تاریخ انتشار:
افت قیمت نفت، درآمد صادرات غیرنفتی ایران را هم کم کرد
بودجه‌نویسان با یارانه چه می‌کنند؟
با آغاز بررسی لایحه بودجه ۹۴ در صحن علنی مجلس، بحثبر سر سناریوهای پیش‌بینی‌شده برای اقتصاد ایران در سال آینده در مطبوعات بالا گرفته است. موضوعاتی چون قیمت نفت و ارز، نحوه تداوم هدفمندی یارانه‌ها، قیمت حامل‌های انرژی، تعرفه و عوارض واردات کالاها و نیز بحثدرآمد مالیاتی دولت در این میان بیش از همه داغ است.
با آغاز بررسی لایحه بودجه 94 در صحن علنی مجلس، بحث بر سر سناریوهای پیش‌بینی‌شده برای اقتصاد ایران در سال آینده در مطبوعات بالا گرفته است. موضوعاتی چون قیمت نفت و ارز، نحوه تداوم هدفمندی یارانه‌ها، قیمت حامل‌های انرژی، تعرفه و عوارض واردات کالاها و نیز بحث درآمد مالیاتی دولت در این میان بیش از همه داغ است.
کلیات لایحه بودجه سال 94 یکشنبه گذشته با رای موافق 152 نماینده به تصویب مجلس رسید. کلیاتی که حجم کل منابع آن، اندکی پایین‌تر از پیشنهاد اولیه دولت بود و 825 هزار میلیارد تومان اعتبار داشت: 597 هزار میلیارد تومان سهم شرکت‌های دولتی و 254 هزار میلیارد تومان مجموع منابع بودجه عمومی دولت. کار بررسی جزییات این لایحه قرار است ظرف دو هفته به پایان برسد، و به نظر می‌رسد تصمیم‌گیری درباره برخی از مهم‌ترین سیاست‌های بودجه‌ای به روزهای آخر موکول شود.
با این حال، بحث‌ها در خصوص موضوعاتی چون هدفمندی یارانه‌ها از مدت‌ها قبل در فضای عمومی و مطبوعاتی آغاز شده است. به ویژه اینکه طی هفته گذشته مقامات دولتی در خصوص حذف یارانه گروه‌های «پردرآمد» سخن گفته‌اند. چهارشنبه گذشته، روزنامه «وطن امروز» که از مخالفان دوآتشه دولت حسن روحانی است، تیتر زد: «آغاز حذف یارانه نقدی تحت عنوان پردرآمدها». اما روزنامه «اعتماد» هم که در گروه موافقان سیاست دولت یازدهم به شمار می‌رود، زیر عنوان «حذف یارانه کلید خورد» نوشت: «اگر این ماه یارانه نگرفتید تعجب نکنید، شما یک پردرآمد هستید.» هر دو این رسانه‌ها به استناد سخنان روز سه‌شنبه محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت خبر از حذف یارانه خارج‌نشینان هم دادند. «اعتماد» نوشت: «رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گفت: یارانه خارج‌نشینان حذف شده است. گفته‌های تازه نوبخت درباره حذف یارانه ایرانیان مقیم خارج نشان می‌دهد بخشی از افرادی که در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها از فهرست یارانه‌بگیران حذف شدند، ایرانیانی بودند که در خارج از کشور زندگی می‌کردند اما از یارانه چشم‌پوشی نکرده بودند.»
به نوشته این روزنامه اصلاح‌طلب «نوبخت از برنامه دولت برای اجرای مصوبه مجلس در خصوص حذف پردرآمدها از فهرست یارانه‌بگیران هم خبر می‌دهد و می‌گوید دولت کار حذف پردرآمدها را آغاز کرده است. هر چند تداوم وضع موجود مشکلات فراوانی را متوجه اقتصاد کشور کرده است اما بسیاری از کارشناسان احتیاط دولت در این حوزه را توصیه می‌کنند. پیش از این مقامات دولتی نیز از سختی حذف پردرآمدها سخن گفته‌اند. رئیس‌جمهور تاکید کرده است شناسایی پردرآمدها ریسک بالایی دارد. نوبخت نیز پیش از این گفته است وقتی برخی مردم احساس نیاز می‌کنند چرا باید یارانه آنها قطع شود. وزیر اقتصاد نیز حذف یارانه تنها ۲۰۰ هزار نفر را بدون ریسک اعلام کرده است. حالا اما با تصویب مجلس، دولت مکلف شده است نسبت به حذف یارانه پردرآمدها اقدام کند.»
در ادامه گزارش این روزنامه آمده است: «نوبخت که خود منتقد وضعیت موجود است و بارها تبعات روند کنونی پرداخت یارانه را گوشزد کرده است از عزم دولت برای اجرایی کردن مصوبه مجلس می‌گوید و توضیح می‌دهد: افراد پردرآمدی که مبلغ پرداختی یارانه در زندگی آنها تاثیری ندارد را با یک برنامه مشخص و بدون اینکه برای جامعه موجب استرس شود با آرامش حذف می‌کنیم و منابعی را که حاصل می‌شود صرف بهداشت، درمان و تولید خواهیم کرد.»
