اقتصاد قربانی قدرت

فواید سیاسی است و هزینه‌ها اقتصادی؛ دخالت نظامی آمریکا در سوریه در حالی که در 12 سال گذشته این کشور دو جنگ نظامی در منطقه داشته و میلیاردها دلار خرج کرده است چه توجیهی می‌تواند داشته باشد. فواید احتمالی این جنگ سیاسی است نه اقتصادی. پیش از حمله آمریکا به افغانستان و عراق نیز تحلیل‌هایی مبنی بر نگاه اقتصادی ایالات متحده و طمع برای دستیابی به معادن کشف‌نشده افغانستان و چاه‌های مملو از نفت عراق عنوان شده بود و هدف آمریکا از مبارزه با تروریسم، بهانه. بعید نیست که مبارزه با تروریسم بهانه آمریکا برای لشگرکشی به خاورمیانه باشد اما حداقل دو جنگ اخیر نشان داده که این تهاجم‌ها فاقد منطق اقتصادی بوده است. چرا که جز هزینه‌های هنگفت، تحفه دیگری به چنگ دولت ایالات متحده نیامده است. حتی با تسخیر عراق و تسلط بر چاه‌های نفت هم منفعت دندان‌گیری به مهاجمان نرسیده و شاید تنها مزیت ورود مجدد نفت عراق به بازار و افزایش توان آمریکا برای فشار بر ایران و افزودن تحریم‌ها نصیب دولت ایالات متحده شده باشد که این نیز منفعتی اقتصادی نبود.
پس هدف آمریکا از تحمل این هزینه‌های فزاینده در عین اوضاع نه‌چندان بسامان اقتصادی چیست؟ احتمالاً هدف صرفاً قدرت‌نمایی است. آمریکا برای اینکه همچنان خود را ابرقدرت نشان دهد باید هزینه کند. دولت و کنگره ایالات متحده بهتر از هر کسی می‌داند که برای حفظ جایگاه در معادلات سیاسی جهان باید پول خرج کرد، حتی اگر لازم باشد هزینه‌های میلیاردی بر مالیات‌دهندگان تحمیل کرد و در برابر به آنها اطمینان بخشید که امنیت آنها در سراسر جهان برقرار است و موضع بالا همیشه از آنِ آنهاست؛ ابرقدرت سیاسی آنها هستند و این اراده و میل آنهاست که سرنوشت ملت‌ها و دولت‌ها را تعیین می‌کند.
آمریکایی‌ها خود در این میان بهتر از هر کس دیگری از هزینه‌های جنگ با سوریه آگاه هستند اما منافع سیاسی باعث می‌شود هزینه‌های اقتصادی جنگ را بپذیرند. ژنرال دمپسی رئیس ستاد مشترک آمریکا خود چند روز پیش در پی مشاوره با کارشناسان در مورد هزینه‌های جنگ به این نکته اشاره کرده بود که برای آموزش و تجهیز مخالفان دولت سوریه مبلغی حدود 500 میلیون دلار هزینه خواهد شد که این رقم فزاینده است. برقراری منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان سوریه نیز همین مقدار هزینه برای مالیات‌دهندگان آمریکایی در برخواهد داشت که به طور متوسط این هزینه در هر ماه بالغ بر یک میلیارد دلار خواهد شد؛ و در نهایت اینکه خود او معترف است که حتی اگر تهاجم به سوریه محدود و به صورت موشکی باشد نیز باز هزینه جنگ سر به میلیاردها دلار خواهد زد.
آمریکا با وجود کسری بودجه بالا، بدهی‌های انباشته و ارزش متغیر دلار در بازارهای جهانی باز هم در صورتی که بخواهد قدرتش را به رخ جامعه جهانی و به ویژه روسیه، رقیب شرقی‌اش بکشد وارد جنگ با سوریه خواهد شد. تهاجمی که تا سال‌های بعد باید هزینه‌های اقتصادی آن را به جان بخرد. اما در نهایت منافع سیاسی برای ایالات متحده اجل بر منافع اقتصادی است. وقتی که بخواهد اثبات کند که پدرخوانده جهان است از هزینه اقتصادی ابایی ندارد.