ویکی‌پدیای گردشگری ایران را ایجاد می‌کنیم

دورنمایی که از کمپین MustSeeIran ترسیم کرده‌ایم این است که می‌خواهیم آن را به ویکی‌پدیای گردشگری ایران تبدیل کنیم تا یک رفرنس برای ورود گردشگران خارجی باشد. علی عراقچی مبدع و پایه‌گذار این کمپین با بیان مطلب فوق تاکید می‌کند که به دنبال شناسایی جاذبه‌های گردشگری ایران به توریست‌ها و افرادی است که هنوز درک درستی از واقعیت جامعه ایران ندارند و از زیبایی‌ها و پتانسیل‌های آن غافلند. این کارمند بخش آی‌تی دفتر سازمان ملل در ژنو امیدوار است بخش خصوصی ایران با حمایت از کمپین موردنظر به رشد و توسعه فعالیت‌های آن و کمک به آگاهی‌بخشی به گردشگران خارجی از پیشرفت‌های صورت گرفته در صنعت و اقتصاد ایران یاری رساند.



‌کمپین MustSeeIran با چه هدفی راه‌اندازی شده است و ایده شکل‌گیری این کمپین چگونه شکل گرفت؟
بنده در یکی از دفاتر سازمان ملل مشغول فعالیت هستم و فروردین‌ماه امسال در سفری که به ایران داشتم با مشاهده جاذبه‌های گردشگری و طبیعی کشورمان به نتیجه‌ای رسیدم مبنی بر اینکه ایران با برخورداری از اکو‌توریسم بسیار زیبای خود می‌تواند مقصد بسیاری از توریست‌ها و گردشگران خارجی باشد. بی‌توجهی به موقعیت‌های ایران تا بدان جا رسیده است که حتی بسیاری از هموطنان‌مان هنوز از تمام جاذبه‌های گردشگری آن اطلاعی ندارند و این موضوعی مغفول نزد آنهاست. در همان سفر بود که به این نتیجه رسیدم که با تبلیغات و اطلاع‌رسانی می‌توان این جاذبه‌های گردشگری را شناسایی و به دیگران نیز عرضه کرد. حالا این دیگران می‌تواند توریست‌ها و گردشگران کشورهای دیگر باشد یا هموطنان ما. طبیعت و اکو‌توریسم ایران به گونه‌ای است که شاید نتوان آنها را در دیگر نقاط جهان مشاهده کرد. مکان‌هایی که جایی ثبت نمی‌شود اما قابل دیده شدن است و مطمئن هستم که افراد زیادی طالب دیدن مناظر و اماکنی این‌گونه هستند. می‌دانید ناراحت‌کننده‌ترین موضوع در مغفول بودن جاذبه‌های گردشگری ایران از آن جهت بود که مشاهده می‌کردم برخی از همکاران بنده در نمایندگی‌های سازمان ملل تفاوت میان ایران و عراق را نمی‌دانستند. یعنی اساساً گمان می‌کردند این دو کشور تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. در آنجا بود که به دنبال راهی برای عرضه جذابیت‌های گردشگری ایران به مخاطبان افتادم و بهترین نتیجه را در استفاده از شبکه‌های اجتماعی یافتم. متاسفانه وضعیت به گونه‌ای است که بیشتر مردم جهان ایران را ایران هسته‌ای یا نفتی و ایران درگیر با فقر و مشکلات عدیده اقتصادی می‌شناسند و از فرهنگ و تمدن غنی ما اطلاعی ندارند. در حالی که ایران ما ایرانی با پتانسیل‌های فراوان و البته مردمانی مهربان است. بستر‌سازی برای نشان دادن این ایران ایده نخست شکل‌گیری کمپین MustSeeIran بود و آن را با هشتگی که به همین نام ایجاد شد به جهانیان معرفی کردم. خوشبختانه این کمپین مورد استقبال فراوان چهره‌های سیاسی و فرهنگی خارجی و خبرنگاران و روزنامه‌نگاران کشورهای اروپایی و آمریکایی قرار گرفت. بسیاری از این افراد با تهیه خبر و گزارش از کمپین MustSeeIran به افزایش انگیزه‌های ما در معرفی هر چه بیشتر و بهتر این کمپین کمک کردند و خوشبختانه به موفقیت‌هایی هم دست یافتیم. روزنامه‌ها، خبرگزاری‌ها و شبکه‌هایی چون رویترز، سی‌ان‌ان، بلومبرگ، ال‌مانیتور و ...از این کمپین حمایت کردند و در اخبار خود به انعکاس بخش‌هایی از این کمپین پرداختند. هر‌چند که به اعتقاد ما حمایت اصلی را مردم کشورمان انجام دادند که با ارسال تصاویر زیبای خود از اقصی نقاط کشور و ارائه دیدگاه‌ها و نظرات شان موجبات دلگرمی دست‌اندرکاران راه‌اندازی و ساماندهی این کمپین را فراهم آوردند. همین حالا هم ما منتظر دریافت تصاویر بیشتری از آنها هستیم؛ مردم می‌توانند با هشتگ مورد نظر عکس‌های خود را برای ما ارسال کنند و از هنر ایرانی و طبیعت و هر موضوعی که فکر می‌کنند برای گردشگر خارجی جذاب است سخن بگویند. آنها می‌دانند که ورود گردشگران خارجی موضوعی است که نتایج شایان توجه و البته ملموسی را به همراه دارد. این امر می‌تواند بر اقتصاد، صنعت و توریسم کشور اثر بگذارد و جایگاه واقعی ایران را نشان دهد. جاذبه‌های گردشگری ایران در برابر آنچه برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس عرضه می‌کنند بسیار فراوان و البته غیر‌قابل قیاس است. آنها بدون برخورداری از هیچ اصالت خاصی با تبلیغات رنگارنگ گردشگران را به سمت کشورهای خود می‌کشانند اما ما با داشتن اماکن مورد پسند توریست‌ها هیچ کار در‌خور توجهی انجام نمی‌دهیم. نباید خودمان را دست کم بگیریم و در قامتی کوچک‌تر از این کشورها ظاهر شویم. اقدامی که آقای دکتر روحانی در یکی از مطالب خود صورت داد و در شبکه اجتماعی اینستاگرام با استفاده از هشتگ MustSeeIran توریست‌ها و گردشگران خارجی را به بازدید از ایران دعوت کرد اقدامی ارزنده بود.

