تاریخ انتشار:
در جستوجوی جوانان
جمعیتشناسی ژاپن
در سال ۱۹۷۶، میکو ترادا به همراه دیگران به تاما نقلمکان کرد. در آن زمان، شهر سریعاً در حال رشد در حاشیه توکیو مملو از زوجهای جوان و فرزندانشان بود.
در سال 1976، میکو ترادا به همراه دیگران به تاما نقلمکان کرد. در آن زمان، شهر سریعاً در حال رشد در حاشیه توکیو مملو از زوجهای جوان و فرزندانشان بود. اما این روزها ردیف مغازهها، جایی که خانم ترادا کافهای را اداره میکند، بسیار ساکت است و مشتریانش سالخوردگان هستند. او میگوید مردم ترادا در حال پیر شدن و آپارتمانهایش در حال خراب شدن است.
در نیمه دهه 90 میلادی جمعیت افراد بالای 65 سال ژاپن از بریتانیا یا آلمان کمتر بود. به دلیل نرخ تولد بسیار پایین، طول عمر قابل توجه، و سیاست مهاجرتی تنگنظرانه، هماکنون ژاپن سالخوردهترین جمعیت را در بین کشورهای OECD دارد و پیری در نواحی جدید در حال گسترش است. بسیاری از روستاهای ژاپن سالهاست که پیر شدهاند زیرا جوانان آنجا را به مقصد شهر ترک کردهاند. اکنون حومه شهرها نیز دارد پیر میشود.
انتظار میرود بین سال 2010 و 2040 شمار افراد بالای 65 سال و بیشتر در کلانشهر توکیو که تاما بخشی از آن است از 7 /2 میلیون به 1 /4 میلیون برسد، که در آن صورت یکسوم ساکنان توکیو پیر هستند. در تاما، سالخورده شدن سریعتر است. شمار کودکان از قبل به شدت کاهش یافته است: یک مدرسه قدیمی را به سالن شهرداری تبدیل کردهاند. کارشناسان آمار فکر میکنند در سه دهه مانده به سال 2040 نسبت مردم بالای 65 سال در تاما از 21 درصد به 38 درصد میرسد و شمار افراد بالای 75 سال بیش از دو برابر میشود.
ساکنان این شهر پیش از این به دلیل شمار فزاینده افراد پیر سردرگمی که در اطراف پرسه میزنند وحشتزده شدهاند. مقامات تاما پیشبینی میکنند تا سال 2025 تقریباً یک نفر از هر چهار نفر ساکن سالخورده زمینگیر خواهد بود و یک نفر از هر هفت نفر از کمخوابی رنج خواهد برد و این شهر دیگر برای سالخوردگان مناسب نیست. این شهر روی تپههای شیبدار ساخته شده، و بلوکهای ساختمانی پنج طبقه آن که بسیاری از ساکنان شهر در آنها اقامت دارند آسانسور ندارد.
اما نگرانکنندهترین تاثیرات سالخوردگی برای تاما مشکلات مالی است. دوسوم بودجه این شهر صرف رفاه اجتماعی میشود که سالخوردگان بسیار نیازمند آن هستند. آنها مشارکت چندانی نیز در خزانه شهر ندارند. اگرچه دولت مرکزی ژاپن پول را از نو بین شهرداریها توزیع میکند، اما بیشتر پولی که دولتهای محلی خرج میکنند از محل مالیات ساکنان محلی میآید که تنها به مقدار کم به مستمریبگیران تعلق میگیرد. شیگئو ایتو، رئیس مرکز بهداشت تاما، میگوید دارند برای یافتن مکانی که ساکنانش پیر نشوند پول خرج میکنند.
فریب تاما
بنابراین، با ارائه مراقبت در خانه بیشتر و کلاسهای ایروبیک برای حفظ تناسباندام مردم برای بالا رفتن از آن همه پله، تاما بار دیگر تلاش میکند خانوادههای جوان را اغوا کند. به کمک شرکت ساختمانی بریلیا 23 بلوک آپارتمانی پنج طبقه از بین رفته و هفت برج در آن مکانها برپا شده است. شمار آپارتمانها در ناحیه بازسازیشده تقریباً دو برابر و از پیش بزرگتر شده است. این امر ساکنان جدیدی را جذب کرده است: اگرچه آپارتمانهای نقلی 40متری در بلوکهای قدیمی برای نسل پس از جنگ کافی بود، اما خانوادههای مدرن ژاپن به فضای بیشتری نیاز دارند. مقامات تاما قصد دارند تا دیگر نواحی را نیز به همین ترتیب متحول کنند.
