افزایش سقف وام‌دهی در بازار مسکن

هفته گذشته، بازارهای جهانی روند کم‌نوسانی را پشت سر گذاشتند، قیمت نفت که در آستانه ثبت کمترین سطح در سال 2017 قرار گرفته بود، در انتهای هفته با انتشار گزارشی از کاهش ذخایر نفت خام آمریکا روند صعودی به خود گرفت و توانست سطح قیمتی 50 دلار (برای نفت برنت) در هر بشکه را حفظ کند، اما هنوز نگرانی، درباره مازاد عرضه در بازار نفت وجود دارد. اونس طلا، در هفته گذشته نوسان قابل توجهی نداشت و در انتظار نشست فدرال‌رزرو در انتهای هفته ماند. در بازار داخلی، اما خبرها داغ‌تر بود. هفته گذشته شورای پول و اعتبار افزایش سطح تسهیلات برای خرید اوراق تا 140 میلیون تومان برای زوجین را تصویب کرد، تا گام مهمی در افزایش سطح وام بدون وثیقه برداشته باشد. همچنین در بازار بورس تهران، روند صعودی شاخص برای هشتمین هفته متوالی تداوم یافت، تا رقم شاخص در آستانه 80 هزار واحد قرار گیرد.

خطر نزول به زیر 50 دلار

هفته گذشته، بهای نفت در بازار روند نزولی را طی کرد تا به مرز 50 دلار در هر بشکه برای نفت برنت برسد. به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه، افزایش تولیدات نفت خام لیبی (بیش از 760 هزار بشکه در روز) و آمریکا، توافق کاهش تولیدات اوپک را بی‌‌اثر کرد. همچنین رشد کمتر از انتظار تولیدات کارخانه‌ای چین و تضعیف شاخص حساسیت تولیدات کارخانه‌ای آمریکا موجب افت انتظارات پیرامون تقاضای نفت و شرایط بازار شده است. بدین ترتیب، بهای نفت کاهش پیدا کرد. بهای نفت آمریکا از 11 آوریل حدود 9 درصد کاهش یافته است. روز شنبه، وزیر نفت ایران اظهار کرد: نشانه‌های مثبتی مبنی بر تمدید توافق کاهش تولیدات اوپک وجود دارد. موسسه بیکرهیوز اعلام کرد، طی هفته گذشته 9 حلقه به چاه‌های نفتی آمریکا افزوده شده است. در حال حاضر، تولیدات نفت آمریکا در بالاترین سطح از آگوست 2015 قرار دارد. پس از آنکه آمارها نشان داد که میزان تولید نفت روسیه با اندکی کاهش از 05 /11 میلیون بشکه در روز در ماه مارس به 11 میلیون بشکه در ماه آوریل رسیده است، قیمت نفت اندکی ‌ترمیم شد. سازمان کشورهای صادرکننده نفت و تولید‌کنندگان غیراوپکی از جمله روسیه قرار است روز 25 می در وین در مورد تمدید یا عدم تمدید توافق کاهش تولید با یکدیگر رایزنی کنند. کانامه گوکان، تحلیلگر بازار نفت در توکیو گفت: «عرضه بالای نفت به‌ویژه در اروپا قابل توجه است و این مانع از رشد قیمت نفت برنت می‌شود، به‌طور کلی تقاضا در حال تضعیف است و میزان ذخایر افزایش داشته است.»

روز سه‌شنبه نیز قیمت نفت پس از شکستن سطح حمایتی فنی، منافع ناشی از تمدید توافق کاهش تولیدات اوپک تا نوامبر را از دست داد و تضعیف شد. بر اساس آمارها حجم تولیدات اوپک به دلیل کاهش تولید نفت در نیجریه و لیبی به 97 /31 میلیون بشکه در روز رسید. تولیدات اوپک برای چهارمین ماه پیاپی کاهش یافته است. در مقابل تولید نفت آمریکا در بالاترین سطح از آگوست 2015 بوده و صادرات نفت کانادا، پس از آتش‌سوزی ماه مارس که به کاهش تولید منجر شد؛ بار دیگر افزایش یافته است.

