فشار از دو سو

«زانی مینتون بدوز» دبیر بخش تجارت اکونومیست، سالی بی‌ثبات را برای کسب و کار جهانی پیش‌بینی می‌کند.
انقلاب دیجیتال تقریباً همه شرکت‌ها در همه صنایع را دستخوش تحول کرده یا در حال دگرگونی آن است. هیچ مدیر اجرایی نمی‌تواند تهاجم محاسبات سیار (mobile computation)، داده‌های حجیم، هوش مصنوعی و فناوری‌های مشابه آن را نادیده بگیرد. این فناوری‌های نو قول بهره‌وری‌های عظیم را می‌دهند اما در عین حال تهدیدی از سوی نوکیسگان و تازه‌واردان «سیلیکون وَلی» برای شرکت‌ها به وجود می‌آورند.
تا اینجا، این تلاطم و آشفتگی در پس‌زمینه‌ای که به طور غیرمعمول آرام بوده صورت گرفته است. اقتصاد جهانی کساد، اما نسبتاً باثبات بوده است: GDP جهانی تقریباً همان نرخ (پایین) حدوداً سه درصد رشد در سال را از سال ۲۰۱۲ داشته است. نوسانات بازار مالی کم بوده و قیمت‌های سهام تقریباً سیر صعودی داشته‌اند.
رشد کند معمولاً خبر خوبی برای بنگاه‌های کسب و کار نیست، اما ثبات اقتصادی فراگیر به شرکت‌ها جهت رویارویی با تنش‌های ناشی از فناوری کمک کرده است. به جای گرفتن تصمیمات دشواری در ارتباط با صرف سرمایه در صنایعی که در حال تغییرات پرسرعت‌اند، مدیران اجرایی سودشان را جهت بازخرید سهام خودشان سرمایه‌گذاری کرده‌اند. در آمریکا، سرعت چنین بازخریدهایی رکورد نرخ سالانه ۵۰۰ میلیارد‌دلاری را در اواسط ۲۰۱۴ شکست. سودهای شناور نیز باعث افزایش ادغام و تصاحب (Mergers and Acquisitions) شرکت‌ها شده است. محتمل است که ارزش این معاملات از سه تریلیون دلار در سال ۲۰۱۴ رد شود، چرا که شرکت‌ها از شرکت‌های رسانه‌ای تا شرکت‌های مراقبت بهداشتی سعی می‌کنند با خرید یکدیگر موقعیت خود را در این دوره پرتلاطم فناوری حفظ کنند (یا اینکه در مورد شرکت‌های آمریکایی مالیات بر درآمد خود را کاهش دهند).

فشار از دو سو
در سال ۲۰۱۵، این تاثیر یاری‌رسان خاتمه می‌یابد. روسا نمی‌توانند روی ثبات بازار مالی به عنوان سپری برای رویارویی با تغییر و تحولات صنعت‌هایشان حساب باز کنند چراکه حتی در صورت بدتر شدن تحولات اقتصاد خرد، محیط کلان خارجی تغییرات بیشتری خواهد داشت.
انقلاب دیجیتال سرعت بیشتری خواهد گرفت. تا آخر سال ۲۰۱۶، حدود 5/4 میلیارد نفر در مقایسه با 8/2 بیلیون نفر امروز، گوشی هوشمند خواهند داشت. تا سال ۲۰۱۶، نصف کل پولی که شرکت‌ها بر روی فناوری اطلاعات خرج می‌کنند بر روی رایانش ابری
(Cloud Computing) صرف خواهد شد. شغل‌های بیشتری جابه‌جا و تغییر خواهد کرد. شرکت سانفرانسیسکویی «یوبر» که موجب تغییر در تاکسی‌سرویس‌های شهرهای مختلف در سراسر دنیا شده است، امروز حدود هفت هزار راننده در شهر لندن دارد؛ انتظار می‌رود اوایل سال ۲۰۱۶ این تعداد به ۴۲ هزار راننده برسد.
در همین حال کسب و کارها با مشکلات معمولی دیگری نیز در سال ۲۰۱۵ دست و پنجه نرم می‌کنند چرا که قیمت سهام، نرخ‌های سود و ارز همه نوسان بیشتری خواهند داشت. یکی از دلایل بی‌ثباتی، شکاف در رشد خواهد بود: آمریکا و انگلستان در حالی وارد سال ۲۰۱۵ می‌شوند که اقتصادشان در حالت نسبتاً خوبی قرار دارد و روسای بانک‌های مرکزی‌شان امیدوارند افزایش نرخ سود را شروع کنند. اتحادیه اروپا، ژاپن و بسیاری از اقتصادهای نوظهور سال ۲۰۱۵ را با رشد کم یا حتی منفی شروع خواهند کرد. محتمل است «بانک مرکزی اروپا» و «بانک ژاپن» هر دو سیاست‌های پولی محافظه‌کارانه‌تری را در پیش گیرند. این شکاف رشد و نرخ بهره باعث افزایش نرخ دلار در برابر یورو و ین خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود در یک زمان از سال ۲۰۱۵ نرخ تبدیل یورو و دلار یکی بشود.
دلار قوی‌تر و رشد کند در اقتصادهای نوظهور قیمت سهام را نیز مورد هدف قرار می‌دهد (۴۰ درصد سود شرکت‌های عضو بازار بورس آمریکایی S&P 500 از خارج از کشور به دست می‌آید). و همچنان که ثبات سابق دچار تزلزل می‌شود سرعت بازخرید سهام و سرعت ادغام و تصاحب کاهش می‌یابد. بازار مالی پرنوسان خواهد بود. سرمایه‌گذاران برخلاف آنکه در سال‌های گذشته به هیجانات و تلاطم‌ها بی‌اعتنایی می‌کردند، از این پس به اخبار بد واکنش تندی نشان خواهند داد.
البته همه شرکت‌ها به یک ‌اندازه مورد آسیب قرار نخواهند گرفت. به طور اخص آنهایی که در اقتصادهای نوظهور هستند سال سختی خواهند داشت، هم با مشکل رشد کُند و هم با مشکل دلاری قوی‌تر دست و پنجه نرم خواهند کرد. همین‌طور آنها به واسطه فناوری مورد تهاجم قرار خواهند گرفت، چرا که اتوماسیون و خودکار کردن سیستم‌ها مزیت نیروی کار ارزان را کاهش خواهد داد.
شرکت‌های اتحادیه اروپا نیز در شرایط سختی خواهند بود. سیاستمداران منازعه خواهند داشت و کار کمتری برای اقتصادی که در حال رکود و فروکش است، خواهند کرد. با پیشرفت فناوری، قانونگذاران قید و بندهای بیشتری در سر راه تلاش و تکاپوی شرکت‌ها خواهند گذاشت. به شکل خجالت‌آوری، شاهد پیشرفت جزیی‌ای در یکپارچه کردن بازار خدمات دیجیتال خواهیم بود. به جای آن، صاحبان قدرت رقابت اروپایی، شرکت‌های بزرگ مهندسی را بررسی سختگیرانه‌تری خواهند کرد. کسب و کارها مسیر آسانی را طی سال‌های گذشته طی نکرده‌اند. هدایت کردن شرکت‌ها در زمان انقلاب فناوری آزماینده است حتی اگر بازار مالی مهربان و نرم باشد. اما، هدایت کردن شرکت‌ها زمانی که فشار از دو سو باشد سخت‌تر است. برای دشوارترین سال کسب و کار جهانی از زمان رکود 2009-2008 آماده شوید.