کمپین «رای به همه» راه بیندازید

انتخابات مجلس دهم به روزهای حساس خود نزدیک می‌شود. با وجود اینکه بسیاری از اصلاح‌طلبان وحامیان دولت از روند بررسی صلاحیت‌ها ناراضی هستند، با این حال تصمیم گرفته‌ا‌ند تا در انتخابات مجلس به صورت گسترده حضور پیدا کرده و لیست ارائه کنند. این جریان همچنین اعلام کرده است، در شرایطی که در حوزه‌های انتخابات، امکان ارائه فهرست اصلاح‌طلبانه نداشته باشد، از چهره‌های معتدل و حتی ناشناخته که به گفتمان اصلاحات نزدیک هستند یا چهره‌های مختلف ضدافراط بهره ببرند تا بتوانند لیست کاملی را ارائه کنند. درباره راهبردهای انتخاباتی این جریان با عبدالله ناصری عضو شورای عالی ائتلاف اصلاح‌طلبان، مدیر‌عامل اسبق «ایرنا» و استاد دانشگاه به گفت‌وگو نشستیم. او بر این باور است که باید کمپینی راه انداخت تا به همه افراد رای داده شود در غیر این صورت احتمال راهیابی افراد تندرو به مجلس افزایش می‌یابد. وی تاکید دارد که راه‌اندازی کمپین رای به 30 نفر در تهران بازی تندروها را بر هم خواهد زد.
انتخابات مجلس، در هفت اسفند‌ماه قرار است برگزار شود. اصلاح‌طلبان در حالی در این انتخابات لیست ارائه کردند که تعداد زیادی از کاندیداهای معروفشان رد صلاحیت شده‌اند. به نظر شما چه عاملی باعث شده که اصلاح‌طلبان با وجود چنین وضعیتی، در انتخابات شرکت کنند؟
اصلاح‌طلبان در وضعیت کنونی متوجه وضعیت بسیار خطیر کشور شده‌اند و به همین دلیل حتماً در انتخابات حضور پیدا خواهند کرد.

اما به نظر می‌رسد با حل پرونده هسته‌ای، کشور در شرایط بهتری قرار گرفته و تهدیدات کمتری متوجه ایران است؟
درست است که پرونده هسته‌ای با درایت دولت حل شد و به سرانجام رسید، اما دوستان اصلاح‌طلب این نکته را مورد توجه قرار داده‌اند که جریان تندرو شکست‌خورده در انتخابات 92 تلاش خواهد کرد تا به هر قیمتی که شده در این انتخابات برنده بازی شده و به مجلس راه یابند.

به نظر شما منتقدان دولت، درصدد هستند تا به این ترتیب، با گرفتن اکثریت در مجلس، تقابل مجلس و دولت را تشدید کنند؟
بله، این گروه درصدد هستند تا با راه یافتن به مجلس موانعی را برسر راه اقدامات دولت ایجاد کنند تا نتواند به‌طور موثر در حوزه توسعه اقتصادی، حل مشکلات مردم و تحقق وعده‌هایش گام بردارد. در این صورت شرایط برای پیروزی آنها هموار خواهد شد. همین عامل موجب شد تا اصلاح‌طلبان با تمرکز به حداقل خواسته‌های خود، همچنان در عرصه انتخابات باقی مانده و تلاش کنند تا افراد معتدل و خوش‌فکر وارد مجلس دهم بشوند.

منظورتان این است که اصلاح‌طلبان نگاه حداکثری خود را به نگاه حداقلی تقلیل دادند تا حداقل مانع حضور تندروها در مجلس آینده بشوند؟
بله، ترس از حضور افراد تندرو، موجب شد تا اصلاح‌طلبان به‌رغم ردصلاحیت گسترده در انتخابات حضور فعالی داشته باشند. در چنین شرایطی مقرر شد تا اصلاح‌طلبان به حداقل‌ها اکتفا کنند. هرچند هیچ نفعی عاید آنها نمی‌شود. جالب است که بدانید در بسیاری از حوزه‌های انتخابیه اصلاح‌طلبان ناچار شدند به کف رضایت بدهند تا جریان افراطی در مجلس دهم فرصت بروز پیدا نکند و به مجلس راه نیابد. تمام امید و هدف ما این است که با این رویکرد، کرسی‌های بیشتری به جریان اصلاح‌طلب تعلق گرفته و اصلاح‌طلبان با این رویکرد بتوانند نقشه رقیب را برای از میدان به در کردن اصلاح‌طلبان ناکام بگذارند.

