شاخص‌های نامطلوب و برنامه‌هایی برای بهبود
کم‌رفاهی
۲۷ دی‌ماه سال گذشته، آن زمان که رئیس‌جمهور برای تقدیم لایحه بودجه به نمایندگان مردم، راهی مجلس شده بود در سخنرانی‌اش چند مرتبه‌ای از توجه به «رفاه مردم» سخن گفت.
27 دی‌ماه سال گذشته، آن زمان که رئیس‌جمهور برای تقدیم لایحه بودجه به نمایندگان مردم، راهی مجلس شده بود در سخنرانی‌اش چند مرتبه‌ای از توجه به «رفاه مردم» سخن گفت. وی در همین مورد به صراحت گفت: «بهبود شرایط زندگی مردم باید اولویت اصلی همه باشد.» در همان روز وقتی حسن روحانی به مناسبت آغاز دوران پساتحریم نشست خبری برگزار کرد، متذکر شد: «هر گونه مناقشات بیهوده که ما را از مسیر ارتقای معیشت مردم بازدارد، خلاف مصالح ملی است؛ به‌ویژه که با چالش‌های اقتصادی بزرگی در مسیر خود مواجه هستیم.» اما تاکید حسن روحانی بر «رفاه اقتصادی مردم» در عصر پسابرجام برای چیست؟ رفاه مردم چه شاخص‌هایی دارد و این شاخص‌ها هم‌اکنون در ارزیابی‌های منابع خارجی و داخلی چه وضعیتی دارند؟
در بین منابع خارجی آخرین رده‌بندی در میان متغیرهای رفاه کشورهای مختلف، گویای این است که در جدول جهانی رفاه لگاتوم (سال 2015) ایران از بین 142 کشور، در رتبه 106 قرار دارد. در هشت زیرشاخص مورد ارزیابی این موسسه، ایران در دو شاخص «آموزش» و «سلامت» وضع قابل قبول‌تری دارد و در وضعیت رنگ «زرد» طبقه‌بندی شده است. در شاخص‌های «اقتصاد» و «فرصت‌های کسب و کار» وضعیت ایران رنگ «نارنجی» است و در چهار شاخص «حکومتداری»، «امنیت و ایمنی»، «آزادی‌های فردی» و «سرمایه اجتماعی» ایران در وضعیت «قرمز» قرار دارد.
اما در شاخص‌هایی چون آموزش و سلامت ایران چه کرده که رتبه بهتری نسبت به دیگر شاخص‌های خودش دارد؟ آیا در این بخش‌ها باید همچنان همان رویه گذشته را طی کرد؟ کشورهای پیش‌رو در این شاخص‌ها چه کرده‌اند و ایران چگونه می‌تواند از این نظر وضعیت خود را بهبود دهد؟ در شاخص‌های «حکومتداری»، «امنیت و ایمنی»، «آزادی‌های فردی» و «سرمایه اجتماعی» هم چنین سوالاتی را نباید بی‌پاسخ گذاشت. باید بررسی کرد که چرا ایران در این شاخص‌ها دچار چنین وضعیتی است و در آینده برای بهبود آنها چه سیاست‌هایی را می‌توان اجرا کرد.
و در نهایت در کنار همه اینها، باید به رفاه اقتصادی هم پرداخت و ارزیابی کرد که چه مولفه‌هایی در رفاه اقتصادی موثر هستند و چگونه می‌توان آنها را بهبود بخشید. از سوی دیگر یکی از مولفه‌های دیگر قابل بررسی زمان است. در حال حاضر از نگاه حسن روحانی دوره اجرای برجام یک فرصت ابدی و دائمی نیست و به همین دلیل دولتمردان و فعالان سیاسی و اقتصادی باید این فرصت را مغتنم بشمارند. با این حال باید دید کارشناسان چه توصیه‌هایی برای این مقطع خاص ایران دارند که هم در این دوره زمانی و هم در یک دوره بلندمدت رفاه ایرانیان بهبود پیدا کند. آیا با توافق هسته‌ای می‌توان امید به بهبود مهم‌ترین شاخص‌های رفاه از جمله سرمایه اجتماعی و مولفه‌های اقتصادی داشت؟ آیا دولت با اجرای سیاست‌هایی چون عملیاتی کردن بسته خروج از رکود می‌تواند شاخص‌های رفاه اقتصادی را بهبود دهد و اصلاً نقش دولت در بهبود رفاه مردم چه میزان می‌تواند باشد؟
دیدگاه تان را بنویسید