روز سه‌شنبه، قیمت نفت خام آمریکا با 4 /2 درصد کاهش، پایین‌ترین قیمت پایان روز خود از 21 مارس را به ثبت رساند و قیمت نفت برنت نیز در پایان معاملات این روز به پایین‌ترین رقم در سال جاری میلادی رسید. ریک اسپونر، تحلیلگر بازار نفت در موسسه سی‌ام سی مارکتس در سیدنی گفت: «بعد از آمارهای انستیتوی نفت آمریکا و در آستانه انتشار آمارهای امشب اداره اطلاعات انرژی آمریکا، شاهد برخی خریدهای پیشگیرانه در بازار نفت هستیم.» آمارهای انستیتوی نفت آمریکا نشان داد میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته‌های گذشته کاهش داشته و میزان فرآورده‌های نفتی دیگر نیز افت داشته است.

ترمیم نفت در انتهای هفته

در روز چهارشنبه، اما قیمت نفت روند افزایشی پیدا کرد، تا روند بهای طلای سیاه از نزدیک کمترین قیمت در سال جاری میلادی بازگردد. داده‌های اولیه نشان می‌دهد کاهش در ذخایر نفت آمریکا بیش از حد انتظار بوده است. داده‌های موسسه نفت آمریکا نشان می‌دهد ذخایر نفت خام گذشته در دو هفته قبل، حدود 2 /4 میلیون بشکه کاهش پیدا کرده، رقمی که دو برابر حد پیش‌بینی بوده است. تاماس وارگا، تحلیلگر قیمت نفت در روز چهارشنبه خبر داد: آمار موسسه نفت آمریکا به روند صعودی در بازار کمک کرد، اما انتظارات همچنان در بازار روند نزولی دارد.

چشم‌انتظار فدرال‌رزرو

هفته گذشته بازار طلا و نرخ دلار جهانی، نوسان محدودی داشتند و چشم به نشست کمیته فدرال‌رزرو در آخر هفته دوخته بودند. روز دوشنبه، به دنبال فشار ناشی از رشد بازار سهام آمریکا و نیز توافق دو حزب کنگره آمریکا برای تصویب بودجه دولت، تقاضا برای دارایی بدون بهره کاهش یافت و بهای طلا با حدود یک درصد افت به پایین‌ترین سطح سه هفته اخیر رسید. بهای نقدی طلا در این روز با 8 /0 درصد کاهش به 1257 دلار در هر اونس رسید. همچنین بهای طلای قراردادهای آتی آمریکا نیز با یک درصد کاهش به 1255 دلار در هر اونس رسید.

اونس طلا روز سه‌شنبه هم نوسان‌های بسیار محدودی پیرامون مرز 1255 دلار داشت. نشست کمیته بازار آزاد فدرال‌رزرو سه‌شنبه آغاز شد و چهارشنبه‌شب پایان گرفت. کیتکو بازار سه‌شنبه را آرام و دوطرفه توصیف کرد. شاخص دلار که دوشنبه روی عدد 07 /99 واحد ایستاده بود، سه‌شنبه تا عدد 97 /98 واحد افت کرد اما فلز زرد بهره چندانی از این افت نبرد. افت نفت خام در این روز به ضرر طلا کار می‌کرد. نتیجه انتظار برای بیانیه فدرال‌رزرو، اثرگذاری متناقض عوامل خارجی و البته تعدیل روند پس از سقوط 12 دلار روز دوشنبه، یک دلار رشد قیمت نهایی را رقم زد.