در حال حاضر سوال مهمی که مطرح می‌شود این است که آیا رضایت دادن به کف خواسته‌ها و نگرش حداقلی قادر خواهد بود تا اصلاح‌طلبان را برای رسیدن به اهداف‌شان یاری برساند. در این میان برخی این نظریه را ارائه کردند که بهتر بود تا اصلاح‌طلبان، لیستی را با حداقل نیروهای خود ببندند و دیگر لازم نبود تا سایر نیروهایی را که به جناح اصلاح‌طلبان وابسته نبودند در لیست خود قرار بدهند؟
شما این نکته را مدنظر قرار بدهید اگر یک جناح سیاسی تصمیم می‌گیرد که در انتخابات شرکت کند باید همه لیست را پر کند.

اما سایر نیروها که متعلق به جریان اصلاح‌طلب نیستند که راهیابی آنها پیروزی جریان اصلاحات محسوب شود؟
من با این ارزیابی موافق نیستم. برای ما مهم این است که افراد تندرو وارد مجلس نشوند و کاندیداهای پیروز، رویکرد اعتدالی داشته باشند.

حالا چه فرقی دارد که لیست تهران کامل باشد یا کامل نباشد. به هر حال نیروهای کیفی‌تر بیشتر موجب می‌شود تا مردم به این لیست رای بدهند؟
اگر لیست کامل نباشد در این صورت جا را برای رقیب خود که همانا جناح تندرو و افراطی است، باز می‌کنند. به منظور ممانعت از تحقق این موضوع، لازم است که به تمام 30 نفر کاندیدای مورد نیاز در شهر تهران رای داده شود. اگر تعداد کاندیداهای تهران از 30 نفر کمتر باشد در واقع راه را برای ورود برخی عناصر افراطی به مجلس باز می‌کنیم. همین اقدام موجب می‌شود در آینده، مجلس دهم با چالش حضور افراد تندرو در مجلس مواجه شود که تلاش می‌کنند دولت را بر زمین زده و هر گونه اقدام دولت را خنثی کنند. به همین دلیل تمام تلاش ما این است که لیست کامل بسته شود. اگر لیست 15‌تایی بسته شود در واقع جا برای افراد تندرو به تعداد 15 نفر باز می‌شود.

این خواسته شماست یا اینکه فکر می‌کنید مردم هم دوست ندارند افراد تندرو وارد مجلس بشوند؟
عموم مردم از رفتار تندروها به ستوه آمده‌اند. انتظار جامعه از اصلاح‌طلبانی که قرار است تا حضور حداکثری در انتخابات مجلس داشته باشند این است که راه را برای ورود این افراد ببندند. این تنها کاری است که از دست ما اصلاح‌طلبان برمی‌آید. تنها در این صورت می‌توان بازی این افراد را برهم زد. البته ما هم تمایل داشتیم که لیست کامل افراد اصلاح‌طلبان باشد اما اتفاقات رخ داده این فرصت را از ما گرفت و در نهایت ناچار شدیم تا به این لیست رضایت بدهیم.

به نظر شما جریان حامی جریان اصلاح‌طلب از این لیست رضایت پیدا می‌کنند؟
من هم این نکته را قبول دارم که بسیاری از افراد جامعه خواهند گفت که تعدادی از این کاندیداها در اردوگاه اصلاح‌طلبان قرار نمی‌گیرند. اما لازم است مردم به این نکته توجه کنند که این لیست در شرایط خاص بسته شده است.

این رویکرد در سراسر کشور از سوی اصلاح‌طلبان دنبال می‌شود یا اینکه تنها در تهران به خاطر اهمیت و حساسیت اجرایی می‌شود؟
با توجه به شرایط موجود قرار شد تا این سیاست در همه نقاط کشور اجرایی شود. در این فرصت اندک باید این لیست‌ها به صورت گسترده تبلیغ شده و در دسترس مردم قرار بگیرد تا افرادی که در روز انتخابات قصد شرکت در انتخابات را دارند، آن روز سردرگم نشوند. این تنها رویکردی است که تمام افرادی که دل در گرو اصلاحات دارند می‌توانند در پیش بگیرند.

