تاریخ انتشار:
واکنش تندروها به کاندیداتوری معین
پایان عصر «مرد لابی‌های پارلمان»
اگر حضور و ثبت‌نام سیدحسن خمینی در انتخابات مجلس خبرگان رهبری به واسطه حجم اخبار و واکنش‌ها و استقبال عمومی را پدیده انتخابات مجلس خبرگان بدانیم، عدم حضور محمدرضا باهنر نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در انتخابات دهمین دوره مجلس را نیز می‌توان پدیده این انتخابات به شمار آورد.
با پایان یافتن مهلت ثبت‌نام کاندیداهای دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری، روند احراز صلاحیت‌ها و اخذ استعلامات از مراجع چهارگانه آغاز شده است. به گفته عبدالرضا رحمانی‌فضلی وزیر کشور طی مهلت یک هفته‌ای ثبت‌نام کاندیداها، 12 هزار و 123 نفر برای ورود به مجلس شورای اسلامی و 801 نفر برای ورود به مجلس خبرگان رهبری اعلام آمادگی کرده‌اند تا انتخابات این دوره از حیث تعداد ثبت‌نام‌کنندگان پیشتاز باشد که این مساله مورد استقبال قرار گرفته هرچند برخی نگرانی‌ها از افزایش شمار نامزدهای انتخاباتی نیز ابراز می‌شود. فرآیند انتخابات پس از ثبت‌نام داوطلبان نمایندگی به این ترتیب است که ابتدا هیات‌های اجرایی ظرف مدت 10 روز فرصت دارند تا نتایج استعلام‌ها از دستگاه‌های مربوطه یعنی نیروی انتظامی، وزارت اطلاعات، دادگستری و ثبت احوال را به وزارت کشور اعلام کنند. بدین ترتیب نتیجه بررسی صلاحیت‌ها توسط هیات‌های اجرایی از 15 دی‌ماه ابلاغ می‌شود و کسانی که تایید نشدند، می‌توانند به هیات‌های نظارت استان اعتراض کنند.
هیات‌های نظارت استان هم تا 26 دی‌ماه زمان دارند تا نظر خود را اعلام کنند. علاوه بر این عده‌ای هم ممکن است از سوی شورای نگهبان به عنوان مرجع نهایی رد صلاحیت شوند که این افراد می‌توانند از 17 تا 19 بهمن‌ماه اعتراض خود را اعلام کنند. طبق قانون مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام بررسی صلاحیت‌ها باید با استناد به استعلام از مراجع چهارگانه فوق‌الذکر صورت پذیرد هرچند برخی اعضای شورای نگهبان استفاده از تحقیقات محلی را نیز جایز و ضروری می‌دانند. افزون بر این نجات‌الله ابراهیمیان سخنگوی شورای نگهبان در گفت‌وگو با تسنیم خبر داده است که «رفتار و گفتار داوطلبان انتخابات مجلس و خبرگان رهبری که مصداق طرفداری از فتنه و عناوینی از این دست است که خط قرمز نظام و رهبری دانسته شده، در بررسی صلاحیت افرادی که برای هر دو انتخابات خبرگان و مجلس شورای اسلامی ثبت‌نام کرده‌اند، مدنظر قرار خواهد گرفت.» در عین حال وزیر کشور در برنامه تلویزیونی شنبه‌شب نتیجه دیدارهای خود با آیت‌الله جنتی درباره احراز صلاحیت‌ها را این‌گونه توضیح داده که «هم شورای نگهبان و هم وزارت کشور، قبول کردند حول اختیارات و ضوابط قانونی خود عمل کنند و استعلامات محلی نیز حتماً با ارائه اسناد و مدارک معتبر همراه باشد» لازم به ذکر است رسیدگی به شکایات ردصلاحیت‌شدگان باید طی هفت روز توسط شورای نگهبان به پایان برسد. بنابراین از 27 بهمن نتایج قطعی اعلام خواهد شد و داوطلبان نهایی برای تبلیغات انتخاباتی خود از 29 بهمن تا 5 اسفند فرصت دارند.
