از رعیت بودن تا ملت شدن

 ویلهلم روپکه آلمانی اقتصاددان این شماره کافه‌اقتصاد در حقیقت یکی از افراد موسس حلقه مونت پلرین بود. روپکه می‌گوید؛ من طرفدار نظم اقتصادی هستم که به وسیله قیمت‌ها و بازارهای آزاد اداره می‌شود. تنها نظم اقتصادی سازگار با آزادی انسان. در این شماره کتاب «عقلانیت چیست، چرا کمیاب به نظر می‌رسد؟...» نوشته استیون پینکر را به شما معرفی می‌کنیم که به عنوان یکی از صد روشنفکر برتر جهان انتخاب شده است. امروزه شاهد موج نگران‌کننده‌ای از بی‌منطقی هستیم. ما شاهد شکست‌های خطرناکی در تفکر انتقادی هستیم. این کتاب نشان می‌دهد عقلانیت، ایده‌آلی شکننده است اما در زندگی شخصی و مدنی قابل دستیابی است. شاید نام انجمن مونت پلرین را شنیده باشید؛ این انجمن در سال 1947 تاسیس شد تا در برابر روشنفکرانی که تفکرات سوسیالیستی را ترویج می‌کردند و هایک آنها را «کهنه‌فروش» می‌نامید قدعلم کنند و اصول لیبرالیسم کلاسیک را دوباره به جامعه گوشزد کند. تاثیرگذاری این حلقه فکری تا جایی بود که مارگارت تاچر در یکی از سخنرانی‌های خود کتاب «راه بردگی» هایک را به همگان نشان داد و گفت می‌خواهد منویات این کتاب را اجرایی کند. هفته گذشته دو زن در اعتراض به تغییرات آب‌وهوایی به تابلوی معروف «گل‌های آفتاب‌گردان» اثر ونگوگ سوپ گوجه ریختند. به این بهانه در مطلبی به تحلیل این موضوع پرداخته‌ایم که این گونه اعتراض‌ها که در غرب رواج بسیاری نیز دارد، آیا از اثرگذاری برخوردارند یا نه؟ در یکی دیگر از مطالب این شماره مروری داریم بر اینکه  رفتار مردم ایران در صد سال گذشته در قبال رویدادهای مختلف چه بوده است و مردم این کشور از «رعیت» بودن تا  «ملت» شدن چه سیری را پیموده‌اند و چگونه در این سیر تاریخی به این جایگاه رسیده‌اند. وارن بافت جمله‌ای طلایی دارد که می‌گوید؛ بازار سهام وسیله‌ای است برای انتقال پول از افراد کم‌حوصله به افراد صبور. این نکته دستمایه مطلبی است در این شماره کافه‌اقتصاد.