برنامه حذف پردرآمدها در حالی به مرحله اجرا درآمده که کمیسیون تلفیق بودجه 94 در مصوبات اخیر خود رای به حذف صاحبان درآمدهای 5/2 میلیون تومان به بالا از فهرست یارانه‌بگیران داده است؛ اما رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها اجرای این مصوبه را «موجب اذیت مردم» خوانده است.
به نوشته روزنامه «شهروند»، «اکبر ایزدی درباره قابلیت اجرای مصوبه اخیر کمیسیون تلفیق در رابطه با هدفمندی یارانه‌ها در لایحه بودجه سال آینده اظهار کرد: ما منتظر بررسی این مصوبه در صحن علنی مجلس هستیم و تا آن زمان نمی‌توان نظر قطعی را اعلام کرد اما در مجموع عملیاتی شدن چنین مصوبه‌ای موجب اذیت مردم خواهد شد. رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها در مورد اینکه آیا این سازمان توانایی شناسایی درآمد خانوارهای یارانه‌بگیر را داراست، بار دیگر تاکید کرد: ما امکانات را در اختیار داریم و بانک‌های اطلاعاتی کامل‌اند اما نه به این صورت که بخواهیم برای تمام مردم آن را به کار بگیریم و کل جمعیت را پوشش دهیم. حدود ۷ تا ۱۵میلیون نفر در کشور هستند که اطلاعات‌شان در هیچ بانک اطلاعاتی وجود ندارد و این مساله بسیار مشکل‌ساز خواهد بود.»
لحظه‌شماری کارگران برای تعیین دستمزد 94
نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، علاوه بر بحث بودجه، گمانه‌زنی‌ها حول میزان افزایش حقوق و دستمزد سال آینده را نیز پرطرفدار کرده است. البته معمولاً تصمیم‌گیری در خصوص حداقل دستمزد کارگران در شورای عالی کار به هفته پایانی سال کشیده می‌شود، اما امسال به نظر می‌رسد این روند سرعت بیشتری گرفته است. روزنامه ایران، ارگان مطبوعاتی دولت هفته گذشته یکی از تیترهای نخست خود را به «تصمیم تازه برای ترمیم حقوق کارگران» اختصاص داد و نوشت: «در نشست شورای عالی کار، افزایش پایه سنواتی سال 94 کارگران و مشمولان قانون کار به دو برابر به تصویب رسید که از ابتدای سال آینده اجرایی خواهد شد. قرار است در نشست هفته آینده این شورا درباره میزان افزایش حق بن نقدی سال آینده مشمولان قانون کار نیز تصمیم‌گیری شود.»
به نوشته این روزنامه «پایه سنواتی کارگران در حال حاضر روزانه 500 تومان است که برای گروه یک شغلی ماهانه 15 هزار تومان می‌شود. با تصمیم جدید شورای عالی کار، این رقم از ابتدای سال آینده 30 هزار تومان خواهد شد که البته برای گروه‌های دیگر شغلی بیشتر می‌شود.»
اثر نفت بر صادرات غیرنفتی ایران
در ماه‌های اخیر درباره تاثیر کاهش قیمت جهانی نفت بر افت درآمد ارزی ایران زیاد صحبت شده است، اما هفته گذشته روزنامه «دنیای اقتصاد» گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد حتی ارزش صادرات غیرنفتی ایران هم از این افت نفتی متاثر شده است. این روزنامه در گزارشی که با تیتر «ویروس نفت در صادرات» منتشر کرد، نوشت: «تازه‌ترین آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد با وجود افزایش قیمت ارز در دی‌ماه، شاخص بهای کالاهای صادراتی که نشان تغییرات در ارزش صادرات غیرنفتی کشور است با روند منفی روبه‌رو شده است. این عدم همراهی در حالی رخ داده که در ماه‌های قبل، همبستگی نزدیکی میان شاخص قیمت صادرات و تغییرات نرخ ارز برقرار بوده است. به‌طوری‌که در آذرماه با رشد 3/4درصدی نرخ ارز، شاخص بهای کالاهای صادراتی نیز 9/3 درصد افزایش یافت.»
بررسی‌های «دنیای اقتصاد»، از جزییات این آمار نشان داده است که «کاهش قیمت نفت، عامل اصلی شکل‌گیری این روند ناهم‌جهت است. چراکه کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی به فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی نیز سرایت کرده است و با سرایت ویروس کاهش قیمت به بازار این محصولات، آن بخشی از کالاهای صادراتی ایران که منشأ نفتی دارند با تنزل ارزش روبه‌رو شده‌اند.»
