سفر «ارز» از ایران

حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در لندن، چندی پیش در کانال تلگرامی خود اعلام کرد طی سال گذشته، مردم ایران بیش از 5 /4 میلیارد دلار (حدود 17 هزار و 100 میلیارد تومان) فقط برای بلیت مسافرت‌های خارجی هزینه کرده‌اند. این رقم البته منهای هزینه‌هایی است که برای هتل و سایر هزینه‌ها در سفرهای خارجی صورت گرفته است.

همچنین آبان‌ماه سال گذشته بود که مرکز آمار ایران در قالب گزارش آماری خود از وضعیت سفرهای ایرانی‌ها اعلام کرد در بهار سال 93، حدود 58 درصد از خانوارهای کشور که معادل 13 میلیون و 441 هزار و 786 خانوار هستند، حداقل یک سفر داخلی داشته‌اند؛ این در حالی است که در مقابل آنها، حدود 42 درصد یعنی 9 میلیون و 538 هزار و 214 خانوار در این فصل به جایی سفر نکرده‌اند. بر اساس این آمار، کل سفرهای داخلی انجام‌شده در مدت زمان مذکور 69 میلیون و 818 هزار و 665 سفر بوده است.

در کل این سفرها 5376 میلیارد و 148 میلیون و 800 هزار تومان هزینه صورت گرفته است که بیشترین آن به هزینه‌های حمل‌ونقل اختصاص داشته است. این یعنی برای هر سفر داخلی به صورت میانگین تنها حدود 77 هزار تومان هزینه می‌شود!

بر اساس همین گزارش، در مدت مذکور نیز 886 هزار و 637 سفر خارجی صورت گرفته است؛ اما ایرانی‌ها در این سفرها رقمی معادل 2139 میلیارد و 991 میلیون و 200 هزار تومان صرف سفرهای خارجی خود کرده‌اند و این رقم یعنی برای هر سفر خارجی به صورت میانگین حدود دو میلیون و 413 هزار و 604 تومان هزینه می‌شود.

بر اساس گزارش دیگری که پیش از این مرکز آمار به بررسی سفر ایرانی‌ها در تابستان 92 پرداخته بود، گردشگران ایرانی در مدت زمان مذکور بالغ بر هزار و 24 میلیارد و 107 میلیون و 200 هزار تومان در خارج از کشور هزینه کرده‌اند؛ رقمی که در بهار سال بعد از آن تقریباً دوبرابر شد.

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نیز که در سال 94 منتشر شد، طی سال 2013 مخارج گردشگران خروجی بالغ بر هفت میلیارد و 517 میلیون دلار برآورد شد که تراز منفی گردشگری ایران را با رقمی بالغ بر شش میلیارد و 403 میلیون دلار نشان می‌داد.

با این‌همه سفرهای داخلی ایرانی‌ها بر اساس همین منابع آماری بیشتر است اما آنچه پای اقتصاد و ضرر و منفعت اقتصادی را پیش می‌کشد همان هزینه‌کرد مسافران در سفر است. البته باید درنظر گرفت، سفرهای داخلی ایرانی‌‌ها از این حیث که بیشتر با وسایل حمل‌و‌نقل شخصی صورت می‌گیرد، به صورت سرانه، کمتر از سفرهای خارجی برای آنها هزینه برمی‌دارد. فارغ از این موضوع، بر اساس گزارش مرکز آمار بیشترین هزینه سفرهای خارجی ایرانی‌ها به تور و تفریح، حمل‌و‌نقل و خرید سوغاتی تعلق دارد.

بسیاری از کارشناسان معتقدند سال به سال بر تمایل ایرانی‌ها مبنی بر سفرهای خارجی افزوده می‌شود. به باور آنها این تمایل بیشتر ناشی از امکان انجام برخی کارها، تفریحات و کسب تجربه‌های جدید است که در کشور کمتر امکان آن وجود دارد. آنها تاکید می‌کنند در صورتی که سیاستگذاران بخواهند ایرانی‌ها چنین هزینه‌های هنگفتی را در کشور صورت دهند، باید در الگوی عرضه محصولات گردشگری دست‌کم در برخی مناطق، تجدید‌نظر کنند.