هیات‌های نظارت استان هم تا 26 دی‌ماه زمان دارند تا نظر خود را اعلام کنند. علاوه بر این عده‌ای هم ممکن است از سوی شورای نگهبان به عنوان مرجع نهایی رد صلاحیت شوند که این افراد می‌توانند از 17 تا 19 بهمن‌ماه اعتراض خود را اعلام کنند. طبق قانون مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام بررسی صلاحیت‌ها باید با استناد به استعلام از مراجع چهارگانه فوق‌الذکر صورت پذیرد هرچند برخی اعضای شورای نگهبان استفاده از تحقیقات محلی را نیز جایز و ضروری می‌دانند. افزون بر این نجات‌الله ابراهیمیان سخنگوی شورای نگهبان در گفت‌وگو با تسنیم خبر داده است که «رفتار و گفتار داوطلبان انتخابات مجلس و خبرگان رهبری که مصداق طرفداری از فتنه و عناوینی از این دست است که خط قرمز نظام و رهبری دانسته شده، در بررسی صلاحیت افرادی که برای هر دو انتخابات خبرگان و مجلس شورای اسلامی ثبت‌نام کرده‌اند، مدنظر قرار خواهد گرفت.» در عین حال وزیر کشور در برنامه تلویزیونی شنبه‌شب نتیجه دیدارهای خود با آیت‌الله جنتی درباره احراز صلاحیت‌ها را این‌گونه توضیح داده که «هم شورای نگهبان و هم وزارت کشور، قبول کردند حول اختیارات و ضوابط قانونی خود عمل کنند و استعلامات محلی نیز حتماً با ارائه اسناد و مدارک معتبر همراه باشد» لازم به ذکر است رسیدگی به شکایات ردصلاحیت‌شدگان باید طی هفت روز توسط شورای نگهبان به پایان برسد. بنابراین از 27 بهمن نتایج قطعی اعلام خواهد شد و داوطلبان نهایی برای تبلیغات انتخاباتی خود از 29 بهمن تا 5 اسفند فرصت دارند.
دنبال رفراندوم برای کنار گذاشتن ولی فقیه هستند
در پی ابراز دیدگاه‌های مختلف در خصوص جایگاه و نقش مجلس خبرگان در ساختار حقوقی کشور، محمدتقی مصباح‌یزدی با ابراز نگرانی نسبت به ترویج گرایش به سکولاریسم در میان «بسیاری از شخصیت‌های معروف و مسوول در کشور ما» در تبیین این دیدگاه گفت: «یعنی سیاست و اقتصاد و نظایر آنها ربطی به دین ندارد، بلکه باید توسط رجال سیاسی و اقتصادی که در این زمینه تحصیل کرده‌اند، اداره شود؛ وگرنه عالم دینی را چه به سیاست و اقتصاد؟» به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مصباح‌یزدی، وی در جمع هادیان سیاسی سپاه پاسداران با بیان اینکه از روز رحلت پیامبر اکرم(ص) جریان سکولاریسم آغاز شد، ابراز عقیده کرد «در روایات، مخالفت با ولی فقیه در حد شرک بالله عنوان شده است، عده‌ای می‌گویند حکومت اسلامی معنا ندارد و ما فقط امامت داریم که آن هم محدود در ائمه معصومین(ع) است.» این عضو مجلس خبرگان رهبری سپس با اشاره به برپایی نظام اسلامی بر اساس ولایت فقیه خاطرنشان کرد «دشمن، روزبه‌روز نسبت به کارایی نظام مبتنی بر ولایت فقیه آگاه‌تر شده و با هزاران توطئه به‌دنبال تضعیف ولایت فقیه است، حتی افرادی در داخل به دنبال این هستند که از طریق قانونی و با عنوان نمایندگان
خبرگان رهبری، زمینه رفراندومی برای کنار گذاشتن ولی فقیه را آماده کنند؛ البته باید توجه داشت کسانی که زمینه رفراندوم را فراهم می‌کنند، برای بعد از آن هم برنامه‌ریزی کرده‌اند، بنابراین توجه داشته باشیم که خطر امروز خطر نظامی نیست، خطر فرهنگی و فکری است.»
