معتادان طلا

گویا بر خلاف تصورات و شواهد موجود، هند کشور ثروتمندی است.حداقل آنقدر ثروتمند هست که وقتی در ابتدای سال جاری میلادی وزیر مالیه این کشور در سخنانی گفت «طلا در بازارهای جهانی آنقدر گران شده که شاید باید در مورد واردات آن تجدید نظر کنیم» از تصور کاهش واردات هند، رعشه بر اندام بازار بین‌المللی طلای جهان افتاد. هند بزرگ‌ترین واردکننده طلای جهان است و طبق آمارها تقریباً یک‌پنجم تقاضای جهانی طلا از سوی این کشور است. سال گذشته کاهش 20 تا 25 درصدی واردات این کشور (که احتمالاً به دلیل شرایط داخلی اقتصاد هند رخ داد) اثری شدید بر رونق بازار جهانی طلا داشت. هند سال گذشته میلادی، مانند تمام اقتصادهای دیگر جهان، با مشکلات عمده اقتصادی دست به گریبان بود. از جمله این مشکلات کسری بودجه 4/5 درصدی این کشور بود که بنا به اظهارات مقامات مالی این کشور واردات طلا مسوول تقریباً نیمی از آن است. این رقم عظیم باعث جلب توجهات به سمت واردات این کالا شده است. نگرانی عمده وزیر مالیه و سایر مقامات مالی هند عمدتاً متوجه تقاضای سیری‌ناپذیر جمعیت یک میلیارد و 200میلیونی این کشور برای خرید طلا و ذخیره آن به صورت شمش و دیگر اشکال این کالاست. این تمایل دو دلیل عمده دارد. اول کسری در حال تورم حساب جاری هند و دوم شرایط عدم اطمینان حاکم بر نظام بانکی این کشور. حالا سیستم مالی هند سه راه برای کنترل وضعیت پیش‌رو دارد: راه اول و آسان‌تر تلاش برای کاهش تقاضا از طریق افزایش عوارض واردات طلا از چهار درصد به شش درصد است که البته در این روش افزایش درآمد ناشی از بالا بردن تعرفه‌ها می‌تواند به کاهش کسری بودجه کشور نیز کمک کند اما ممکن است باعث ایجاد بازار غیررسمی مبادلات طلا شود. راه دوم کاهش جذابیت طلا به عنوان وسیله سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش برای مردم است. در این روش باید دارایی‌های مالی غیر از طلا به مردم معرفی و عرضه شود که بازدهی بالایی داشته باشد و به عنوان روش سرمایه‌گذاری بتواند بعد از مدتی نزد افکار عمومی، جایگزین طلا شود هرچند که اجرای این روش در بیان آسان است اما در عمل بسیار سخت خواهد بود، خصوصاً با توجه به نمایش بسیار خوب ارزش طلا در مقابل دلار در سال گذشته در حالی که در همین بازه زمانی روپیه در مقابل طلا با کاهش ارزش روبه‌رو بود. راه سوم ایجاد دارایی‌های مالی مختلف با پشتیبانی طلای در دست مردم و بانک مرکزی است، مثلاً طرحی که طی آن بانک‌های مختلف بخش عمومی بتوانند با دریافت طلاهای در دست مردم به عنوان وثیقه به آنها وام‌های کم‌بهره اعطا کنند و یا ایجاد صندوق مبادله تجاری برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی که پشتیبان آن طلاهای در اختیار بانک مرکزی هند باشد. دولت هند امیدوار است در صورت موفقیت در اجرای این طرح‌ها، تقاضای طلا از خارج و نیاز به واردات این کالا کاهش یابد. اما عجیب‌تر اینجاست که نوعی اجماع عمومی بین کارشناسان و مقامات این کشور در این مورد وجود دارد که احتمالاً تمام این طرح‌ها با شکست مواجه خواهند شد. از نظر این عده، مردم هند به نوعی به طلا معتاد هستند و هیچ اقدامی، حتی افزایش تعرفه‌ها نمی‌تواند این اعتیاد را از بین ببرد. بنا به اظهارات یک فعال عمده بازار طلا در هند، تقریباً 10 تا حداکثر 15 درصد متقاضیان طلا به افزایش قیمت این کالا حساس هستند و افزایش قیمت‌ها بر بیش از 85 درصد مشتریان طلا در این کشور کاملاً بی‌تاثیر است.