شناسه خبر : 363 لینک کوتاه
تاریخ انتشار:

جمشید پژویان از شورای رقابت کناره‌گیری کرد

حاشیه‌های یک اقتصاددان

پژویان که چهار سال از جنجالی‌ترین دوره حضور خود در دولت را به دفاع سرسختانه از حذف یارانه‌ها و اصلاح قیمت‌ها در اقتصاد ایران سپری کرد، این روزها از اجرای اشتباه این قانون سخن می‌گوید و معتقد است دولت قبل، برای اجرای درست تئوری‌هایش اصطلاحاً «این کاره» نبوده است و‌الا نتیجه اجرای ایده‌های او نسخه درمان اقتصاد بیمار ایران است.

index:1|width:50|height:50|align:left علی حق/روزنامه‌نگار اقتصادی
پروفسور خوش‌پوش‌ و خوش‌صدای اقتصاد ایران که ساکن محله اعیان‌نشین قیطریه است، جنجال‌آفرینی خود را با اعتراض به اینکه نه صندلی دارد و نه اتاق، آغاز کرد. جمشید پژویان که در پایان نیمه اول سال جنجالی 88 و با حکم محمود احمدی‌نژاد به عنوان رئیس شورای تازه‌تاسیس رقابت، منصوب شده بود، از اولین جنجال‌آفرینی رسانه‌ای خود، نتیجه گرفت و در شهرک غرب و ساختمان سازمان خصوصی‌سازی، دفتر و دستکی برای خود دست و پا کرد. دستکی که به سرعت پر شد از گزارش‌های جنجالی. در گام اول و در فضایی که هنوز ابهام‌هایی در خصوص واگذاری شرکت مخابرات ایران به بخش شبه‌دولتی وجود داشت، پرونده بررسی دوباره این واگذاری را گشود. پرونده‌ای که حاصل آن تنها چندین گفت‌وگوی رسانه‌ای مردم‌پسند بود. گفت‌وگوهایی که با این عنوان‌ها: «واگذاری سهام مخابرات به متقاضیانی که داشت، اشتباه بود» یا «سهام مخابرات در شرایط غیر‌رقابتی واگذار شد» خبرساز شد؛ اما وعده او در خصوص احتمال ابطال این واگذاری با این عنوان رسانه‌ها فروکش کرد: «ابطال واگذاری مخابرات هزینه سنگینی دارد». پژویان سکوت خود را این بار با حمله به واگذاری سهام شرکت‌های خودروسازی سایپا و ایران‌خودرو شکست. او با ارسال نامه‌ای به بورس اعلام کرد در صورت خرید بلوک‌های 18درصدی ایران‌خودرو و سایپا توسط زیرمجموعه‌های این دو شرکت، مانع از قطعی شدن معامله این دو بلوک خواهد شد. بدین ترتیب او پروژه دیگری را کلید زد که به دلیل انتقادهای عمومی از عملکرد این دو قطب انحصاری تولید خودرو و نیز گشایش پرونده‌ای در مجلس در خصوص تخلفات مالی در سایپا و برخی انتصاب‌های شبهه‌دار در آن، به نظر می‌رسید قرار است از پژویان قهرمان ملی بسازد. اما مدتی بعد به دنبال حسن ختامی برای این پروژه گشت و آن را با این جمله «تخلفی در واگذاری سهام خودروسازی‌ها صورت‌نگرفته» پایان‌بندی کرد. استاد صاحب کرسی بخش‌ عمومی مدتی بعد بار دیگر به پرونده مخابرات رجعت کرد؛ اما این بار منتقد افزایش تعرفه مکالمات تلفن بود و به جنگ اپراتورها رفت. پژویان در این جنگ ناچار به پذیرش شکست شد و در نهایت اعلام کرد افزایش تعرفه تلفن ثابت قانونی است.

...و باز هم عقب‌نشینی
شوک قیمتی خودرو در سال 1391 و نا‌رضایتی گسترده مشتریان برای رئیس شورای رقابت همچون غریوی بود که او را به حمله دیگری فرا‌می‌خواند. زمانی که خودروسازان داخلی پس از دوره کاهش عرضه، اقدام به افزایش رسمی قیمت‌ها کردند، او با این شعار که افزایش قیمت خودرو غیرقانونی است، محبوب قلب میلیون‌ها ایرانی شد و امیدهای بسیاری را برای کاهش قیمت‌ها برانگیخت. پژویان بحث کاهش قیمت‌ها را به شورا کشاند و مقابل سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و وزارت صنعت، معدن و تجارت قد علم کرد. او به مردم وعده داد که قیمت‌های جدید خودرو را در آغاز سال 92 اعلام می‌کند. زمانی که محمود احمدی‌نژاد در گفت‌وگویی تلویزیونی به صراحت در انتقاد از افزایش بهای خودرو جمله تاریخی «پراید کیلویی چند؟» را بیان کرد، به نظر می‌رسید که این بار رئیس شورای رقابت با جلب حمایت تلویحی رئیس‌جمهور، گام‌های نهایی موفقیت را طی می‌کند. او بالاخره پس از شش ماه کشاکش از فرمول جدید قیمت‌گذاری خودرو رونمایی کرد، فرمولی که در نهایت حکم بر افزایش قیمت‌ها داد. این بار هم او ناگزیر شد در مقابل خودروسازان، دولت و سازمان حمایت عقب‌نشینی کند.