برندگان و بازندگان انشقاق اصولگرایان
یک فعال سیاسی اصولگرا ائتلاف اصولگرایان میانه با رادیکال‌های این جریان را غیرمفید و نامحتمل خواند و خاطرنشان کرد این همگرایی می‌تواند «آثار منفی هم داشته باشد؛ چون افراطی‌گری راست در گذشته نزدیک و افراطی‌گری چپ در گذشته دور به عوامل رای‌‌زدا تبدیل شدند». حشمت‌الله فلاحت‌پیشه که با پایگاه خبری فرارو گفت‌وگو می‌کرد در خصوص ترکیب مجلس آتی ابراز عقیده کرد که این مجلس «متشکل از نامزدهای میانه‌رو و نامزدهایی باسابقه و برنامه کاربردی و عملی‌تر باشد. به‌عبارت دیگر جریان‌های سیاسی در مجلس آینده خود را با این تعریف همساز خواهند کرد؛ نه‌اینکه نامزدهای نخبه و تکنوکرات و نامزدهای عملگرا بخواهند خود را با جریان‌های سیاسی تطبیق دهند». وی در ادامه دفع افراط‌گرایی و تقویت عمل گرایی را خواسته جامعه برشمرد که توفیق میانه‌روها و تکنوکرات‌ها در انتخابات را به دنبال خواهد داشت. در همین راستا پایگاه خبری نامه‌نیوز نیز به مشخصات مجلس مطلوب هر دو جناح کشور پرداخت و نوشت «همین رقابت احتمالی باعث شده است تا دو جریان سیاسی کشور به فکر مجلسی باشند که هر دو جناح سیاسی در آن نقش تاثیرگذاری داشته باشند. این تئوری باعث شده است همه به مجلس
پنجم فکر کنند، چون این مجلس تنها مجلسی در ایران بود که یک اکثریت قوی و یک اقلیت قدرتمند در آن شکل گرفت.»
پایان عصر «مرد لابی‌های پارلمان»
اگر حضور و ثبت‌نام سیدحسن خمینی در انتخابات مجلس خبرگان رهبری به واسطه حجم اخبار و واکنش‌ها و استقبال عمومی را پدیده انتخابات مجلس خبرگان بدانیم، عدم حضور محمدرضا باهنر نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در انتخابات دهمین دوره مجلس را نیز می‌توان پدیده این انتخابات به شمار آورد. انصراف دبیرکل جبهه پیروان از ورود به رقابت‌های پارلمانی از آن رو اهمیتی دوچندان دارد که این فعال سیاسی اصولگرا باسابقه 28 سال نمایندگی مجلس، یک چهره پارلمانتاریست تمام‌عیار به شمار می‌آید که طی سال‌های اخیر نقش برجسته‌ای در هماهنگی‌های پارلمانی و فراپارلمانی جریان اصولگرا و پیشبرد اهداف آن به رغم تشتت فزاینده و اختلافات درون‌جناحی بر عهده داشته است. به همین دلیل بازار گمانه‌زنی پیرامون این «عدم حضور» گرم است و تحلیل‌های متعددی از انگیزه‌های احتمالی «لابی‌گر چیره‌دست» اصولگرایان از این کناره‌جویی ارائه می‌شود. به عنوان مثال پایگاه خبری نامه‌نیوز در یادداشتی دلیل این اقدام را تمایل باهنر به ایفای نقش ریش‌سفیدی اصولگرایان در غیاب چهره‌های کاریزما معرفی کرده هرچند احتمال شکست وی در انتخابات پیش رو را نیز از نظر دور نداشته است. روزنامه شرق
هم در تحلیلی مشابه «سودای کارگردانی اصولگرایان» را مهم‌ترین انگیزه باهنر از این اقدام عنوان کرده است.
