هشت قسط اموال بلوکهشده ایران وصول شد
کلید توافق ژنو بر قفل داراییهای ایران
نزدیک به دو هفته از وصول آخرین قسط داراییهای بلوکهشده ایران سپری شده است. آزادسازی داراییهای مسدود‌شده تهران بخشی از پروسه‌ای است که ایران و ۱ + ۵ برای دستیابی به آن پای میز مذاکره نشستند و پس از چند دور گفت‌وگوهای کارشناسی سرانجام در سی‌ام دی‌ماه و همزمان با انعقاد توافق ژنو رأی به آزادسازی ۲/۴ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی کشورمان دادند.
نزدیک به دو هفته از وصول آخرین قسط داراییهای بلوکهشده ایران سپری شده است. آزادسازی داراییهای مسدود‌شده تهران بخشی از پروسه‌ای است که ایران و 1+5 برای دستیابی به آن پای میز مذاکره نشستند و پس از چند دور گفت‌وگوهای کارشناسی سرانجام در سی‌ام دی‌ماه و همزمان با انعقاد توافق ژنو رأی به آزادسازی ۲/۴ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی کشورمان دادند. بر پایه این توافق قرار بود مبلغ مورد نظر در شش قسط ۵۵۰ میلیون‌دلاری و دو قسط ۴۵۰ میلیون‌دلاری به ایران تحویل داده شود. زمان نهایی وصول داراییهای تهران همزمان با آخرین دور گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و 1+ 5 و در تیرماه بود. طرفین مذاکره‌کننده بنا داشتند با دستیابی به توافق جامع هسته‌ای برای بررسی ساز و کار پرداخت باقی طلب‌های ایران به رایزنی بپردازند که با عدم دستیابی به توافق این امر برای چهار ماه به تعلیق افتاد. بر این اساس این‌گونه توافق شد که 550 میلیون دلار در اول فوریه، 450 میلیون دلار در اول مارس، 550 میلیون دلار در هفت مارس، 550 میلیون دلار در 10 آوریل، 450 میلیون دلار در 15 آوریل، 550 میلیون دلار در 14 می، 550 میلیون دلار در 17 ژوئن و 550 میلیون دلار نیز در 20
ژوئیه به حساب بانک مرکزی ایران واریز شود.
پیچ نخست وصول طلب‌ها
آذرماه بود که پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان موافقت کردند که در دوره شش‌ماهه اجرای توافق ژنو (۲۰ ژانویه تا ۲۰ ژوئیه) چهار میلیارد و ۲۰۰ میلیارد دلار در هشت قسط به حساب ایران واریز شود. هشتمین و آخرین قسط از این دارایی‌ها با چند روز تاخیر و با اتمام آخرین دور از گفت‌وگوهای ایران و 1+5 در وین، توسط دهلی‌نو به ایران پرداخت شد. هند با پرداخت سه قسط در مجموع یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار از بدهی‌های نفتی خود به ایران را تسویه کرده است. برای انتقال پول‌های بلوکهشده ایران یک کانال ویژه بانکی در سه کشور ژاپن، کره و سوئیس ایجاد شده تا پول‌های بلوکهشده ایران به این بانک‌ها منتقل شود و پس از آن در اختیار بانک مرکزی کشورمان قرار گیرد. از فوریه ۲۰۱۳ که آمریکا اقدام به مسدودسازی کانال‌های پرداخت بدهی نفتی هند به ایران کرده است تاکنون حدود چهار میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران در این کشور تجمیع شده است. بخش اصلی این بدهی‌ها به پنج پالایشگاه خصوصی هند مربوط می‌شود که از سال 13۹۱ که اتحادیه اروپا و آمریکا اقدام به تشدید تحریم‌های یک‌جانبه خود علیه ایران کردند در
این کشور باقی مانده است. به گزارش ایسنا، مطابق توافق‌هایی که میان دو طرف صورت گرفته، هند ۴۵ درصد از پول نفت را به روپیه پرداخت می‌کند و مابقی طلب خود را به صورت تهاتر کالا با کالا و به شکل فروش محصولاتی چون برنج در اختیار ایران قرار می‌دهد. ژاپن و کره جنوبی دیگر خریداران نفت ایران هستند که پس از توافق ژنو مجاز به پرداخت بخشی از بدهی‌های خود شده‌اند. ژاپن فوریه سال جاری (میلادی) نخستین قسط از داراییهای بلوکهشده ایران را به مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار پرداخت کرد. پس از ژاپن، کره جنوبی نیز پرداخت بدهی‌های نفتی خود به ایران را آغاز کرد و در ماه مارس یک میلیارد و 100 میلیون دلار در اختیار ایران گذاشت. بدهی هند برای رسیدن به ایران راهی پر‌پیچ و خم را طی کرده است. پالایشگاه‌های هند ابتدا معادل یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار از طلب ایران را در سه قسمت و به روپیه به حسابی در بانک «یو.اس.او» کلکته واریز کرده‌اند. این پول سپس از طریق بانک مرکزی هند به بانک مرکزی امارات منتقل شد و در نهایت به درهم در اختیار ایران قرار گرفت.