شما تاکید کردید که بسیاری از این افراد حاضر در لیست، به جبهه اصلاحات تعلق ندارند اما به خاطر شرایط سیاسی ناچار شدید تا این افراد را در لیست قرار بدهید. در حال حاضر این سوال به صورت جدی مطرح می‌شود که چه تضمینی وجود دارد که این افراد بعد از راهیابی به مجلس به آرمان‌های جبهه اصلاحات وفادار بمانند و ماجراهای شورای شهر پایتخت، این بار در مجلس تکرار نشود؟
شما این نکته را مدنظر قرار دهید که مجلس با شورای شهر تفاوت‌های زیادی دارد. دلیل اصلی آن اتفاق در شورای شهر تهران این بود که ارتباط تشکیلاتی اعضای اصلاح‌طلب خارج از ساختار شورای شهر با جبهه اصلاحات قطع شد. از سوی دیگر این تلاش هیچ‌گاه صورت نگرفت تا ارتباط منسجمی ایجاد شود.

به نظر شما در مجلس بهتر می‌توان این ارتباط را برقرار کرد و اتفاق شورای شهر تکرار نمی‌شود؟
در مجلس با تعداد 290 نفر می‌توان کارهای زیادی انجام داد. این امکان وجود دارد که شما بتوانید نیروهای مقابل را تا حدودی به خودتان نزدیک کنید. به دنبال اجرای برجام شما مشاهده کردید که تعداد زیادی افراد اصولگرا که سازماندهی‌شده وارد مجلس شده بودند، همراه و همگام با دولت ظاهر شده و از مواضع دولت حمایت کردند. در کاشان آقای منصوری‌آرانی در دسته حامیان دولت و از طرفداران لاریجانی محسوب می‌شود. این فرد را باید در دسته نظامیانی دانست که در دوران نمایندگی خود در مجلس نهم، بسیار فعال عمل کرد. چنین فردی در یک سال انتهایی مجلس برخلاف دوران قبل، شدیداً از آقای روحانی حمایت کرده و از برجام طرفداری می‌کرد. حتی در جلسات مناظره و سخنرانی در تلویزیون بسیار خوب ظاهر شده و جذب دولت شد. بسیاری از مدیران ارشد بارها به اصلاح‌طلبان پیام دادند که بهتر است تا از آقای منصوری‌آرانی حمایت کنند. به هر حال در برابر ایشان در کاشان، دو فرد افراطی قرار دارد که بسیاری ترجیح می‌دهند که ایشان به مجلس راه یابد.

البته ایشان که رد صلاحیت شدند؟
بله، ردصلاحیت شده است، اما شاید در دقیقه 90 تایید صلاحیت شود. اگر این اتفاق رخ ندهد بنابراین ناچار خواهیم شد کاندیدای دیگری را معرفی کنیم. شما باید سایر نیروها را به سمت جبهه اصلاحات جذب کنید. این را جزو هنرهای حامیان دولت بدانید که ضمن گفت‌وگو و رایزنی با بسیاری از نمایندگان مجلس آنها را به سمت خود جذب می‌کنند. اگر این اتفاق رخ داده و ارتباط تشکیلاتی حفظ شود، هرگز اتفاق شورای شهر تکرار نخواهد شد.

منظورتان از ارتباط تشکیلاتی با خارج از مجلس چیست؟
دوستان اصلاح‌طلبی که از طریق لیست، وارد مجلس می‌شوند باید به صورت پیوسته با خارج از مجلس در ارتباط باشند. این ارتباط خارج از مجلس نباید منحصر به اصلاح‌طلبان شود بلکه باید با اصولگرایان هم ارتباط منسجمی داشته باشند. در صورت گفت‌وگو، تبادل اطلاعات و ارائه تحلیل این امکان فراهم می‌شود که بهتر بتوان رفتار کرد و اقدامات سنجیده‌ای انجام داد. به هر حال این نکته را مدنظر قرار بدهید که بسیاری از افراد توانمند و صاحب تجربه در این انتخابات ردصلاحیت شده‌اند. اگر این ارتباط منسجم وجود داشته باشد، ضمن برخورداری از تجربیات دوستان رد صلاحیت‌شده، شما بعد از چهار سال شاهد خواهید بود که یک ظرفیت جدیدی در بین گروه‌های سیاسی ایجاد خواهد شد.

