تلفن همراه آقای رئیس کل

تلفن همراهم زنگ می‌زند، شماره‌ای نمی‌افتد، کنجکاو می‌شوم آن سوی خط کیست، وقتی صدایش را می‌شنوم غافلگیر می‌شوم، صدای دکتر ولی‌الله سیف رئیس بانک مرکزی است، دوست خوبی که هرازگاهی گپ و نشست‌های خوبی با هم داشتیم، وقتی به این سمت منصوب شد از اینکه زنگی بزنم و تبریکی بگویم اجتناب کردم، بسیار کم دوستانی که سمت می‌گیرند با تماس من روبه‌رو می‌شوند، گرفتاری آنها را می‌فهمم، حال و احوالی می‌کند و می‌گوید باید هم را ببینیم، کمتر کسی را مثل او اهل مشورت و نقد‌پذیر باشد می‌شناسم. فرصت را غنیمت می‌یابم و می‌گویم بازتاب حرف‌هایتان در مورد نرخ ارز در میان مردم مثبت نبود و شاید منفی هم باشد، مثل همیشه با خنده‌ای حرف درست را می‌پذیرد و می‌گوید در میان صنعتگران و تولیدگران در پاسخ به نگرانی‌های آنها این حرف زده شد، بر آن نمی‌شود گفته خود را توجیه کند، می‌گوید حفظ ارزش پول تنها در ثبات اقتصادی ممکن می‌شود، شوک‌ها و تلاطم‌ها به خاطر بی‌ثباتی، تصمیم‌گیری را برای عاملان اقتصادی ناممکن و سخت می‌کند و در نهایت اقتصاد را دچار آشفتگی می‌سازد، برای کاهش تورم باید تولید را شتاب داد و بعد از این اقدام به صورت طبیعی هم اشتغال بالا می‌رود و طرف تقاضا هم فربه می‌شود. با کاهش تورم امکان به روز کردن نرخ سود بانکی ممکن و از این طریق ارزش پول ملی هم واقعی می‌شود. چنین اقدامی از تلاطمات بحران‌ساز نیز پیشگیری می‌کند. از اینکه دکتر سیف و نه رئیس کل بانک مرکزی تماس گرفت ذوق‌زده شدم، چرا که سخت دوست‌اش دارم. باید خاطراتم را از او قلمی کنم، سمت‌ها وقتی فاصله بین آدم‌ها به وجود نمی‌آورد یعنی فضا دارد انسانی‌تر می‌شود و تنها در این فضا امکان حل مشکلات فراهم می‌شود، سیف بر‌خلاف چهره رسانه‌ای‌اش بسیار خوش‌مشرب است و اعتماد به نفس‌اش در مرز فروتنی پیش می‌رود و فربه‌تر می‌شود. ارز در ایران تنها کالایی مانند کالاهای دیگر نیست بلکه نماد ارزانی و گرانی در کشور شده است، مردم و حتی نخبگان هر موفقیت سیاسی، اقتصادی و حتی اجتماعی را با بالا رفتن و پایین آمدن آن می‌سنجند، این رابطه عمیق سخن گفتن در مورد ارز را مخاطره‌آمیز می‌کند، این نشان می‌دهد اقتصاد ما به شدت با در‌آمدهای نفتی گره خورده است و اگر بر آنیم از استرس نوسانات دلار، یورو و... رها شویم باید با تولید ثروت و متنوع کردن درآمدهای ملی از یک سو نیاز به کالا با مارک‌های خارجی را کم کنیم و از سوی دیگر صادرات غیر‌نفتی را آنقدر فربه کنیم که بتوانیم تعادلی در واردات و صادرات ایجاد کنیم، این رویا وقتی تحقق می‌یابد که ثبات در نرخ ارز به وجود آید فارغ از آنکه نرخ چه باشد. زیرا اگر چشم‌انداز نرخ ارز قابل پیش‌بینی باشد عاملان اقتصادی خود را با آن تطبیق می‌دهند اما اگر آینده کدر باشد کسی نمی‌تواند با خیال راحت برنامه‌های خود را جلو ببرد. به نظر می‌رسد دولت روحانی خواهد توانست با تقویت تیم رسانه‌ای این مهم را به سرانجام برساند. باید به مردم گفت تقویت پول ملی از طریق نرخ‌گذاری دستوری به دست نمی‌آید. اگر امروز ارزش دلار بالا رفته محصول تحریم نیست محصول ساختار اقتصاد معیوبی است که سال‌ها گرفتار آن بوده‌ایم. تحریم فقط موجب شد این واقعیت پنهان خود را به ما نشان دهد. بد نیست بگویم تحریم آیینه شفاف شد تا چین و چروک‌ها را بهتر ببینیم. بنابراین حتی اگر تحریم برداشته شود ایراد به‌جای خودش باقی است. دلارهای نفتی فقط عیب‌ها را می‌پوشاند بر‌طرف نمی‌کند. با دکتر سیف قرار گذاشتم تا گفت‌وگویی صریح و بی‌پرده در مورد مسائل مهم حوزه بازار پول و ارز داشته باشم. اگر گفت‌وگو انجام شد، همین‌جا در تجارت فردا منتشرش می‌کنم.