دور و نزدیک مذاکرات هسته‌ای
هفته گذشته سیاست خارجی کشور همچنان متاثر از مذاکرات ایران با قدرت‌های بزرگ جهانی و البته تحرکات گروه‌های فرقه‌گرا در مرزهای شمال غربی بود. داعشی‌ها که با درآمدهای حاصل از فروش نفت عراق همچنان در منطقه جولان می‌دهند با واکنش کشورهای اروپایی و آمریکا مواجه شده‌اند که دیگر حضور گروه‌هایی اینچنین را در راستای منافع ملی خود نمی‌دانند. همزمان با انتشار این اخبار خبرگزاری‌های خارجی از فرود یک فروند هواپیمای مسافربری آمریکا در فرودگاه بندرعباس خبر دادند که بنا بر گفته‌های مقامات ایرانی به جهت ارائه اطلاعات غیرشفاف و ناصحیح وادار به فرود آمدن در این شهر شده است.
دورهمی جدید تهران-واشنگتن
با نزدیک شدن به زمان مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 در نیویورک دامنه تحرکات سیاسی تهران در گفت‌وگوهای دوجانبه با اعضای این گروه وسیع‌تر می‌شود و به گفته عباس عراقچی تمامی کشورهای عضو را دربر می‌گیرد. حدود 10 روز پیش بود که تهران و واشنگتن برای دومین بار پس از نشست وین پای میز مذاکره نشستند و به مدت سه روز به طرح و بررسی موارد اختلافی پرداختند. برخی کارشناسان معتقدند گفت‌وگوهای کارشناسی در حین مذاکرات دوجانبه میان ایران و آمریکا حاکی از وجود بحث فنی به منظور پیشبرد مذاکرات و برداشتن اختلاف‌نظرها (پرانتزها) از متن احتمالی نهایی است. این کارشناسان معتقدند مذاکرات هسته‌ای برای رسیدن به توافق جامع فراتر از یک مذاکره سیاسی صرف و برای رسیدن به راه‌حل مسالمت‌آمیز میان ایران و 1+5 است. جالب است که این دور از مذاکرات ایران و آمریکا در سکوت کامل خبری و بدون هیچ‌گونه برنامه از پیش تعیین‌‌شده‌ای برگزار شد. حمیدرضا آصفی در گفت‌وگو با شرق در این رابطه می‌گوید: به نظر من، اعلام نکردن این ملاقات‌ها فرصت تخریب، جوسازی و خبرسازی را از مخالفان به نتیجه رسیدن مذاکرات
مانند اسرائیل و لابی‌های مخرب می‌گیرد؛ این امر را می‌توان یکی از دلایل رسانه‌ای نکردن آن پیش از انجام ملاقات برشمرد. او در این گفت‌وگو که در روز شنبه 15 شهریورماه منتشر شد، می‌افزاید: اما از طرف دیگر، مذاکرات ایران و آمریکا در مورد موضوع هسته‌ای به دلیل اینکه بارها انجام شده، دیگر حساسیت‌زدایی شده و لزومی ندارد تا با اعلام آن پیش از انجام، تحت تاثیر فضاسازی‌ها قرار بگیرد. مذاکرات سیاسی و کارشناسی دوجانبه ایالات‌متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در ژنو پس از بیش از ۲۰ ساعت پایان یافت. نمایندگان ایران و آمریکا در این دور از مذاکرات بیش از ۱۲ ساعت مذاکره سیاسی و هشت ساعت مذاکره کارشناسی داشتند. جالب است که عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایرانی گفت‌وگوهای این دوره را برخلاف ادوار گذشته مفید دانست و اظهار امیدواری کرد این مذاکرات به حل اختلافات کمک کند. 
نگاه بدبینانه کیهان به مذاکرات هسته‌ای
با وجود دیدگاه خوش‌بینانه مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای به گفت‌وگوهای آتی ایران و 1+5 روزنامه کیهان در یادداشت روز چهارشنبه خود با طرح این مطلب که نزدیک شدن به زمان مذاکرات جدید هسته‌ای در نیویورک، رفت‌وآمدهای دیپلماتیک مقامات کشورمان، یک سال مذاکره جدی و مستمر بین ایران و 1+5 و مهم‌تر از همه رفتارهای مقامات غربی و به ویژه آمریکایی‌ها در مواجهه با یک سال اعتمادسازی کامل مسوولان کشورمان، تردیدهای قابل توجهی را در میان ناظران و کارشناسان پدید آورده است، می‌نویسد: این شرایط زمینه‌ساز طرح این سوال می‌شود که آیا ادامه روند مذکور، فرجامی درخور این همه هزینه و سرمایه‌گذاری خواهد داشت؟ و آیا در پس صرف بخش مهم و حیاتی انرژی دولت در دیپلماسی، دستاوردی شایسته و متناسب به دست خواهد آمد؟!
