چرا خودرو ارزان نمی‌شود

با نهایی شدن توافق وین تصوری در ذهن مردم شکل گرفته که گویی به زودی برخی برندهای معتبر و جهانی صنعت خودرو با دو خودروساز بزرگ کشور قراردادهایی را به امضا خواهند رساند و محصولات جدیدی را تولید و به بازار عرضه می‌کنند. مردم گمان می‌کنند حال که ایران و گروه 1+5 به توافق رسیده‌اند وضعیت به گونه‌ای خواهد شد که مانند اواسط دهه 80 می‌توانند پراید را با قیمت هفت میلیون و پژو 206 را با قیمتی حدود 12 میلیون تومان خریداری کنند، غافل از آنکه فرآیند قیمت‌گذاری خودرو در کشور بیش از آنکه به توافق هسته‌ای وابسته باشد، به فاکتورهایی نظیر قیمت ارز و مواد اولیه وابسته است. با توجه به اینکه صنعت خودرو کشور برای تامین برخی قطعات و مواد اولیه خود نیازمند واردات کالاست، طبیعتاً بخشی از هزینه‌های تولید به نوسان‌های قیمت ارز برمی‌گردد. از این رو به سبب ثابت ماندن نرخ ارز در طول دو سال گذشته و تغییرات کم‌نوسان آن انتظار کاهش هزینه‌های تولید خودرو از محل کاهش قیمت ارز غیرممکن است. بنابراین می‌توان گفت با اجرایی شدن توافق ایران و قدرت‌های جهانی، تنها امکانی که در اختیار خودروسازان قرار گرفته این است که به واسطه آزاد شدن مبادلات مالی و تجاری با ایران هزینه دور زدن تحریم‌ها از لیست هزینه‌های خودروسازان کسر شود و آنان با توجه به کاهش 10 تا 15‌درصدی هزینه‌هایشان، برنامه‌ای برای افزایش قیمت‌ها نداشته باشند.

از سوی دیگر دیدار هیات‌های آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و ژاپنی از ایران و اعلام تمایل آنها در خصوص همکاری با صنعت خودرو، بیشتر در حد امکان‌سنجی فعالیت‌ها در دوره پساتحریم بوده و هنوز هیچ قراردادی در این زمینه به امضا نرسیده است.

این هیات‌ها قصد دارند فضا را برای دیدارهای بعدی فراهم آورند و به بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کشور بپردازند.

از این رو می‌توان گفت اگر خودروسازان ایرانی در این میان اقدام به مذاکره کرده و قراردادی را به امضا برسانند، به ثمر رسیدن این قرارداد و تولید محصول جدید دست‌کم دو سال زمان خواهد برد.

به همین خاطر برخی شرکت‌ها تصمیم گرفته‌اند تا زمان به نتیجه رسیدن این قراردادها محصولات روز خود را وارد ایران کرده و ذائقه مشتریان ایرانی را درگیر طعم محصولات‌شان کنند. در این میان رقابت کاهش قیمت میان برخی خودروسازان اروپایی و چینی به وجود آمده است. چینی‌ها که در دوره تحریم، حضور خود را در صنعت خودرو ایران پررنگ کردند، با توجه به واردات برخی خودروهای اروپایی به دامپینگ روی آورده‌اند و از قیمت برخی محصولات خود حتی تا 25 میلیون تومان هم کاسته‌اند. با توجه به این رفتار خودروسازان چینی برای برخی از مصرف‌کنندگان خودروهای داخلی این انتظار به وجود آمده که خودروسازان داخلی هم از قیمت محصولات خود بکاهند، غافل از اینکه هم‌اکنون قیمت انواع خودرو به کف خود رسیده و بیش از این امکان کاهش شدید قیمت وجود ندارد.

به همین خاطر توقع کاهش شدید قیمت‌ها کاملاً نابجاست چون خودروسازان داخلی که بیشتر فعالیت‌هایشان روی بازار خودروهای زیر 40‌میلیونی است قادر به کاهش قیمت‌ها نیستند، مگر اینکه بخواهند محصولات تولیدی‌شان را زیر قیمت تمام‌شده به فروش برسانند که در این صورت حیات اقتصادی آنان در بلندمدت به خطر خواهد افتاد.