گل میخک پژمرد

ماریو سوارز، رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر سابق پرتغال و چهره اصلی بازگشت این کشور به دموکراسی در دهه 1970، در سن 92‌سالگی درگذشت. او که از سیزدهم دسامبر در بیمارستان بستری شد و در کما به سر می‌برد سرانجام روز یکشنبه از دنیا رفت. ماریو سوارز که زمانی به خاطر روش شاهانه‌اش، شاه سوارز شناخته می‌شد،‌ بنیانگذار حزب سوسیالیست پرتغال بوده و برای سه دوره به عنوان نخست‌وزیر این کشور خدمت کرده است. پس از آن سوارز یک دهه رئیس‌جمهور پرتغال بود. حزب سوسیالیست در بیانیه‌ای در خصوص مرگ سوارز اعلام کرد: «‌امروز پرتغال پدر آزادی و دموکراسی خود را از دست داده است،‌ شخصیت و چهره‌ای که پرتغالی‌ها او را با رژیمی که در 25 آوریل 1974 متولد شد می‌شناسند.» به مناسبت گرامیداشت یاد سوارز، دولت سه روز عزای عمومی اعلام کرد. انقلاب «گل میخک» پرتغال در روز 25 آوریل 1974 اتفاق افتاد، زمانی که رژیم دیکتاتوری آنتونیو دی الویرا سالازار، سرنگون شد. سوارز که در 7 دسامبر 1924 دیده به جهان گشود در اولین انتخابات آزاد و دموکراتیک این کشور در سال 1976 پیروز و به عنوان اولین نخست‌وزیر دولت جدید برگزیده شد. ژان کلود یانکر، رئیس کمیسیون اروپایی در واکنش به مرگ سوارز گفت: «‌مردم پرتغال تسلیت صمیمانه من را برای مرگ ماریو سوارز بپذیرند.» در سال 1996، سوارز پس از به پایان رسیدن حداکثر مدت زمانی که قانون اساسی برای ریاست جمهوری یک فرد مقرر کرده بود، در اوج محبوبیت از قدرت کنار رفت. با وجود این، برای سال‌های متمادی او به عنوان تاثیرگذارترین سیاستمدار پرتغال باقی ماند. سوارز تا پایان عمر علیه نابرابری و بی‌عدالتی موضع گرفت: «تسلط اقتصاد و تجارت بر هر کشور و نهادی، تاسف‌بار و تراژیک است. به باور من، اتحادیه اروپا بزرگ‌ترین بحران تاریخ حیات خود را تجربه می‌کند و همه می‌دانیم که اگر این مسیر را ادامه دهیم اروپا جایگاه خود را در دنیا از دست خواهد داد.» یکی از آخرین حضورهای مهم او در اواخر سال 2014 رخ داد، زمانی که او در ملاقات با خوزه سوکراتس، نخست‌وزیر سوسیالیست سابق این کشور، او را یک متهم خواند. سوکراتس، که هرگونه تخلفی را رد می‌کند، همچنان به اتهام فساد و فرار مالیاتی تحت بازجویی قرار دارد. پس از تجربه کوتاه کمونیسم در دانشگاه، سوارز به عنوان یک سوسیالیست به جنبش دموکرات پرتغال پیوست و در دوران دیکتاتوری سالازار به دلیل فعالیت‌های سیاسی 12 بار زندانی شده و سپس تبعید شد. در دورانی که او به عنوان وکیل مشغول به کار بود اغلب از دشمنان سیاسی دولت دفاع می‌کرد. با فروپاشی رژیم دیکتاتوری او پیروزمندانه به کشورش بازگشت. یکی از دو فرزند او، ژائو، به دنبال راه پدرش وارد سیاست و به عنوان شهردار لیسبون مشغول به کار شد. او مدت کوتاهی به عنوان وزیر فرهنگ دولت سوسیالیست کنونی پرتغال خدمت کرد اما پس از اینکه منتقدان او را بی‌کفایت و بی‌ادب خواندند در آوریل 2015 از سمت خود استعفا داد. مراسم خاکسپاری ماریو سوارز سه‌شنبه هفته گذشته با حضور شماری از مقامات این کشور برگزار شد.