این روزنامه خبر داده است: «در دی‌ماه سال جاری ارزش قیمت نفت حدود 15 درصد کاهش یافته است که این موضوع باعث شده ارزش محصولات صادراتی پتروشیمی معادل چهار درصد کاهش یابد.»
بلاتکلیفی بازار مسکن
علاوه بر اینها پیش‌بینی و تحلیل درباره وضعیت بازار مسکن، این هفته هم در صفحات اقتصادی روزنامه‌ها پرطرفدار و پرمخاطب بود. روزنامه «همشهری» در گزارشی که با تیتر «مسکن در دوراهی رونق و تورم» نوشت، به موضوع اختلاف‌نظرهای مقامات دولتی در خصوص تحریک بازار مسکن برای خروج از رکود پرداخت و ادامه داد: «بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازار مسکن از همان ماه‌های نخست دولت روحانی وارد رکود شد. از میانه‌های سال گذشته معاملات در بازار مسکن افول کرد تا فعالان بازار از رکود مطلق در این بازار سخن بگویند. این موضوع موجب شد تا روند نزولی قیمت‌ها در بازار مسکن نیز عمدتاً به دلیل ریزش تقاضا آغاز شود. تورم منفی در بخش مسکن طی یک سال و نیم گذشته یکی از زمینه‌های کاهش نرخ تورم در این مدت بوده است.»
به نوشته این روزنامه «این شرایط با ایجاد امید میان متقاضیان برای بهبود وضعیت اقتصاد منجر شد تا شاید شرایط بهتری برای خرید مسکن پیدا کنند، به همین دلیل خریداران دست نگه داشتند تا تقاضا در بازار به حداقل برسد و معاملات مسکن با کاهش مواجه شود. کارشناسان اقتصادی اما در این مدت نسبت به انباشت تقاضا در بخش مسکن هشدار داده‌اند. آنها معتقدند که به دلیل کمبود تعداد واحدهای مسکونی نسبت به تعداد خانوار در ایران، جمع شدن میزان تقاضا موجب می‌شود تا بازار مسکن همواره درخطر ایجاد شوک قیمتی قرار داشته باشد. این خطر در شرایطی بحرانی‌تر جلوه کرده است که رکود در معاملات مسکن دست سازندگان را برای تولید مسکن بسته نگه می‌دارد تا گردش سرمایه در این بخش به حداقل برسد. به همین دلیل، رکود در بخش مسکن به هراسی چندجانبه بدل شده است.»
روزنامه وابسته به شهرداری تهران اضافه کرد: «با ادامه این روند نگرانی برای ایجاد شوک قیمتی در آینده نامعلوم افزایش می‌یابد؛ از سوی دیگر کاهش ساخت و ساز، اندوخته و عرضه مسکن را در آینده کاهش خواهد داد به همین دلیل وزارت راه و شهرسازی به دنبال راهکاری برای بازگرداندن رونق به بازار مسکن است تا از این طریق راه را برای گردش پول در این بخش باز کند و روند تولید مسکن را از رکود خارج کند.»
کوچک‌ترین خانه‌های تهران
این هفته سایت خبری تحلیلی «اقتصادنیوز» هم یک گزارش جالب درباره «کوچک‌ترین خانه‌های پایتخت» داشت: «وارد این خانه که می‌شوی، به سمت انتهای اتاق که حرکت می‌کنی، یک قدم، دو قدم، سه قدم که برمی‌داری، قدم چهارم نیمه می‌ماند، پایت به دیوار می‌خورد. خانه‌ای که آشپزخانه و سرویس بهداشتی هم ندارد؛ اما با رهن 10 میلیون‌تومانی اجاره داده می‌شوند.»
گزارش‌نویس این سایت خبری درباره ساختمانی که این واحد 12متری در آن قرار دارد، می‌نویسد: «در این کوچه (در یکی از خیابان‌های فرعی منتهی به خیابان جمهوری) همه مدل خانه پیدا می‌شود. خانه‌هایی با نماهای مختلف آجری، سنگی و البته سیمانی. در انتهای این کوچه اما ساختمانی قدیمی، با در شیشه‌ای بیشتر از هر خانه‌ای خودنمایی می‌کند. خانه‌ای که شباهت زیادی به مسافرخانه‌های قدیمی دارد، با شیشه‌های دودی که باعث می‌شود گرد و غبار و کثیفی کمتر دیده شود.»
به نوشته این سایت خبری، ساختمان یادشده سه‌طبقه است و نگهبان هم دارد. نگهبانی که در خصوص ساکنان این ساختمان می‌گوید: «در این واحدها افراد بسیار محترمی زندگی می‌کنند و البته بعضی هم اینجا را دفتر کار خود کرده‌اند. اما اینجا جای ساکتی است و کسی، به کسی کاری ندارد، خیالت راحت.»
دیدگاه تان را بنویسید