شما فراخوانی برای حضور در لیست دادید. به نظر شما استفاده از نیروهای ناشناخته برای اصلاح‌طلبان مساله‌‌ساز نمی‌شود؟
شما باید به این نکته توجه کنید که فراخوان که داده شد، حدود 300 نفر مراجعه کردند. بعد از آزمون و مصاحبه ما متوجه شدیم که گردش نخبگان کشور که در تمام دنیا مرسوم است تاکنون جدی گرفته نشده است. شاید باور نکنید اما ظرفیت‌های بسیار فعال و جوانی در بین این افراد وجود داشت که ضمن تحصیلات بالا از توانایی زیادی برخوردار بودند. این افراد در صورت حضور در مجلس می‌توانند تاثیرگذار باشند.

اما به نظر می‌رسد که مردم بیشتر تمایل داشته باشند که به افراد شناخته‌شده در انتخابات مجلس رای بدهند؟
نه، من این را صد درصد قبول ندارم. شما این نکته را مدنظر قرار بدهید که مردم از نظر روانی زیاد تمایلی ندارند که چهره‌های تکراری را بار دیگر به مجلس بفرستند که از ابتدای انقلاب تاکنون همواره در مصدر امور حضور داشتند. بسیاری از این افراد ناشناخته باید شناسایی شده و از ظرفیت آنها بهره گرفت. این رویکرد موجب می‌شود بعد از گذشت چهار سال جبهه اصلاحات از نظر نیروی سیاسی غنی‌تر شود. با این حال این افراد باید با تشکیلات خارج از مجلس همواره ارتباط داشته باشند و هرگز ارتباط خود را قطع نکنند.

خارج از ضرورت ارتباط منسجم نمایندگان مجلس با خارج از مجلس آیا از این افراد تضمینی هم گرفتید که در صورت حضور در مجلس رویه دیگری را در پیش نگیرند؟
بله، تضمین‌های لازم و ضمانت کافی از این افراد گرفته شده است و همه این افراد میثاق‌نامه امضا کرده‌اند. راهکار جلوگیری از بروز مشکل مشابه شورای شهر در مجلس حفظ ارتباط تشکیلاتی است. ضعف شورای شهر این بود که این ارتباط را منحصر به درون شورای شهر کرده بود و با عقبه اصلاح‌طلبی ارتباط نداشت. به همین دلیل بهتر است تا اصلاح‌طلبان ضمن ارتباط با این افراد آنها را پرورش داده و به سرمایه‌های بسیار خوبی تبدیل کنند.

شما خواهان حضور گسترده مردم در انتخابات هستید. چه کار خواهید کرد تا مردم را مجاب کنید که حتماً در انتخابات مجلس شرکت کنند؟
مردم ایران بعد از انتخابات 88 به‌طور کل تحریم انتخابات را کنار گذاشتند و تلاش کردند تا از هر فرصتی برای حضور در نهادهای انتخاباتی استفاده کنند. شاید میزان رغبت برای شرکت در انتخابات شورای شهر یا خبرگان کاهش یافته باشد اما مردم در مورد انتخابات مجلس شور و شوق زیادی دارند. من تردیدی ندارم که در انتخابات مجلس شورای اسلامی تحریمی وجود نخواهد داشت.

چرا فکر می‌کنید که شور و شوق مردم برای شرکت در انتخابات مجلس بیشتر شده است؟
به هر حال بعد از موضوع برجام مردم با ماهیت بسیاری از نمایندگان مجلس بیشتر آشنا شدند که چطور در برابر خواست مردم سنگ‌اندازی می‌کردند. به همین دلیل مردم تصمیم گرفتند تا این بار با دقت بیشتری نمایندگان مجلس دهم را انتخاب کنند. همین تصمیم مردم موجب شد تا بسیاری از نمایندگان مجلس نهم خود را با خواست مردم بیشتر هماهنگ کنند. کمااینکه بسیاری از نمایندگان در رویکرد و تعامل خود با دولت تجدیدنظر کردند. خوشبختانه بسیاری از اصولگرایان در حال حاضر این مسیر را طی می‌کنند و نه در برابر دولت بلکه در کنار دولت قرار گرفتند.