یکی به دو اروپا و آمریکا در زمین ایران
اگرچه این طور عنوان می‌شود که اصلی‌ترین اختلافات ایران و 1+5 به دلیل رفتارهای کج‌دار و مریز طرف آمریکایی است اما به نظر می‌رسد اروپایی‌ها به ویژه فرانسوی‌ها هم حاضر نیستند که در بازی هسته‌ای ایران در قامتی کوتاه‌تر از آمریکایی‌ها ظاهر شوند و شاید بر همین اساس باشد که هرازگاهی شاهد رفتار غیرمنتظره برخی از مقامات اروپایی هستیم. توجه به همین رفتارها بود که موجب شد اعضای تیم مذاکره‌کننده ایران در راستای زمینه‌سازی پیش از مذاکرات نیویورک دعوتی هم از مذاکره‌کنندگان کشورهای فرانسه، انگلیس و آلمان به عمل آورند و پای میز مذاکرات دوجانبه با آنها بنشینند. داوود هرمیداس باوند، استاد دانشگاه در گفت‌وگو با اقتصاد‌نیوز اما با طرح این موضوع که موضع اروپا به‌اندازه آمریکا تعیین‌کننده نیست، خاطرنشان می‌کند: مذاکرات با کشورهای اروپایی روند دستیابی به توافق هسته‌ای را تسهیل می‌کند، هرچند که گام نهایی بنابر خواست آمریکا برداشته می‌شود.
سردرگمی غرب در برخورد با فرقه تروریستی
کشورهای اروپایی علاوه بر مذاکرات هسته‌ای ایران این روزها سرگرم برگزاری نشستی در رابطه با نحوه مواجهه با گروه‌های فرقه‌گرا چون داعش هستند. پس از کشته شدن دو خبرنگار آمریکایی و انتشار اخباری مبنی بر افزایش تعداد اتباع کشورهای اروپایی در گروه داعش اعضای ناتو گردهم آمدند تا راه‌های مقابله با تحرکات این گروه تروریستی را بررسی کنند و به نظر می‌رسد که به توافقات شایان توجهی هم دست یافته باشند که مارتین لیدگار، وزیرخارجه دانمارک را راهی ایران کرده‌اند تا حامل پیام‌شان برای تهران باشد. اینکه برخی از کشورهای غرب تصمیم گرفته‌اند ائتلافی تشکیل و به موضوع تروریسم نگاهی همه‌جانبه داشته باشند و این تصمیمی در حوزه ناتو است.
چرخش اوباما به سمت ایران
البته در آن سوی جریان نیز باراک اوباما پیغام می‌دهد که خطر اصلی برای ما و هم‌پیمانان منطقه‌ای‌مان نه ایران بلکه داعش است. صادق زیباکلام در یادداشتی که با عنوان کالبدشکافی چرخش اوباما در برابر ایران برای روزنامه شرق نوشت، این سوال را مطرح کرد که چه کسی فکر می‌کرد روزی روزگاری بیاید که رئیس‌جمهور «ایالات‌متحده» از آن سر دنیا، کشورهای عربی را در این سر دنیا و در همسایگی ایران نصیحت کند که مبادا دچار این اشتباه استراتژیک شوید و ایران شیعه را دشمن خود تصور کنید. موضع‌گیری اوباما در آستانه سالگرد 11 سپتامبر در حقیقت هدیه‌ای - خواسته یا ناخواسته - برای ایران بود. نیازی نیست ایران تلاش کند تا کشورهای عربی را مجاب کند که نه امروز و نه در گذشته، اساساً دلیلی برای دشمنی با اعراب نداشته و در افراطی‌گری‌ها اثری از ایران و ایرانی دیده نمی‌شود. در عین حال، این، همه داستان نیست.
بازتاب سخنان ضد‌داعشی ظریف در رسانه‌ها
در حالی که بسیاری از تحلیلگران در رسانه‌های متفاوت از لزوم همکاری ایران و آمریکا در بحث مبارزه با داعش سخن می‌گویند، روزنامه اعتماد در گزارشی با طرح سخنان اخیر وزیر امور خارجه که گفته بود: احساس می‌کنم هنوز تصمیم و فهم و درک جدی از میزان این خطر ایجاد نشده که آمریکایی‌ها وارد حرکت جدی علیه این گروه شوند، می‌نویسد: این اظهارات ظریف درست یک روز پس از آن مطرح شد که سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به گزارش‌های منتشرشده در مورد احتمال همکاری آمریکا و ایران برای مبارزه با «داعش» در عراق، اعلام کرده بود ما قصد همکاری نظامی یا اشتراک‌گذاری اطلاعات با ایران را نداریم. ما برنامه‌ای برای انجام چنین کاری نداریم اما به وضوح اعلام کردیم که داعش، تهدیدی نه‌تنها برای آمریکا بلکه برای تمام منطقه از جمله ایران است و معتقدیم که تمامی کشورها، صرف‌نظر از اختلافات‌شان باید در راستای هدف تضعیف و در نهایت شکست داعش تلاش کنند.