آرامش نسبی سه‌شنبه به صبح چهارشنبه نیز منتقل شد. اکثر بازارها روندی آرام را دنبال می‌کردند گرچه بهای نفت خام به دلیل اعلام کاهش تولید آمریکا دچار جهش شد. مهم‌ترین خبر روز چهارشنبه، رشد 7 /1‌درصدی منطقه یورو در سه ماه نخست سال 2017 در مقایسه با دوره مشابه سال پیش از آن بود. رشد 5 /0‌درصدی تولید ناخالص 19 کشور منطقه یورو در مقایسه با فصل قبل و رشد 7 /1‌درصدی در مقایسه با سال قبل آمار بسیار امیدوارکننده‌ای بود که خرید طلا را تا حدی کاهش داد. داده‌هایی که «یورواستات» چهارشنبه منتشر کرد نشان می‌دهد اقتصاد اروپا در این مدت از اقتصاد آمریکا بهتر عمل کرده است، روندی که در سال‌های گذشته نادر بوده است. بیانیه ماه می کمیته بازار آزاد فدرال‌رزرو، چهارشنبه‌شب منتشر می‌شود. کمتر کسی پیش‌بینی می‌کند، که نرخ بهره آمریکا در این نشست افزایش یابد.

بارناباس گان تحلیلگر برجسته اقتصادی که یکی از دقیق‌ترین پیش‌بینی‌ها را درباره قیمت جهانی طلا داشته معتقد است تقاضای طلا در شش ماه دوم امسال با کاهش زیادی روبه‌رو خواهد شد و این مساله قیمت این فلز زرد را تا 1200 دلار کاهش می‌دهد. به گزارش سایت طلا به نقل از کیتکو، او می‌گوید: «کاتالیزورهای اولیه برای قیمت طلا در سال جاری، افزایش نرخ بهره فدرال‌رزرو و رشد قوی سهام خواهد بود. این دو عامل می‌تواند موجب کاهش تقاضا و قیمت طلا در شش ماه دوم امسال شود.»

افزایش میزان وام‌دهی مسکن

مهم‌ترین خبر بازار داخلی کشور که هفته گذشته اعلام شد تصمیمی بود که از افزایش سقف وام‌دهی در بازار مسکن خبر می‌داد. در جلسه هفته گذشته شورای پول و اعتبار مقرر شد، سقف اعطای تسهیلات با اوراق افزایش یابد. بر این اساس، در تهران پیشتر،‌ 110 میلیون تومان تسهیلات اوراق -‌تسهیلات خرید و تسهیلات جعاله- به زوجین پرداخت می‌شد اما هم‌اکنون سقف این تسهیلات به 140 میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. 20 میلیون تومان از وام جدید 140‌میلیونی، بدون نیاز به شرط خرید اوراق، به زوجین پرداخت می‌شود که این نحوه پرداخت، با توجه به بهای خرید اوراق، قدرت واقعی تسهیلات اوراق را با هزینه کمتر، برای متقاضیان، افزایش می‌دهد.

تسهیلات اوراق خرید مسکن برای مجردها نیز که پیشتر، در تهران، 70 میلیون تومان -60 میلیون تسهیلات خرید و 10 میلیون تسهیلات جعاله- پرداخت می‌شد، با مصوبه شورای پول و اعتبار، به 90 میلیون تومان افزایش پیدا کرده است که شامل 60 میلیون تسهیلات اوراق، 20 میلیون تومان تسهیلات جعاله و 10 میلیون تومان تسهیلات بدون نیاز خرید اوراق می‌شود. در این خصوص، مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی در یک نشست خبری جزئیاتی از این اقدام ارائه کرد. این مقام مسوول بانک مرکزی از موافقت شورای پول و اعتبار با افزایش سقف تسهیلات جعاله مسکن بدون سپرده خبر داد و گفت: در جلسه اخیر شورای پول و اعتبار با افزایش سقف تسهیلات جعاله مسکن بدون سپرده از ۱۰ میلیون تومان به ۲۰ میلیون تومان موافقت شد که بر این اساس افراد می‌توانند در کنار بهره‌مندی از سایر تسهیلات، تسهیلات جعاله را نیز دریافت کنند. پیش از این سقف در نظر گرفته‌شده برای تسهیلات بدون سپرده خرید مسکن در شهر تهران ۶۰ میلیون تومان بود که با امکان فعلی متقاضیان می‌توانند علاوه بر سقف ۶۰ میلیون تومان نسبت به دریافت ۲۰ میلیون تومان جعاله نیز اقدام کنند و مجموعاً تا سقف ۸۰ میلیون تومان از این تسهیلات بهره‌مند می‌شوند.

