ثابت‌قدم‌ها

واردات خودرو از اوایل دهه ۸۰ شمسی به ایران اوج گرفت به طوری که بسیاری از کارشناسان این مقطع به بعد را دوران طلایی واردات انواع خودروهای خارجی به بازار ایران می‌دانند. هر چند افزایش واردات خودرو به ایران همسو با افزایش تیراژ تولید و عرضه تولیدکنندگان داخلی بود اما واردکنندگان خودرو نیز به تناسب شرایط کشور و نیاز مشتریان فعالیت خود در بازار را پی‌ریزی کردند. هر چند استارت واردات خودروهای سواری به ایران با برندهای آلمانی و ژاپنی زده شد اما در ادامه این خودروسازان کره‌ای بودند که توانستند گوی رقابت را از سایر برندها بربایند و به نوعی بازار خودرو خارجی کشور را در قرق خود درآورند. هیوندایی و کیا دو شرکت کره‌ای بودند که از اواسط دهه 80 شمسی توانستند حجم واردات خود به ایران را افزایش دهند. در این بین هر چند به دلیل شرایط سیاسی کشور و افزایش دامنه اختلاف کشورهای غربی با ایران، برندهای آلمانی و ژاپنی فعالیت خود در بازار ایران را کاهش دادند اما برندهای کره‌ای نه‌تنها میزان ارتباطات خود را کاهش ندادند بلکه تلاش کردند در چارچوب قوانین و مقررات بین‌المللی روابط تجاری خود با ایران را ادامه دهند و همین موضوع نیز موجب شد آنها در بخش صادرات خودرو به ایران نیز بیش از کشورهای دیگر فعالیت داشته باشند. بنابراین کره‌ای‌ها با حرکتی آهسته اما پیوسته به مرور سهم خود در بازار خودروهای وارداتی ایران را افزایش دادند به نحوی که در حال حاضر نیز شاهد تنوع برند و محصولات شرکت‌های هیوندایی و کیا در بازار خودرو ایران هستیم و این روزها محصولات کره‌ای و به ویژه تولیدات گروه هیوندا-کیا بیش از هر چیز دیگری در خیابان‌ها به چشم می‌خورند. یکی از دلایلی که موجب شده خودروسازان کره‌ای بتوانند در بازار ایران حرف اول را بزنند این بوده که کره‌ای‌ها در مقایسه با رقبای خود یعنی ژاپنی‌ها، حضور باثبات‌تری در بازار ایران داشته‌اند هرچند این حضور، به دلیل تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، مدتی با اختلال مواجه شد. با این حال یکی از مهم‌ترین مزایای خودروسازان کره‌ای در بازار ایران را می‌توان به استمرار حضور و بازاریابی قوی‌تر ارتباط داد.

موضوع مهم دیگر که موجب شده کره‌ای‌ها طی سال‌های گذشته، پیشرفت قابل توجهی داشته باشند و سلطه آنها در بازار خودروهای وارداتی ایران همچنان پابرجا باشد، توجه آنها به ارزش و کیفیت محصولات‌شان بوده است؛ دوعاملی که موجب شد آنها بتوانند خود را به رقیبان ژاپنی‌شان نزدیک کنند به طوری که خودروسازان کره‌ای، به‌خصوص کیاموتورز و هیوندایی، توانستند از نظر ارزش قیمتی، گارانتی و خدمات پس از فروش مناسب و مطلوب، استفاده از موتورهای توربوشارژ، جذابیت ظاهری، دارا بودن آپشن‌های متعدد و ارتقای کیفیت، مشتریان زیادی را جذب کنند. بنابراین یکی از دلایلی که موجب شده کره‌ای‌ها در ایران جزو پرفروش‌ترین برندها محسوب شوند به عواملی چون بازاریابی، تنوع مدل‌ها و قیمت رقابتی در مقایسه با برندهای ژاپنی و اروپایی بازمی‌گردد؛ موضوعی که در شرایط کنونی نیز موجب شده همچنان واردات این خودروها به کشور در صدر قرار داشته باشد.

