تاریخ انتشار:
الزامات قراردادهای پیش‌فروش خودرو در گفت‌و‌گو با مدیرعامل پیشین ایران‌خودرو
بیم و امید قراردادها
تاخیر خودروسازان برای تحویل خودروهای وارداتی اصلی‌ترین دغدغه مشتریانی است که برای خرید خودرو مورد نظر خود اقدام کرده‌اند. گرچه خودروسازان به مشتریان هربار دلگرمی می‌دهند و وعده‌ای تازه مطرح می‌کنند اما همچنان مشتریان بازار خودرو از روند پیش‌فروش خودرو رضایت کافی ندارند.
تاخیر خودروسازان برای تحویل خودروهای وارداتی اصلی‌ترین دغدغه مشتریانی است که برای خرید خودرو مورد نظر خود اقدام کرده‌اند. گرچه خودروسازان به مشتریان هربار دلگرمی می‌دهند و وعده‌ای تازه مطرح می‌کنند اما همچنان مشتریان بازار خودرو از روند پیش‌فروش خودرو رضایت کافی ندارند. به همین بهانه تجارت فردا طی گفت‌وگویی با داوود میرخانی‌رشتی مشاور انجمن خودروسازان عوامل اساسی را که باعث بی‌اعتمادی مشتریان بازار خودرو شده مورد بررسی قرار داده که به اعتقاد وی اگر خودروسازان مشکلی در تامین قطعات منفصله خودرو نداشته باشند، تحویل به موقع اعتماد مردم را دوباره جلب خواهد کرد.
اخیراً برخی از تقاضاکنندگان نسبت به پیش‌فروش خودروسازان داخلی گلایه‌مند شده‌اند. در واقع با وجود اینکه خودروسازان تعهدات قبلی خود را نسبت به تحویل خودروها هنوز انجام نداده‌اند، از نیمه دوم خردادماه پیش‌فروش جدید خودروها در ایران‌خوردو آغاز شده است. یعنی با وجود بدقولی خودروسازان به مشتریان بازار دوباره این شرکت‌ها قصد پیش‌فروش خودروهای داخلی و خارجی را دارند. این موضوع چقدر می‌تواند ناشی از تامین نقدینگی خودروسازان باشد؟
در شرایطی که خودروسازان باید تسهیلات بانکی را با نرخ سود 35درصدی بازپرداخت کنند، پیش‌فروش خودرو منطقی‌ترین راهکاری است که می‌تواند در تامین منابع مالی کمک کند. در واقع هر چقدر خودروسازان بتوانند نقدینگی خود را از ارزان‌ترین راه به دست آورند، بهتر است. اما در کنار این موضوع باید وزارت صنعت هم به نحوی دو طرف خرید و فروش را کنترل کند که از بروز زیان جلوگیری شود. اما بالاخره کمبود نقدینگی خودروسازان و بدهی آنها به قطعه‌سازان‌شان، تنها راهکار پیش روی آنها را پیش‌فروش قرار می‌دهد. از سویی خودروسازان داخلی به قطعه‌سازان چهار هزار و 500 میلیارد تومان بدهکار هستند. در واقع شرکت‌های خودروساز در اوضاع نامناسب مالی قرار دارند و این به نوبه خود فشار است و برای اینکه این خودروسازان بتوانند تامین نقدینگی داشته باشند و حقوق کارگران خود را بپردازند، باید از طریق پیش‌فروش خودرو اقدام به تامین مالی کنند.
اما به نظر می‌رسد خودروسازان کشور با علم به اینکه نمی‌توانند به تعهدات‌شان عمل کنند، چنین پیش‌فروش‌هایی را اعلام می‌کنند و همچنان مشکلات مدیریت مالی این خودروسازان برطرف نشده است.
ببینید زمانی که خودروسازان مشکلی در تامین قطعات منفصله خودرو نداشته باشند، می‌توانند به تعهدات خود و تحویل زود عمل کنند که در پیش‌فروش خودروها همین مساله شرط اصلی است. پیش‌بینی من این است که این بار خودروسازان با برنامه‌ریزی بهتری اقدام به پیش‌فروش کرده‌اند. اگر این شرکت‌ها برای تامین قطعات سی‌کی‌دی و نقل و انتقال پول مشکلی نداشته باشند، تاخیری در تحویل خودرو صورت نمی‌گیرد.
اما هنوز در تحویل خودروهای خارجی مشکل وجود دارد و روز‌به‌روز متقاضیان به روند پیش‌فروش‌ها بی‌اعتمادتر از گذشته می‌شوند.