نرخ سود تسهیلات

میرمحمدصادقی هدف از تصویب مصوبه شورای پول و اعتبار را حمایت از سپرده‌گذاران بانک مسکن و حساب‌های تعهدی این بانک عنوان کرد و گفت: هدف از این مصوبه افزایش مشارکت مردم و نیز کمک به افزایش سپرده‌گذاری در حساب‌های تعهدی و به تبع آن کمک به منابع بانک‌هاست. همچنین در این مصوبه، افرادی که در حساب‌های صندوق پس‌انداز مسکن، پس‌انداز مسکن جوانان و صندوق پس‌انداز ساخت مسکن دارای امتیاز برای دریافت تسهیلات در سقف‌های کمتر از ۶۰ میلیون تومان در تهران هستند، می‌توانند مابقی آن را تا سقف ۶۰ میلیون تومان در شهر تهران، تا سقف ۵۰ میلیون تومان در مراکز استان و شهرهای بیش از ۲۰۰ هزار نفر و در سایر شهرها تا سقف ۴۰ میلیون تومان از تسهیلات بدون سپرده بر روی یک واحد مسکونی استفاده کنند. وی در خصوص نرخ سود تسهیلات مورد نظر گفت: هر یک از این موارد دارای نرخ سود شورای پول و اعتبار خاص خود است، بر این اساس در حال حاضر نرخ سود سپرده‌گذاری تعهدی از 5 /8 تا ۱۲ درصد، نرخ سود اوراق 5 /17 درصد و نرخ آزاد بدون سپرده ۱۸ درصد است. پیشتر اکبر کمیجانی، قائم‌مقام بانک مرکزی اعلام کرده بود: با کاهش نرخ سود صندوق پس‌انداز مسکن‌یکم به هشت درصد در بافت‌های فرسوده و 5 /9 درصد در سایر مناطق شهری، استقبال مردم از افتتاح حساب در صندوق مذکور به‌طور چشمگیری افزایش یافته است به نحوی که تا اسفند‌ماه سال قبل تعداد حساب‌های افتتاحی صندوق مذکور از مرز 6 /146 هزار فقره گذشته است.

نوسان کم‌دامنه دلار

هفته گذشته، بازار دلار در تهران نیز بسیار آرام بود و نوسان آن در محدوده سه هزار و 770 تومان ادامه پیدا کرد. در روزهای اردیبهشت‌ماه، حجم معاملات در بازار ارز کاهش یافته و عده‌ای از معامله‌گران ترجیح می‌دهند، تنها تماشاچی وقایع بازار باشند. به گفته فعالان، برخی معامله‌گران تمایلی ندارند، در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری فعالیت چندانی داشته باشند و سعی می‌کنند پس از آشکار شدن روند، موقعیت خرید یا فروش خود را تنظیم کنند. بنابراین حالت بازار بیشتر به شکل انتظار درآمده است.  هفته گذشته، بهای سکه با توجه به تحولات جهانی روند نزولی را طی کرد. قیمت هر سکه بهار آزادی که در ابتدای هفته، در سطح یک میلیون و 220 هزار تومان بود، در انتهای هفته به یک میلیون و 212 تومان رسیده بود. سه‌شنبه، سکه هفت هزار تومان از ارزش خود را از دست داده و به قیمت یک میلیون و 209 هزار تومان رسیده بود. کاهش چهارمین روز هفته بیشترین افت سکه از ابتدای فروردین‌ماه بود و فلز گرانبهای داخلی را به پایین‌ترین سطح قیمت از تاریخ 21 فروردین رساند. این روند در روز چهارشنبه کمی افزایشی شد و بهای سکه به یک میلیون و 212 هزار تومان افزایش یافت.

