ترکیه در آستانه شنگن

دولت ترکیه روادید سفر برای شهروندان همه کشورهای اتحادیه اروپا از جمله قبرس را لغو کرد و به این ترتیب آخرین مانع برای سفر شهروندان این کشور بدون کسب ویزا برداشته شد. بر اساس اطلاعیه‌ای که در بولتن رسمی دولت ترکیه منتشر شد کابینه این کشور تصویب کرد که به محض لغو ویزا برای سفر اتباع ترکیه به اتحادیه اروپا این کشور نیز ویزای سفر به ترکیه برای اتباع تمامی ۲۸ کشور عضو اتحادیه از جمله قبرس را لغو خواهد کرد. یک مقام دولت ترکیه گفت هر چند لغو روادید شامل اتباع قبرس نیز خواهد شد ولی به معنای به رسمیت شناختن این کشور از سوی حکومت ترکیه نیست. لغو ویزا برای اتباع ترکیه، کشوری مسلمان با ۷۹ میلیون جمعیت، در میان اعضای اتحادیه اروپا اختلاف‌برانگیز بوده ولی مقامات اتحادیه اروپا تلاش می‌کنند این توافق که بخشی از توافق بزرگ با ترکیه برای مهار موج مهاجرت گسترده به اروپاست، عملی شود. انتظار می‌رود کمیسیون اروپا روز چهارشنبه اعلام کند ترکیه تمامی تعهدات خود برای حذف ویزای سفر شهروندان این اتحادیه را عملی کرده و در نتیجه از کشورهای عضو و پارلمان اروپا بخواهد که لغو روادید سفر به اتحادیه برای اتباع ترکیه را تا پایان ژوئن امسال تصویب کنند. یکی از سخنگویان کمیسیون اروپا روز سه‌شنبه گفت: «دولت ترکیه با صدور این فرمان یکی از تعهدات مهم خود برای لغو ویزا را اجرا کرده است.» یکی از موانع مهم در مناسبات اتحادیه اروپا و ترکیه به‌رسمیت ‌نشناختن قبرس از سوی آنکارا بوده است. جزیره قبرس چندین دهه بین بخش تحت کنترل ترک‌ها در شمال و بخش جنوبی که حکومت یونانیان قبرس قلمداد می‌شود، تقسیم شده است. با وجودی که جامعه بین‌المللی حکومت قبرس را به رسمیت شناخته و این کشور جزو اتحادیه اروپاست حکومت ترکیه هیچ‌گاه آن را به رسمیت نشناخته است. یک مقام دولت ترکیه که نخواست نامش فاش شود، به خبرگزاری رویترز گفت: «لغو ویزا برای اتباع تمامی کشورهای اتحادیه اروپا به معنای به رسمیت شناختن حکومت قبرس نیست. در حال حاضر نیز اتباع قبرس می‌توانند با روادیدی که با ویزای سایر کشورهای اتحادیه اروپا متفاوت است به ترکیه سفر کنند. ولی پس از اجرای این توافق جدید آنها دیگر به ویزا نیاز نخواهند داشت.» خبرگزاری فرانسه نیز از قول یک منبع مطلع در اتحادیه اروپا گزارش داده است که این اتحادیه سفر بدون ویزای اتباع ترکیه به کشورهای عضو پیمان شنگن را به صورت مشروط و موقت تایید خواهد کرد. کمیسیون اتحادیه اروپا، نهاد اجرایی اتحادیه، اعلام خواهد کرد که ترکیه برای سفر بدون ویزای اتباع خود به تمامی ۲۸ کشور عضو اتحادیه باید تا ماه ژوئن اقدامات دیگری را انجام دهد. حذف روادید برای سفر شهروندان ترکیه به کشورهای عضو اتحادیه اروپا بخشی از شروط دولت ترکیه برای پذیرش توافق بحث‌برانگیز ماه مارس بود که هدف آن کنترل و مهار موج گسترده مهاجرانی است که از ترکیه به یونان و خاک اتحادیه اروپا می‌آیند. یک مقام اتحادیه اروپا به خبرگزاری فرانسه گفت: «ترکیه تاکنون فقط ۶۴ مورد از ۷۲ شرط منظور شده در این توافق را عملی کرده است و در نتیجه در حال حاضر توافق کمیسیون اروپا با حذف ویزا برای شهروندان ترکیه مشروط و موقتی است.» در توافقی که روز ۱۸ مارس امسال در اجلاس ترکیه و اتحادیه اروپا به تصویب دو طرف رسید، ترکیه ملزم شده در مقابل سفر بدون ویزای اتباع آن کشور به مدت ۹۰ روز به کشورهای عضو پیمان شنگن، در مجموع ۷۲ شرط را اجرا کند که موارد گوناگونی مثل تغییر گذرنامه‌های آن کشور به سیستم بیومتریک و رعایت مجموعه‌ای از موازین حقوق بشر را شامل می‌شود.