با این حال نایب رئیس مجلس نهم که سال پیش در گفت‌وگو با خبرآنلاین گفته بود «هنر این است که یک قهرمان قبل از اینکه مدال طلایش را از دست بدهد خودش تشک را ببوسد و کنار بکشد» در بیان علل کناره‌گیری خود از انتخابات آتی می‌گوید «برخی به مزاح می‌گویند چون نرخ بیکاری بالاست، نمایندگی مجلس هم شغل خوبی است؛ هرچند که موقت است، من هم موقت بودم و ۲۸ سال نمایندگی‌ام به اتمام رسید، بنابراین این شغل نمی‌تواند دائمی باشد. احساس می‌کنم حضور ۲۸ساله‌ام در مجلس کافی است و در حال حاضر هم خیالم راحت است که اصولگرایان برنده این دوره از انتخابات هستند. من می‌دانستم که اگر عده‌ای متوجه این تصمیم بنده شوند، مرا در رودربایستی قرار می‌دهند، لذا این مساله را اعلام نکردم؛ البته برخی فکر کردند من چون رای نمی‌آورم، ثبت‌نام نکردم، اما باید بگویم که من در مجلس ششم احساس می‌کردم اگر کاندیدا شویم رای نمی‌آوریم، اما صحنه را ترک نکردیم.»
با این حال نایب رئیس مجلس نهم که سال پیش در گفت‌وگو با خبرآنلاین گفته بود «هنر این است که یک قهرمان قبل از اینکه مدال طلایش را از دست بدهد خودش تشک را ببوسد و کنار بکشد» در بیان علل کناره‌گیری خود از انتخابات آتی می‌گوید «برخی به مزاح می‌گویند چون نرخ بیکاری بالاست، نمایندگی مجلس هم شغل خوبی است؛ هرچند که موقت است، من هم موقت بودم و ۲۸ سال نمایندگی‌ام به اتمام رسید، بنابراین این شغل نمی‌تواند دائمی باشد. احساس می‌کنم حضور ۲۸ساله‌ام در مجلس کافی است و در حال حاضر هم خیالم راحت است که اصولگرایان برنده این دوره از انتخابات هستند. من می‌دانستم که اگر عده‌ای متوجه این تصمیم بنده شوند، مرا در رودربایستی قرار می‌دهند، لذا این مساله را اعلام نکردم؛ البته برخی فکر کردند من چون رای نمی‌آورم، ثبت‌نام نکردم، اما باید بگویم که من در مجلس ششم احساس می‌کردم اگر کاندیدا شویم رای نمی‌آوریم، اما صحنه را ترک نکردیم.»
واکنش تندروها به کاندیداتوری معین
شیراز به یکی از کانون‌های گرم انتخاباتی بدل شده است. به گزارش «فرهیختگان» هرچند هنوز تبلیغات انتخاباتی آغاز نشده است، حضور چهره‌هایی مانند فریدون عباسی و کامران باقری‌لنکرانی و حسن روزطلب که همگی طیف یاران احمدی‌نژاد را نمایندگی می‌کنند و کاندیداتوری مصطفی معین، وزیر علوم دولت اصلاحات نشانگر روزهای داغ شیراز در آینده‌ای نزدیک است. از شیراز خبر می‌رسد که گروه‌های تندرو در این شهر به حضور و کاندیداتوری مصطفی معین اعتراض کرده و با شعار «اصفهانی به خانه‌ات برگرد» خواهان انصراف او هستند. با روی کار آمدن دولت یازدهم، شیراز شهر پرتنشی بود. هر کدام از اصلاح‌طلبان که به این شهر می‌رفته‌اند با استقبال گروه‌های خودسر و واکنش‌های تند آنها روبه‌رو می‌شده‌اند.
