نفوذ از کدام جهت؟

در هفته‌های اخیر و پس از هشدار مقامات بلندپایه نظام در زمینه خطر نفوذ دشمن در کشور، فضای رسانه‌ای ایران تا حدود زیادی تحت تاثیر این انذار قرار گرفت. انذاری که علاقه‌مندان به کشور و نظام را در امور محوله به آنان هوشیارتر کرد. با این ‌حال متاسفانه به سیاق سال‌های گذشته برخی رسانه‌ها آگاهانه یا ناآگاهانه با جنجال‌های سیاسی به پیام اصلی این هشدار بی‌توجهی کردند و تلاش کردند از ظن ‌خود با این پیام همراه شوند و برای رقبا خط و نشان بکشند. به طور کلی خطر نفوذ بیگانگان برای هر کشوری متصور است. نفوذی که سبب می‌شود، در برخی موارد تصمیمات اخذ‌شده از سوی نهادهای رسمی بیش از آنکه منافع ملی کشور را تامین کند، بر پایه منافع ملی بیگانگان اخذ شود.
در این فرآیند به طور مثال با نفوذ در بدنه کارشناسی کشور ممکن است، بسیاری از دولتمردان صادق یا نمایندگان مدافع حقوق ملت نیز ناخودآگاه به بخشی از نقشه تامین منافع بیگانگان تبدیل شوند. همین امر هم سبب شده است در دهه‌های اخیر بسیاری از نظام‌های جهان نسبت به این امر حساس شده و با بهره‌گیری از راهبردهای مختلف تلاش کنند سدی در مقابل نفوذ ایجاد کنند. در ایران نیز قاعدتاً تاکنون راهبردهایی برای مقابله با نفوذ تهیه و تدوین شده است و هشدارهای بموقع اخیر نیز سبب خواهد شد که مسوولان امر در این زمینه حساس‌تر شوند. با این‌ حال به نظر می‌رسد که در دعواهای رسانه‌ای هفته پیش در این زمینه، این هشدار با دو تهدید مواجه شده باشد.
از سویی برخی سیاسیون بدون توجه به عواقب اظهارات خود، این هشدار استراتژیک را به محملی برای تصفیه‌حساب‌های سیاسی بدل کرده و تلاش می‌کنند چهره‌های جناح مقابل را به همراهی با پروژه نفوذ دشمن متهم کنند. از سوی دیگر مانند بسیاری از موارد دیگر، در این فقره نیز برخی شتاب‌زدگی‌ها سبب شده است که تنها به وجوه سیاسی و فرهنگی این پروژه نگاه شود و سایر وجوه به ویژه وجوه اقتصادی آن مغفول بماند. اگر هم جایی از وجه اقتصادی آن سخنی به میان آید، به پیش‌پاافتاده‌ترین موارد از جمله حضور KFC‌، کینگ‌برگر یا مک‌دونالد اشاره می‌شود. مواردی که باز هم با عینک سیاست یا فرهنگ به آن نگریسته می‌شود و قاعدتاً در آینده از جمله بخش‌های جالب توجه کتاب تاریخ سیاسی ایران به شمار خواهد رفت.

بدون شک یکی از وجوه اصلی هشدارهای مقامات بلندپایه نظام در بحث نفوذ، وجه اقتصادی آن بوده است. قابل پیش‌بینی است بسیاری از کشورهای قدرتمند جهان با توجه به ظرفیت‌های این کهن‌دیار و همچنین بازار 80 میلیونی آن علاقه‌مند باشند تا با نفوذ در بخش‌های تصمیم‌گیری کشور منافع اقتصادی خود را تضمین کنند. در این زمینه به نظر می‌آید مسوولان کشور درست مانند بخش‌های سیاست و فرهنگ باید گوش ‌به‌ زنگ باشند و هر تحرکی را زیر نظر داشته باشند. به طور نمونه بسیاری از کشورهایی که در یک دهه گذشته از ماجرای تحریم‌های اقتصادی ایران به سودهای هنگفتی دست‌یافته بودند و در بسیاری از موارد بازار ایران را به انحصار خود در آورده بودند، قاعدتاً از مشی امروز دولت یازدهم و تصویب برجام ناراضی هستند. آیا متصور نیست که این کشورها با تولید برخی تحلیل‌های منفی علیه برجام در برخی عزیزان صادق و علاقه‌مند به منافع ملی نفوذ کرده، آنان را علیه این موفقیت دیپلماتیک ایران بشورانند. شوریدنی که برخی منتقدان دولت را ناخواسته به بخشی از پلن این کشورها برای حفظ منافع اقتصادی آنان بدل کند. به نظر می‌رسد همگی باید نگران نفوذ باشیم.