روایتی از کاهش تقاضا در بازار میوه

همه‌ساله با آغاز فصل بهار قیمت بسیاری از محصولات روند کاهشی به خود می‌گیرد، امسال برخلاف سال‌های گذشته میوه و برخی انواع سبزی و صیفی در روزهای پایانی سال گذشته و نیمه نخست فروردین‌ماه امسال افزایش یافت. در سال گذشته هر‌چه به پایان سال نزدیک‌تر می‌شدیم، حجم توزیع افزایش پیدا می‌کرد و همراه با تقاضای بازار حرکت می‌کردیم. این در حالی بود که همه میوه‌های ذخیره‌شده در نزدیک‌ترین نقطه‌ای که باید به دست مصرف‌کننده برسد، نگهداری شد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به بازارهای هدف منتقل شود. خوشبختانه با تولید انبوه میوه، افزایش قیمت قابل چشمگیر یا کمبودی در بازار در روزهای پایانی سال گذشته مشاهده نشد. برای سال پیش‌رو هم اگر عوامل طبیعی از جمله تگرگ و سرمازدگی و توفان رخ ندهد، روند تولید بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده هرساله، افزایش پیدا می‌کند. پیش‌بینی می‌شود با توجه به سرمازدگی مرکبات و واردات انجام‌نشده همچنان تولید جوابگوی مصرف باشد و تا آخر اردیبهشت‌ماه وضعیت بازار محصولات میوه و تره‌بار با قیمت منطقی‌تر و متعادل‌تری رو‌به‌رو شود. این در حالی بود که ذخیره میوه‌هایی همچون سیب و پرتقال بیشتر از مصرف عرضه شد. پرتقال و سیب را نمی‌خرند و در واقع مصرف‌کننده‌ها بیشتر با توجه به فصل سال به دنبال میوه‌های نوبرانه هستند. در واقع تقاضای مردم برای سیب و پرتقال به دلیل اینکه فصل آن گذشته و طعم و مزه آن متفاوت است، کاهش پیدا کرده و منتظر میوه‌های نوبرانه از جمله زردآلو، گیلاس، شلیل، هلو و شبرنگ هستند که از 20 اردیبهشت‌ماه وارد بازار خواهد شد. البته افزایش قیمت محصولات نوبرانه در بازار تا حدی طبیعی به نظر می‌رسد و هر چه عرضه آن محصول افزایش می‌یابد قیمت نیز متعادل می‌شود.

بعد از عید و مساله اجرای فاز دوم قانون هدفمندی رفته‌رفته مردم درآمد با خرج‌شان را مدیریت می‌کنند تا در آخر ماه مشکل کمبود نقدینگی نداشته باشند، به همین دلیل می‌شود تا حدودی این کاهش تقاضا در بازار را نیز به انتظار مردم از آینده مربوط دانست. در شرایط فعلی هم بیشتر خریدها از سوی مجالس صورت می‌گیرد اما به‌هرحال تقدم عرضه بر تقاضا (به این شدت) برای اولین بار است که در سال جاری اتفاق افتاده است. در واقع با وجود اینکه از نیمه اردیبهشت‌ماه به مرور زمان تا نیمه شهریورماه تولید انبوه داریم اما چون برخی از ذخایر و میوه‌های نوبرانه آسیب دیده است، ممکن است قیمت‌ها بالا رود. همچنین برای سیب‌زمینی یکی از دلایل افزایش قیمت‌ها «کاهش سطح‌ کشت» است، از دیگر دلایل افزایش قیمت آن می‌توان به «صادرات بی‌رویه» اشاره کرد. در این میان قیمت سیب‌زمینی تا حدودی پایین آمده و انتظار می‌رود در دو هفته آینده شاهد افت قیمت این محصول پرمصرف باشیم. تولید شهر «گرگان» که اولین تولید ارزان سیب‌زمینی نیز هست به زودی وارد بازار و به قیمت ارزان‌تری عرضه می‌شود. این در حالی بوده که در دو سال گذشته کاشت بیش از حد و تقاضای کم مصرف‌کنندگان باعث شد سیب زمینی به نازل‌ترین قیمت فروخته شود و به همین دلیل کشاورزان به سمت جایگزین کشت خیار، هندوانه و گوجه رفتند. همچنین بخشی از مرکبات ذخیره‌شده در انبارها باقی مانده و قیمت آن نیز افت کرده است و تقاضای لازم نیز در بازار وجود ندارد اما به هر حال این مرکبات در حال ورود به بازار است و مدت زیادی نیز نمی‌توان آنها را نگه‌ داشت.

در پایان باید به این نکته اشاره کنم که باید یک کارگروه انتخاب کنیم و تمامی مسائل مربوط به کاشت، داشت و برداشت را ریشه‌یابی کنیم، هر کجا که نفع مصرف‌کننده و کشاورز آنجا باشد دولت باید وارد شود و مشکل حل شود.