از اهداف این کمپین بگویید که می‌خواهد به چه جایگاهی دست یابد؟
این کمپین پنج هدف کلی را دنبال می‌کند که هر یک نیز زیرشاخه‌های فراوانی دارد. نخست تصویر‌سازی ذهنی از ایران با استفاده از تصاویر و عکس‌هایی بود که در شبکه‌های اجتماعی توئیتر، اینستاگرام و فیس‌بوک منتشر می‌شد. ما می‌خواهیم جذابیت‌ها و پتانسیل‌های ایران را برای گردشگران خارجی تصویر‌سازی کنیم. در همین بحث به دنبال آن هستیم تا مفهومی را که در سال 2014 از علم مدیریت مارکتینگ در جهان مطرح شد گسترش دهیم. این بحث که با عنوان تاثیر تصویر کشور مبدأ بر تصمیم‌گیری افراد مطرح است طرفداران فراوانی در جهان دارد و ما نیز تلاش کردیم با استفاده از این مفهوم تصویر ایران را آن طور که هست به دیگران نشان دهیم نه آن‌طور که رسانه‌های خارجی نشان داده‌اند یا حتی معاندان نظام. ما می‌خواهیم به جهانیان بگوییم که ایران تنها نطنز، کیک زرد و بیابان نیست. در ایران زندگی مدرن و مراکز دیدنی وجود دارد و مردم ایران در عین برخورداری از این قابلیت‌ها به اصالت‌های خود نیز توجه دارند و تلاش می‌کنند که از اصل‌شان دور نمانند. ما برای قوت و رشد و نمو این کمپین اهداف دیگری نیز داریم که یکی از آنها افزایش اتحاد ملی و روحیه همگرایی میان مردم کشورمان بود. موضوعی که با عملکرد شش‌ماهه کمپین تا حدودی محقق شده است. همین که می‌بینیم مردم در شبکه‌های اجتماعی به حمایت از یکدیگر می‌پردازند و از آداب و رسوم و سننی که در عکس‌ها به نمایش درآمده استقبال می‌کنند خود گویای این امر است که ما در مسیر درستی قرار گرفته‌ایم و امکان حصول نتیجه زیاد است. انتشار این گونه عکس‌ها ثمرات دیگری نیز دارد. اینکه به گردشگران و توریست‌های خارجی نشان می‌دهد که علاوه بر شهرنشین‌های ایرانی مردمی که در روستاها و ایلات و عشایر ما زندگی می‌کنند به باور برابری زن و مرد اعتقاد دارند. جالب است که بدانید به جهت تبلیغات سوئی که از سوی برخی از دشمنان ایران صورت گرفته در ذیل بعضی از تصاویر نوشته‌هایی مبنی بر اینکه «اینجا واقعاً ایران است؟» به چشم می‌خورد. البته این عبارت از سوی برخی از هموطنان‌مان که هنوز موفق به دیدار از تمامی نقاط ایران نشده‌اند نیز به چشم می‌خورد که باور نمی‌کنند در ایران طبیعت بکر و زیبایی وجود داشته باشد که هنوز آن را ندیده‌اند. بحث دیگری که در رابطه با راه‌اندازی این کمپین باید به آن اشاره کنم ارز‌آوری و ایجاد اشتغال با ورود توریست‌ها و گردشگران خارجی است که خود می‌تواند در چرخش موتور اقتصادی کشور موثر باشد. علاوه بر اینها با ورود گردشگران خارجی، هنر و هنرمندان ما و همین‌طور فرهنگ‌ مان به خوبی دیده می‌شود. اما در عین توجه به این نکات باید آموزش‌هایی نسبت به نحوه برخورد با توریست‌ها نیز داده شود تا مردم بدانند چگونه با آنها مواجه شوند. رفتار خوب ما می‌تواند گردشگران خارجی را متقاعد کند که ایران برخلاف تصویرسازی‌های نادرست گذشته کشوری نیست که به سادگی از کنار آن عبور کنند و باید برای دیدن مناظر و طبیعت این کشور سفری به آن داشته باشند.

