نتایج سحر توافق وین

سرانجام عصر دوشنبه پیش به وقت تهران، با تصویب توافقنامه ایران و قدرت‌های جهانی در شورای امنیت سازمان ملل و اتحادیه اروپا یکی از مهم‌ترین پروژه‌های دولت یازدهم که بخش مهمی از اولویت‌ها و ظرفیت‌های کابینه به آن اختصاص یافته بود، به واپسین مرحله رسید. به نظر می‌رسد با پایان تدریجی این ماموریت مهم دیپلمات‌ها، عمده مسائل باقی‌مانده این پروژه بر عهده سیاستمداران و کارشناسان فنی قرار بگیرد تا ببینیم تعهدات دیپلمات‌های دو طرف را تا چه اندازه از روی کاغذ به عالم واقع منتقل خواهند کرد. این تحولات در روزهای پایانی تیرماه شور و نشاط تازه‌ای را به جامعه تزریق کرد. شور و نشاطی که بخش‌هایی از آن را در شب اعلام توافقنامه ایران و شش قدرت جهانی از سوی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در خیابان‌های پایتخت و بسیاری از شهرهای ایران مشاهده کردیم.
برخی از پیامدهای این توافق را در بازآرایی‌های جدید فضای سیاسی در همین یک هفته گذشته نیز می‌توان مشاهده کرد. در این ایام با وجود اینکه برخی رسانه‌های منتقد دولت در تخطئه تفاهم ایران و قدرت‌های جهانی از هیچ ابزاری چشم‌پوشی نکردند، اما بسیاری از نمایندگان مجلس که در این دو سال به انحای مختلف از خجالت جناب ظریف و همکارانش درآمده بودند و هر لحظه مترصد یافتن اشکالی جدید برای بهانه‌جویی‌های تازه بودند، واکنشی همدلانه با توافقنامه از خود نشان دادند. این فضا به گونه‌ای بود که برخلاف حضور پرحاشیه و جنجالی پیشین وزیر امور خارجه در مجلس، نطق اخیر محمدجواد ظریف در صحن بهارستان با استقبال گسترده نمایندگان مواجه شد. به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران امور سیاسی ایران فضای مجلس در روزهای پایانی تیرماه نشان از خرسندی اکثریت نمایندگان از نتایج مذاکرات دیپلمات‌های ایرانی در وین دارد.
با توجه به خط و نشان‌هایی که برخی نمایندگان منتقد دولت دراین‌باره مطرح می‌کردند، فضای این روزهای مجلس را می‌توان با رویکردهای متفاوت تحلیل کرد. در نخستین رویکرد می‌توان گفت بسیاری از نمایندگان، دلواپس توافق بد بودند، حال که توافقی خوب با پیامد برد-برد برای طرف‌های مذاکره به امضا رسیده است، این عزیزان خرسند از این اتفاق دلواپسی را کنار گذاشته و به خیل حامیان توافق پیوسته‌اند. در مقابل این تحلیل اما تحلیل‌های تا حدودی بدبینانه نیز وجود دارد. در این تحلیل بسیاری از منتقدان دولت که دریافته‌اند این توافقنامه از سوی مردم با استقبال مواجه شده است، تلاش دارند به هر صورت ممکن برای روز مبادا که احتمالاً هفته نخست اسفندماه جاری است، عکسی یادگاری با توافق بگیرند و خود را نیز به عنوان شریک این پیروزی به شهروندان معرفی کنند. بر این عزیزان نمی‌توان خرده گرفت، اتفاقاً خردمندانه‌تر آن است که همگی تلاش کنیم تا جای ممکن احساس برد در این توافق را در میان شهروندان همگانی‌تر کنیم.
اما نباید از یک مساله مهم غافل شویم. اسفندماه سال جاری بزنگاهی بزرگ در مسیر حسن روحانی برای جامه عمل پوشاندن به شعارها و اهدافی است که در 24 خردادماه 92 موجب اقبال مردم به او شد. یکی از معضلات روحانی در دو سال گذشته نوع تعامل مجلس با او و کابینه او بوده است. بسیاری از نمایندگان منتقد در این دو سال بیشتر بار خاطر رئیس‌جمهور بوده‌اند تا یار شاطر! اسفندماه امسال زمان مناسب و تعیین‌کننده‌ای است که ایرانیان میان دولت و منتقدان آن به داوری بنشینند. در این فضا مناسب آن است که هر جریان با داشته‌ها و کارنامه مشخص به صورت شفاف وارد این رقابت شود. قرار نیست برخی مخالفان با کارت برنده برای رقابت با او به میدان بیایند. در پایان باید تاکید کرد این از نتایج سحر توافق وین است و در ماه‌های آتی قابل پیش‌بینی است که شاهد تغییرات گسترده‌تری در صورت‌بندی جناح‌های سیاسی در بهارستان خواهیم بود.