هشت هفته صعودی

در دومین هفته از اردیبهشت‌ماه سال جاری، بازار سهام برای هشتمین هفته متوالی رشد کرد و به آستانه کانال 80 هزارتایی نزدیک شد. در رشد هفتگی شاخص کل نمادهای بزرگی چون نمادهای پالایشگاهی، مخابرات و رایانه تاثیر مثبت داشتند. در هفته مورد بررسی نمادهای پالایشی ضمن افزایش قیمت، ارزش معاملات قابل توجهی را به خود اختصاص دادند. در کنار آن رشد ارزش سهام همراه اول در پی تقسیم سود بهتر از انتظار و جهش قیمتی خدمات انفورماتیک بیشترین تاثیر را در رشد شاخص داشته‌اند. این در حالی است که در بازار جهانی معاملات کالاها کم‌نوسان انجام می‌شود و نرخ ارز نیز نسبتاً با‌ثبات است. علاوه بر این به نظر می‌رسد نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری بر محتاط شدن معامله‌گران موثر بوده است.

رشد کمتر از یک‌درصدی

در هفته منتهی به 13 اردیبهشت، شاخص کل بورس تهران 9 /0 درصد رشد داشت و به رقم 79 هزار و 969 واحد رسید. این هشتمین صعود هفتگی شاخص کل بورس تهران است. در هفته مورد بررسی شاخص کل فرابورس نیز با رشد 6 /1‌درصدی همراه بوده و به سطح 936 واحد رسید. اما شاخص کل هم‌وزن به‌رغم افزایش چشمگیر از ابتدای سال تاکنون، در هفته گذشته 8 /0 درصد رشد را تجربه کرد.

بهترین و بدترین عملکرد

علاوه ‌بر این، در میان صنایع فعال بورسی در هفته مورد نظر، صنعت انتشار و چاپ با رشد شاخص هفتگی حدود 9 /20 درصد بیشترین افزایش را ثبت کرد. پس از آن، صنعت محصولات کاغذ با افزایش 2 /13 درصد در جایگاه دوم قرار گرفت و گروه تک سهم سایر معادن با رشد 7 /9‌درصدی خود که به‌واسطه رشد سهم کماسه بوده، در جایگاه سوم بهترین بازدهی هفتگی قرار گرفت. همچنین، دو گروه رایانه و مخابرات به ترتیب با رشد 8 /7 و 5 /3 درصد از صنایع بزرگ تاثیر‌گذار بر شاخص کل بودند.

در مقابل، گروه فنی و مهندسی در هفته گذشته با افت شاخص حدود 8 /6‌درصدی بدترین عملکرد را در میان صنایع به خود اختصاص داد. پس از آن، گروه خودرو و زراعت با کاهش حدود 3 /3 درصد و 8 /2 درصد در جایگاه دوم و سوم بدترین عملکردهای هفتگی قرار گرفتند. قابل توجه است که افت 3 /3‌درصدی گروه خودرو و ساخت قطعات، به دلیل وزن زیادی که در شاخص کل دارد از رشد بیشتر دماسنج تهران در هفته گذشته جلوگیری کرده است. هرچند که در هفته منتهی به 13 اردیبهشت، تولید دو خودرو دناپلاس و پژو 2008 با حضور رئیس‌جمهور در سایت مرکزی ایران‌خودرو آغاز شد. پژو 2008 نخستین محصول شرکت ایکاپ (شرکت مشترک ایران‌خودرو و پژو فرانسه) است که در ایران به مرحله تولید رسیده است. همچنین تولید آزمایشی شرکت ایران‌خودرو کرمانشاه در هفته گذشته آغاز شده است. این شرکت ظرفیت مونتاژ سالانه 15 هزار دستگاه پژو پارس را دارد.