به اهداف‌تان در شناسایی کمپین MustSeeIran اشاره کردید. اما چه اقدامات عملیاتی در این راستا صورت داده‌اید؟
اقدامات فراوانی صورت گرفته است. مثلاً همین هشتگ MustSeeIran که در شبکه‌های اجتماعی پربازدید راه‌اندازی شده است خود به شناسایی کمپین مردمی ما کمک قابل توجهی کرده است. ما کارمان را به صورت کاملاً دوستانه به مردم نشان دادیم و آنها نیز از آن استقبال کردند و حالا هم با ارسال تصاویر و عکس‌های خود این‌طور نشان می‌دهند که کمپین MustSeeIran به خودشان تعلق دارد و نه غیر. مردمی بودن این کمپین در میان تصاویر ارسالی کاربران آن کاملاً مشهود است. این تصاویر از زندگی روزمره مردم کشورمان و به صورت بسیار زیبا در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد و بدون استفاده از هیچ یک از ابزارها و اهرم‌های تبلیغاتی توانسته در جلب دیدگاه‌های مخاطبان خود موفق باشد. نسل‌های امروزی ایران که با استفاده از رسانه آشنایی دارند اصلی‌ترین اعضای کمپین ما هستند که خود سفیران معرفی کمپین MustSeeIran برای دیگران هستند.

گفتید که با هشتگ MustSeeIran در توئیتر و اینستاگرام و البته فیس‌بوک حضور دارید. برای معرفی این کمپین از چه شبکه‌های اجتماعی دیگری استفاده کرده‌اید؟
ابتدا باید به این نکته اشاره کنم که وقتی این کمپین به راه افتاد بسیاری از سفرای خارجی مقیم ایران و حتی مقامات کشورهای دیگر از آن استقبال کرده و با به اشتراک گذاشتن مطالب ما در صفحه‌های اجتماعی‌شان به شناسایی هر چه بیشتر کمپین MustSeeIran کمک کردند. وزیر گردشگری ایتالیا از جمله افرادی بود که از این هشتگ استفاده کرد. می‌دانید اقدامی که این افراد شاخص انجام دادند امتیاز برای ما بود و نشان داد که کمپین ما در مسیر صحیحی قرار گرفته است. اما در پاسخ به سوال شما باید گفت ما عمده تمرکزمان را فعلاً بر روی همین شبکه‌های اجتماعی متمرکز کرده‌ایم که به نوعی پر‌کاربردترین شبکه‌های اجتماعی جهانی محسوب می‌شوند. ما تمام تمرکزمان بر روی هشتگی است که در این شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده است. هرچند که برخی در تلاش هستند تا با انتشار برخی تصاویر و اخبار این کمپین را به انحراف بکشانند. البته مخاطبان ما که عمدتاً از هموطنان خارج از کشور هستند عمدتاً به جهت علاقه‌ای که به ایران دارند و نوستالژی که از مناطق و اماکن آن دارند به این فضاسازی‌ها توجهی نمی‌کنند.

