رویای جهانی امن

آنتونیو گوتیرش، دبیرکل سازمان ملل روز دوشنبه خواستار تلاش جهانی جدیدی برای خلاص کردن دنیا از سلاح‌های هسته‌ای شد. گوتیرش که در کنفرانس خلع‌سلاح در مقر سازمان ملل در ژنو سخن می‌گفت اعلام کرد بسیاری از دولت‌ها به اشتباه فکر می‌کنند سلاح‌های اتمی جهان را امن‌تر می‌کند. وی گفت: «یک اضطراب موجه و بزرگ در خصوص تهدید جنگ هسته‌ای در سراسر جهان وجود دارد. کشورها بر این ایده اشتباه که سلاح‌های اتمی جهان را امن‌تر می‌کند پافشاری می‌کنند. در سطح جهانی، ما باید با شتاب بیشتری برای حذف سلاح‌های هسته‌ای کار کنیم.» کنفرانس خلع‌سلاح مهم‌ترین مجمع جهانی برای خلع‌سلاح هسته‌ای است اما از سال 1996 این کنفرانس به دلیل عدم توافق و اطمینان میان قدرت‌های هسته‌ای جهان به بن‌بست رسیده است. نمایندگان کشورهای ایالات متحده، چین و فرانسه اعلام کردند آنها نسبت به محیط امنیتی فعلی نگران هستند اما اظهارات آنها نشان می‌دهد که برای پایان دادن به دو دهه بن‌بست در مذاکرات هسته‌ای به عزمی راسخ نیاز خواهد بود. رابرت وود نماینده ایالات متحده اعلام کرد مذاکره‌کنندگان باید نگاهی واقع‌گرایانه داشته باشند و بپذیرند که خلع‌سلاح هسته‌ای در آینده نزدیک غیرواقع‌گرایانه است. شاید الان زمان ابتکارات جدید برای خلع‌سلاح نباشد اما ایالات متحده به هدف بلندپروازانه حذف سلاح‌های هسته‌ای متعهد بوده و پای تعهدات خود ایستاده است. حتی در این زمان‌های سخت، آمریکا به دنبال گسترش اقداماتی موثر در جهت خلق شرایطی برای مذاکرات خلع سلاح اتمی در آینده است. فو کنگ، نماینده چین ضمن تقدیر از تلاش‌های گوتیرش اعلام کرد نباید در اجرای اصلاحات عجول بود. وی گفت: «کاهش نقش سلاح‌های اتمی در دکترین امنیت ملی و کنارگذاشتن سیاست بازدارنده هسته‌ای بر اساس استفاده نخست از سلاح‌های اتمی مهم‌ترین و ممکن‌ترین اقدام کنونی در جهت خلع‌سلاح هسته‌ای است.» آلیس گایتون، نماینده فرانسه نیز اعلام کرد بیانیه گوتیرش بسیار به موقع بود، اما نمی‌توان دستور خلع سلاح داد، این کار نیازمند صبر، واقع‌گرایی و مداومت است. دبیرکل سازمان ملل اعلام کرد، مذاکرات نه‌‌تنها باید حول سلاح‌های هسته‌ای، شیمیایی و سلاح‌های سنتی بلکه باید در خصوص سلاح‌های خودکار و بدون سرنشین، هوش مصنوعی، بیوتکنولوژی و سیستم‌های فضایی نیز انجام گیرد. در حال حاضر حدود 150 هزار سلاح هسته‌ای در جهان وجود دارد و تجارت اسلحه از زمان جنگ سرد تاکنون رونق شدیدی گرفته است به طوری که سالانه 5 /1 هزار میلیارد دلار خرج خرید و فروش تسلیحات نظامی در سراسر جهان می‌شود. گوتیرش گفت، تابوی آزمایش‌های هسته‌ای و استفاده از سلاح‌های شیمیایی در حال شکسته شدن است، در حالی که مذاکره تاکتیکی در خصوص سلاح‌های هسته‌ای به سمت به شدت خطرناکی می‌رود. اوایل ماه گذشته، ایالات متحده گزارش «بازنگری وضعیت هسته‌ای» را منتشر کرد که در آن آمده بود گسترش قابلیت‌های هسته‌ای کم‌بازده این کشور منجر به کاهش پیشرفت سلاح‌های اتمی تاکتیکی روسیه خواهد شد. گوتیرش در پایان سخنان خود اعلام کرد، تاریخ نشان داده حتی در سخت‌ترین شرایط نیز رسیدن به توافق بر سر کنترل و خلع سلاح هسته‌ای وجود دارد.