همکار و رقیب

شرکت‌های مدرن هم رقابت و هم همکاری را در درون خود دارند. رقابت یکی از ویژگی‌های مهم بازارهاست اما در داخل سازمان‌ها هم کارمندان در پی منابع محدود با یکدیگر رقابت می‌کنند. این رقابت گاهی اوقات آشکار است مثلاً وقتی مستقیماً به عملکرد نمره می‌دهند یا مسابقه‌ای برای رسیدن به یک شغل خاص وجود دارد. گاهی اوقات هم سخنی از رقابت به میان نمی‌آید ولی قرار است پول معینی توزیع شود یا فرصت‌های ترفیع محدود هستند. در هر حال رقابت همیشه هست.

اما دلیل وجودی شرکت‌ها آن است که فعالیت‌هایی را هماهنگ می‌کنند که در آن چندین بازیگر به دنبال اهداف مشترک هستند. ادارات و تیم‌ها باید با هم کار کنند و رفتار جمعی معمولاً تشویق می‌شود. شرکت‌ها معمولاً به همکارانی پاداش می‌دهند که بیشترین کمک را به دیگران می‌رسانند.

رقابت و کار تیمی می‌توانند به زیبایی در کنار هم قرار گیرند. مقاله سال 2022 ایناو هارت و همکارانش تلاش می‌کند بهترین راه برای مدیریت یک تناقض قدیمی را بیابد. شما برای تاثیرگذاری بر بالادستان باید دستاوردهایتان را برجسته کنید. اما اغراق در بیان فضایل خویش راهی برای دوست داشته شدن نیست. راهبرد حل این مسئله آن است که برخی افتخارات را خود بپذیرید و برخی دیگر را به همکاران نسبت دهید. ایجاد توازن درست میان تشویق رقابت و همکاری از وظایف سخت مدیران است. رقابت می‌تواند تلاش‌ها را تشدید کند، اما ممکن است به عواقبی ناخواسته بینجامد. مطالعه اخیر ادی کاردینال و همکارانش از چند مدیر می‌خواهد تا از یک نظام نمره‌دهی عملکرد برای ارزیابی خلاقیت کارمندان استفاده کنند. در این فرآیند مدیران باید هر کارمند را در جایی در یک طیف قرار می‌دادند. به عنوان مثال، اگر تعداد کارکنان ده نفر بود یک نفر رتبه اول و یک نفر رتبه دهم می‌شد. این رویکرد فقط به افزایش اضطراب در میان کارکنان منجر شد. افراد سخت‌تر تلاش می‌کردند اما خلاقیت آنها کاهش یافت. گاوین کیلداف و نویسندگان همکارش در مقاله سال 2020 خود به این نتیجه می‌رسند که وقتی افراد احساس تهدید داشته باشند رقابت نتیجه معکوس می‌دهد، به عنوان مثال وقتی که هزینه باختن بالا باشد یا فرد با کسی رقابت می‌کند که در آن کار مورد نظر مهارت و تخصص زیادی دارد. اما حتی وقتی هزینه پایین باشد هم رقابت نتیجه عکس می‌دهد. جفری کارپنتر و همکارانش در آزمایشی در سال 2007 از شرکت‌کنندگان خواستند پاکت‌هایی را بسته‌بندی کنند. آنها متوجه شدند وقتی افراد به خاطر کار بیشتر پاداش می‌گیرند در مقایسه با زمانی که به ازای هر بسته مزد می‌گیرند تلاش بیشتری از خود نشان می‌دهند. همچنین وقتی به آنها فرصت داده می‌شد تا در کار یکدیگر کارشکنی کنند ترس از اینکه هدف کارشکنی قرار گیرند تلاش آنها را کاهش می‌داد. دلیل چنین رفتاری آن است که بسیاری از افراد به ویژه مردان از خود برنده شدن لذت می‌برند. این جنبه از رقابت خود را در میان افراد نشان می‌دهد. کارمندان به طور طبیعی علاقه دارند در مسابقه برای کسب جایگاه و برتری خود را از همتایان متمایز کنند و برای این کار بهانه‌ای لازم ندارند. این رقابت طبیعی می‌تواند انگیزه‌بخش باشد. مقاله سال 2018 برایان پایک و همکارش نشان می‌دهد در بسیاری از حوزه‌های ورزشی آمریکا در یک سال پس از آن که تیم رقیب عملکرد خوبی داشت عملکرد دیگر تیم‌ها هم بالا می‌رود. همچنین تحلیل بازی‌های فوتبال آمریکایی نشان می‌دهد وقتی تیم‌ها در میدان در برابر یک رقیب سرسخت قرار می‌گیرند احتمال اتخاذ تصمیمات خطرناک بالاتر می‌رود. برخی رقبا احتمال ریسک‌پذیری را در مقایسه با رقابت‌های معمولی بالاتر می‌برند. تمام این توضیحات به ما می‌گویند که باید در تشویق رقابت از یک رویکرد محدود استفاده و انگیزه‌های فردی را با انگیزه‌های تیمی متوازن کنیم. اگر قرار است به عملکرد نمره بدهید مطمئن شوید که معیارها شفاف، عینی و منصفانه‌اند. تعیین کنید که خطرپذیری در چه مواقعی مطلوب (مثلاً در فروش) و در کجا‌ها نامطلوب (مثلاً آزمایش‌های بالینی) است. آتش رقابت به طور طبیعی در سازمان‌ها روشن است. افزودن اندکی سوخت به آن می‌تواند مناسب باشد، اما نباید بر روی آن بنزین پاشید.