علاوه بر اقبال مردمی چه چهره‌هایی از ایجاد کمپین MustSeeIran استقبال کرده‌اند؟
مهم‌ترین چهره سیاسی ایران که از این کمپین حمایت کرده است آقای روحانی بود که از هشتگ ما استفاده کرد و موجب شد بسیاری از افراد ما را بشناسند. از چهره‌های خارجی نیز همان‌طور که اشاره کردم وزیر اسبق گردشگری ایتالیا یا برخی از سفرای مقیم ایران که تنها به دلیل دلمشغولی که نسبت به ایران دارند از کمپین ما حمایت کرده و مطالب شان را با هشتگ MustSeeIran منتشر می‌کنند. مقامات و مسوولان سازمان میراث فرهنگی نیز استقبال فراوانی از کمپین مردمی ما انجام داده‌اند اما در کل سیاست راه‌اندازی این کمپین بر این اساس بود که دولتی نشود. همین حمایت‌های مردم بود که موجب شد ما بتوانیم 30 هزار عکس و تصویر از اقصی نقاط ایران را برای علاقه‌مندان‌مان به نمایش بگذاریم و آرشیو تصاویری از ایران را تشکیل دهیم که بی‌نظیر است. خوشبختانه با حمایت‌های مردمی کمپین ما در حال دیده شدن است و ما نیاز داریم که برای مخاطبان خارجی خود نیز به شش زبان رسمی سازمان ملل و بقیه زبان‌های زنده دنیا مطالبی را از جاذبه‌های گردشگری ایران منتشر کنیم.

گمان می‌کنید تا اینجای کار به چه میزان از اهداف‌تان دست پیدا کرده باشید؟
همین که ما توانسته‌ایم بسیاری از نقاط دیدنی ایران را به مخاطبان خود عرضه کنیم و گردشگران و توریست‌های اروپایی و آمریکایی را به سفر به ایران ترغیب کنیم بسیار موفق ظاهر شده‌ایم.

بازخوردی از این موفقیت‌ها نیز داشته‌اید؟
بازخورد کار ما انعکاس فعالیت‌هایمان در خبرگزاری‌های مطرح دنیا بوده است. جالب است بدانید که ما ای‌میل‌هایی از برخی روزنامه‌های محلی دریافت کردیم که مایل بودند از کمپین MustSeeIran گزارش و خبر تهیه کنند و حتی بعضی از مدارس کشورهای اروپایی نیز تمایل داشتند از کمپین ما به عنوان یک پروژه استفاده کنند. خوشبختانه نسل جوان در خارج از کشور خیلی از این کمپین استقبال کردند.

‌آماری از تعداد گردشگران خارجی که پس از راه‌اندازی کمپین MustSeeIran وارد ایران شده‌اند، دارید؟
پیش از راه‌اندازی کمپین ما، روزنامه فایننشیال‌تایمز در گزارشی نوشته بود که ایران مقصد طلایی گردشگران در سال 2014 و 2015 خواهد بود و بر اساس اخباری که اخیراً به گوش‌مان رسیده تقریباً تمامی هتل‌ها و مراکز اقامتی ایران تا پایان سال رزرو شده است. این یعنی کمپین MustSeeIran توانسته کار خود را به خوبی انجام دهد و به اهداف موردنظرش دست پیدا کند. من برخلاف برخی که معتقدند ایران به دلیل محدودیت‌هایی که در بحث حجاب دارد نمی‌تواند مقصد مناسبی برای توریست‌ها باشد به جد می‌گویم که حجاب ما تقریباً برای تمامی گردشگران خارجی که به کشورمان می‌آیند موضوعی جالب و البته هیجان‌انگیز است. حتی هتل‌های ما نیز مورد خواست و پسند این افراد است. توریست‌ها از اینکه در خانه‌های سنتی و مراکز اقامتی محلی ما حضور داشته باشند لذت می‌برند و تاکید می‌کنند اگر بخواهند در هتل‌های پنج و شش ستاره اقامت کنند به هاوایی و مناطقی این‌چنین می‌روند.