در میان شرکت‌ها، شرکت شهد ایران با نماد معاملاتی «غشهد» بیشترین افزایش قیمتی را در هفته گذشته ثبت کرد. غشهد در میانه هفته گذشته پس از دو هفته بازگشایی شد و در روز بازگشایی حدود 49 درصد رشد مثبت را تجربه کرد که در نهایت رشد هفتگی این سهم به حدود 6 /58 درصد در انتهای هفته رسید. شرکت فنر‌سازی خاور از گروه خودرو و ساخت قطعات نیز در اولین روز هفته گذشته بازگشایی شد که در همان روز حدود 39 درصد رشد قیمت داشت. خفنر با رشد 4 /46 درصد در جایگاه دوم بهترین بازدهی هفتگی قرار گرفت. شرکت صنایع کاغذسازی کاوه نیز 7 /24 درصد سود نصیب سهامداران خود کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در میان شرکت‌ها، شرکت خدمات انفورماتیک با رشد هفتگی نزدیک به 17 درصد، بیشترین تاثیر را در رشد شاخص کل داشته است. طی هفته‌های گذشته سایر نمادهای گروه رایانه رشد قابل توجهی داشته و با توجه به ارتباط نزدیک فعالیت تجاری خدمات انفورماتیک با سایر شرکت‌های هم‌گروه، به نظر می‌رسد «رانفور» در حال جبران عقب‌ماندگی رشد خود از سایر نمادهای گروه است.

افزایش تقاضا برای انبوه‌سازان

انتشار خبر افزایش سقف تسهیلات بدون سپرده به زوجین، در آخرین روز هفته موجب افزایش تقاضا برای خرید سهام انبوه‌سازان شد و رشد حجم و ارزش معاملات این گروه را در پی داشته است. در این میان سرمایه‌گذاری ساختمان ایران و توسعه و عمران استان کرمان با صف خرید قابل توجهی بسته شدند. بر اساس خبر منتشر‌شده در سایت بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار در راستای کمک به تولید و اشتغال در جامعه و به منظور تقویت تامین مالی بخش مسکن و افزایش قدرت خرید مسکن خانوارها، با افزایش سقف تسهیلات بدون سپرده به زوجین موافقت کرده است. به این ترتیب بانک مسکن می‌تواند به استفاده‌کنندگان تسهیلات از محل اوراق گواهی حق تقدم مسکن علاوه بر سقف تسهیلات فعلی، مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال برای خرید مسکن انفرادی و مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال برای خرید مسکن از سوی زوجین پرداخت کند.

در هفته منتهی به 13 اردیبهشت، اختلاف بر سر نرخ یوتیلیتی میان دو شرکت پتروشیمی مبین و زاگرس موجب شد تا به‌رغم انتظارات، ارزش سهام پتروشیمی مبین افت داشته باشد. در هفته‌های قبل، پتروشیمی زاگرس با ارسال نامه‌ای به سازمان بورس توضیحاتی را در خصوص کاهش نرخ سرویس‌های جانبی دریافتی از پتروشیمی مبین برای سال 95 ارائه داده است. یکشنبه گذشته و با حضور رئیس‌جمهور، فاز نخست پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس افتتاح شد. این پالایشگاه به تنهایی معادل ۵۵ درصد مجموع تولید دیگر پالایشگاه‌های کشور، بنزین تولید می‌کند و با تکمیل همه فازهای آن مجموع تولید بنزین کشور به بیش از ۲۱۱ میلیون لیتر خواهد رسید. ضمن اینکه با در مدار قرار گرفتن تولید این پالایشگاه، ۱۴ میلیون لیتر گازوئیل به ظرفیت تولید فرآورده‌های نفتی کشور افزوده خواهد شد. گروه بانک در هفته گذشته با رشد 6 /1‌درصدی همراه بود. در هفته مذکور، رئیس پژوهشکده پولی و بانکی از افزایش سرمایه 22 هزار میلیارد تومانی بانک‌های دولتی خبر داد. وی همچنین از طرح جدید بانک مرکزی برای سرمایه بانک‌ها خبر داد و گفت بانک مرکزی برنامه ویژه‌ای برای اصلاح حداقل سرمایه بانک‌ها در نظر گرفته که به‌زودی ابلاغ خواهد شد.