حال در شرایطی که تحریم‌های بین‌المللی علیه کشورمان لغو شده و واردات خودروهای خودروسازان بزرگ اروپایی به ایران در حال افزایش است و از سوی دیگر شاهد بهبود روابط با خودروسازان ژاپنی هستیم یکی از پرسش‌های اساسی این است که آیا ذائقه مشتریان طبقه متوسط به بالا از سمت خودروهای کره‌ای به سوی خودروهای وارداتی اروپایی و ژاپنی تغییر پیدا می‌کند؟ در حالی این پرسش مطرح است که میزان واردات خودروهای کره‌ای همچنان در صدر قرار دارد. در این بین موضوع جالب دیگر اینکه هر چند بعد از لغو تحریم‌ها میزان واردات برندهای اروپایی به ایران افزایش یافته است اما واردات خودروهای هیوندایی و کیا با افت مواجه نشده است بلکه یک برند دیگر کره‌ای یعنی سانگ‌یانگ توانسته سهم قابل توجهی را در بازار خودروهای وارداتی ایران به خود اختصاص دهد. هر چند خودروسازان کره‌ای توانستند روند توسعه خود در صنعت خودرو جهانی را تسریع بخشند و جای خود را باز کنند؛ به طوری که تولیدات جذاب و با استانداردهای روز جهان را به بازار عرضه کنند اما از سوی دیگر مشخص است که کره‌ای‌ها به خوبی متوجه وضعیت بازار خودرو ایران و سلیقه مشتری ایرانی شدند. از آنجا که بازار خودروهای داخلی در ایران به دلیل تولید و عرضه خودروهای قدیمی موجب دلزدگی بسیاری از مشتریان شده است اما واردات خودروهای کره‌ای به دلیل دارا بودن آپشن‌ها و امکانات رفاهی بسیار از یک‌سو و قیمت مناسب از سوی دیگر توانست نظر مشتری ایرانی را جلب کند. کره‌ای‌ها با شناخت دقیق از بازار ایران توانستند خودروهایی با قیمت رقابتی عرضه کنند؛ خودروهایی که نسبت به تولیدات داخلی در ایران قیمت کمی بالاتر و نسبت به خودروهای اروپایی قیمتی بسیار پایین داشت بنابراین همسو با سیاست مدلینگ و تولید به روز، ارائه مدل‌های متنوع آنها و استراتژی قیمتی بسیار خوبی به ایران وارد شدند. همین سیاست نیز در شرایط کنونی برقرار است بنابراین تسهیل در روابط تجاری میان ایران با اقتصاد جهانی نیز در شرایط کنونی به نفع خودروسازان کره‌ای است چرا که محصولات کره‌ای به دلیل مدلینگ و قیمت همچنان قابلیت بسیار بالایی برای رقابت با خودروسازان کشورهای دیگر دارد. به خصوص اینکه مشتریان ایرانی به دلیل وجود تعرفه و حقوق گمرکی و مالیات‌های سنگین مجبور به خرید خودروهای خارجی با قیمت بالا هستند. در این میان قطعاً خودروهای کره‌ای برای آنها جذابیت قیمتی بیشتری نسبت به خودروهای برندهای دیگر دارد.

یکی از موضوعات دیگری که در گذشته و حال قابل توجه است، بحث گارانتی و خدمات پس از فروش مناسب شرکت‌ها به مشتریان است. از آنجا که مراودات تجاری کره‌ای‌ها با ایران همواره ثبات خود را حفظ کرده است بنابراین نمایندگی شرکت‌های مذکور در ایران نیز توانستند خدمات خوبی را به مشتریان ارائه دهند. در آن دورانی که خودروسازان ژاپنی و اروپایی با اعمال استانداردهای سختگیرانه برای شبکه نمایندگی خود در ایران هزینه‌سازی سنگین می‌کردند، کره‌ای‌ها تنها روی فروش با کمترین هزینه تمرکز کردند بنابراین این شرکت‌ها با تاکید بر گسترش شبکه فروش و ارائه خدمات خود توانستند سهم بازار خود را افزایش دهند. رضایتمندی مشتریان نیز از خدمات ارائه شده و هزینه به نسبت کمتر خدمات در مقایسه با خودروهای برندهای دیگر نیز قطعاً در این زمینه موثر است. از آنجا که خودروسازان کره‌ای پیشینه خوبی از خود برجای گذاشتند در حال حاضر شاهد افزایش سهم برند دیگر آنها در بازار هستیم؛ برندی که هر چند به اندازه هیوندایی و کیا شناخته‌شده نیست اما به دلیل قیمت مناسب و مدلینگ و چهره امروز توانسته سهم خود در بازار خودروهای وارداتی ایران را افزایش دهد. نکته دیگری که بسیار حائز اهمیت است، وجود بازار موازی قدرتمند خودروهای کره‌ای در ایران همسو با فعالیت شرکت نماینده است هر چند نمایندگی برند کره‌ای در ایران فعالیت ثابتی در بازار داشته است اما واردکنندگان غیرنماینده نیز به خوبی توانستند در ارتباط مستمر با برندهای خودروساز این کشور نسبت به واردات خودرو متناسب با استانداردهای ایران عمل کنند. همین موضوع موجب شده حجم واردات خودرو از این کشور به ایران نسبت به سایر برندها بیشتر باشد. در حالی خودروسازان کره‌ای نسبت به واردات موازی محصولات خود همکاری خوبی با ایرانی‌ها داشتند و هم‌اکنون نیز دارند اما سایر برندها در روزهای سخت چنین برخوردی را با واردکنندگان خودرو ایرانی نداشته‌اند؛ موضوعی که افت واردات آنها را به دنبال داشت. مجموع این موضوعات موجب شده که کره‌ای‌ها جای خود را در بازار خودروهای وارداتی سفت کنند و بر همین اساس به نظر می‌رسد همین موضوعات نیز در آینده نیز اثر جدی بر سهم بازار این شرکت‌ها داشته باشد. از سوی دیگر یکی از مقولات مهم برای مشتری ایران دارا بودن آپشن‌ها و امکانات زیاد است ولو اینکه از بسیاری از آنها استفاده نکند. بسیاری از خودروهای وارداتی اروپایی که هم‌سطح خودروهای کره‌ای هستند، امکانات و آپشن‌های چندانی ندارند. همین موضوع موجب می‌شود خودرو فوق از میان گزینه‌های در نظر گرفته شده برای بسیاری از مشتریان خط بخورد. در پایان باید گفت مجموع موضوعات مورد اهمیت در بازار خودرو ایران نشان از آن دارد که خودروهای کره‌ای همچنان در رتبه اول واردات خودروهای خارجی در بازار ایران قرار خواهند داشت و این سلطنت تا زمانی که سایر برندها بتوانند به لحاظ قیمت و امکانات با آنها رقابت تنگاتنگ کنند، ادامه خواهد داشت.