به هر حال همین مراکز اقامتی هم باید استانداردهایشان را ارتقا دهند و به میزان جهانی برسانند.
کاملاً درست است اما در هر صورت اصالت ما برای این افراد بسیار مهم‌تر از مدرن شدن است.

در این گفت‌وگو تاکید کردید که می‌خواهید کمپین‌تان مردمی باقی بماند اما قطعاً استفاده از کمک‌های برخی از بخش‌های دولتی در شناسایی هر چه بیشتر این کمپین تاثیرگذار است. به هر حال شعار دولت اعتدال‌گرا هم آشتی با جهان است.
مثلاً در کدام بخش‌ها؟

مثلاً همین سازمان میراث فرهنگی که به آن اشاره کردید و در مدل بزرگ‌تر شاید بتوان به سفارتخانه‌های ما و البته عملکرد رایزن‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور اشاره کرد که وظیفه دارند قابلیت‌ها و پتانسیل‌های ایران را به جهانیان نشان دهند.
سرمایه‌گذاری فکری در این بحث وظیفه دولت است و در مقیاس کوچک‌تر وزارت خارجه و رایزنان فرهنگی. ما امیدواریم که مسوولان دستگاه سیاست خارجی کشور با تسهیل در صدور روادید روند ورود گردشگران خارجی به کشور را تسهیل کنند و در آن سو نیز قابلیت‌ها و جذابیت‌های ما را به افراد مقیم کشورهای دیگر عرضه کنند.

منابع مالی کمپین MustSeeIran به چه صورت تامین می‌شود؟
منابع مالی خاصی ندارد. این کمپین 100 درصد مردمی است. مردم جذابیت‌های کشور ما را با هشتگ‌های آن مشاهده می‌کنند و البته از آن نیز استقبال کرده‌اند. در همین بحث منابع مالی می‌خواهم بگویم ما به کمک‌های مالی دولت نیازی نداریم اما از حمایت‌های معنوی آن مانند آنچه از سوی آقای روحانی صورت گرفت، استقبال می‌کنیم.

تصمیمی برای به خدمت گرفتن منابع مالی بخش خصوصی ندارید؟
بحث خوبی است. معتقدم کمپین ما بازوی خوبی برای فعالیت‌های سازمان میراث فرهنگی و البته اتاق‌های بازرگانی است. در بخش تصویر‌سازی ما می‌توانیم تصاویر صنایع کشورمان را که در برخی بخش‌ها رتبه نخست منطقه‌ای را دارد از طریق این کمپین به کشورهای دیگر نشان دهیم.

چه انتظاری از اتاق‌های بازرگانی در قبال معرفی پتانسیل‌های بخش خصوصی دارید؟ به هر حال اقتصاد یک بازی برد- برد است.
از دیدگاه بنده به عنوان فردی که کارش مارکتینگ است سرمایه‌گذاری در کمپین MustSeeIran یک برد دراز‌مدت است. کار ما فراملی است و تصاویری که از توریسم، اقتصاد و صنعت کشورمان نشان می‌دهیم می‌تواند در جذب سرمایه‌گذاران خارجی هم تاثیرگذار باشد. شعار ما در این کمپین هر ایرانی یک رسانه ملی است. ما ایرانی‌ها تصویر‌سازی می‌کنیم و با عملکردمان خارجی‌ها را وارد ایران می‌کنیم تا چرخ‌های صنعت‌مان بچر‌خد و اقتصادمان بالنده شود. ما حامیان معنوی زیادی داریم و البته از حمایت‌های دیگر هم استقبال می‌کنیم تا تصاویر مدرن‌تری از ایران را به جهانیان عرضه کنیم. کار ما ارزشی است و به دنبال هیچ بحث مالی نیستیم اما در عین حال از کمک‌های بخش خصوصی در رشد و نمو کمپین MustSeeIran استقبال می‌کنیم.

دورنمای فعالیت‌های این کمپین را چطور می‌بینید؟
دورنمایی که از این کمپین ترسیم کرده‌ایم این است که می‌خواهیم آن را به ویکی‌پدیای گردشگری ایران تبدیل کنیم تا یک رفرنس برای ورود گردشگران خارجی باشد.