریم. شما به‌عنوان یک مرکز تحقیقاتی، موافق واردات بنزین هستید یا خیر؟

به چند شرط،‌ با واردات بنزین در شرایط کنونی مخالفتی نداریم. اولین مساله این است که بنزین وارداتی باید حتماً یورو 4 باشد. دومین مساله روشن شدن سلامت ریفورمیت تولیدی برخی از پتروشیمی‌ها - به‌عنوان مثال پتروشیمی نوری- است که می‌توان از آنها برای تولید بنزین پاک استفاده کرد. این بدان خاطر است که اگر زمانی تحریم‌ها دوباره اوج گرفت، بتوان فضای روانی جامعه را برای استفاده دوباره از چنین ریفورمیتی فراهم کرد. البته نکته مهم دیگر این است که در مبادلاتی که به صورت واردات انجام می‌شود، باید از تهاتر استفاده کرد. در حقیقت نظر ما به‌عنوان یک مرکز تحقیقاتی این است که در شرایط تحریم لازم است که مبادلات به صورت تهاتر صورت گیرد.