نخستین دیدار

برای نخستین بار در طول 65 سال گذشته، مقامات دولتی جمهوری خلق چین و تایوان با یکدیگر دیدار کردند. روز سه‌شنبه ۱۱ فوریه، وانگ یو چی، وزیر امور چین در دولت جمهوری تایوان، و ژانگ ژوجینگ، وزیر امور تایوان در دولت جمهوری خلق چین، در شهر نانجینگ واقع در شرق جمهوری خلق چین با یکدیگر ملاقات کردند. از زمان تجزیه چین به دو بخش جمهوری خلق در سرزمین اصلی و جمهوری ملی‌گرا در تایوان در سال ۱۹۴۹، این نخستین دیدار رسمی بین نمایندگان دو حکومت است. به همین دلیل رسانه‌های خبری جهان از این دیدار با عنوان واقعه‌ای تاریخی نام بردند. سفر وزیر تایوانی به چین چهار روز به طول انجامید. ملاقات وزیران دو دولت بیشتر جنبه نمادین داشته و هدف از آن، ابراز تمایل دو طرف به کاهش تنش و احتمالاً تلاش برای برقراری ارتباط است. جمهوری چین، مستقر در تایوان، که از آن با عنوان حکومت ملی‌گرای چین نیز نام برده می‌شود، تا سال ۱۹۷۱ میلادی به عنوان نماینده تمامی سرزمین چین در سازمان ملل حضور داشت و عضو دائم شورای امنیت نیز بود هر چند وسعت تایوان از حدود 36 هزار کیلومتر مربع فراتر نمی‌رود در حالی که سرزمین اصلی چین حدود 5/9 میلیون کیلومتر مربع وسعت دارد. در حال حاضر جمعیت تایوان به حدود 23 میلیون نفر و جمعیت سرزمین اصلی چین به حدود یک میلیارد و 300 میلیون نفر می‌رسد. تا زمان ورود جمهوری خلق به سازمان ملل و اخراج تایوان از این سازمان، جمهوری خلق چین عمدتاً مورد شناسایی کشورهای متمایل به بلوک شرق قرار گرفته بود و بسیاری دیگر از کشورهای جهان، جمهوری تایوان را به عنوان کشور چین به رسمیت می‌شناختند اما از آن زمان، به استثنای معدودی از کشورها، سایر کشورهای جهان جمهوری خلق را به رسمیت شناخته‌اند. با این همه، موقعیت استراتژیک و اهمیت اقتصادی تایوان باعث شده است این سرزمین با بسیاری از کشورهای جهان روابط گسترده تجاری و ارتباط فرهنگی داشته باشد. پس از پایان جنگ دوم جهانی و خروج نیروهای ژاپنی، درگیری نظامی بین دولت «چیان کای‌شک» و نیروهای مائو شدت گرفت و با پیروزی مائوئیست‌ها در سال ۱۹۴۹ و استقرار حکومت جمهوری خلق چین پایان یافت. مقامات حکومت به رهبری چیان کای‌شک پس از شکست در برابر کمونیست‌ها به جزیره تایوان گریختند و خود را دولت قانونی تمامی چین اعلام کردند. دولت جمهوری چین مستقر در تایوان برای چند سال با نظام دیکتاتوری اداره می‌شد اما از اوایل دهه ۱۹۸۰، اصلاحاتی دموکراتیک در این سرزمین صورت گرفت و اقتصاد آن نیز رو به رشد گذاشت. نیروهای مائو با شکست ملی‌گرایان جمهوری خلق را پایه‌گذاری کردند. در طول 65 سال گذشته، حکومت‌های مستقر در سرزمین اصلی و تایوان متقابلاً مشروعیت یکدیگر را نفی کرده و خود را حکومت قانونی تمامی سرزمین چین دانسته‌اند. سیاست رسمی هر دو حکومت، وحدت هر دو سرزمین است. هرچند در تایوان، برخی از احزاب سیاسی هدف جدایی و استقلال نهایی تایوان به عنوان یک کشور مستقل را دنبال کرده‌اند که خشم مقامات جمهوری خلق را در پی داشته است. در سال‌های اخیر، دو جمهوری روابط اقتصادی خود را گسترش داده‌اند. تماس وزرای دو کشور در حالی گزارش می‌شود که در ماه‌های اخیر این منطقه شاهد تنش ناشی از اختلاف ارضی جمهوری خلق چین و ژاپن و همچنین اختلاف تعدادی از کشورها بر سر بهره‌برداری از بعضی منابع دریایی بوده است. به همین دلیل، برخی ناظران گفته‌اند نزدیکی احتمالی دو چین می‌تواند باعث ناخرسندی و نگرانی رقبای منطقه‌ای جمهوری خلق شود.