در این جریان در حال حاضر برخی می‌گویند که فقط به چند نفر رای داده و به بقیه رای نمی‌دهم. چون شناختی روی آنها ندارم. در این مورد باید چه کار کرد؟
نسل فرهیخته ما با این موضوع آشنایی دارند و به همه رای می‌دهند. سایر مردم بهتر است به شورایی که این اسامی را اعلام کرده است، اعتماد کنند و به همه رای بدهند. به هر حال این اسامی با وجود ردصلاحیت گسترده خیر‌الموجودین بوده‌اند. مردم جامعه می‌دانند که بیش از 80 درصد از نیروهای ما رد صلاحیت شده‌اند. این فرصت امکانی را فراهم کرد تا بسیاری از چهره‌های جوان وارد کارزار انتخابات شوند. این کاری بود که مدت‌ها پیش اصولگرایان انجام داده بودند اما اصلاح‌طلبان این کار را تاکنون انجام نداده بودند. اصلاح‌طلبان به خوبی می‌دانند که باید چگونه با محدودیت‌ها کنار بیایند. دوستانی که آقای هاشمی را در انتخابات 92 ردصلاحیت کردند خیال‌شان راحت بود که در ریاست جمهوری اتفاق خاصی رخ نخواهد داد، با این حال محاسبات دوستان اشتباه از کار درآمد و اصلاح‌طلبان با چشم‌پوشی از منفعت شخصی برای اینکه افراد تندرو ریاست جمهوری را در دست نگیرند، از آقای روحانی حمایت کردند که عضو جامعه روحانیت مبارز بود و در نهایت همین حمایت گسترده و رای دادن به آقای روحانی، معادلات آنها را برهم زد. به نظر من باید کمپین‌های متفاوتی همچون کمپین سه نفر برای شهرستان‌ها و کمپین چهار نفر و پنج نفر برای شهرستان‌ها ایجاد شود تا مبادا افراد شرکت‌کننده حتی نام یک نفر را از قلم بیندازند. هیچ فردی نباید حتی یک جای خالی هم در تعرفه رای خود بگذارد. این دوستان باید به این نکته پی ببرند که در صورت ننوشتن نام چند نفر، راه برای حضور افراد تندرو باز می‌شود.

پاشنه آشیل اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش‌روی مجلس چیست؟ به عبارت دیگر در چه شرایطی اصلاح‌طلبان شکست خواهند خورد؟
مشارکت حداقلی را می‌توان پاشنه آشیل اصلاح‌طلبان دانست، به هر حال در صورت مشارکت اندک مردم، افراد تندرو به قدرت می‌رسند. در صورت مشارکت حداکثری اصلاح‌طلبان به قدرت رسیده و بازی افراد تندرو به هم خواهد خورد. به نظر من اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش‌رو همچون انتخابات ریاست جمهوری یاد گرفتند که چطور برنده میدان باشند. آنها از خواسته‌های شخصی خود صرف‌نظر کرده و پیروز انتخابات شدند. امید ما این است که مجلسی شکل بگیرد که بتواند دولت را یاری برساند. در این صورت دولت موفق خواهد شد تا به وعده‌های خود جامه عمل بپوشاند و مشکلات موجود در کشور را برطرف کند. رمز موفقیت اکتفا کردن به خواسته‌های حداقلی است تا مبادا افرادی تندرو به دنبال تاکید اصلاح‌طلبان روی خواسته‌های حداکثری به مجلس راه یابند. در این صورت اصلاح‌طلبان شکست سختی را متحمل می‌شوند. برای جلوگیری از این شکست قطعی، به هر ترتیب باید مانع طرح مطالبات حداکثری شد. چون در این صورت اصلاح‌طلبان در زمین رقیب بازی خواهند کرد.

پیش‌بینی شما از ترکیب مجلس دهم چیست؟ به نظر شما مجلس دهم مجلسی خواهد بود که دولت را بیشتر همراهی خواهد کرد یا اینکه ترکیب اکثریت این اجازه را به مجلس نمی‌دهد که دولت را یاری کند؟
من تردید ندارم که مجلس آینده مجلسی خواهد بود که بیش از مجلس نهم به دولت کمک خواهد کرد، ضمن اینکه وظیفه نظارت خود را به فراموشی نخواهد سپرد. به هر حال در چند سال آینده با توجه به اینکه کشور در دوران پسا‌برجام قرار خواهد گرفت، به مجلسی همراه و همگام با دولت نیاز داریم. مساله‌ دیگر این است که مجلسی باید شکل بگیرد تا شرایط را برای اجرای برجام و سرمایه‌گذاری خارجی تسهیل کند و به عنوان یک مانع در برابر اقدامات دولت قد علم نکند.