ببینید این موضوع بستگی به نقل و انتقال پول با شرکای خودروسازی ایران دارد. در این سال‌ها رنو به طریقی این مشکل را با تبدیل پول خود به ریال و سپرده‌گذاری رفع کرد اما پژو نتوانسته با استفاده از ترفندهای رنو مشکل پول خود را برطرف کند.
بروز چنین مشکلاتی و نارضایتی مردم از روند پیش‌فروش خودروها ایران‌خودرو را بی‌اعتبار نخواهد کرد؟
اگر ایران‌خودرو بتواند تعهدات خود را عملیاتی کند، مسلماً اعتبار این خودروساز قدیمی حفظ می‌شود اما اگر نتواند به دلیل مشکلات اقتصادی و تولیدی وعده‌های خود را تحقق بخشد، سابقه خود را در پیش‌فروش خودرو در معرض تهدید قرار داده که از جهاتی طبیعتاً شرایطی خواهد بود که از عهده این شرکت هم خارج شده است.
اما با تجربه‌ای که در بازار متقاضیان از روند این پیش‌فروش‌ها داشته‌اند، نمی‌توان زیاد به این نحوه فروش خوش‌بین بود.
تاخیر در تحویل خودروها بیشتر در سایپا مشهود است و هنوز در ایران‌خودرو متداول نشده است. به علاوه اینکه ایران‌خودرو بیشتر در تحویل دنا به خاطر قیمت‌گذاری آن تاخیر داشته و وضعیت فعلی این پیش‌فروش‌ها با سرعت بیشتری نسبت به گذشته انجام می‌شود. در حقیقت اگر تاخیری هم وجود دارد، بابت تاخیر به مشتری جریمه می‌پردازد. در قراردادهای پیش‌فروش آمده که این خودروساز باید به دلیل تاخیر خود در تحویل تا حدود 24 درصد سود مشارکت بپردازد. خودروسازان تا حدود 24 درصد به دلیل تاخیر باید سود مشارکت بپردازند که چنانچه در تاریخ موعد تحویل دوباره تاخیری صورت گیرد این رقم افزایش خواهد یافت و حتی به 26 تا 24 درصد نیز می‌رسد.
با توجه به سابقه فعالیت‌تان طی سال‌های 60 تا 67 در حوزه خودرو و اینکه تجربه مدیرعاملی ایران‌خودرو را داشته‌اید، این وضعیت خودروسازان همانند آن دوره‌ای نیست که تقاضا برای پیکان بالا و عرضه بسیار پایین بود و مردم برای پیکان ثبت‌نام می‌کردند و قراردادها یک‌طرفه و مستبدانه به نفع خودروساز بود؟
آن زمان فروش پیکان به دلیل میزان کم تیراژ تولید و میزان بسیار تقاضا چنین وضعیتی را تجربه کرد. دولت تصمیم گرفت پول را بگیرد و با قیمتی ثابت مردم را دو سال برای صاحب خودرو شدن در نوبت بگذارد. حتی برای این پیش‌نویس‌ها قرعه‌کشی صورت می‌گرفت و در آن صورت تصمیم‌گیری می‌شد به کدام متقاضی زود و به کدام دیرتر تحویل صورت گیرد. این به نوبه خود گرفتاری‌هایی در پی داشت که نمی‌توان با وضعیت فعلی پیش‌فروش‌ها زیاد مشابه دانست. آن زمان شاید 150 هزار خودرو پیش‌فروش شده بود که ایران‌خودرو، سایپا و مزدا در آن سهم داشتند. دلیل آن هم نبود ارز کافی در چرخه اقتصادی بود. با وجود این به نظر می‌رسد شرایط خودروسازان کشور بهتر از آن دوره است و مشکل بزرگی به چشم نمی‌خورد. اما در نهایت باید وزارت صنعت جدی‌تر از گذشته صنعت خودرو را دریابد. سال‌هاست فقط گفته می‌شود صنعت خودرو عقب است و کاری انجام نمی‌شود. در حالی که وزیر صنعت باید در هر بخش صنعت کشور مانند فولاد، خودرو و... گزارش‌های جداگانه تهیه کند. اصلاً بهتر است برای پر کردن خلأهای صنایع مختلف ایران از وزیر صنعت پرسیده شود چه سیاستگذاری‌هایی در وزارتخانه انجام شده است؟ درست است که
چندین بخشنامه در وزارت صنعت حذف شده است اما در شورای سیاستگذاری چه تصمیم‌سازی انجام شده که اجازه نداده وزارت صنعت به روزمرگی تبدیل شود. اگر وزیر محترم صنعت بتواند برای این سوال‌ها پاسخی جامع دهد، شاید نگرانی‌ها از عقب‌ماندگی صنعت خودرو و صنایع دیگر کاسته شود.
دیدگاه تان را بنویسید