رئیس‌علی

علی لاریجانیِ اصولگرا آن زمانی مورد توجه اصلاح‌طلبان میانه‌رو و اعتدال‌گرایان قرار گرفت که در صحن علنی مجلس با خونسردی تمام حرف‌های محمود احمدی‌نژاد را شنید و از تریبون مجلس و رادیو جوابی دندان‌شکنانه به احمدی‌نژاد داد و او را به بیرون صحن مجلس راهنمایی کرد؛ همان جلسه استیضاح وزیر کار دولت دهم که محمود احمدی‌نژاد در آن نوار مکالمات فاضل لاریجانی و سعید مرتضوی را در مجلس پخش کرد و لاریجانی با خونسردی تا انتهای نوار را گوش کرد و سپس از نمایندگان دولت خواست جلسه را ترک کنند. از همان زمان اگرچه اصلاح‌طلبان میانه‌رو با لاریجانی اصولگرا یکدل نبودند، ولی دانستند که می‌توان پشت او ایستاد و گاهی از پشت پرده با او سلام و علیکی کرد. پشت پرده چون دولت یازدهم وامدار عارف بود. او نیز به سهم خویش در پیروزی جریان اعتدال در سال 1392 نقشی اساسی داشت چرا که به خواسته رئیس دولت اصلاحات به خاطر حسن روحانی از انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم کنار کشیده بود.
اما علی لاریجانی تنها در این مورد نبود که جدایی و فاصله خود را از محمود احمدی‌نژاد و اصولگرایان تندرو به رخ کشید. لاریجانی در موارد متعددی در تنش‌های نمایندگان مجلس نهم با دولت یازدهم، پشت دولت ایستاد. اوج این ماجرا تصویب برجام بود. داستانی پر آب چشم برای دولت یازدهم و وزیر امور خارجه آن که در نهایت ختم به خیر شد و نقش لاریجانی در این میان نه برای دولت قابل کتمان بود و نه برای مجلس.
اما هر چه در این جریانات لاریجانی خود را به‌عنوان رقیبی موافق به دولت معتدل روحانی معرفی می‌کرد به همان میزان هم از اصولگرایان فاصله می‌گرفت. نام علی لاریجانی در انتخابات مجلس دهم هم در لیست اصولگراها بود و هم در لیست امید قم. اما خودش نه تمایلش را به بودن در لیست امید اعلام کرد و نه در لیست اصولگرایان. لاریجانی گویا سعی داشت با این کار اعلام استقلال کند. استقلالی که گویا ختم به ریزش آرای او در انتخابات مجلس دهم شد. لاریجانی که در دو دوره قبل، بیشترین رای حوزه خود یعنی قم را کسب کرده بود در مجلس دهم 120 هزار رای کمتر از مجلس نهم کسب کرد و در لیست نهایی قم نفر دوم شد و نامش بعد از احمد امیرآبادی قرار گرفت. بسیاری اعلام کردند ریزش آرای لاریجانی در حوزه انتخابیه‌اش کار او برای ریاست مجلس را سخت می‌کند. گمانه‌ای که این روزها نمی‌توان آن را به واقعیت نزدیک دانست. اصولگراها این روزها از لاریجانی دفاع می‌کنند و تمام‌قد پشت سر او ایستاده‌اند. شاید دلیل این اجماع، رقیب احتمالی لاریجانی باشد. محمدرضا عارف، رقیب احتمالی لاریجانی در این جدال سیاسی است. مردی که در سرلیست امید هم حمایت اصلاح‌طلبان را دارد و هم حمایت ضمنی دولت و موافقان آن را. اما به نظر می‌رسد کار لاریجانی هم در این میان سخت نباشد. مدافعان لاریجانی بر هشت سال کارنامه او در ریاست مجلس هشتم و نهم تکیه می‌کنند. مشی سیاسی لاریجانی هم در جذب آرای بیشتر برای او بی‌تاثیر نیست. لاریجانی به خصوص در سال‌های اخیر مقابل دولت نبوده و با معتدلان با اعتدال برخورد کرده است. حالا احتمالاً لاریجانی هم حمایت اصولگرایانی را دارد که مدعی‌اند اکثریت مجلس را در اختیار دارند و نمی‌خواهند یک اصلاح‌طلب رئیس مجلس باشد و هم گوشه چشم مستقلان و نمایندگان معتدل را با خود دارد. اما در نهایت باید منتظر ماند و دید چه کسانی وارد کارزار دوم انتخابات مجلس می‌شوند. کارزاری سخت که در یک سوی آن محمدرضا عارف قرار دارد و مورد حمایت اصلاح‌طلبان است و دولت روحانی هم وامدار اوست. در سوی دیگر لاریجانی قرار دارد که نشان داده هم اهل اعتدال است و هم سیاستمداری میانه‌روست. باید دید با توجه به اینکه اصلاح‌طلبان و نزدیکان دولت کرسی‌های زیادی در مجلس در اختیار دارند، شانس لاریجانی برای ریاست چقدر است؟ لاریجانی چه ویژگی‌هایی دارد که توجیه‌کننده نقش ریاست او بر قوه مقننه باشد؟ اگر لاریجانی برای بار سوم بر مسند ریاست مجلس بنشیند، جهت‌گیری مجلس به کدام سمت‌وسو خواهد بود؟