ائتلاف علیه داعش ساختگی است
البته به نظر می‌رسد در این سوی ماجرا و در ایران هم افرادی باشند که ضمن رد امکان همکاری تهران و واشنگتن در عراق بر مقوله بی‌اعتمادی ایران نسبت به آمریکا صحه بگذارند. حسین شیخ‌الاسلام، مشاور امور بین‌الملل رئیس مجلس با بیان این مطلب که ضرورتی ندارد جمهوری اسلامی ایران در ائتلاف احتمالی ساختگی علیه داعش مشارکت کند، خاطرنشان می‌کند: ایران با هوشیاری کامل وارد بازی ساختگی آمریکایی‌ها نخواهد شد چون در واقع ضرورتی هم ندارد. او در گفت‌وگو با مهر این طور می‌گوید که داعش به هیچ عنوان برای جمهوری اسلامی ایران خطر محسوب نمی‌شود و این گروه تروریستی نمی‌تواند امنیت ما را به خطر بیندازد.
خبری از توافق بر سر تعداد سانتریفیوژها نیست
با مشخص شدن گره مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5، پایگاه خبری المانیتور به نقل از یک منبع ایرانی مدعی شد: ممکن است تهران با کاهش تعداد سانتریفیوژهایش تا هفت هزار عدد موافقت کند. سید‌عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران اما با رد این موضوع می‌گوید: این اخبار به هیچ وجه صحت ندارد و مردم نباید به فضاسازی رسانه‌های غربی که با انگیزه‌های مختلف انجام می‌دهند، اهمیت بدهند. او که در برنامه رویداد رادیو گفت‌وگو حضور یافته بود، تاکید کرد: بر اساس آنچه در مذاکرات اتفاق افتاده بر روی هیچ عددی تا‌کنون موافقت نشده است و من هم این اعدادی را که مطرح کرده‌اند تایید نمی‌کنم.
پرنده آمریکایی در آسمان ایران
در کشاکش مذاکرات هسته‌ای و گفت‌وگوها پیرامون نحوه مواجهه با گروهک تروریستی داعش خبری مبنی بر فرود یک فروند هواپیمای مسافربری آمریکایی در ایران منتشر شد. حوالی نیمه‌شب روز جمعه 14 شهریور، هواپیمای اماراتی که سرنشینان آن حدود 100 پیمانکار آمریکایی بودند در فرودگاه بندرعباس فرود آمد. روزنامه «واشنگتن‌پست» در گزارشی مدعی شد که جت‌های جنگنده ایرانی این هواپیما را «وادار به فرود» کرده‌اند. هرچند در همین گزارش، به نقل از برخی از مقام‌هایی آمریکایی گفته شده بود هواپیما به اختیار خود در بندرعباس به زمین نشسته است. حدود چهار ساعت بعد، وزارت خارجه آمریکا ادعای روزنامه واشنگتن‌پست را تکذیب کرد. خبرگزاری رویترز نیز از قول یک مقام آمریکایی در این باره نوشت: این هواپیما با چند ساعت تاخیر پروازش را از «بگرام» آغاز کرده ولی چون برنامه پروازی‌اش را به‌روز نکرده بود، مسوولان مراقبت پرواز در ایران انتظار نداشتند آن را در آسمان ببینند و به همین خاطر از آن خواستند راهی را که آمده باز‌گردد و به افغانستان برود اما چون سوخت کافی برای بازگشت نداشت، در بندرعباس فرود آمد. روزنامه شرق
در گزارشی روایت «جاسم جادری» استاندار هرمزگان از این ماجرا را ذکر می‌کند و می‌آورد: «وقتی این هواپیما وارد حریم هوایی ایران می‌شود، نیروهای ویژه از این هواپیما سوال می‌کنند و مشخصات را می‌خواهند و وقتی خدمه هواپیما مشخصات خود را ارائه می‌کنند، متوجه می‌شوند این اطلاعات در سامانه وجود ندارد.» به گفته او «خدمه این هواپیما خودشان را با مشخصات دیگری معرفی می‌کنند، از این جهت نیروهای ما مشکوک می‌شوند.» جادری افزوده: «بنا شد از آن بخواهیم تا فرود بیاید و اطلاعات بیشتری به ما بدهد، ولی هواپیمای مذکور مقاومت می‌کند، از این جهت نیروهای ما مجبور می‌شوند در اولین فرودگاه که فرودگاه بندرعباس است، آن را بنشانند.»
گزینه‌های نمایندگی ایران در سازمان ملل
اوایل سال ۱۳۹۳ رویترز به نقل از منابع آگاه اعلام کرد که حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران «حمید ابوطالبی» را به عنوان نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد برگزیده است. آمریکایی‌ها مدعی بودند به علت اینکه آقای ابوطالبی در ماجرای تسخیر سفارت حضور داشته است، روادید نخواهند داد. پس از آن بود که دو کشور درگیر‌و‌دار معرفی نماینده جدید ایران شدند و در نهایت نیز بنا بر تصویب قانونی جدید ابوطالبی از ورود به آمریکا منع شد. حالا پس از گذشت نزدیک به پنج ماه از این موضوع ناصر هادیان، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد، چهار گزینه را برای نمایندگی ایران در سازمان ملل پیشنهاد می‌کند و می‌گوید: آقایان محمدعلی نجفی، احمد عزیزی، امیر زمانی‌نیا و محمدکاظم سجادپور مناسب‌ترین افراد برای احراز این پست هستند.
دیدگاه تان را بنویسید