قرار بود پالایشگاه‌های هندی تسویه‌حساب خود را از نیمه ماه می آغاز کنند اما این کار با حدود یک ماه تاخیر انجام شد. ظاهراً ایران تلاش کرده بود بهره پول‌های بلوکهشده خود در هند را دریافت کند اما مقام‌های مسوول دولتی و بانک مرکزی این کشور درخواست تهران را رد کرده و گفتند علت دیرکرد پرداخت بدهی‌ها مسدود بودن کانال انتقال پول به ایران بوده و تقصیری متوجه آنها نیست. امری که البته با انتقاد ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی ایران همراه بوده است. او با بیان این مطلب که اقدامات لازم برای بازگشت داراییهای ایران در حال پیگیری است، می‌گوید: متاسفانه بازگشت دارایی‌ها به سرعت انجام نمی‌شود.
میزان داراییهای بلوکهشده
بر اساس گزارش‌های منتشر‌شده، میزان داراییهای مسدود‌شده ایران در کشورهای اروپایی 35 میلیارد دلار و ارزش اولیه داراییهای مسدود‌شده ایران در آمریکا نیز 12 میلیارد دلار است. هر چند آمار دقیقی از میزان داراییهای مسدود‌شده ایران ارائه نشده، اما بر اساس آمارهای موجود، علاوه بر رقم اشاره‌شده حدود پنج میلیارد دلار پول مسدود‌شده ایران در هند و شش میلیارد دلار نیز در کره جنوبی قرار دارد. همچنین نزدیک به پنج میلیارد دلار در ژاپن و مهم‌تر از همه 22 میلیارد دلار در چین بلوکهشده است. این دارایی‌ها که تماماً از فروش نفت و مشتقات آن به دست آمده است از طریق تعدادی از بانک‌های ایرانی که به بانک‌های غیرتحریمی مشهور هستند در اختیار تهران قرار می‌گیرد. هر چند که مقامات ایرانی به دنبال آن بودند که با انعقاد توافق جامع هسته‌ای با 1+5، بانک‌های اصلی کشور را که عموماً در لیست تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارند نیز به این لیست اضافه کنند. امری که حداقل برای چهار ماه آینده و آغاز دور جدید گفت‌وگوهای ایران و 1+5 شدنی نیست. با وجود آنکه مقامات غربی تاکید می‌کنند
که رفع تحریم‌های بانکی ایران قطعاً در مراحل آخر پروسه توقف محدودیت‌های اقتصادی این کشور قرار دارد اما تهران نیز اعلام کرده است در بازی امتیازدهی و امتیاز‌گیری از 1+5 تنها زمانی وارد زمین می‌شود که لغو تحریم‌های پولی و بانکی و البته نفتی کشور که بر اساس همان هم پای میز مذاکرات نشسته است در راس مذاکرات قرار گیرد.
دیدگاه تان را بنویسید