بازگشت به دانشگاه
پژویان پس از مختومه شدن طولانی‌ترین پرونده جنجالی خود، ترجیح داد خود را بار دیگر سرگرم بررسی پرونده یک واگذاری کند. او اعلام کرد واگذاری هلدینگ خلیج فارس غیرقانونی و باطل است. حکمی که بازار سهام را به هم ریخت. رئیس شورای رقابت معتقد بود واگذاری پتروشیمی‌ها در قالب هلدینگ خطا بوده است. این تنها جنجال او بود که به عقب‌نشینی منتهی نشد. بلکه او که دیگر به نظر می‌رسید از حمله‌های بی‌نتیجه‌اش خسته شده، از ادامه کار انصراف داد. او در آذرماه سال جاری از سمت ریاست شورای رقابت استعفا کرد. استعفای او که همزمان با اوج گرفتن حاشیه‌های واگذاری هلدینگ خلیج فارس بود، این شائبه را به وجود آورد که ادعاهایش پیرامون این واگذاری سبب‌ساز کناره‌گیری او از ریاست شورای رقابت شده است اما او این شایعه را رد کرد و گفت فشار دولتی‌ها او را مجبور به استعفا کرده است. استعفایی که مورد پذیرش قرار گرفت و رضا شیوا با حکم حسن روحانی، رئیس دولت تدبیر و امید، جایگزین پژویان شد. بدین ترتیب او فعلاً پس از همکاری با سه رئیس‌جمهور، به دانشگاه علامه طباطبایی و واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد بازگشته است.
جمشید پژویان نخستین بار در همکاری با دولت هاشمی‌رفسنجانی، اقتصاددانی مدافع دولت لقب گرفت و نامش بر سر زبان‌ها افتاد. او که به تازگی به کرسی استادی بخش‌ عمومی در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی رسیده بود، پروژه‌ای تحقیقاتی را برای دفاع از دولت سازندگی به پایان برد. در قالب این پروژه، پژویان، خط فقر را محاسبه کرد. مطالعاتی که نشان می‌داد، عدالت اجتماعی در پی اجرای سیاست‌های اقتصادی دولت هاشمی‌رفسنجانی بهبود یافته است. اما نتایج این پژوهش، برخلاف جهت افکار عمومی و کارشناسی غالب بود. در آن زمان شایع شد که او برای انجام این پروژه 10 میلیون تومان دریافت کرده و همین رقم قابل ملاحظه در آن زمان، نتیجه تحقیق را دلخواه دولت کرده است. شایعه‌ای که هیچ‌گاه از سوی پژویان تایید نشد و او در نشست‌های متعدد دانشگاهی از روش علمی تحقیق خود دفاع کرد. پدر اقتصاد بخش‌ عمومی در ایران در طول هشت سال دولت محمد خاتمی، دست به کار اصلاح قانون مالیات‌ها شد. در این دوره او بیشتر مشاور ارشد مالیاتی دولت بود. دوره‌ای که در پی تاسیس دانشکده اقتصاد واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد، سخت سرگرم آموزش دانشجویانی همچون شمس‌الدین‌حسینی هم بود. فردی که در دولت بعد، یعنی دولت محمود احمدی‌نژاد از مشاغلی همچون روابط عمومی سازمان مدیریت ‌و برنامه‌ریزی و وزارت نیرو به کرسی وزارت امور اقتصادی و دارایی صعود کرد. استاد راهنمای پایان‌نامه دکترای وزیر اقتصاد به سرعت بدل به تئوریسین یکی از جنجالی‌ترین طرح‌های محمود احمدی‌نژاد یعنی هدفمندسازی یارانه‌ها شد. طرحی که قانون و از روزهای پایانی آذرماه سال 1389 اجرا شد. اما پژویان که چهار سال از جنجالی‌ترین دوره حضور خود در دولت را به دفاع سرسختانه از حذف یارانه‌ها و اصلاح قیمت‌ها در اقتصاد ایران سپری کرد، این روزها از اجرای اشتباه این قانون سخن می‌گوید و معتقد است دولت قبل، برای اجرای درست تئوری‌هایش اصطلاحاً «این کاره» نبوده است و‌الا نتیجه اجرای ایده‌های او نسخه درمان اقتصاد بیمار ایران است. در واقع بار دیگر او در پی افزایش انتقادها از نتایج منفی اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، گامی به پس نهاده و در تلاش است تا خوشنامی علمی خود را بازیابد. به هر حال پژویان 68‌ساله 20 سال است که پروفسور اقتصاد بخش‌ عمومی است، گرایشی که شاید ریشه اصلی گره خوردن او با دولت باشد. حالا هم باید منتظر ماند و دید که آیا او همچون دوره ریاست‌جمهوری محمد خاتمی کمی به حاشیه خواهد رفت یا با در انداختن طرحی نو در دولت هفتمین رئیس‌جمهور و اصلاح قانون هدفمندسازی یارانه‌ها حضور پررنگی خواهد داشت؟

دراین پرونده بخوانید ...

دیدگاه تان را بنویسید

 

پربیننده ترین اخبار این شماره

پربیننده ترین اخبار تمام شماره ها