این سیاستی هوشمندانه است، اما مشکلی نیز دارد. طبق گزارش بانک جهانی، شمار افراد 20 تا 29ساله در ژاپن از سال 2000 از 3 /18 میلیون به 8 /12 میلیون رسیده است. تا سال 2040 ممکن است تنها 5 /10 میلیون نفر 20 تا 29ساله وجود داشته باشد. بنابراین شهرهایی مانند تاما نهتنها در این بازی گل نمیزنند بلکه گل هم میخورند و دیوانهوار از شمار جوانان و کودکان کاسته میشود و بعضی از رقبا حتی از یکدیگر پیشی میگیرند.
اگر مسیر رودخانه تاما را تا سرچشمه ادامه دهید، به کوهستان، و در نهایت به شهر کوچکی به نام اکوتاما میرسید. آنچه تاما تلاش دارد از آن جلوگیری کند از پیش رخ داده است. جمعیت اکوتاما در دهه 50 میلادی به اوج خود رسید، زمانی که کارگران ساختمانی به شهر هجوم آوردند تا یک مخزن بزرگ آب بسازند که گنجایش آبرسانی به توکیو در وضعیت اضطراری را داشته باشد. این مخزن از آن زمان تاکنون کوچکتر و قدیمیتر شده است.
اکنون 47 درصد مردم ساکن در حوزه اکوتاما (یعنی شهر و روستاهای اطراف) 65ساله یا بالاتر و 26 درصد حداقل 75ساله هستند. شمار کودکان به قدری کم شده که تنها یکچهارم ظرفیت مدارس ابتدایی بزرگ پر میشود. نسبت ساکنانی که در دهه 70 زندگی خود هستند و کودکان کمتر از 10 سال پنج به یک است.
و سرسختی ساکنان اکوتاما به اندازه طول عمرشان است. هیروکی موریتا، رئیس سازمان برنامهریزی و امور مالی، میگوید بعضی از روستاهای دورافتاده آن به قدری کوچک است که ارائه خدمات به آنها دشوار است. برای ساکنان این روستاها، و یقیناً برای دولت محلی بهتر است که آنها در روستاهای بزرگتر سکنی یابند. اما افراد پیر دوست ندارند تنها برای راحتتر کردن زندگی اداری برای همیشه نقلمکان کنند. آقای موریتا میگوید اینترنت و تحویل خانگی کالاها به ارتباط داشتن این ساکنان کمک میکند.
اکوتاما تلاش کرده تا کشاورزی را ارتقا بخشد: واسابی، نوعی سبزی که ساییده و با سوشی خورده میشود در آنجا خوب رشد میکند. امید میرود که با ارائه واکسیناسیون رایگان، غذای رایگان در مدارس و حملونقل رایگان خانوادهها به این مناطق جذب شوند. هیچکدام از آنها نتوانسته پیر شدن و کاهش جمعیت جوان را به تعویق بیندازد. بنابراین اکنون با ارائه سکونت رایگان سعی در جلب خانوادهها دارند. آقای مویتا برآورد میکند در این شهر حدود 450 خانه خالی از سکنه وجود دارد. او میخواهد مالکان خانههای خود را به دست مدیریت شهر بسپارند، که در عوض دولت مالیات بر ملک را از آنها ساقط میکند. دولت نیز خانهها را به زوجهای جوان اجاره میدهد، هرچه بارورتر بهتر. اگر آنها به مدت 15 سال در آنجا بمانند، مبلغ اجاره به آنها مسترد میشود.
اگرچه مناظر و تپههای شیبدار اکوتاما را دیدنی کرده، اما این شهر زیبا نیست. خانههایش نه به اندازهای قدیمی است که زیبا تلقی شود و نه به اندازهای مدرن است که راحت باشد. در بعضی از این شهرها ویژگیهای پس از جنگ مانند حصارهای پلاستیکی وجود دارد. هنوز آینده اسکان رایگان در مکانهایی که دو ساعت با مرکز توکیو فاصله دارند ممکن است بعضی خانوادههای جوان را وسوسه کند و در این میان، اکوتاما طرح دیگری دارد.
ساختمانی که زمانی مدرسه راهنمایی بود، و به دلیل نبودن دانشآموز بسته شد، دارد به کالج زبان تبدیل میشود. شرکت آموزشی Jellyfish با شعبههایی در چند کشور، از آن برای آموزش زبان ژاپنی به فارغالتحصیلان جوانی که از شرق و جنوب شرق آسیا میآیند، استفاده خواهد کرد. امید میرود که 120 دانشآموز به اضافه چند کارمند در آنجا ثبتنام کنند که تفاوتی چشمگیر در این ناحیه که اکنون کمتر از 350 فرد 20 تا 29 سال دارد ایجاد کند. بعضی از این دانشآموزان حتی ممکن است از این منطقه خوششان بیاید و در آنجا سکونت گزینند. با صدای آهسته بگویید، اما این طرح کمی شبیه سیاست آزادتر است.
منبع: اکونومیست
دیدگاه تان را بنویسید