مجلس خبرگان‌پنجم و مطالبات نسل جدید
عمادالدین باقی پژوهشگر حوزه فقه و حقوق در گفت‌وگو با روزنامه آرمان ضمن اشاره به پیشینه نظری و فقهی ایجاد مجلس خبرگان رهبری و با یادآوری اینکه مجلس خبرگان «یک ایده جدید بود که در هیچ کشور اسلامی تجربه نشده بود» به بازخوانی مهم‌ترین اقدامات این نهاد از بدو تاسیس پرداخته و یکی از دلایل تغییر اندک در ترکیب خبرگان را تلاش برای پیدا کردن مصداق خبره در بین روحانیون دانسته است. «این در حالی است که خبره کسی نیست که تنها به اصول و فقه مسلط باشد» بلکه با توجه به اوصاف و شرایط رهبری که «مدیریت، شجاعت، بینش سیاسی» و امثالهم را دربر می‌گیرد یک فرد خبره حتماً نباید از بین روحانیون باشد بلکه می‌تواند از افراد باصلاحیت دیگر نیز انتخاب شود. نکته دیگر اینکه باید بین خبرگان حکومت و خبرگان مردم تفکیک قائل شد. مردم به خبرگان خود رای می‌دهند که مدافع حقوق آنها در مجلس خبرگان باشند.
در نتیجه نباید بین انتخاب‌شوندگان و انتخاب‌کنندگان در درازمدت فاصله بیفتد. وی در ادامه ضمن اشاره به تحولات عمیق اجتماعی که مطالبات نسل جوان را با نسل‌های پیشین متمایز می‌کند، در خصوص ویژگی‌های خبره منتخب می‌گوید «خبره‌ای که قرار است برای نسل جدید تصمیم‌گیری کند در مرحله اول باید جوان‌تر از خبرگان گذشته باشد. در مرحله دوم باید با دغدغه‌های نسل جدید آشنایی داشته باشد و جنس مطالبات نسل جدید را درک کند. در نتیجه مجلس خبرگان باید با توجه به دغدغه‌های نسل جدید تشکیل شود.»
در نتیجه نباید بین انتخاب‌شوندگان و انتخاب‌کنندگان در درازمدت فاصله بیفتد. وی در ادامه ضمن اشاره به تحولات عمیق اجتماعی که مطالبات نسل جوان را با نسل‌های پیشین متمایز می‌کند، در خصوص ویژگی‌های خبره منتخب می‌گوید «خبره‌ای که قرار است برای نسل جدید تصمیم‌گیری کند در مرحله اول باید جوان‌تر از خبرگان گذشته باشد. در مرحله دوم باید با دغدغه‌های نسل جدید آشنایی داشته باشد و جنس مطالبات نسل جدید را درک کند. در نتیجه مجلس خبرگان باید با توجه به دغدغه‌های نسل جدید تشکیل شود.»
توصیه به عدم دخالت نظامیان در انتخابات
روزنامه شرق با این پرسش که «سپاه چه کند که شائبه دخالت در انتخابات ایجاد نشود؟» گفت‌وگوی مفصل خود با علی سعیدی نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به پایان رسانده تا این روحانی اصولگرا در مقام پاسخ یادآور شود که «ما توصیه کرده‌ایم که در انتخابات دخالت نکنند. دستورالعمل فرستادیم و بنایی هم بر دخالت نبوده، نیست و نخواهد بود.» آقای سعیدی در آغاز این مصاحبه تفصیلی به موضوع نفوذ و سپس به انتخابات پرداخته است. وی با تفکیک وظایف شورای نگهبان و شهروندان نسبت به داوطلبان نمایندگی ضمن تاکید بر کمبود وقت شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها و محدودیت قانونی آن در وقت و استعلام از مراجع مشخص می‌گوید این شورا باید در مدت کوتاهی نظر خود را درباره شمار زیاد نامزدها اعلام کند حال آنکه «کسی که می‌خواهد رای دهد چهار ماه وقت دارد. نمی‌تواند که بگوید چون شورای نگهبان تایید کرده من تکلیفی ندارم».
دیدگاه تان را بنویسید